روح در معارف و سیره سجادی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۴ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۱۵

مقدمه

روح نام مخلوقی ملکوتی و مقرب نزد خداوند است. در قرآن کریم حقیقت روح امری از امرهای پروردگار معرفی شده است: ﴿قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي﴾^[۱] در جایی نیز روح را در کنار ملائکه و جدا از آنها نام برده است: ﴿تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ﴾^[۲]. همچنین می‌فرماید: ﴿يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلَائِكَةُ صَفًّا﴾^[۳]. در روایات است که روح حقیقتی عالی‌تر و بزرگ‌تر از جبرئیل است؛ جبرئیل از جنس فرشتگان است ولی روح از جنس فرشتگان نیست. امام صادق (ع) می‌فرماید: «روح از جبرئیل بزرگ‌تر است، زیرا جبرئیل از سنخ ملائکه است ولی روح از سنخ فرشتگان نیست». امام سپس به این آیه استدلال کرده و می‌فرماید: مگر نمی‌بینی که قرآن می‌فرماید: ﴿تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ﴾. پس معلوم می‌شود روح غیر از فرشتگان است. نیز می‌فرماید: «روح با پیشینیان به جز با پیامبر (ص) نبوده است و با امامان (ع) نیز هست».

روح در صحیفه سجادیه

امام سجاد (ع) با استناد به قرآن و نزول روح در شب قدر می‌فرماید: «ثُمَّ فَضَّلَ لَيْلَةً وَاحِدَةً مِنْ‏ لَيَالِيهِ‏... وَ سَمَّاهَا لَيْلَةَ الْقَدْرِ، ﴿تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا...﴾»^[۴].^[۵]؛ «آن‌گاه شبی از شب‌های این ماه (رمضان) را برگزید... و آن را شب قدر نامید. در آن شب فرشتگان و روح به فرمان پروردگارشان بر هر یک از بندگان او که بخواهد نازل می‌شود با تقدیری تغییرناپذیر، نیز آن حضرت می‌فرماید: و بر روح که از عالم امر توست درود فرست»^[۶].

امام سجاد (ع) روح را فرمانروای “ملائکه حُجُب” معرفی کرده است: درود بفرست بر روح، آنکه فرمانروای فرشتگان مأمور بر حجاب‌هاست^[۷].^[۸].^[۹]

منابع

شیرزاد، امیر، مقاله «روح»، دانشنامه صحیفه سجادیه

پانویس

↑ «بگو روح از امر پروردگار من است» سوره اسراء، آیه ۸۵.
↑ «فرشتگان و روح (الامین) در آن، با اذن پروردگارشان برای هر کاری فرود می‌آیند» سوره قدر، آیه ۴.
↑ «روزی که روح و فرشتگان (دیگر) ردیف ایستند» سوره نبأ، آیه ۳۸.
↑ «فرشتگان و روح (الامین) در آن، با اذن پروردگارشان برای هر کاری فرود می‌آیند» سوره قدر، آیه ۴.
↑ دعای ۴۴.
↑ نیایش سوم.
↑ نیایش سوم.
↑ ریاض‌السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین (ع)، سیدعلی خان حسینی حسنی مدنی شیرازی، مؤسسة النشر الاسلامی، قم، ۱۴۰۹، چاپ اول؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم؛ المیزان فی تفسیر القرآن، سیدمحمدحسین طباطبایی، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۳۹۳.
↑ شیرزاد، امیر، مقاله «روح»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۲۴۹.

[1] «بگو روح از امر پروردگار من است» سوره اسراء، آیه ۸۵.

[2] «فرشتگان و روح (الامین) در آن، با اذن پروردگارشان برای هر کاری فرود می‌آیند» سوره قدر، آیه ۴.

[3] «روزی که روح و فرشتگان (دیگر) ردیف ایستند» سوره نبأ، آیه ۳۸.

[4] «فرشتگان و روح (الامین) در آن، با اذن پروردگارشان برای هر کاری فرود می‌آیند» سوره قدر، آیه ۴.

[5] دعای ۴۴.

[6] نیایش سوم.

[7] نیایش سوم.

[8] ریاض‌السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین (ع)، سیدعلی خان حسینی حسنی مدنی شیرازی، مؤسسة النشر الاسلامی، قم، ۱۴۰۹، چاپ اول؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم؛ المیزان فی تفسیر القرآن، سیدمحمدحسین طباطبایی، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۳۹۳.

