|
|
| (۴۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{ویرایش غیرنهایی}} | | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[انذار در قرآن]] - [[انذار در حدیث]] - [[انذار در کلام اسلامی]] - [[انذار در فلسفه اسلامی]] - [[انذار در عرفان اسلامی]] - [[انذار در فقه سیاسی]]| پرسش مرتبط = انذار (پرسش)}} |
| {{علم معصوم}}
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[انذار در قرآن]] | [[انذار در حدیث]] | [[انذار در کلام اسلامی]] | [[انذار در فلسفه اسلامی]] | [[انذار در عرفان اسلامی]]</div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[انذار (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
| |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
| |
|
| |
|
| '''انذار:''' اطلاع‌رسانی بیم‌آور<ref>[[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۴، ص۴۶۵ -۴۷۵.</ref>.
| | == معناشناسی == |
| | انذار در لغت به معنای [[آگاه]] شدن به امری، از آن [[پرهیز]] کردن و خود را برای آن آماده ساختن است<ref>اقرب الموارد، ج ۵، ص ۳۷۸، «نذر».</ref>. انذار اعلام خطر است، مثلا اگر [[آینده]] خطرناکی پیش روی کسی قرار داشته باشد و شخصی به او خبر دهد و او را بترساند، این نوعِ خاص از [[ترساندن]] را انذار می‌گویند. واژه هشدار در زبان [[فارسی]] به این مفهوم نزدیک‌تر است<ref>[[مرتضی مطهری]]، آشنایی با قرآن، جلد اول و دوم، ص۱۴۱.</ref><ref>ر. ک: [[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۴، ص۴۶۵ -۴۷۵؛ [[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۱۵۲.</ref> |
|
| |
|
| ==واژه‌شناسی لغوی==
| | لغت‌شناسان و [[مفسران]] معنای انذار را با تعابیری گوناگون ذکر کرده‌اند؛ مانند: توجّه و [[آگاهی]] دادن به آینده‌ای ترسناک<ref>نثر طوبی، ج ۲، ص ۴۴۸.</ref>، [[آگاه کردن]] یا [[ابلاغ]] و خبر دادنی که در آن ترسانیدن صورت پذیرد، برحذر داشتن از امر ترسناکی که زمان و [[فرصت]] کافی برای [[پرهیز]] از آن باشد<ref>التبیان، ج ۱، ص ۶۲.</ref>. ترسانیدنی که به صورت گفتاری بوده<ref>التحقیق، ج ۱۲، ص ۷۵، «نذر».</ref> و در آن امر ترسناک نیز معرفی شود<ref>الفروق‌اللغویه، ص ۷۸.</ref> [[پند]] دادن و [[آموزش]] آنچه [[مردم]] را در بازشناسی [[حق]] از [[باطل]] و درست از [[خطا]] توانا می‌سازد<ref>التحریر والتنویر، ج ۱۱، ص ۶۲.</ref><ref>[[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۴، ص۴۶۵ -۴۷۵.</ref> |
| *انذار مصدر باب افعال از باب "نَذِرَ ینْذَرُ" و به معنای آگاه شدن به امری، از آن پرهیز کردن و خود را برای آن آماده ساختن اشتقاق یافته است<ref>اقرب الموارد، ج ۵ ، ص ۳۷۸، «نذر».</ref>. لغت‌شناسان و مفسران معنای انذار را با تعابیری گوناگون ذکر کرده‌اند؛ مانند توجّه و آگاهی دادن به آینده‌ای ترسناک<ref>نثر طوبی، ج ۲، ص ۴۴۸.</ref>، آگاه کردن یا ابلاغ و خبر دادنی که در آن ترسانیدن صورت پذیرد، برحذر داشتن از امر ترسناکی که زمان و فرصت کافی برای پرهیز از آن باشد<ref>التبیان، ج ۱، ص ۶۲ .</ref>. ترسانیدنی که به صورت گفتاری بوده<ref>التحقیق، ج ۱۲، ص ۷۵، «نذر».</ref> و در آن امر ترسناک نیز معرفی شود<ref>الفروق‌اللغویه، ص ۷۸.</ref> پند دادن، و آموزش آنچه مردم را در بازشناسی حق از باطل و درست از خطا توانا می‌سازد<ref>التحریر والتنویر، ج ۱۱، ص ۶۲ .</ref>.
