آثار نفاق در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۲ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۰۰:۰۰

پیامدهای نفاق

نفاق از بیماری‌های باطنی و صفات ناپسند است که آثار زیانباری دارد. از آن جمله است:

تباهی ایمان: نفاق ایمان را می‌خورد و ریشه‌هایش را می‌‌خشکاند؛ چنان که امام علی (ع) می‌فرماید: "نفاق، ایمان را تباه می‌کند"^[۱].
بی‌نصیب ماندن از حکمت: نفاق مانع نزول حکمت بر قلب آدمی می‌گردد. حکمت از نعمت‌های ویژه الهی است که خداوند آن را "خیر کثیر" خوانده است^[۲]. امام علی (ع) می‌فرماید: "حکمت بر قلب منافق نمی‌نشیند مگر آنکه زود بر می‌خیزد". همچنین می‌فرماید: "حکمت، در جستجوی جایگاه خویش، در سینه منافق بالا و پایین می‌رود تا سرانجام، بر زبان او بنشیند و بیرون رود و مؤمن آن را بشنود و برباید که به حکمت سزاوارتر است"^[۳].
بی‌آبرویی در قیامت: در قیامت چهره‌های منافق آشکار می‌گردد و آبروی او را می‌ریزد. منافقِ چند چهره در آن روزِ "آشکاری نهان‌ها" با زبان‌های شعله‌ور به زبانه‌های آتش به صحنه محشر در می‌آید و آن گاه ندا سر می‌دهند: "این همان است که در دنیا دو روی و دو زبان داشته است"^[۴]. امام علی (ع) به پیروان خویش هشدار می‌دهد و می‌فرماید: "از نفاق بر حذر باشید که هر کس دو روی دارد، پیش خدا آبرو ندارد"^[۵].
بی‌اعتمادی مردمان: از آسیب‌های اجتماعی نفاق آن است که مردم به هر کس دو زبان و دو روی دارد، اعتماد نمی‌کنند و به او دل نمی‌سپارند: "آن که نفاقش بیش‌تر است، وفاقش معلوم نگردد"^[۶].
زشت خویی: نفاق خُلق و خوی آدمی را زشت می‌کند و فضیلت‌های اخلاقی او را از میان می‌برد. امام علی (ع) می‌فرماید: "نفاق، زشت‌ترین خصلت اخلاقی است"^[۷].^[۸]

نشانه‌های نفاق

در روایتی از امام صادق (ع) آمده است که نفاق چهار نشانه دارد: سنگ دلی، چشم خشکی، پای فشاری بر گناه و آزمندی در دنیا^[۹]. نیز همان امام (ع) می‌فرماید: "سه چیز نشانه منافق است: زبان و درونش با هم مخالف‌اند و قلب و عملش همراه نیستند و ظاهر و باطنش دگرگون‌اند"^[۱۰] و پیامبر اسلام (ص) سه نشانه برای نفاق بر می‌شمارد:دروغ در سخن گفتن، وعده را شکستن و در امانت خیانت ورزیدن^[۱۱]. همچنین در جایی دیگر چند نشانه دیگر را نیز بر می‌شمارد: لعنت فرستادن به جای سلام گفتن، پرخوری و شکم‌بارگی، غنائم را ربودن، از مساجد گریختن، نماز را به تأخیر انداختن، خویشتن را از دیگران‌ برتر دیدن، شبانگاهان مانند چوب خشک افتادن و روز را به جر و بحث گذراندن^[۱۲].^[۱۳]

منابع

پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع)، فرهنگ شیعه

پانویس

↑ غرر الحکم‌، ج۱، ص۱۹۲.
↑ يُؤْتِي الْحِكْمَةَ مَن يَشَاء وَمَن يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْرًا كَثِيرًا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلاَّ أُوْلُواْ الأَلْبَابِ؛ سوره بقره، آیه ۲۶۹.
↑ امالی‌، طوسی، ص۶۲۵.
↑ غرر الحکم‌، ج۲، ص۳۰۴.
↑ غرر الحکم‌، ج۵، ص۲۳۵.
↑ غرر الحکم‌، ج۵، ص۲۳۵.
↑ میزان الحکمة، ج۴، ص۳۳۳۸.
↑ فرهنگ شیعه، ص۳۷-۳۸.
↑ میزان الحکمة، ج۴، ص۳۳۳۹.
↑ میزان الحکمة، ج۴، ص۳۳۴۰.
↑ میزان الحکمة، ج۴، ص۳۳۳۹.
↑ میزان الحکمة، ج۴، ص۳۳۴۰.
↑ فرهنگ شیعه، ص۳۸-۳۹.