[9] شیرزاد، امیر، مقاله «روح»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۲۴۹.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{ویرایش غیرنهایی}}
+{{مدخل مرتبط
-{{امامت}}
+| موضوع مرتبط = روح
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
+| عنوان مدخل  = روح
-: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[روح]]''' است. "'''[[روح]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
+| مداخل مرتبط = [[روح در قرآن]] - [[روح در حدیث]] - [[روح در کلام اسلامی]] - [[روح در اخلاق اسلامی]] - [[روح در معارف دعا و زیارات]] - [[روح در معارف و سیره سجادی]]
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
+| پرسش مرتبط  =
-: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[روح در قرآن]] | [[روح در حدیث]] | [[روح در اخلاق اسلامی]] | [[روح در معارف دعا و زیارات]] | [[روح در معارف و سیره سجادی]] | [[روح در معارف و سیره رضوی]]</div>
+}}
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
-: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[روح (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
-<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
-==مقدمه==
+== مقدمه ==
-[[روح]] نام مخلوقی ملکوتی و [[مقرب]] نزد [[خداوند]] است. در [[قرآن کریم]] [[حقیقت]] روح امری از امرهای [[پروردگار]] معرفی شده است: {{متن قرآن|قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي}}<ref>«بگو روح از امر پروردگار من است» سوره اسراء، آیه ۸۵.</ref> در جایی نیز روح را در کنار [[ملائکه]] و جدا از آنها نام [[برده]] است: {{متن قرآن|تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ}}<ref>«فرشتگان و روح (الامین) در آن، با اذن پروردگارشان برای هر کاری فرود می‌آیند» سوره قدر، آیه ۴.</ref>. همچنین می‌فرماید: {{متن قرآن|يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلَائِكَةُ صَفًّا}}<ref>«روزی که روح و فرشتگان (دیگر) ردیف ایستند» سوره نبأ، آیه ۳۸.</ref>. در [[روایات]] است که روح حقیقتی عالی‌تر و بزرگ‌تر از [[جبرئیل]] است؛ جبرئیل از جنس [[فرشتگان]] است ولی روح از جنس فرشتگان نیست. [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: «روح از جبرئیل بزرگ‌تر است، زیرا جبرئیل از سنخ ملائکه است ولی روح از سنخ فرشتگان نیست». [[امام]] سپس به این [[آیه]] [[استدلال]] کرده و می‌فرماید: مگر نمی‌بینی که [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ}}. پس معلوم می‌شود روح غیر از فرشتگان است. نیز می‌فرماید: «روح با پیشینیان به جز با [[پیامبر]]{{صل}} نبوده است و با [[امامان]]{{عم}} نیز هست».
+[[روح]] نام مخلوقی ملکوتی و [[مقرب]] نزد [[خداوند]] است. در [[قرآن کریم]] [[حقیقت]] روح امری از امرهای [[پروردگار]] معرفی شده است: {{متن قرآن|قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي}}<ref>«بگو روح از امر پروردگار من است» سوره اسراء، آیه ۸۵.</ref> در جایی نیز روح را در کنار [[ملائکه]] و جدا از آنها نام برده است: {{متن قرآن|تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ}}<ref>«فرشتگان و روح (الامین) در آن، با اذن پروردگارشان برای هر کاری فرود می‌آیند» سوره قدر، آیه ۴.</ref>. همچنین می‌فرماید: {{متن قرآن|يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلَائِكَةُ صَفًّا}}<ref>«روزی که روح و فرشتگان (دیگر) ردیف ایستند» سوره نبأ، آیه ۳۸.</ref>. در [[روایات]] است که روح حقیقتی عالی‌تر و بزرگ‌تر از [[جبرئیل]] است؛ جبرئیل از جنس [[فرشتگان]] است ولی روح از جنس فرشتگان نیست. [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: «روح از جبرئیل بزرگ‌تر است، زیرا جبرئیل از سنخ ملائکه است ولی روح از سنخ فرشتگان نیست». [[امام]] سپس به این [[آیه]] [[استدلال]] کرده و می‌فرماید: مگر نمی‌بینی که [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ}}. پس معلوم می‌شود روح غیر از فرشتگان است. نیز می‌فرماید: «روح با پیشینیان به جز با [[پیامبر]] {{صل}} نبوده است و با [[امامان]] {{عم}} نیز هست».