| |
| *برخی ریشه نذر به‌معنای یاد شده را واژه‌ای بیگانه و برگرفته از زبان عبری یا سریانی دانسته‌اند، با این تفاوت که در آن دو زبان به علّت دارا نبودن ذال، با دال "ندر" یا زاء "نزر" تلفظ می‌شده است<ref>التحقیق، ج ۱۲، ص ۷۵.</ref>.
| |
| *این واژه و مشتقّات آن بیش از ۱۲۴ بار در قرآن کریم به‌کار رفته است<ref>المعجم الاحصائی، ج ۳، ص ۱۵۴۲.</ref> و در آنها ضمن بیان این مطلب که منذر حقیقی خداست ـ و ازاین‌رو یکی از اسمای الهی منذر است<ref>بحارالانوار، ج ۹۴، ص ۳۸۷.</ref> ـ و دیگر منذران نیز پیام او را ابلاغ می‌کنند از مسئولیت پیامبران به ویژه رسول گرامی اسلام، اهداف، موارد، شیوه، مخاطبان و واکنش آنها در مورد انذار سخن به میان آمده است. گفتنی است که افزون بر موارد کاربرد انذار و مشتقات آن، بخشهای فراوانی از قرآن بدون به‌کارگیری این واژگان عملاً به انذار پرداخته است، زیرا در آنها از عذاب، دشواری مرگ، برزخ، جهان آخرت، حسابرسی، جهنّم و عذاب الهی به صورت اعلام، اخبار، تهدید، وعید و تحذیر یاد شده است.
| |
|
| |
|
| ==[[پیامبران]]، انذارگران الهی== | | == انذار در [[قرآن]] == |
| | انذار و مشتقّات آن بیش از ۱۲۴ بار در [[قرآن کریم]] به‌کار رفته است<ref>المعجم الاحصائی، ج ۳، ص ۱۵۴۲.</ref> و در آنها ضمن بیان این مطلب که [[منذر]] [[حقیقی]] خداست ـ و ازاین‌رو یکی از [[اسمای الهی]] [[منذر]] است<ref>بحارالانوار، ج ۹۴، ص ۳۸۷.</ref> ـ و دیگر منذران نیز [[پیام]] او را [[ابلاغ]] می‌کنند، از [[مسئولیت]] [[پیامبران]] به ویژه [[رسول گرامی اسلام]]، اهداف، موارد، [[شیوه]]، مخاطبان و واکنش آنها در مورد انذار سخن به میان آمده است. |
|
| |
|
| ==اهداف انذار==
| | علاوه بر موارد کاربرد انذار و مشتقات آن، بخشهای فراوانی از [[قرآن]] بدون به‌کارگیری این واژگان عملاً به انذار پرداخته است، زیرا در آنها از [[عذاب]]، دشواری [[مرگ]]، [[برزخ]]، [[جهان آخرت]]، [[حسابرسی]]، جهنّم و [[عذاب الهی]] به صورت اعلام، [[اخبار]]، [[تهدید]]، [[وعید]] و تحذیر یاد شده است<ref>[[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۴، ص۴۶۵ -۴۷۵.</ref> |
|
| |
|
| ==گستره انذار== | | == [[پیامبران]]، انذارگران [[الهی]] == |
|
| |
|
| ==متعلّق انذار== | | == [[منذر]] == |
|
| |
|
| ==وسایل و مقارنات انذار== | | == [[آیه منذر و هادی]] == |
|
| |
|
| ==مراحل انذار== | | == اهداف انذار == |
|
| |
|
| ==واکنش مردم در برابر انذار== | | == گستره انذار == |
|
| |
|
| ==موانع پذیرش انذار== | | == متعلّق انذار == |
|
| |
|
| ==فرجام نادیده گرفتن انذار== | | == وسایل و مقارنات انذار == |
|
| |
|
| ==انذار یکی از فلسفه های بعثت== | | == مراحل انذار == |
| <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:right; font-size: 90%; font-weight: normal;">{{اصلی|فلسفه بعثت}}</div>
| |
| ==انذار در فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم==
| |
| از جمله آیاتی که پیامبررا نذیر معرفی کرده وبراین مسئله تاکید شده که [[پیامبر]] درامر [[دعوت]] [[مردم]] و [[ابلاغ]] [[رسالت الهی]]، کار او از مقوله سخن گفتن و بیان [[عاقبت]] [[رفتار]] افراد [[منحرف]] است. و در این [[دعوت]] چهره‌ای اقتدارگرا وسلطه طلب نیست، بلکه روش او در دردعوت تنها [[بشارت]] و [[انذار]] است. [[انذار]] از مقوله زبانی است و نه از مقوله عمل و این هم در برابر کسانی است که درمقابل [[دعوت به توحید]] می‌ایستند ویا به [[شرک]] وبت پرستی [[اصرار]] می‌ورزند به آنان هشدار داده می‌شود و عواقب [[نافرمانی]] [[خداوند]] را در [[محرومیت]] از [[سعادت]] و حیات [[معنوی]] بازگو می‌کند و این که نتیجه این [[رفتار]] آنان دوری از [[رحمت]] [[کمال الهی]] وتحصیل [[شقاوت]] است و سرانجام آن [[جهنمی]] که خود برای خویش می‌سازند.
