سبیل در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{ویرایش غیرنهایی}} +)) |
جز (جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف') |
||
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = سبیل | |||
| عنوان مدخل = [[سبیل]] | |||
| مداخل مرتبط = [[سبیل در قرآن]] - [[سبیل در حدیث]] - [[سبیل در فقه سیاسی]] | |||
| پرسش مرتبط = سبیل (پرسش) | |||
}} | |||
== مقدمه == | |||
==مقدمه== | |||
[[راه]] و طریق و به صورت مجازی به معنای راهی برای [[سلطه]] یا راهی که به بن‌بست بکشاند<ref>محمود سرمدی، «سبیل»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص۱۱۸۸-۱۱۸۹.</ref>. اصل آن "سبل" به معنای ارسال چیزی از بالا به پایین یا در امتداد چیزی<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۲۹.</ref>. | [[راه]] و طریق و به صورت مجازی به معنای راهی برای [[سلطه]] یا راهی که به بن‌بست بکشاند<ref>محمود سرمدی، «سبیل»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص۱۱۸۸-۱۱۸۹.</ref>. اصل آن "سبل" به معنای ارسال چیزی از بالا به پایین یا در امتداد چیزی<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۲۹.</ref>. | ||
{{متن قرآن|وَلَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا}}<ref>«هرگز خداوند برای کافران به زیان مؤمنان راهی نمی‌گشاید» سوره نساء، آیه ۱۴۱.</ref>. | {{متن قرآن|وَلَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا}}<ref>«هرگز خداوند برای کافران به زیان مؤمنان راهی نمی‌گشاید» سوره نساء، آیه ۱۴۱.</ref>. | ||
این [[آیه شریفه]] بر [[نفی سبیل]] و [[سلطه کفار]] بر [[مؤمنان]] دلالت دارد؛ یعنی [[خداوند]] راهی را که [[کافران]]، [[دولت]] [[مؤمنان]] را نابود کنند و آثار [[مؤمنان]] را از بین ببرند و بر قلمرو آنان [[سلطه]] یابند، نگشوده است<ref>وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۵، ص۳۲۵.</ref>. این [[سنت الهی]] مادامی است که [[مؤمنان]] بر | این [[آیه شریفه]] بر [[نفی سبیل]] و [[سلطه کفار]] بر [[مؤمنان]] دلالت دارد؛ یعنی [[خداوند]] راهی را که [[کافران]]، [[دولت]] [[مؤمنان]] را نابود کنند و آثار [[مؤمنان]] را از بین ببرند و بر قلمرو آنان [[سلطه]] یابند، نگشوده است<ref>وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۵، ص۳۲۵.</ref>. این [[سنت الهی]] مادامی است که [[مؤمنان]] بر وصف [[مؤمن]] [[استوار]] باشند و در [[راه خدا]] [[قیام]] کنند و [[احکام الهی]] را گردن نهند؛ چنین مؤمنانی هیچ‌گاه تحت [[سلطه]] [[کافران]] قرار نخواهد گرفت، و [[نصرت الهی]] شامل حال آنها خواهد بود<ref>محمد رشیدرضا، تفسیر المنار، ج۵، ص۴۵۶.</ref>. | ||
عده‌ای واژه "سبیل" را در [[آیه]] به معنای [[حجت]] گرفته‌اند که در نتیجه مراد [[آیه]] بیان وضعیت [[مؤمنان]] و [[کافران]] در [[روز قیامت]] است. | عده‌ای واژه "سبیل" را در [[آیه]] به معنای [[حجت]] گرفته‌اند که در نتیجه مراد [[آیه]] بیان وضعیت [[مؤمنان]] و [[کافران]] در [[روز قیامت]] است. | ||
قاعده "[[نفی سبیل]]" از اصول [[سیاست خارجی]] [[اسلام]] است که [[فقها]] و [[اندیشمندان | قاعده "[[نفی سبیل]]" از اصول [[سیاست خارجی]] [[اسلام]] است که [[فقها]] و [[اندیشمندان مسلمان]] به تفصیل درباره آن سخن گفته‌اند. بر اساس آن، هرگونه رابطه، [[قرارداد]] یا عملی که منجر به تفوّق و [[سلطه]] [[کافران]] بر [[مسلمانان]] باشد، [[حرام]] است و این قاعده در [[روابط]] خارجی [[اسلام]]، [[حکومت]] بر سایر [[قوانین]] و [[احکام شرع]] دارد<ref>ابوالفضل شکوری، فقه سیاسی، ص۳۲۵-۳۳۰.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۳۳۲-۳۳۳.</ref> | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
* [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | * [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | ||
{{پایان منابع}} | |||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{ | {{پانویس}} | ||
[[رده: مدخل]] | [[رده: مدخل]] | ||
[[رده:رهبان]] | [[رده:رهبان]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۰۳
این مدخل زیرشاخهٔ بحث سبیل است. سبیل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: سبیل در قرآن - سبیل در حدیث - سبیل در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
راه و طریق و به صورت مجازی به معنای راهی برای سلطه یا راهی که به بن‌بست بکشاند[۱]. اصل آن "سبل" به معنای ارسال چیزی از بالا به پایین یا در امتداد چیزی[۲].
﴿وَلَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا﴾[۳].
این آیه شریفه بر نفی سبیل و سلطه کفار بر مؤمنان دلالت دارد؛ یعنی خداوند راهی را که کافران، دولت مؤمنان را نابود کنند و آثار مؤمنان را از بین ببرند و بر قلمرو آنان سلطه یابند، نگشوده است[۴]. این سنت الهی مادامی است که مؤمنان بر وصف مؤمن استوار باشند و در راه خدا قیام کنند و احکام الهی را گردن نهند؛ چنین مؤمنانی هیچ‌گاه تحت سلطه کافران قرار نخواهد گرفت، و نصرت الهی شامل حال آنها خواهد بود[۵].
عده‌ای واژه "سبیل" را در آیه به معنای حجت گرفته‌اند که در نتیجه مراد آیه بیان وضعیت مؤمنان و کافران در روز قیامت است.
قاعده "نفی سبیل" از اصول سیاست خارجی اسلام است که فقها و اندیشمندان مسلمان به تفصیل درباره آن سخن گفته‌اند. بر اساس آن، هرگونه رابطه، قرارداد یا عملی که منجر به تفوّق و سلطه کافران بر مسلمانان باشد، حرام است و این قاعده در روابط خارجی اسلام، حکومت بر سایر قوانین و احکام شرع دارد[۶].[۷]
منابع
پانویس
- ↑ محمود سرمدی، «سبیل»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص۱۱۸۸-۱۱۸۹.
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۲۹.
- ↑ «هرگز خداوند برای کافران به زیان مؤمنان راهی نمی‌گشاید» سوره نساء، آیه ۱۴۱.
- ↑ وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۵، ص۳۲۵.
- ↑ محمد رشیدرضا، تفسیر المنار، ج۵، ص۴۵۶.
- ↑ ابوالفضل شکوری، فقه سیاسی، ص۳۲۵-۳۳۰.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۳۲-۳۳۳.