نماز جمعه در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۱۵

مقدمه

از سوی خداوند، برای بیان جایگاه بلند نماز جمعه، در پیشگاه خدا و اقامه نماز جمعه، در صدر اسلام به امامت رسول اکرم: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ * وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انْفَضُّوا إِلَيْهَا وَتَرَكُوكَ قَائِمًا قُلْ مَا عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ وَاللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ﴾^[۱].

نکات:

خداوند می‌فرماید: ای کسانی که ایمان آورده‌اید! وقتی در روز جمعه برای نماز جمعه اذان می‌گویند، تندتر بدوید، و برای رسیدن به نماز از خرید و فروش و هر عملی که شما را از نماز باز می‌دارد دست بردارید. و جمله ﴿ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ﴾ تشویق و تحریک مسلمان‌ها به نماز و ترک - بیعی - است که بدان مأمور شده‌اند ﴿وَذَرُوا الْبَيْعَ﴾؛
خداوند کسانی که پیامبر را به هنگام نماز جمعه رها کردند و برای خرید از قافله تازه وارد به بازار شتافتند شدیداً مورد ملامت قرار داده، می‌گوید: هنگامی که آنها تجارت یا سرگرمی و لهوی را ببینند پراکنده می‌شوند و به سوی آن می‌روند، و تو را ایستاده در حالی که خطبه نماز جمعه می‌خوانی به حال خود رها می‌کنند ﴿وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انْفَضُّوا إِلَيْهَا وَتَرَكُوكَ قَائِمًا﴾ ولی به آنها بگو: آن‌چه نزد خداست بهتر از لهو و تجارت است و خداوند بهترین روزی‌دهندگان است ﴿قُلْ مَا عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ وَاللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ﴾ ثواب و پاداش الهی و برکاتی که از حضور در نماز جمعه و شنیدن مواعظ و اندرزهای پیامبر و تربیت معنوی و روحانی عائد شما می‌شود قابل مقایسه با هیچ چیز دیگر نیست، و اگر از این می‌ترسید که روزی شما بریده شود اشتباه می‌کنید، خداوند بهترین روزی‌دهندگان است؛
نماز جمعه، قبل از هر چیز یک عبادت بزرگ دسته جمعی است، و اثر عمومی عبادات را که تلطیف روح و جان، و شستن دل از آلودگی‌های گناه و زدودن زنگار معصیت از قلب می‌باشد در بردارد. و اما از نظر اجتماعی و سیاسی، یک کنگره عظیم هفتگی است که بعد از کنگره سالانه حج، بزرگ‌ترین کنگره اسلامی می‌باشد، و به همین دلیل در روایتی از پیغمبر اکرم (ص) نقل شده که: جمعه حجّ کسانی است که قادر به شرکت در مراسم حجّ نیستند. در حقیقت اسلام، به سه اجتماع بزرگ اهمیت می‌دهد: اجتماعات روزانه که در نماز جماعت حاصل می‌شود. اجتماع هفتگی که در مراسم نماز جمعه است. و اجتماع حجّ که در کنار خانه خدا هر سال یک بار انجام می‌گیرد. نقش نماز جمعه در این میان بسیار مهم است به خصوص این که یکی از برنامه‌های خطیب در خطبه نماز جمعه، ذکر مسائل مهم سیاسی و اجتماعی و اقتصادی است^[۲].^[۳]

منابع

سعیدیان‌فر و ایازی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲

پانویس

↑ «ای مؤمنان! چون روز آدینه گلبانگ نماز در دهند به یادکرد خدا بشتابید و خرید و فروش را وانهید! این برای شما اگر بدانید، بهتر است * و چون داد و ستد یا سرگرمی‌یی ببینند، بدان سو شتاب می‌آورند و تو را ایستاده رها می‌کنند؛ بگو: آنچه نزد خداوند است از سرگرمی و داد و ستد، نکوتر است و خداوند بهترین روزی‌دهندگان است» سوره جمعه، آیه ۹ و ۱۱.
↑ برگزیده تفسیر نمونه، ج۵، ص۱۸۵.
↑ سعیدیان‌فر و ایازی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲، ص ۹۰۲.