| |
|
| |
|
| *'''نذیر'''
| | == واکنش [[مردم]] در برابر انذار == |
| #{{متن قرآن|يَا أَهْلَ الْكِتَابِ قَدْ جَاءَكُمْ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمْ عَلَى فَتْرَةٍ مِنَ الرُّسُلِ أَنْ تَقُولُوا مَا جَاءَنَا مِنْ بَشِيرٍ وَلَا نَذِيرٍ فَقَدْ جَاءَكُمْ بَشِيرٌ وَنَذِيرٌ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}}<ref>«ای اهل کتاب! فرستاده ما در دوره نیامدن فرستادگان، نزد شما آمده است در حالی که (آیات الهی را) برای شما روشن می‌گرداند تا نگویید نویدبخش و بیم‌دهنده‌ای نزد ما نیامد، پس به راستی نویدبخش و بیم‌دهنده‌ای برای شما آمده است و خداوند بر هر کاری تواناست» سوره مائده، آیه ۱۹.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|أَوَلَمْ يَتَفَكَّرُوا مَا بِصَاحِبِهِمْ مِنْ جِنَّةٍ إِنْ هُوَ إِلَّا نَذِيرٌ مُبِينٌ}}<ref>«آیا نیندیشیده‌اند (تا بدانند) که همنشین آنان به هیچ روی دیوانگی ندارد او جز بیم‌دهنده‌ای آشکار نیست» سوره اعراف، آیه ۱۸۴.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|قُلْ لَا أَمْلِكُ لِنَفْسِي نَفْعًا وَلَا ضَرًّا إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ وَلَوْ كُنْتُ أَعْلَمُ الْغَيْبَ لَاسْتَكْثَرْتُ مِنَ الْخَيْرِ وَمَا مَسَّنِيَ السُّوءُ إِنْ أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ وَبَشِيرٌ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ}}<ref>«بگو من برای خود سود و زیانی در دست ندارم جز آنچه خداوند بخواهد و اگر غیب می‌دانستم خیر بسیار می‌یافتم و (هیچ) بلا به من نمی‌رسید؛ من جز بیم‌دهنده و مژده‌آور برای گروهی که ایمان می‌آورند نیستم» سوره اعراف، آیه ۱۸۸.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنَّنِي لَكُمْ مِنْهُ نَذِيرٌ وَبَشِيرٌ}}<ref>«که جز خداوند را نپرستید بی‌گمان من از سوی او شما را بیم‌دهنده و نویدبخشم» سوره هود، آیه ۲.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|فَلَعَلَّكَ تَارِكٌ بَعْضَ مَا يُوحَى إِلَيْكَ وَضَائِقٌ بِهِ صَدْرُكَ أَنْ يَقُولُوا لَوْلَا أُنْزِلَ عَلَيْهِ كَنْزٌ أَوْ جَاءَ مَعَهُ مَلَكٌ إِنَّمَا أَنْتَ نَذِيرٌ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ}}<ref>«و مبادا تو برخی از آنچه را بر تو وحی شده است کنار نهی و دل از آن تنگ داری از آن رو که می‌گویند: «چرا بر او گنجی فرو فرستاده نمی‌شود یا فرشته‌ای همراه وی نمی‌آید؟» تو، تنها بیم‌دهنده‌ای و خداوند بر هر چیزی مراقب است» سوره هود، آیه ۱۲.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ إِنِّي لَكُمْ نَذِيرٌ مُبِينٌ}}<ref>«و به یقین نوح را نزد قومش فرستادیم (و به ایشان گفت:) من برای شما بیم دهنده‌ای آشکارم» سوره هود، آیه ۲۵.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّمَا أَنَا لَكُمْ نَذِيرٌ مُبِينٌ}}<ref>«بگو: ای مردم! جز این نیست که من برای شما بیم‌دهنده‌ای آشکارم» سوره حج، آیه ۴۹.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|إِنْ أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ مُبِينٌ}}<ref>«من جز بیم دهنده‌ای روشنگر ، نیستم» سوره شعراء، آیه ۱۱۵.