|
|
| (۳۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{خرد}} | | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = زیارت | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[زیارت ناحیه مقدسه در معارف مهدویت]] - [[زیارت ناحیه مقدسه در معارف و سیره حسینی]]| پرسش مرتبط = }} |
| {{مهدویت}}
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون [[امام مهدی]]{{ع}} است. "'''[[امام مهدی]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[امام مهدی در قرآن]] | [[امام مهدی در حدیث]] | [[امام مهدی در کلام اسلامی]]</div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[امام مهدی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
| |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
| |
|
| |
|
| ==مقدمه==
| | '''زیارت ناحیه مقدسه''' زیارتنامه‌ای است که به [[امام زمان]] {{ع}} نسبت داده شده و [[شیخ طوسی]] با سند‌های خود آن را [[روایت]] کرده است. |
| *ناحیه، در لغت به معنای جانب و جمع آن "نواحی" است. و در غیبت صغرا از [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} به آن تعبیر شده است<ref> ر. ک: طریحی، مجمع البحرین، ج ۱، ص ۴۱۰</ref>. گاهی نیز از آن حضرت و نایب خاص او با تعبیر ناحیه یاد شده است. گویا این اصطلاح همانند برخی از القاب [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}، برای کنایه از آن حضرت به کار رفته و بیشتر موارد به جهت تقیه مورد استفاده قرار گرفته است. این کلمه، بیشتر در کلام کسانی که به آن حضرت توقیع نوشته و پاسخ دریافت کردهاند، ذکر شده است؛ اگرچه در برخی بیانات نورانی [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} نیز این کلمه استعمال شده است<ref> شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۵۲۰، ح ۴۹</ref>.
| |
| *[[ابو الحسن اربلی]]، آن را رمزی بین شیعیان و آن حضرت و اطرافیان نزدیک او یاد کرده، مینویسد: "... و آن حضرت، ملقب است به حجّت و قائم و مهدی و خلف صالح و صاحب الزّمان و صاحب، و [[شیعه]] از آن حضرت در دوران غیبت صغرا به ناحیه مقدسه تعبیر میکرده و این رمزی بود که شیعیان، آن حضرت را با آن میشناختند"<ref> اربلی، کشف الغمة، ج ۲، ص ۵۱۹</ref>.
| |
| *اما زیارت ناحیه مقدسه زیارتنامه‌ای است که به [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} نسبت داده شده است. مضامین بلند و نیز تأیید برخی از علمای [[شیعه]]، این نسبت را تقویت می‌کند<ref> محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۳۲۸</ref>. اگرچه برخی نیز به انتساب آن به حضرت [[امام مهدی|ولی عصر]]{{ع}} تردید کرده، آن را از نگارشهای [[سید مرتضی]] دانستهاند<ref> محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۲۳۱، ح ۳۸:"و الظّاهر انّه من تألیف السّید المرتضی"</ref>. ممکن است گفته شود اصل زیارت از [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} نقل شده است؛ اما [[سید مرتضی]] بخشهایی را به تناسب به آن افزوده است<ref> ر. ک: محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۲۳۱، ح ۳۸</ref>.
| |
| *متن زیارت، خطاب به [[امام حسین|سید الشهدا]]{{ع}} و شهدای کربلا است و نام یکایک آنان، بیشتر با ذکر اوصاف و خصوصیاتشان و نیز اسامی قاتلان آن شهدا در آن آمده است.
| |
| *آغاز زیارت، این گونه است: {{عربی|" السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَوَّلَ قَتِيلٍ مِنْ نَسْلِ خَيْرِ سَلِيلٍ"}}
| |
| *زیارت ناحیه، عملکرد ستمگرانه بنی امیه را به گونهای بازگو کرده که تمام مردم دنیا متوجه میشوند که در کربلا چه جرم و جنایت بزرگی، به فرزندان [[پیامبر اکرم]]{{صل}} واقع شده است. هیچ زیارتی، عمق فاجعه کربلا را همانند زیارت ناحیه بیان نکرده است.
| |
| *یکی از مواردی که این حادثه وحشتناک را تبیین میکنند، این جملات تأثرانگیز است: "اگر روزگار، تولّد مرا به تأخیر انداخت و مرا از یاری تو محروم گرداند و با محاربان تو به محاربه نپرداختم و با دشمنان تو به ستیز نایستادم، اکنون صبح و شام برای تو شیون میکنم و به جای اشک، خون میگریم".
| |
| *زیارت ناحیه مقدسه، همانند زیارت عاشورا برای روز عاشورا وارد شده است و در غیر عاشورا نیز خوانده می‌شود.
| |
| *در این باره، [[شیخ مفید]] - نخستین ناقل زیارت ناحیه- و [[شیخ محمد بن مشهدی]] گفتهاند: "زیارت ناحیه مقدسه، مخصوص روز عاشورا است"؛ ولی بزرگان دیگر نظیر [[سید مرتضی]]، [[سید بن طاووس]] و [[علامه مجلسی]]، این زیارت را مطلقه دانستهاند<ref>ر. ک: محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۸، ص ۳۲۸، ح ۹</ref>؛ یعنی، هر زمان دیگر نیز میتوان آن را قرائت کرد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص:۲۵۲ - ۲۵۴.</ref>.