[1] «ای مؤمنان! چون روز آدینه گلبانگ نماز در دهند به یادکرد خدا بشتابید و خرید و فروش را وانهید! این برای شما اگر بدانید، بهتر است * و چون داد و ستد یا سرگرمی‌یی ببینند، بدان سو شتاب می‌آورند و تو را ایستاده رها می‌کنند؛ بگو: آنچه نزد خداوند است از سرگرمی و داد و ستد، نکوتر است و خداوند بهترین روزی‌دهندگان است» سوره جمعه، آیه ۹ و ۱۱.

[2] برگزیده تفسیر نمونه، ج۵، ص۱۸۵.

[3] سعیدیان‌فر و ایازی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲، ص ۹۰۲.

[۱]

[۲]

[۳]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+{{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = نماز جمعه| عنوان مدخل  = نماز جمعه| مداخل مرتبط = [[نماز جمعه در قرآن]] - [[نماز جمعه در فقه سیاسی]] - [[نماز جمعه در معارف مهدویت]] - [[نماز جمعه در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
+== مقدمه ==
+از سوی [[خداوند]]، برای بیان جایگاه بلند [[نماز جمعه]]، در پیشگاه [[خدا]] و اقامه نماز [[جمعه]]، در صدر اسلام به [[امامت]] [[رسول اکرم]]: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ * وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انْفَضُّوا إِلَيْهَا وَتَرَكُوكَ قَائِمًا قُلْ مَا عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ وَاللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! چون روز آدینه گلبانگ نماز در دهند به یادکرد خدا بشتابید و خرید و فروش را وانهید! این برای شما اگر بدانید، بهتر است * و چون داد و ستد یا سرگرمی‌یی ببینند، بدان سو شتاب می‌آورند و تو را ایستاده رها می‌کنند؛ بگو: آنچه نزد خداوند است از سرگرمی و داد و ستد، نکوتر است و خداوند بهترین روزی‌دهندگان است» سوره جمعه، آیه ۹ و ۱۱.</ref>.
-{{نبوت}}
+'''نکات:'''
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
+# [[خداوند]] می‌فرماید: ای کسانی که [[ایمان]] آورده‌اید! وقتی در [[روز جمعه]] برای [[نماز جمعه]] [[اذان]] می‌گویند، تندتر بدوید، و برای رسیدن به [[نماز]] از خرید و فروش و هر عملی که شما را از [[نماز]] باز می‌دارد دست بردارید. و جمله {{متن قرآن|ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ}} [[تشویق]] و تحریک [[مسلمان‌ها]] به [[نماز]] و ترک - بیعی - است که بدان [[مأمور]] شده‌اند {{متن قرآن|وَذَرُوا الْبَيْعَ}}؛
-: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[نماز جمعه]]''' است. "'''[[نماز جمعه]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
+# [[خداوند]] کسانی که [[پیامبر]] را به هنگام [[نماز جمعه]] رها کردند و برای خرید از قافله تازه وارد به بازار شتافتند شدیداً مورد ملامت قرار داده، می‌گوید: هنگامی که آنها [[تجارت]] یا سرگرمی و لهوی را ببینند پراکنده می‌شوند و به سوی آن می‌روند، و تو را [[ایستاده]] در حالی که [[خطبه]] [[نماز جمعه]] می‌خوانی به حال خود رها می‌کنند {{متن قرآن|وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انْفَضُّوا إِلَيْهَا وَتَرَكُوكَ قَائِمًا}} ولی به آنها بگو: آن‌چه نزد خداست بهتر از [[لهو]] و [[تجارت]] است و [[خداوند]] [[بهترین]] روزی‌دهندگان است {{متن قرآن|قُلْ مَا عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ وَاللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ}} [[ثواب]] و [[پاداش الهی]] و برکاتی که از حضور در [[نماز جمعه]] و شنیدن [[مواعظ]] و اندرزهای [[پیامبر]] و تربیت معنوی و [[روحانی]] عائد شما می‌شود قابل مقایسه با هیچ چیز دیگر نیست، و اگر از این می‌ترسید که روزی شما بریده شود [[اشتباه]] می‌کنید، [[خداوند]] [[بهترین]] روزی‌دهندگان است؛