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|وَمَا كُنْتَ بِجَانِبِ الطُّورِ إِذْ نَادَيْنَا وَلَكِنْ رَحْمَةً مِنْ رَبِّكَ لِتُنْذِرَ قَوْمًا مَا أَتَاهُمْ مِنْ نَذِيرٍ مِنْ قَبْلِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ}}<ref>«و آنگاه که ندا سر دادیم تو در سوی (غربی) طور نبودی ولی (این وحی) بخشایشی از پروردگار توست تا به گروهی که پیش از تو بیم‌دهنده‌ای برای آنان نیامده است بیم دهی، باشد که پند گیرند» سوره قصص، آیه ۴۶.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|وَقَالُوا لَوْلَا أُنْزِلَ عَلَيْهِ آيَاتٌ مِنْ رَبِّهِ قُلْ إِنَّمَا الْآيَاتُ عِنْدَ اللَّهِ وَإِنَّمَا أَنَا نَذِيرٌ مُبِينٌ}}<ref>«و گفتند: چرا نشانه‌هایی از سوی پروردگارش بر او فرو فرستاده نمی‌شود؟ بگو: جز این نیست که نشانه‌ها نزد خداوند است و من تنها بیم‌دهنده‌ای آشکارم» سوره عنکبوت، آیه ۵۰.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ بَلْ هُوَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ لِتُنْذِرَ قَوْمًا مَا أَتَاهُمْ مِنْ نَذِيرٍ مِنْ قَبْلِكَ لَعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ}}<ref>«بلکه می‌گویند که آن را خود بربافته است؛ نه بلکه آن (قرآن) از پروردگار تو، راستین است تا گروهی را که پیش از تو بیم‌دهنده‌ای برای آنان نیامده بود بیم دهی، باشد که رهیاب گردند» سوره سجده، آیه ۳.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا فِي قَرْيَةٍ مِنْ نَذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُمْ بِهِ كَافِرُونَ}}<ref>«و ما در هیچ شهری، بیم‌دهنده‌ای نفرستادیم مگر که کامرانان آن (شهر) گفتند: ما منکر پیام رسالت شماییم» سوره سبأ، آیه ۳۴.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|وَمَا آتَيْنَاهُمْ مِنْ كُتُبٍ يَدْرُسُونَهَا وَمَا أَرْسَلْنَا إِلَيْهِمْ قَبْلَكَ مِنْ نَذِيرٍ}}<ref>«و به آنان کتاب‌هایی نداده بودیم که بیاموزند و پیش از تو برای آنان هیچ بیم‌دهنده‌ای نفرستاده بودیم» سوره سبأ، آیه ۴۴.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُمْ بِوَاحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَى وَفُرَادَى ثُمَّ تَتَفَكَّرُوا مَا بِصَاحِبِكُمْ مِنْ جِنَّةٍ إِنْ هُوَ إِلَّا نَذِيرٌ لَكُمْ بَيْنَ يَدَيْ عَذَابٍ شَدِيدٍ}}<ref>«بگو: تنها شما را به (سخن) یگانه‌ای اندرز می‌دهم و آن اینکه: دو تن دو تن و تک تک برای خداوند قیام کنید سپس بیندیشید، در همنشین شما دیوانگی نیست؛ او برای شما جز بیم‌دهنده‌ای پیش از (رسیدن) عذابی سخت نیست» سوره سبأ، آیه ۴۶.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|إِنْ أَنْتَ إِلَّا نَذِيرٌ * إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ بِالْحَقِّ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَإِنْ مِنْ أُمَّةٍ إِلَّا خَلَا فِيهَا نَذِيرٌ}}<ref>«تو، جز بیم‌دهنده‌ای نیستی * ما تو را به حق، نویدبخش و بیم‌دهنده فرستاده‌ایم و هیچ امتی نیست مگر میان آنان بیم‌دهنده‌ای بوده است» سوره فاطر، آیه ۲۳-۲۴.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|وَأَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمَانِهِمْ لَئِنْ جَاءَهُمْ نَذِيرٌ لَيَكُونُنَّ أَهْدَى مِنْ إِحْدَى الْأُمَمِ فَلَمَّا جَاءَهُمْ نَذِيرٌ مَا زَادَهُمْ إِلَّا نُفُورًا}}<ref>«و سخت‌ترین سوگندهای خود را خوردند که اگر بیم‌دهنده‌ای نزد آنان آید بی‌گمان از هر یک از امّت‌ها رهیافته‌تر می‌شوند امّا چون بیم‌دهنده‌ای نزدشان آمد جز بر رمیدنشان نیفزود» سوره فاطر، آیه ۴۲.