-[[امام سجاد]]{{ع}} با استناد به قرآن و [[نزول روح در شب قدر]] می‌فرماید: {{متن حدیث|ثُمَّ فَضَّلَ لَيْلَةً وَاحِدَةً مِنْ‏ لَيَالِيهِ‏... وَ سَمَّاهَا لَيْلَةَ الْقَدْرِ، {{متن قرآن|تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا...}}<ref>«فرشتگان و روح (الامین) در آن، با اذن پروردگارشان برای هر کاری فرود می‌آیند» سوره قدر، آیه ۴.</ref>}}<ref>دعای ۴۴.</ref>؛ «آن‌گاه شبی از شب‌های این ماه ([[رمضان]]) را برگزید... و آن را [[شب قدر]] نامید. در آن [[شب]] فرشتگان و روح به [[فرمان]] پروردگارشان بر هر یک از [[بندگان]] او که بخواهد نازل می‌شود با تقدیری تغییرناپذیر، نیز آن [[حضرت]] می‌فرماید: و بر روح که از [[عالم امر]] توست [[درود]] فرست»<ref>نیایش سوم.</ref>.
+== روح در صحیفه سجادیه ==
-امام سجاد{{ع}} روح را فرمانروای “ملائکه حُجُب” معرفی کرده است: درود بفرست بر روح، آنکه فرمانروای فرشتگان [[مأمور]] بر حجاب‌هاست<ref>نیایش سوم.</ref>.<ref>ریاض‌السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین{{ع}}، سیدعلی خان حسینی حسنی مدنی شیرازی، مؤسسة النشر الاسلامی، قم، ۱۴۰۹، چاپ اول؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم؛ المیزان فی تفسیر القرآن، سیدمحمدحسین طباطبایی، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۳۹۳.</ref>.<ref>[[امیر شیرزاد|شیرزاد، امیر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «روح»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۴۹.</ref>
+[[امام سجاد]] {{ع}} با استناد به قرآن و نزول روح در شب قدر می‌فرماید: {{متن حدیث|ثُمَّ فَضَّلَ لَيْلَةً وَاحِدَةً مِنْ‏ لَيَالِيهِ‏... وَ سَمَّاهَا لَيْلَةَ الْقَدْرِ، {{متن قرآن|تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا...}}}}<ref>«فرشتگان و روح (الامین) در آن، با اذن پروردگارشان برای هر کاری فرود می‌آیند» سوره قدر، آیه ۴.</ref>.<ref>دعای ۴۴.</ref>؛ «آن‌گاه شبی از شب‌های این ماه ([[رمضان]]) را برگزید... و آن را [[شب قدر]] نامید. در آن شب فرشتگان و روح به [[فرمان]] پروردگارشان بر هر یک از [[بندگان]] او که بخواهد نازل می‌شود با تقدیری تغییرناپذیر، نیز آن حضرت می‌فرماید: و بر روح که از عالم امر توست [[درود]] فرست»<ref>نیایش سوم.</ref>.
-== جستارهای وابسته ==
+امام سجاد {{ع}} روح را فرمانروای “ملائکه حُجُب” معرفی کرده است: درود بفرست بر روح، آنکه فرمانروای فرشتگان [[مأمور]] بر حجاب‌هاست<ref>نیایش سوم.</ref>.<ref>ریاض‌السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین {{ع}}، سیدعلی خان حسینی حسنی مدنی شیرازی، مؤسسة النشر الاسلامی، قم، ۱۴۰۹، چاپ اول؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم؛ المیزان فی تفسیر القرآن، سیدمحمدحسین طباطبایی، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۳۹۳.</ref>.<ref>[[امیر شیرزاد|شیرزاد، امیر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «روح»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۴۹.</ref>
-==منابع==
+== منابع ==
+{{منابع}}
 # [[پرونده:1100609.jpg|22px]] [[امیر شیرزاد|شیرزاد، امیر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|'''مقاله «روح»، دانشنامه صحیفه سجادیه''']]
+{{پایان منابع}}
-==پانویس==
+== پانویس ==
-{{پانویس2}}
+{{پانویس}}
-[[رده:روح در معارف و سیره سجادی]]
+[[رده:روح]]
-[[رده:مدخل]]