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
+# [[نماز جمعه]]، قبل از هر چیز یک [[عبادت]] بزرگ دسته جمعی است، و اثر عمومی [[عبادات]] را که تلطیف [[روح]] و [[جان]]، و شستن [[دل]] از آلودگی‌های [[گناه]] و زدودن زنگار [[معصیت]] از [[قلب]] می‌باشد در بردارد. و اما از نظر [[اجتماعی]] و [[سیاسی]]، یک [[کنگره]] عظیم هفتگی است که بعد از [[کنگره]] سالانه [[حج]]، بزرگ‌ترین [[کنگره]] [[اسلامی]] می‌باشد، و به همین [[دلیل]] در روایتی از [[پیغمبر اکرم]] {{صل}} [[نقل]] شده که: [[جمعه]] [[حجّ]] کسانی است که قادر به شرکت در مراسم [[حجّ]] نیستند. در [[حقیقت اسلام]]، به سه [[اجتماع]] بزرگ اهمیت می‌دهد: اجتماعات روزانه که در [[نماز جماعت]] حاصل می‌شود. [[اجتماع]] هفتگی که در مراسم [[نماز جمعه]] است. و [[اجتماع]] [[حجّ]] که در کنار [[خانه خدا]] هر سال یک بار انجام می‌گیرد. نقش [[نماز جمعه]] در این میان بسیار مهم است به خصوص این که یکی از برنامه‌های [[خطیب]] در [[خطبه]] [[نماز جمعه]]، ذکر مسائل مهم [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] و [[اقتصادی]] است<ref>برگزیده تفسیر نمونه، ج۵، ص۱۸۵.</ref>.<ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲ (کتاب)| فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲]]، ص ۹۰۲.</ref>
-: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[نماز جمعه در قرآن]] - [[نماز جمعه در حدیث]] - [[نماز جمعه در کلام اسلامی]]</div>
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
-: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[نماز جمعه (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
-<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
-==مقدمه==
-از سوی [[خداوند]]، برای بیان [[جایگاه]] بلند [[نماز جمعه]]، در پیشگاه [[خدا]] و [[اقامه نماز]] [[جمعه]]، در [[صدر اسلام]] به [[امامت]] [[رسول اکرم]].
-#{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ * وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انْفَضُّوا إِلَيْهَا وَتَرَكُوكَ قَائِمًا قُلْ مَا عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ وَاللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! چون روز آدینه گلبانگ نماز در دهند به یادکرد خدا بشتابید و خرید و فروش را وانهید! این برای شما اگر بدانید، بهتر است * و چون داد و ستد یا سرگرمی‌یی ببینند، بدان سو شتاب می‌آورند و تو را ایستاده رها می‌کنند؛ بگو: آنچه نزد خداوند است از سرگرمی و داد و ستد، نکوتر است و خداوند بهترین روزی‌دهندگان است» سوره جمعه، آیه ۹ و ۱۱.</ref>.
-==نکات==