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|إِنْ يُوحَى إِلَيَّ إِلَّا أَنَّمَا أَنَا نَذِيرٌ مُبِينٌ}}<ref>«- به من جز این وحی نمی‌شود که من تنها بیم‌دهنده‌ای آشکارم-» سوره ص، آیه ۷۰.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|وَكَذَلِكَ مَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ فِي قَرْيَةٍ مِنْ نَذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءَنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِمْ مُقْتَدُونَ}}<ref>«و بدین‌گونه ما پیش از تو در هیچ شهری بیم‌دهنده‌ای نفرستادیم مگر که کامروایان آن (شهر) گفتند: ما پدران خویش را بر آیینی یافته‌ایم و آثار آنان را پی می‌گیریم» سوره زخرف، آیه ۲۳.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|قُلْ مَا كُنْتُ بِدْعًا مِنَ الرُّسُلِ وَمَا أَدْرِي مَا يُفْعَلُ بِي وَلَا بِكُمْ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَى إِلَيَّ وَمَا أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ مُبِينٌ}}<ref>«بگو من در میان پیامبران، نوپدید نیستم و نمی‌دانم با من و شما چه خواهند کرد، جز از آنچه به من وحی می‌شود پیروی نمی‌کنم و من جز بیم‌دهنده‌ای آشکار نیستم» سوره احقاف، آیه ۹.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|فَفِرُّوا إِلَى اللَّهِ إِنِّي لَكُمْ مِنْهُ نَذِيرٌ مُبِينٌ}}<ref>«پس، به سوی خداوند بگریزید که من از سوی او برای شما بیم‌دهنده‌ای آشکارم» سوره ذاریات، آیه ۵۰.</ref> * {{متن قرآن|وَلَا تَجْعَلُوا مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ إِنِّي لَكُمْ مِنْهُ نَذِيرٌ مُبِينٌ}}<ref>«و با خداوند، خدایی دیگر منهید که من از سوی او برای شما بیم‌دهنده‌ای آشکارم» سوره ذاریات، آیه ۵۱.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|هَذَا نَذِيرٌ مِنَ النُّذُرِ الْأُولَى}}<ref>«این (پیامبر)، بیم‌دهنده‌ای از همان بیم‌دهندگان نخستین است» سوره نجم، آیه ۵۶.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|تَكَادُ تَمَيَّزُ مِنَ الْغَيْظِ كُلَّمَا أُلْقِيَ فِيهَا فَوْجٌ سَأَلَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ يَأْتِكُمْ نَذِيرٌ * قَالُوا بَلَى قَدْ جَاءَنَا نَذِيرٌ فَكَذَّبْنَا وَقُلْنَا مَا نَزَّلَ اللَّهُ مِنْ شَيْءٍ إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا فِي ضَلَالٍ كَبِيرٍ}}<ref>«نزدیک است که بند بند آن (دوزخ) از خشم از هم جدا شود؛ هر گاه دسته‌ای را در آن درافکنند نگهبانانش از آنان می‌پرسند: آیا بیم‌دهنده‌ای نزدتان نیامده بود؟ * می‌گویند: چرا، بیم‌دهنده‌ای نزد ما آمد اما ما دروغ شمردیم و گفتیم خداوند چیزی فرو نفرستاده است، شما جز در گمراهی بزرگی نمی‌باشید» سوره ملک، آیه ۸-۹.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|أَمْ أَمِنْتُمْ مَنْ فِي السَّمَاءِ أَنْ يُرْسِلَ عَلَيْكُمْ حَاصِبًا فَسَتَعْلَمُونَ كَيْفَ نَذِيرِ}}<ref>«یا از آنکه در آسمان است ایمنی یافته‌اید که شنبادی بر سر شما بفرستد؟ و به زودی درخواهید یافت که هشدار من چگونه است» سوره ملک، آیه ۱۷.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|قُلْ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِنْدَ اللَّهِ وَإِنَّمَا أَنَا نَذِيرٌ مُبِينٌ}}<ref>«بگو: دانش (آن) نزد خداوند است و من تنها بیم‌دهنده‌ای آشکارم» سوره ملک، آیه ۲۶.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|قَالَ يَا قَوْمِ إِنِّي لَكُمْ نَذِيرٌ مُبِينٌ}}<ref>«گفت: ای قوم من! من برای شما بیم‌دهنده‌ای آشکارم،» سوره نوح، آیه ۲.</ref>