[1] غرر الحکم‌، ج۱، ص۱۹۲.

[2] يُؤْتِي الْحِكْمَةَ مَن يَشَاء وَمَن يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْرًا كَثِيرًا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلاَّ أُوْلُواْ الأَلْبَابِ؛ سوره بقره، آیه ۲۶۹.

[3] امالی‌، طوسی، ص۶۲۵.

[4] غرر الحکم‌، ج۲، ص۳۰۴.

[5] غرر الحکم‌، ج۵، ص۲۳۵.

[6] غرر الحکم‌، ج۵، ص۲۳۵.

[7] میزان الحکمة، ج۴، ص۳۳۳۸.

[8] فرهنگ شیعه، ص۳۷-۳۸.

[9] میزان الحکمة، ج۴، ص۳۳۳۹.

[10] میزان الحکمة، ج۴، ص۳۳۴۰.

[11] میزان الحکمة، ج۴، ص۳۳۳۹.

[12] میزان الحکمة، ج۴، ص۳۳۴۰.

[13] فرهنگ شیعه، ص۳۸-۳۹.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{خرد}}
+{{مدخل مرتبط
-{{نبوت}}
+| موضوع مرتبط = آثار نفاق
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
+| عنوان مدخل  = آثار نفاق
-: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[آثار نفاق]]''' است. "'''[[آثار نفاق]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
+| مداخل مرتبط = [[آثار نفاق در کلام اسلامی]]
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
+| پرسش مرتبط  =
-: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[آثار نفاق در قرآن]] | [[آثار نفاق در حدیث]] | [[آثار نفاق در نهج البلاغه]] | [[آثار نفاق در کلام اسلامی]] | [[آثار نفاق در فلسفه اسلامی]] | [[آثار نفاق در عرفان اسلامی]]</div>
+}}
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
-: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[آثار نفاق (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
-<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
-==[[پیامدهای نفاق]]==
+== پیامدهای نفاق ==
-*[[نفاق]] از بیماری‌های [[باطنی]] و [[صفات ناپسند]] است که آثار زیانباری دارد. از آن جمله است:
+[[نفاق]] از [[بیماری‌های باطنی]] و [[صفات ناپسند]] است که آثار زیانباری دارد. از آن جمله است:
-#'''[[تباهی]] [[ایمان]]:''' [[نفاق]] [[ایمان]] را می‌خورد و ریشه‌هایش را می‌‌خشکاند؛ چنان که [[امام علی]]{{ع}} می‌فرماید: "[[نفاق]]، [[ایمان]] را تباه می‌کند"<ref>غرر الحکم‌، ۱/ ۱۹۲.</ref>.
+# '''تباهی [[ایمان]]:''' [[نفاق]] [[ایمان]] را می‌خورد و ریشه‌هایش را می‌‌خشکاند؛ چنان که [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: "[[نفاق]]، [[ایمان]] را تباه می‌کند"<ref>غرر الحکم‌، ج۱، ص۱۹۲.</ref>.
-#'''بی‌نصیب ماندن از [[حکمت]]:''' [[نفاق]] مانع [[نزول]] [[حکمت]] بر [[قلب]] [[آدمی]] می‌گردد. [[حکمت]] از نعمت‌های ویژه [[الهی]] است که [[خداوند]] آن را "خیر کثیر" خوانده است<ref>{{متن قرآن|يُؤْتِي الْحِكْمَةَ مَن يَشَاء وَمَن يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْرًا كَثِيرًا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلاَّ أُوْلُواْ الأَلْبَابِ }}؛ سوره بقره، آیه ۲۶۹.</ref>. [[امام علی]]{{ع}} می‌فرماید: "[[حکمت]] بر [[قلب]] [[منافق]] نمی‌نشیند مگر آنکه زود بر می‌خیزد". همچنین می‌فرماید: "[[حکمت]]، در جست و جوی [[جایگاه]] خویش، در سینه [[منافق]] بالا و پایین می‌رود تا سرانجام، بر زبان او بنشیند و بیرون رود و [[مؤمن]] آن را بشنود و برباید که به [[حکمت]] سزاوارتر است"<ref>امالی‌، طوسی/ ۶۲۵.</ref>.
