آداب سخن: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
(←پانویس) |
||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = سخن گفتن | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = }} | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
[[صداقت]]''': از [[پیامبر]] {{صل}} [[روایت]] شده است که فرمود: در نظر من [[بهترین]] سخن آن است که راست‌تر باشد: {{متن حدیث| | #'''[[صداقت]]''': از [[پیامبر]] {{صل}} [[روایت]] شده است که فرمود: در نظر من [[بهترین]] سخن آن است که راست‌تر باشد: {{متن حدیث|أَحَبُّ الحَديثِ إلَيَّ أصْدَقُهُ}}<ref>نهج الفصاحه، حدیث ۸۱.</ref>. | ||
#'''به [[حق]] [[سخن گفتن]]''': حق را بگو، هرچند تلخ باشد: {{متن حدیث|قُلِ الْحَقَّ وَ إِنْ كَانَ مُرّاً}}<ref>نهج الفصاحه، حدیث ۲۱۰۱.</ref>. | |||
'''به [[حق]] [[سخن گفتن]]''': حق را بگو، هرچند تلخ باشد: {{متن حدیث|قُلِ الْحَقَّ وَ إِنْ كَانَ مُرّاً}}<ref>نهج الفصاحه، حدیث ۲۱۰۱.</ref>. | #'''چشم‌پوشی از سخن [[بیهوده]]''': در حدیث نبوی آمده است که از سخنان بیهوده [[چشم]] بپوش، سخنی که رفع [[حاجت]] کند تو را کفایت کند: {{متن حدیث|اتْرُكْ فُضُولَ الْكَلَامِ وَ حَسْبُكَ مِنَ الْكَلَامِ مَا تَبْلُغُ بِهِ حَاجَتَكَ}}<ref>نهج الفصاحه، حدیث ۳۱.</ref>. | ||
#'''عدم مداخله''': در حدیث نبوی آمده است که هرگاه دو تن آهسته سخن می‌گویند میان آنها داخل مشو: {{متن حدیث|إِذَا كَانَ اثْنَانِ يتناجيانِ فَلَا تَدْخُلْ بَيْنَهُمَا}}<ref>نهج الفصاحه، حدیث ۳۳۰.</ref>. در [[سیره]] [[پیامبر اسلام]] {{صل}} آمده است که حضرت سخن کسی را قطع نمی‌کرد، مگر اینکه [[باطل]] می‌گفت<ref>منتهی الآمال، ج۱، ص۵۵.</ref>. | |||
''' | #'''پذیرش سخن حق''': سخن حق را از هر که شنیدی بپذیر، چه از کوچک و چه از بزرگ، اگرچه [[دشمن]] و [[بیگانه]] باشد: {{متن حدیث|اقْبَلْ الْحَقِّ مِمَّنْ أَتَاكَ بِهِ مِنْ صَغِيرٍ أَوْ كَبِيرٍ وَ إِنْ كَانَ بَغِيضاً بَعِيداً}}<ref>نهج الفصاحه، حدیث ۴۲۸.</ref>. | ||
#'''نپذیرفتن سخن ناحق''': سخن ناحق را از هر که شنیدی نپذیر، اگرچه آن را از [[دوست]] و نزدیک خود بشنوی: {{متن حدیث|وَ ارْدُدْ الْبَاطِلِ عَلَى مَنْ جاءَكَ بِهِ مِنْ صَغِيرٍ أَوْ كَبِيرٍ وَ إِنْ كَانَ حَبِيباً قَرِيباً}}<ref>نهج الفصاحه، حدیث ۴۲۸.</ref>. | |||
''' | #'''کم‌گویی''': سخن کمتر گویید تا [[شیطان]] مجذوبتان نکند: {{متن حدیث|عَلَيْكُمْ بَقْلَةُ الْكَلَامِ وَ لَا يَسْتَهْوِيَنَّكُمُ الشَّيْطَانُ}}<ref>نهج الفصاحه، حدیث ۲۹۳۴.</ref>. | ||
#'''[[تدبر]] قبل از سخن‌گویی''': یکی از صفات [[انسان]] [[عاقل]] این است که هرگاه بخواهد سخن بگوید، اول [[فکر]] کند و [[نیک]] بیندیشد، اگر نیک باشد؛ بگوید و بهره برد و اگر بد باشد [[سکوت]] کند و سالم ماند: {{متن حدیث|صِفَةُ الْعَاقِلِ... وَ إِذَا أَرَادَ أَنْ يَتَكَلَّمَ تَدَبَّرَ فَإِنْ كَانَ خَيْراً تَكَلَّمَ فَغَنِمَ وَ إِنْ كَانَ شَرّاً سَكَتَ فَسَلِمَ}}<ref>نهج الفصاحه، حدیث ۱۸۳۶.</ref>.<ref>[[محمد جواد برهانی|برهانی، محمد جواد]]، [[سیره اجتماعی پیامبر اعظم (کتاب)|سیره اجتماعی پیامبر اعظم]]، ص ۳۰.</ref> | |||
