ابوخیثمه انصاری در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '{{یادآوری پانویس}} {{پانویس2}}' به '{{پانویس}}') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = ابوخیثمه انصاری | |||
| عنوان مدخل = [[ابوخیثمه انصاری]] | |||
| مداخل مرتبط = [[ابوخیثمه انصاری در قرآن]] - [[ابوخیثمه انصاری در تاریخ اسلامی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
[[ | [[ابوخیثمه انصاری]]<ref>صحيح مسلم، ج ۹، ص ۱۸۹.</ref> [[عبدالله بن خیثمه]]<ref>سيره ابن‌هشام، ج ۴، ص ۵۲۱.</ref> از تیره [[بنی‌سالم]]<ref>الاستيعاب، ج ۴، ص ۲۰۷.</ref> از [[اصحاب پیامبر]] {{صل}} | ||
[[زمان]] [[اسلام آوردن]] ابوخیثمه روشن نیست. برخی از حضور وی در [[بدر]]<ref>الطبقات، ج ۳، ص ۴۷۰.</ref> و برخی در [[اُحُد]]<ref>الاستیعاب، ج ۴، ص ۲۰۷.</ref> یاد کرده‌اند. در [[جنگ تبوک]] ابتدا سرپیچید؛ سپس پشیمان شد و به [[پیامبر]] {{صل}} پیوست. [[نقل]] است که [[حضرت]] از دیدن او خوشحال شد و برایش [[دُعا]] کرد.<ref>المغازی، ج ۳، ص ۹۹۸؛ سیره ابن هشام، ج ۴، ص ۵۲۰ و ۵۲۱.</ref> [[ابن‌هشام]]، اشعار او را در ماجرای حمله مشرکان [[مکّه]] به [[زینب]] ([[دختر پیامبر]]) و در جنگ تبوک آورده است.<ref>سیره ابن هشام، ج ۴، ص ۵۲۱ و ج ۲، ص ۶۵۵.</ref> برخی، ادامه [[زندگی]] او را تا زمان [[یزید بن معاویه]] گزارش کرده‌اند.<ref> الاستیعاب، ج ۴، ص ۲۰۷.</ref> از وی نسلی باقی نمانده است<ref> الطبقات، ج ۳، ص ۴۷۰.</ref><ref>[[فتاح آقازاده|آقازاده، فتاح]]، [[ابوخیثمه انصاری (مقاله)|مقاله «ابوخیثمه انصاری»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱، ص 654.</ref> | |||
== | == ابوخیثمه در [[شأن نزول]] == | ||
# به نقل [[طبری]] ابوخیثمه یک صاع (سه کیلو) خرما [[صدقه]] داد و [[منافقان]] بر او [[عیب]] گرفتند؛ سپس این [[آیه]] نازل شد: {{متن قرآن|الَّذِينَ يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فِي الصَّدَقَاتِ وَالَّذِينَ لَا يَجِدُونَ إِلَّا جُهْدَهُمْ فَيَسْخَرُونَ مِنْهُمْ سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ}}<ref>«آنان که به مؤمنان داوطلب دادن صدقه‌ها و به کسانی که جز توان (اندک) خود چیزی (برای دادن صدقه) نمی‌یابند طعنه می‌زنند و آنان را به ریشخند می‌گیرند، خداوند به ریشخندشان می‌گیرد و عذابی دردناک خواهند داشت» سوره توبه، آیه ۷۹.</ref> | |||
# ابوخیثمه در جنگ تبوک، به رغم [[فرمان پیامبر]] برای شرکت در [[جنگ]]، به ماندن در [[مدینه]] متمایل بود که [[خداوند]] او را متوجّه [[حقّ]] و [[ثابت قدم]] کرد و به پیامبر ملحق شد و این آیه درباره‌اش فرود آمد: {{متن قرآن|لَقَدْ تَابَ اللَّهُ عَلَى النَّبِيِّ وَالْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ الْعُسْرَةِ مِنْ بَعْدِ مَا كَادَ يَزِيغُ قُلُوبُ فَرِيقٍ مِنْهُمْ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ إِنَّهُ بِهِمْ رَءُوفٌ رَحِيمٌ}}<ref>«خداوند بر پیامبر و مهاجران و انصاری که از او هنگام دشواری پیروی کردند- پس از آنکه نزدیک بود دل گروهی از ایشان بگردد- بخشایش آورد سپس توبه آنان را پذیرفت که او نسبت به آنها مهربانی بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۱۱۷. مجمع‌البیان، ج ۵، ص ۱۱۹ و ۱۲۰؛ المغازی، ج ۳، ص ۱۰۷۴.</ref><ref>[[فتاح آقازاده|آقازاده، فتاح]]، [[ابوخیثمه انصاری (مقاله)|مقاله «ابوخیثمه انصاری»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱، ص 654-655.</ref> | |||
== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:000052.jpg|22px]] [[فتاح آقازاده|آقازاده، فتاح]]، [[ابوخیثمه انصاری (مقاله)|مقاله «ابوخیثمه انصاری»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|'''دائرة المعارف قرآن کریم ج۱''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۱ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۱۶