-# [[خداوند]] میفرماید: ای کسانی که [[ایمان]] آورده‌اید! وقتی در [[روز جمعه]] برای [[نماز جمعه]] [[اذان]] می‌گویند، تندتر بدوید، و برای رسیدن به [[نماز]] از خرید و فروش و هر عملی که شما را از [[نماز]] باز می‌دارد دست بردارید. و جمله {{متن قرآن|ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ}} [[تشویق]] و تحریک [[مسلمان‌ها]] به [[نماز]] و ترک - بیعی - است که بدان [[مأمور]] شده‌اند {{متن قرآن|وَذَرُوا الْبَيْعَ}}؛
-# [[خداوند]] کسانی که [[پیامبر]] را به هنگام [[نماز جمعه]] رها کردند و برای خرید از قافله تازه وارد به بازار شتافتند شدیداً مورد ملامت قرار داده، می‌گوید: هنگامی که آنها [[تجارت]] یا سرگرمی و لهوی را ببینند پراکنده می‌شوند و به سوی آن می‌روند، و تو را [[ایستاده]] در حالی که [[خطبه]] [[نماز جمعه]] می‌خوانی به حال خود رها می‌کنند {{متن قرآن|وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انْفَضُّوا إِلَيْهَا وَتَرَكُوكَ قَائِمًا}} ولی به آنها بگو: آن‌چه نزد خداست بهتر از [[لهو]] و [[تجارت]] است و [[خداوند]] [[بهترین]] روزی‌دهندگان است {{متن قرآن|قُلْ مَا عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ وَاللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ}} [[ثواب]] و [[پاداش الهی]] و برکاتی که از حضور در [[نماز جمعه]] و شنیدن [[مواعظ]] و اندرزهای [[پیامبر]] و [[تربیت معنوی]] و [[روحانی]] عائد شما می‌شود قابل مقایسه با هیچ چیز دیگر نیست، و اگر از این می‌ترسید که روزی شما بریده شود [[اشتباه]] می‌کنید، [[خداوند]] [[بهترین]] روزی‌دهندگان است؛
-# [[نماز جمعه]]، قبل از هر چیز یک [[عبادت]] بزرگ دسته جمعی است، و اثر عمومی [[عبادات]] را که تلطیف [[روح]] و [[جان]]، و شستن [[دل]] از آلودگی‌های [[گناه]] و زدودن زنگار [[معصیت]] از [[قلب]] می‌باشد در بردارد. و اما از نظر [[اجتماعی]] و [[سیاسی]]، یک [[کنگره]] [[عظیم]] هفتگی است که بعد از [[کنگره]] سالانه [[حج]]، بزرگ‌ترین [[کنگره]] [[اسلامی]] می‌باشد، و به همین [[دلیل]] در روایتی از [[پیغمبر اکرم]]{{صل}} [[نقل]] شده که: [[جمعه]] [[حجّ]] کسانی است که [[قادر]] به شرکت در مراسم [[حجّ]] نیستند. در [[حقیقت اسلام]]، به سه [[اجتماع]] بزرگ اهمیت می‌دهد: اجتماعات روزانه که در [[نماز جماعت]] حاصل می‌شود. [[اجتماع]] هفتگی که در مراسم [[نماز جمعه]] است. و [[اجتماع]] [[حجّ]] که در کنار [[خانه خدا]] هر سال یک بار انجام می‌گیرد. نقش [[نماز جمعه]] در این میان بسیار مهم است به خصوص این که یکی از برنامه‌های [[خطیب]] در [[خطبه]] [[نماز جمعه]]، ذکر مسائل مهم [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] و [[اقتصادی]] است<ref>برگزیده تفسیر نمونه، ج۵، ص۱۸۵.</ref><ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۲، ص ۹۰۲.</ref>.
-== جستارهای وابسته ==
+== منابع ==
+{{منابع}}
+# [[پرونده:55210091.jpg|22px]] [[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲''']]
+{{پایان منابع}}
-==منابع==
+== پانویس ==
-# [[پرونده:55210091.jpg|22px]] [[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم''']]
-==پانویس==
-{{یادآوری پانویس}}
 {{پانویس}}
-[[رده:نماز جمعه در قرآن]]
+[[رده:نماز جمعه]]
-[[رده:مدخل]]