'''پذیرش سخن حق''': سخن حق را از هر که شنیدی بپذیر، چه از کوچک و چه از بزرگ، اگرچه [[دشمن]] و [[بیگانه]] باشد: {{متن حدیث| | |||
'''نپذیرفتن سخن ناحق''': سخن ناحق را از هر که شنیدی نپذیر، اگرچه آن را از [[دوست]] و نزدیک خود بشنوی: {{متن حدیث| | |||
''' | |||
'''[[تدبر]] قبل از سخن‌گویی''': یکی از صفات [[انسان]] [[عاقل]] این است که هرگاه بخواهد سخن بگوید، اول [[فکر]] کند و [[نیک]] بیندیشد، اگر نیک باشد؛ بگوید و بهره برد و اگر بد باشد [[سکوت]] کند و سالم ماند: {{متن حدیث|صِفَةُ الْعَاقِلِ... وَ إِذَا أَرَادَ أَنْ يَتَكَلَّمَ تَدَبَّرَ فَإِنْ كَانَ خَيْراً تَكَلَّمَ فَغَنِمَ وَ إِنْ كَانَ شَرّاً سَكَتَ فَسَلِمَ}}<ref>نهج الفصاحه، حدیث ۱۸۳۶.</ref><ref>[[محمد جواد برهانی|برهانی، محمد جواد]]، [[سیره اجتماعی پیامبر اعظم (کتاب)|سیره اجتماعی پیامبر اعظم]]، ص ۳۰.</ref> | |||
== پرسش مستقیم == | == پرسش مستقیم == | ||
{{پرسش‌های وابسته}} | |||
* [[آداب سخن گفتن در سیره اجتماعی پیامبر خاتم چیست؟ (پرسش)]] | * [[آداب سخن گفتن در سیره اجتماعی پیامبر خاتم چیست؟ (پرسش)]] | ||
{{پایان | {{پایان پرسش‌های وابسته}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۳۰: | خط ۲۴: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:سخن گفتن]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۸ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۰۴
مقدمه
- صداقت: از پیامبر (ص) روایت شده است که فرمود: در نظر من بهترین سخن آن است که راست‌تر باشد: «أَحَبُّ الحَديثِ إلَيَّ أصْدَقُهُ»[۱].
- به حق سخن گفتن: حق را بگو، هرچند تلخ باشد: «قُلِ الْحَقَّ وَ إِنْ كَانَ مُرّاً»[۲].
- چشم‌پوشی از سخن بیهوده: در حدیث نبوی آمده است که از سخنان بیهوده چشم بپوش، سخنی که رفع حاجت کند تو را کفایت کند: «اتْرُكْ فُضُولَ الْكَلَامِ وَ حَسْبُكَ مِنَ الْكَلَامِ مَا تَبْلُغُ بِهِ حَاجَتَكَ»[۳].
- عدم مداخله: در حدیث نبوی آمده است که هرگاه دو تن آهسته سخن می‌گویند میان آنها داخل مشو: «إِذَا كَانَ اثْنَانِ يتناجيانِ فَلَا تَدْخُلْ بَيْنَهُمَا»[۴]. در سیره پیامبر اسلام (ص) آمده است که حضرت سخن کسی را قطع نمی‌کرد، مگر اینکه باطل می‌گفت[۵].
- پذیرش سخن حق: سخن حق را از هر که شنیدی بپذیر، چه از کوچک و چه از بزرگ، اگرچه دشمن و بیگانه باشد: «اقْبَلْ الْحَقِّ مِمَّنْ أَتَاكَ بِهِ مِنْ صَغِيرٍ أَوْ كَبِيرٍ وَ إِنْ كَانَ بَغِيضاً بَعِيداً»[۶].
- نپذیرفتن سخن ناحق: سخن ناحق را از هر که شنیدی نپذیر، اگرچه آن را از دوست و نزدیک خود بشنوی: «وَ ارْدُدْ الْبَاطِلِ عَلَى مَنْ جاءَكَ بِهِ مِنْ صَغِيرٍ أَوْ كَبِيرٍ وَ إِنْ كَانَ حَبِيباً قَرِيباً»[۷].
- کم‌گویی: سخن کمتر گویید تا شیطان مجذوبتان نکند: «عَلَيْكُمْ بَقْلَةُ الْكَلَامِ وَ لَا يَسْتَهْوِيَنَّكُمُ الشَّيْطَانُ»[۸].
- تدبر قبل از سخن‌گویی: یکی از صفات انسان عاقل این است که هرگاه بخواهد سخن بگوید، اول فکر کند و نیک بیندیشد، اگر نیک باشد؛ بگوید و بهره برد و اگر بد باشد سکوت کند و سالم ماند: «صِفَةُ الْعَاقِلِ... وَ إِذَا أَرَادَ أَنْ يَتَكَلَّمَ تَدَبَّرَ فَإِنْ كَانَ خَيْراً تَكَلَّمَ فَغَنِمَ وَ إِنْ كَانَ شَرّاً سَكَتَ فَسَلِمَ»[۹].[۱۰]