| |
| *'''نکات''': درآیات فوق این محورها مطرح گردیده است
| |
| #نذیر بودن پیامبراتمام حجتی براهل کتاب در عصر [[فترت]] {{متن قرآن|يَا أَهْلَ الْكِتَابِ قَدْ جَاءَكُمْ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمْ عَلَى فَتْرَةٍ مِنَ الرُّسُلِ أَنْ تَقُولُوا مَا جَاءَنَا مِنْ بَشِيرٍ وَلَا نَذِيرٍ فَقَدْ جَاءَكُمْ بَشِيرٌ وَنَذِيرٌ}}<ref>«ای اهل کتاب! فرستاده ما در دوره نیامدن فرستادگان، نزد شما آمده است در حالی که (آیات الهی را) برای شما روشن می‌گرداند تا نگویید نویدبخش و بیم‌دهنده‌ای نزد ما نیامد، پس به راستی نویدبخش و بیم‌دهنده‌ای برای شما آمده است و خداوند بر هر کاری تواناست» سوره مائده، آیه ۱۹.</ref>.
| |
| #[[دعوت]] [[مردم]] به [[تفکر]] وخردورزی که نتیجه آن رفع [[اتهام]] [[جنون]] ازپیامبر ونذیر بودن بادلائل روشن ومتقن بودن آن [[حضرت]] است {{متن قرآن|أَوَلَمْ يَتَفَكَّرُوا مَا بِصَاحِبِهِمْ مِنْ جِنَّةٍ إِنْ هُوَ إِلَّا نَذِيرٌ مُبِينٌ}}<ref>«آیا نیندیشیده‌اند (تا بدانند) که همنشین آنان به هیچ روی دیوانگی ندارد او جز بیم‌دهنده‌ای آشکار نیست» سوره اعراف، آیه ۱۸۴.</ref>
| |
| #درمقابل افکار منحرفی که برای اربابان معابد وپیامبران درکنارخداوند استقلالی قائلند وآنان را دانای به [[غیب]] می‌دانند [[خداوند]] به [[پیامبر]] [[دستور]] می‌دهد که اعلام کند بدون [[خداوند]] مالک سود وزیان خویش نیست {{متن قرآن|قُلْ لَا أَمْلِكُ لِنَفْسِي نَفْعًا وَلَا ضَرًّا إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ}}<ref>«بگو من برای خود سود و زیانی در دست ندارم جز آنچه خداوند بخواهد و اگر غیب می‌دانستم خیر بسیار می‌یافتم و (هیچ) بلا به من نمی‌رسید؛ من جز بیم‌دهنده و مژده‌آور برای گروهی که ایمان می‌آورند نیستم» سوره اعراف، آیه ۱۸۸.</ref> واگر به همه غیب‌ها [[آگاه]] بودم همه خیر را به سوی خود ومردم جلب می‌کردم {{متن قرآن|وَلَوْ كُنْتُ أَعْلَمُ الْغَيْبَ لَاسْتَكْثَرْتُ مِنَ الْخَيْرِ}}<ref>«بگو من برای خود سود و زیانی در دست ندارم جز آنچه خداوند بخواهد و اگر غیب می‌دانستم خیر بسیار می‌یافتم و (هیچ) بلا به من نمی‌رسید؛ من جز بیم‌دهنده و مژده‌آور برای گروهی که ایمان می‌آورند نیستم» سوره اعراف، آیه ۱۸۸.</ref> وازپیش آمدهای بد جلوگیری می‌کردم «وَ مٰا مَسنِی السوءُ» ومن فقط ازطرف [[خداوند]] نذیر - برحذردارنده - هستم {{متن قرآن|ُ إِنْ أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ}}<ref>«بگو من برای خود سود و زیانی در دست ندارم جز آنچه خداوند بخواهد و اگر غیب می‌دانستم خیر بسیار می‌یافتم و (هیچ) بلا به من نمی‌رسید؛ من جز بیم‌دهنده و مژده‌آور برای گروهی که ایمان می‌آورند نیستم» سوره اعراف، آیه ۱۸۸.</ref> {{متن قرآن|لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ}}<ref>«و اوست که از آسمان، آبی فرو فرستاد و با آن هرگونه روییدنی را برون آوردیم آنگاه از آن جوانه سبزی بیرون کشیدیم که از آن دانه‌هایی بر هم نشسته بیرون می‌آوریم و از شکوفه خرما، خوشه‌هایی دسترس و باغستان‌هایی از انگور (بیرون می‌آوریم) و زیتون را و انار را هم» سوره انعام، آیه ۹۹.</ref>