+# '''بی‌نصیب ماندن از [[حکمت]]:''' [[نفاق]] مانع [[نزول]] [[حکمت]] بر [[قلب]] [[آدمی]] می‌گردد. [[حکمت]] از [[نعمت‌های ویژه الهی]] است که [[خداوند]] آن را "خیر کثیر" خوانده است<ref>{{متن قرآن|يُؤْتِي الْحِكْمَةَ مَن يَشَاء وَمَن يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْرًا كَثِيرًا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلاَّ أُوْلُواْ الأَلْبَابِ}}؛ سوره بقره، آیه ۲۶۹.</ref>. [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: "[[حکمت]] بر [[قلب]] [[منافق]] نمی‌نشیند مگر آنکه زود بر می‌خیزد". همچنین می‌فرماید: "[[حکمت]]، در جستجوی [[جایگاه]] خویش، در سینه [[منافق]] بالا و پایین می‌رود تا سرانجام، بر زبان او بنشیند و بیرون رود و [[مؤمن]] آن را بشنود و برباید که به [[حکمت]] سزاوارتر است"<ref>امالی‌، طوسی، ص۶۲۵.</ref>.
-#'''بی‌آبرویی در [[قیامت]]:''' در [[قیامت]] چهره‌های [[منافق]] [[آشکار]] می‌گردد و آبروی او را می‌ریزد. منافقِ چند چهره در آن روزِ "آشکاری نهان‌ها" با زبان‌های شعله‌ور به زبانه‌های [[آتش]] به صحنه [[محشر]] در می‌آید و آن گاه ندا سر می‌دهند: "این همان است که در [[دنیا]] دو روی و دو زبان داشته است"<ref>غرر الحکم‌، ۲/ ۳۰۴.</ref>. [[امام علی]]{{ع}} به [[پیروان]] خویش هشدار می‌دهد و می‌فرماید: "از [[نفاق]] بر حذر باشید که هر کس دو روی دارد، پیش [[خدا]] آبرو ندارد"<ref>غرر الحکم‌، ۵/ ۲۳۵.</ref>.
+# '''بی‌آبرویی در [[قیامت]]:''' در [[قیامت]] چهره‌های [[منافق]] آشکار می‌گردد و آبروی او را می‌ریزد. منافقِ چند چهره در آن روزِ "آشکاری نهان‌ها" با زبان‌های شعله‌ور به زبانه‌های [[آتش]] به صحنه [[محشر]] در می‌آید و آن گاه ندا سر می‌دهند: "این همان است که در [[دنیا]] دو روی و دو زبان داشته است"<ref>غرر الحکم‌، ج۲، ص۳۰۴.</ref>. [[امام علی]] {{ع}} به [[پیروان]] خویش هشدار می‌دهد و می‌فرماید: "از [[نفاق]] بر حذر باشید که هر کس دو روی دارد، پیش [[خدا]] آبرو ندارد"<ref>غرر الحکم‌، ج۵، ص۲۳۵.</ref>.
-#'''بی‌اعتمادی [[مردمان]]:''' از آسیب‌های [[اجتماعی]] [[نفاق]] آن است که [[مردم]] به هر کس دو زبان و دو روی دارد، [[اعتماد]] نمی‌کنند و به او [[دل]] نمی‌سپارند: "آن که نفاقش بیش‌تر است، وفاقش معلوم نگردد"<ref>غرر الحکم‌، ۵/ ۲۳۵.</ref>.
+# '''بی‌اعتمادی مردمان:''' از [[آسیب‌های اجتماعی]] [[نفاق]] آن است که [[مردم]] به هر کس دو زبان و دو روی دارد، [[اعتماد]] نمی‌کنند و به او [[دل]] نمی‌سپارند: "آن که نفاقش بیش‌تر است، وفاقش معلوم نگردد"<ref>غرر الحکم‌، ج۵، ص۲۳۵.</ref>.
-#'''زشت خویی:''' [[نفاق]] خُلق و [[خوی]] [[آدمی]] را زشت می‌کند و [[فضیلت‌های اخلاقی]] او را از میان می‌برد. [[امام علی]]{{ع}} می‌فرماید: "[[نفاق]]، زشت‌ترین [[خصلت]] [[اخلاقی]] است"<ref>میزان الحکمة، ۴/ ۳۳۳۸.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 37-38.</ref>.
+# '''زشت خویی:''' [[نفاق]] [[خُلق و خوی]] [[آدمی]] را [[زشت]] می‌کند و [[فضیلت‌های اخلاقی]] او را از میان می‌برد. [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: "[[نفاق]]، زشت‌ترین [[خصلت اخلاقی]] است"<ref>میزان الحکمة، ج۴، ص۳۳۳۸.</ref>.<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۳۷-۳۸.</ref>
-==[[نشانه‌های نفاق]]==
-*در روایتی از [[امام صادق]]{{ع}} آمده است که [[نفاق]] چهار نشانه دارد: سنگ دلی، چشم خشکی، پای فشاری بر [[گناه]] و [[آزمندی]] در [[دنیا]]<ref>میزان الحکمة، ۴/ ۳۳۳۹.</ref>. نیز همان [[امام]]{{ع}} می‌فرماید: "سه چیز نشانه [[منافق]] است: زبان و درونش با هم مخالف‌اند و [[قلب]] و عملش همراه نیستند و ظاهر و باطنش دگرگون‌اند"<ref>میزان الحکمة، ۴/ ۳۳۴۰.</ref>. و [[پیامبر اسلام]]{{صل}} سه نشانه برای [[نفاق]] بر می‌شمارد:[[دروغ]] در سخن گفتن، [[وعده]] را شکستن و در [[امانت]] [[خیانت]] ورزیدن<ref>میزان الحکمة، ۴/ ۳۳۳۹.</ref>. همچنین در جایی دیگر چند نشانه دیگر را نیز بر می‌شمارد: [[لعنت]] فرستادن به جای [[سلام]] گفتن، [[پرخوری]] و شکم‌بارگی، [[غنائم]] را ربودن، از مساجد گریختن، [[نماز]] را به تأخیر انداختن، خویشتن را از دیگران‌ [[برتر]] دیدن، شبانگاهان مانند چوب خشک افتادن و روز را به جر و بحث گذراندن<ref>میزان الحکمة، ۴/ ۳۳۴۰.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 38-39.</ref>.
-==منابع==
+== نشانه‌های نفاق ==
-* [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|'''فرهنگ شیعه''']]
+در روایتی از [[امام صادق]] {{ع}} آمده است که [[نفاق]] چهار نشانه دارد: [[سنگ دلی]]، [[چشم خشکی]]، [[پای فشاری بر گناه]] و [[آزمندی]] در [[دنیا]]<ref>میزان الحکمة، ج۴، ص۳۳۳۹.</ref>. نیز همان [[امام]] {{ع}} می‌فرماید: "سه چیز نشانه [[منافق]] است: زبان و درونش با هم مخالف‌اند و [[قلب]] و عملش همراه نیستند و ظاهر و باطنش دگرگون‌اند"<ref>میزان الحکمة، ج۴، ص۳۳۴۰.</ref> و [[پیامبر اسلام]] {{صل}} سه نشانه برای [[نفاق]] بر می‌شمارد:[[دروغ]] در سخن گفتن، [[وعده]] را شکستن و در [[امانت]] [[خیانت]] ورزیدن<ref>میزان الحکمة، ج۴، ص۳۳۳۹.</ref>. همچنین در جایی دیگر چند نشانه دیگر را نیز بر می‌شمارد: [[لعنت]] فرستادن به جای [[سلام]] گفتن، [[پرخوری]] و [[شکم‌بارگی]]، [[غنائم]] را ربودن، از مساجد گریختن، [[نماز]] را به تأخیر انداختن، خویشتن را از دیگران‌ [[برتر]] دیدن، شبانگاهان مانند چوب خشک افتادن و روز را به جر و بحث گذراندن<ref>میزان الحکمة، ج۴، ص۳۳۴۰.</ref>.<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۳۸-۳۹.</ref>
-==جستارهای وابسته==
+== منابع ==
+{{منابع}}
+# [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع)، '''فرهنگ شیعه''']]
+{{پایان منابع}}
-==پانویس==
+== پانویس ==
-{{یادآوری پانویس}}
+{{پانویس}}
-{{پانویس2}}
-[[رده:مدخل‌]]
+[[رده:نفاق]]
-[[رده:آثار نفاق]]
+[[رده:مفاهیم در کلام اسلامی]]