| |
| ==زیارت ناحیه مقدسه در موعودنامه==
| |
| *{{عربی|"السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَوَّلَ قَتِيلٍ مِنْ نَسْلِ خَيْرِ سَلِيلٍ..."}} زیارت ناحیه مقدسه، خونگریه و سوگنامه [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} و مرثیه بلند آن بزرگوار بر مصائب و رنج‌های جدّش، ابا عبدالله الحسین {{ع}} در عاشورا است. این زیارت، ترسیم و توصیف لحظه‌های شهادت ابا عبدالله {{ع}}، غربت و مظلومیت [[اهل بیت]] {{عم}}، معتبرترین، مستندترین و بلندترین روضه‌ای است که از زبان معصوم منتقم و خونخواه سید شهیدان به ما رسیده است.
| |
| *این مرثیه از زبان کسی است که صحنه‌ها و لحظه‌های عاشورا، هرروز مقابل نگاه اوست و او از پس پرده‌های اشک، حنجره‌ای عطش‌زده در آزمندی خنجر قساوت و خیمه‌هایی در آستانه آتش و شیون را نظاره می‌کند. زیارت ناحیه مقدسه، گزارش عاشورا است؛ گزارشی که در آن دقایق و صحنه‌های جزئی نیز توصیف شده است. این زیارت‌نامه شامل هشت بخش است:
| |
| #سلام بر انبیاء و اولیاء،
| |
| #سلام بر امام شهید و صحابه فداکارش،
| |
| #آرزوی زیارت [[امام حسین]] {{ع}}،
| |
| #طرح اوصاف، ویژگی‌ها و سیرت [[امام حسین]] {{ع}} و تأثیر شهادت آن حضرت،
| |
| #طرح نهضت و انقلاب مقدس ابا عبدالله {{ع}}،
| |
| #توصیف صحنه کربلا، شهادت، رنج‌ها و مصائب بازماندگان و قافله اسیران،
| |
| #تحلیل بازتاب حادثه کربلا و غربت اسلام پس از شهادت و سوگواری کائنات و موجودات در شهادت ابا عبدالله {{ع}}،
| |
| #نیایش، دعا و طرح درخواست‌های [[امام زمان]] {{ع}} با پروردگار<ref>سلام موعود، دکتر سنگری، ص ۵.</ref>.
| |
| *این زیارت در کتاب اقبال سید بن طاووس، ص ٥٧٣ و نیز در بحار الانوار، ج ٩٨، ص ٢٦٩ نقل شده است<ref>فرهنگ عاشورا، جواد محدثی، ص ۲۲۷.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص:۳۹۰.</ref>.
| |
| ==پرسش‌های وابسته==
| |
| * [[زیارت جامعه کبیره از چه کسی صادر شده است؟ (پرسش)]]
| |
| * [[زیارت جامعه کبیره چه ابعادی دارد؟ (پرسش)]]
| |
| == جستارهای وابسته ==
| |
| {{:فرهنگنامه مهدویت (نمایه)}}
| |
|
| |
|
| ==منابع== | | == مقدمه == |
| * [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگنامه مهدویت''']].
| | به این صورت که در سال ۲۵۲ هجری از ناحیه [[مقدس]] [[حضرت حجت]] {{ع}} این [[روایت]] به [[دست]] شیخ [[محمد بن غالب اصفهانی]] صادر شده است. متن [[زیارت]]، خطاب به [[سید الشهدا]] و شهدای کربلاست و نام یکایک آنان، اغلب با ذکر اوصاف و خصوصیاتشان و نیز اسامی [[قاتلان]] آن [[شهدا]] در آن آمده است. آغاز [[زیارت]]، اینگونه است: {{متن حدیث|اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا أَوَّلَ قَتِيلٍ مِنْ نَسْلِ خَيْرِ سَلِيلٍ....}}. متن [[زیارت]]، در [[کتاب]] اقبال سیّد بن طاووس، ص۵۷۳ و نیز در بحار الأنوار، ج۹۸، ص۲۶۹ [[نقل]] شده است. [[زیارت رجبیّه]] نیز مشتمل بر اسماء شهداست که در بحار (ج ۹۸، ص۳۴۰) ذکر شده است. در این [[زیارت]]، به برخی حوادث پس از [[شهادت امام حسین]] {{ع}} و اوضاع [[کربلا]] و [[اهل بیت]] و ذو الجناح و سراسیمه شدن [[عترت]] [[پیغمبر]] در آن صحرا نیز اشاره شده است<ref>برای تحقیق پیرامون سند این زیارت و صحّت آن، ر. ک: انصار الحسین، ص۱۴۶ تا ۱۶۲. در ضمن، در ج۴۵، بحار الأنوار، ص۶۵ نیز این زیارت آمده است.</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۲۲۷.</ref> |
| * [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']].
| |
|
| |
|
| ==پانویس== | | == منابع == |
| {{یادآوری پانویس}} | | {{منابع}} |
| {{پانویس2}} | | # [[پرونده:13681024.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|'''فرهنگ عاشورا''']] |
| | {{پایان منابع}} |
|
| |
|
| {{امام مهدی}} | | == پانویس == |
| | {{پانویس}} |
|
| |
|
| | [[رده:زیارت]] |
| | [[رده:مدخل فرهنگ عاشورا]] |
| | [[رده:احادیث نامدار]] |
| [[رده:امام مهدی]] | | [[رده:امام مهدی]] |
| [[رده:زیارت ناحیه مقدسه]]
| |
این مدخل زیرشاخهٔ بحث زیارت است. زیارت ناحیه مقدسه از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: زیارت ناحیه مقدسه در معارف مهدویت - زیارت ناحیه مقدسه در معارف و سیره حسینی - پرسش مرتبط ندارد