| |
| #تنگی سینه [[پیامبر]] ازبهانه جوئی‌های [[مخالفان]] [[دعوت]] که خواهان [[تصرف]] در کائنات، [[معجزه]] وکارهای [[خارق العاده]] بودند [[خداوند]] به [[پیامبر]] می‌فرماید تو فقط نذیر هستی ومهمترین [[معجزه قرآن]] است که [[بشیر]] ونذیربودن [[پیامبر]] درآیات آن است {{متن قرآن|فَلَعَلَّكَ تَارِكٌ بَعْضَ مَا يُوحَى إِلَيْكَ وَضَائِقٌ بِهِ صَدْرُكَ أَنْ يَقُولُوا لَوْلَا أُنْزِلَ عَلَيْهِ كَنْزٌ أَوْ جَاءَ مَعَهُ مَلَكٌ إِنَّمَا أَنْتَ نَذِيرٌ}}<ref>«و مبادا تو برخی از آنچه را بر تو وحی شده است کنار نهی و دل از آن تنگ داری از آن رو که می‌گویند: «چرا بر او گنجی فرو فرستاده نمی‌شود یا فرشته‌ای همراه وی نمی‌آید؟» تو، تنها بیم‌دهنده‌ای و خداوند بر هر چیزی مراقب است» سوره هود، آیه ۱۲.</ref>. #درآیات فوق ۸ [[آیه]] درباره [[پیامبر]] و ۲ [[آیه]] درباره [[نوح]] [[پیامبر]] «نَذِیرٌ مُبِینٌ» مطرح گردیده است به این معنی که نذیر بودن پیامبرهمراه [[بابیان]] روشن است وفقط ترساندن نیست بلکه با روش روشن اقناعی ازعواقب وعکس العمل کردارهای [[ناپسند]] وعقائد [[شرک]] آلود وخرافی برحذر میدارد {{متن قرآن|قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّمَا أَنَا لَكُمْ نَذِيرٌ مُبِينٌ}}<ref>«بگو: ای مردم! جز این نیست که من برای شما بیم‌دهنده‌ای آشکارم» سوره حج، آیه ۴۹.</ref> {{متن قرآن|إِنْ أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ مُبِينٌ}}<ref>«من جز بیم دهنده‌ای روشنگر ، نیستم» سوره شعراء، آیه ۱۱۵.</ref>
| |
| *'''منذربودن [[پیامبر]]'''
| |
| #{{متن قرآن|وَيَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْلَا أُنْزِلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِنْ رَبِّهِ إِنَّمَا أَنْتَ مُنْذِرٌ وَلِكُلِّ قَوْمٍ هَادٍ}}<ref>«و کافران می‌گویند: چرا نشانه‌ای از پروردگارش بر او فرو فرستاده نشده است؟ تو، تنها بیم‌دهنده‌ای و هر گروهی رهنمونی دارد» سوره رعد، آیه ۷.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|وَعَجِبُوا أَنْ جَاءَهُمْ مُنْذِرٌ مِنْهُمْ وَقَالَ الْكَافِرُونَ هَذَا سَاحِرٌ كَذَّابٌ}}<ref>«و از اینکه بیم‌دهنده‌ای از خودشان به سراغشان آمد شگفتی کردند و کافران گفتند: این جادوگری بسیار دروغگوست» سوره ص، آیه ۴.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|قُلْ إِنَّمَا أَنَا مُنْذِرٌ وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلَّا اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ}}<ref>«بگو: جز این نیست که من بیم‌دهنده‌ای هستم و خدایی جز خداوند یگانه دادفرما نیست» سوره ص، آیه ۶۵.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|بَلْ عَجِبُوا أَنْ جَاءَهُمْ مُنْذِرٌ مِنْهُمْ فَقَالَ الْكَافِرُونَ هَذَا شَيْءٌ عَجِيبٌ}}<ref>«بلکه کافران از اینکه بیم‌دهنده‌ای از میان خودشان برای آنان آمد به شگفتی افتادند و گفتند:» سوره ق، آیه ۲.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|إِنَّمَا أَنْتَ مُنْذِرُ مَنْ يَخْشَاهَا}}<ref>«تو تنها به کسی که از آن می‌ترسد، هشدار می‌دهی» سوره نازعات، آیه ۴۵.</ref>