این مدخل زیرشاخهٔ بحث ابوخیثمه انصاری است. ابوخیثمه انصاری از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابوخیثمه انصاری در قرآن - ابوخیثمه انصاری در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
ابوخیثمه انصاری[۱] عبدالله بن خیثمه[۲] از تیره بنی‌سالم[۳] از اصحاب پیامبر (ص)
زمان اسلام آوردن ابوخیثمه روشن نیست. برخی از حضور وی در بدر[۴] و برخی در اُحُد[۵] یاد کرده‌اند. در جنگ تبوک ابتدا سرپیچید؛ سپس پشیمان شد و به پیامبر (ص) پیوست. نقل است که حضرت از دیدن او خوشحال شد و برایش دُعا کرد.[۶] ابن‌هشام، اشعار او را در ماجرای حمله مشرکان مکّه به زینب (دختر پیامبر) و در جنگ تبوک آورده است.[۷] برخی، ادامه زندگی او را تا زمان یزید بن معاویه گزارش کرده‌اند.[۸] از وی نسلی باقی نمانده است[۹][۱۰]
ابوخیثمه در شأن نزول
- به نقل طبری ابوخیثمه یک صاع (سه کیلو) خرما صدقه داد و منافقان بر او عیب گرفتند؛ سپس این آیه نازل شد: ﴿الَّذِينَ يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فِي الصَّدَقَاتِ وَالَّذِينَ لَا يَجِدُونَ إِلَّا جُهْدَهُمْ فَيَسْخَرُونَ مِنْهُمْ سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ﴾[۱۱]
- ابوخیثمه در جنگ تبوک، به رغم فرمان پیامبر برای شرکت در جنگ، به ماندن در مدینه متمایل بود که خداوند او را متوجّه حقّ و ثابت قدم کرد و به پیامبر ملحق شد و این آیه درباره‌اش فرود آمد: ﴿لَقَدْ تَابَ اللَّهُ عَلَى النَّبِيِّ وَالْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ الْعُسْرَةِ مِنْ بَعْدِ مَا كَادَ يَزِيغُ قُلُوبُ فَرِيقٍ مِنْهُمْ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ إِنَّهُ بِهِمْ رَءُوفٌ رَحِيمٌ﴾[۱۲][۱۳]
منابع
پانویس
- ↑ صحيح مسلم، ج ۹، ص ۱۸۹.
- ↑ سيره ابن‌هشام، ج ۴، ص ۵۲۱.
- ↑ الاستيعاب، ج ۴، ص ۲۰۷.
- ↑ الطبقات، ج ۳، ص ۴۷۰.
- ↑ الاستیعاب، ج ۴، ص ۲۰۷.
- ↑ المغازی، ج ۳، ص ۹۹۸؛ سیره ابن هشام، ج ۴، ص ۵۲۰ و ۵۲۱.
- ↑ سیره ابن هشام، ج ۴، ص ۵۲۱ و ج ۲، ص ۶۵۵.
- ↑ الاستیعاب، ج ۴، ص ۲۰۷.
- ↑ الطبقات، ج ۳، ص ۴۷۰.
- ↑ آقازاده، فتاح، مقاله «ابوخیثمه انصاری»، دائرة المعارف قرآن کریم، ج۱، ص 654.
- ↑ «آنان که به مؤمنان داوطلب دادن صدقه‌ها و به کسانی که جز توان (اندک) خود چیزی (برای دادن صدقه) نمی‌یابند طعنه می‌زنند و آنان را به ریشخند می‌گیرند، خداوند به ریشخندشان می‌گیرد و عذابی دردناک خواهند داشت» سوره توبه، آیه ۷۹.
- ↑ «خداوند بر پیامبر و مهاجران و انصاری که از او هنگام دشواری پیروی کردند- پس از آنکه نزدیک بود دل گروهی از ایشان بگردد- بخشایش آورد سپس توبه آنان را پذیرفت که او نسبت به آنها مهربانی بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۱۱۷. مجمع‌البیان، ج ۵، ص ۱۱۹ و ۱۲۰؛ المغازی، ج ۳، ص ۱۰۷۴.
- ↑ آقازاده، فتاح، مقاله «ابوخیثمه انصاری»، دائرة المعارف قرآن کریم، ج۱، ص 654-655.