| |
| *'''نکته''': دراین [[آیات]] نذیر بودن به صورت وصفی برای [[پیامبر]] مطرح گردیده است ودربرابرمخالفان [[دعوت]] که بابهانه جوئی خواهان [[معجزه]] غیر ازقرآن بودندخداوند می‌فرماید توای پیامبرفقط منذر هستی {{متن قرآن|وَيَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْلَا أُنْزِلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِنْ رَبِّهِ إِنَّمَا أَنْتَ مُنْذِرٌ}}<ref>«و کافران می‌گویند: چرا نشانه‌ای از پروردگارش بر او فرو فرستاده نشده است؟ تو، تنها بیم‌دهنده‌ای و هر گروهی رهنمونی دارد» سوره رعد، آیه ۷.</ref>. و همچنین ازتعجب [[کافران]] از اینکه پیامبرمنذر ازجنس خودشان است وازملائکه نیست و زدن [[اتهام]] ساحربودن به پیامبرسخن گفته شده است {{متن قرآن|وَعَجِبُوا أَنْ جَاءَهُمْ مُنْذِرٌ مِنْهُمْ وَقَالَ الْكَافِرُونَ هَذَا سَاحِرٌ كَذَّابٌ}}<ref>«و از اینکه بیم‌دهنده‌ای از خودشان به سراغشان آمد شگفتی کردند و کافران گفتند: این جادوگری بسیار دروغگوست» سوره ص، آیه ۴.</ref> {{متن قرآن|بَلْ عَجِبُوا أَنْ جَاءَهُمْ مُنْذِرٌ مِنْهُمْ فَقَالَ الْكَافِرُونَ هَذَا شَيْءٌ عَجِيبٌ}}<ref>«بلکه کافران از اینکه بیم‌دهنده‌ای از میان خودشان برای آنان آمد به شگفتی افتادند و گفتند:» سوره ق، آیه ۲.</ref> و سرانجام این که در برابر منذر بودن [[پیامبر]] باید ظرفیت پذیرش - [[خشیت]] - وجود داشته باشد وبرای افراد لجوج وعنودفائده ای ندارد {{متن قرآن|إِنَّمَا أَنْتَ مُنْذِرُ مَنْ يَخْشَاهَا}}<ref>«تو تنها به کسی که از آن می‌ترسد، هشدار می‌دهی» سوره نازعات، آیه ۴۵.</ref><ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر، محمد جعفر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی، سید محمد علی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۱، ص ۱۸۹.</ref>.
| |
|
| |
|
| ==منابع== | | == موانع [[پذیرش]] انذار == |
| * [[پرونده:000055.jpg|22px]] [[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴''']]
| |
| * [[پرونده:151728.jpg|22px]] [[محمد بیابانی اسکوئی|بیابانی اسکوئی، محمد]]، [[نبوت (کتاب)|'''نبوت''']]
| |
| * [[پرونده:55210091.jpg|22px]] [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱''']]
| |
|
| |
|
| ==پانویس== | | == فرجام نادیده گرفتن انذار == |
| {{یادآوری پانویس}} | | |
| {{پانویس2}} | | == انذار یکی از [[فلسفه‌های بعثت]] == |
| | {{اصلی|فلسفه بعثت}} |
| | |
| | == جستارهای وابسته == |
| | {{مدخل وابسته}} |
| | * [[آیه منذر و هادی]] |
| | {{پایان مدخل وابسته}} |
| | |
| | == منابع == |
| | {{منابع}} |
| | # [[پرونده:000055.jpg|22px]] [[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم''']] |
| | # [[پرونده:1100662.jpg|22px]] [[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|'''فرهنگ مطهر''']] |
| | {{پایان منابع}} |
| | |
| | == پانویس == |
| | {{پانویس}} |
|
| |
|
| [[رده:مدخل‌های درجه دو دانشنامه]]
| |
| [[رده:انذار]] | | [[رده:انذار]] |
| [[رده:مدخل]]
| |
انذار از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: انذار در قرآن - انذار در حدیث - انذار در کلام اسلامی - انذار در فلسفه اسلامی - انذار در عرفان اسلامی - انذار در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبط
