ثمود: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| (۲۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[ثمود در قرآن]] - [[ثمود در علوم قرآنی]] - [[ثمود در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | |||
== مقدمه == | |||
نام قومی از [[قبایل]] [[عرب]] که [[خداوند]]، [[حضرت صالح]] را به عنوان [[پیامبر]] به سوی آنان برانگیخت و شتری عجیب و ویژه هم [[معجزه]] او بود ([[ناقه صالح]]). [[قوم ثمود]] در شمال [[حجاز]] می‌زیستند و قومی [[مغرور]]، [[متکبّر]]، [[متعصّب]] و بت‌پرست بودند. دعوت‌های [[حضرت صالح]] در آنان تأثیری نکرد و جز عدّه بسیار اندک، به [[خدا]] [[ایمان]] نیاوردند و [[طغیان]] را به جایی رساندند که آن [[ناقه]] [[معجزه]] را هم کشتند، [[خداوند]] عذابی فرستاد و همه هلاک شدند. | |||
== | [[قرآن]] مکرّر از [[قوم]] عاد و [[ثمود]] و هلاکتشان با [[عذاب]] آسمانی به عنوان [[عبرت]] و از هدایت‌های پیامبرشان [[حضرت صالح]] یاد کرده است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۶۶.</ref>. | ||
==[[تمدن]] [[قوم ثمود]]== | |||
از آنچه [[خدای تعالی]] در [[سوره اعراف]] و شعراء بیان فرموده، به دست می‌آید که قوم ثمود [[مردمان]] متمدنی بوده‌اند که برای سکونت خود قصرها می‌ساختند و با شکافتن [[دل]] کوه‌ها، با [[مهارت]] خاصی [[خانه]] بنا می‌کردند. همچنین در سوره اعراف آمده است: «و... [[خدا]] شما را در این [[سرزمین]] جای‌گیر ساخت که از دشت‌های آن برای ساختن قصرها استفاده کنید و از کوه‌ها، [[خانه‌ها]] می‌تراشید و [[نعمت‌های خدا]] را به یاد آرید»<ref>{{متن قرآن|وَبَوَّأَكُمْ فِي الْأَرْضِ تَتَّخِذُونَ مِنْ سُهُولِهَا قُصُورًا وَتَنْحِتُونَ الْجِبَالَ بُيُوتًا فَاذْكُرُوا آلَاءَ اللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ}} «و در این سرزمین جای داد که در هامون آن کاخ‌ها می‌سازید و کوه‌ها را برای خانه‌سازی می‌تراشید پس نعمت‌های خداوند را به یاد آورید و در این سرزمین تبهکارانه آشوب نورزید» سوره اعراف، آیه ۷۴.</ref>. | |||
در [[سوره شعراء]] است: «... چنان نیست که شما را در این [[نعمت‌ها]] که هستید (آزادانه) در حال [[آسایش]] (و بدون باز پرسی) واگذارند، در این باغستان‌ها و چشمه‌سارها و کشتزارها و نخلستان‌ها که گل‌های بسیار (یا لطیف) دارد و در خانه‌هایی که با مهارت از کوه‌ها می‌تراشید (و برای خود می‌سازید)»<ref>{{متن قرآن|أَتُتْرَكُونَ فِي مَا هَاهُنَا آمِنِينَ * فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ * وَزُرُوعٍ وَنَخْلٍ طَلْعُهَا هَضِيمٌ * وَتَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبَالِ بُيُوتًا فَارِهِينَ}} «آیا شما را در آنچه اینجاست آسوده رها می‌کنند؟ * در بوستان‌ها و (کنار) چشمه‌ساران * و کشتزارها و خرمابنی که شکوفه‌اش ترد است؟ * و از (دل) کوه‌ها استادانه خانه‌هایی می‌تراشید» سوره شعراء، آیه ۱۴۶-۱۴۹.</ref>. | |||
[[شغل]] آنان چنان که از [[آیات]] ذیل به دست می‌آید، [[زراعت]]، احداث قنوات و غرس نخل‌ها بوده است و [[زندگی]] [[آسوده]] و [[خوشی]] داشته‌اند.<ref>[[سید هاشم رسولی محلاتی|رسولی محلاتی، سید هاشم]]، [[تاریخ انبیاء (کتاب)|تاریخ انبیاء]] ص ۱۰۲.</ref> | |||
==عمرهای طولانی و آسایش آنها== | |||
[[طبرسی]] به در [[تفسیر]] همین [[آیه]] سوره شعراء از [[ابن عباس]] نقل کرده که قوم ثمود برای تابستان و ایامی که هوا ملایم بود، خانه‌هایی در زمین‌های [[مسطح]] می‌ساختند و برای زمستان‌ها دل [[کوه]] را می‌تراشیدند و از آنها [[خانه]] درست می‌کردند تا محکم‌تر و گرم‌تر باشد<ref>مجمع البیان، ج۴، ص۴۴۰.</ref>. | |||
[[روایت]] شده که به سبب عمرهای درازی که داشتند، ناچار بودند برای دوام بیشتر، سنگ‌های [[کوه]] را بتراشند و خانه‌های خود را در تونل‌هایی که در کوه احداث کرده بودند، بسازند؛ زیرا سقف‌های معمولی به اندازه عمرهای ایشان دوام نمی‌آورد<ref>مجمع البیان، ج۴، ص۴۴۰.</ref>. | |||
همچنین در [[تفسیر آیه]] ۶۱ [[سوره هود]] از [[ضحاک]] نقل کرده که: [[عمر]] ثمودیان مابین سیصد تا هزار سال بوده است؛ یعنی کمتر از سیصد سال عمر نمی‌کردند<ref>مجمع البیان، ج۵، ص۱۷۴.</ref>.<ref>[[سید هاشم رسولی محلاتی|رسولی محلاتی، سید هاشم]]، [[تاریخ انبیاء (کتاب)|تاریخ انبیاء]] ص ۱۰۲.</ref> | |||
[[ | == جستارهای وابسته == | ||
{{مدخل وابسته}} | |||
* [[حضرت صالح]] | |||
* [[دین حضرت صالح]] | |||
{{پایان مدخل وابسته}} | |||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']] | # [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']] | ||
# [[پرونده:13681351.jpg|22px]] [[سید هاشم رسولی محلاتی|رسولی محلاتی، سید هاشم]]، [[تاریخ انبیاء (کتاب)|'''تاریخ انبیاء''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اقوام]] | |||
[[رده: | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۵۲
ثمود از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ثمود در قرآن - ثمود در علوم قرآنی - ثمود در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
نام قومی از قبایل عرب که خداوند، حضرت صالح را به عنوان پیامبر به سوی آنان برانگیخت و شتری عجیب و ویژه هم معجزه او بود (ناقه صالح). قوم ثمود در شمال حجاز می‌زیستند و قومی مغرور، متکبّر، متعصّب و بت‌پرست بودند. دعوت‌های حضرت صالح در آنان تأثیری نکرد و جز عدّه بسیار اندک، به خدا ایمان نیاوردند و طغیان را به جایی رساندند که آن ناقه معجزه را هم کشتند، خداوند عذابی فرستاد و همه هلاک شدند.
قرآن مکرّر از قوم عاد و ثمود و هلاکتشان با عذاب آسمانی به عنوان عبرت و از هدایت‌های پیامبرشان حضرت صالح یاد کرده است[۱].
تمدن قوم ثمود
از آنچه خدای تعالی در سوره اعراف و شعراء بیان فرموده، به دست می‌آید که قوم ثمود مردمان متمدنی بوده‌اند که برای سکونت خود قصرها می‌ساختند و با شکافتن دل کوه‌ها، با مهارت خاصی خانه بنا می‌کردند. همچنین در سوره اعراف آمده است: «و... خدا شما را در این سرزمین جای‌گیر ساخت که از دشت‌های آن برای ساختن قصرها استفاده کنید و از کوه‌ها، خانه‌ها می‌تراشید و نعمت‌های خدا را به یاد آرید»[۲]. در سوره شعراء است: «... چنان نیست که شما را در این نعمت‌ها که هستید (آزادانه) در حال آسایش (و بدون باز پرسی) واگذارند، در این باغستان‌ها و چشمه‌سارها و کشتزارها و نخلستان‌ها که گل‌های بسیار (یا لطیف) دارد و در خانه‌هایی که با مهارت از کوه‌ها می‌تراشید (و برای خود می‌سازید)»[۳]. شغل آنان چنان که از آیات ذیل به دست می‌آید، زراعت، احداث قنوات و غرس نخل‌ها بوده است و زندگی آسوده و خوشی داشته‌اند.[۴]
عمرهای طولانی و آسایش آنها
طبرسی به در تفسیر همین آیه سوره شعراء از ابن عباس نقل کرده که قوم ثمود برای تابستان و ایامی که هوا ملایم بود، خانه‌هایی در زمین‌های مسطح می‌ساختند و برای زمستان‌ها دل کوه را می‌تراشیدند و از آنها خانه درست می‌کردند تا محکم‌تر و گرم‌تر باشد[۵]. روایت شده که به سبب عمرهای درازی که داشتند، ناچار بودند برای دوام بیشتر، سنگ‌های کوه را بتراشند و خانه‌های خود را در تونل‌هایی که در کوه احداث کرده بودند، بسازند؛ زیرا سقف‌های معمولی به اندازه عمرهای ایشان دوام نمی‌آورد[۶]. همچنین در تفسیر آیه ۶۱ سوره هود از ضحاک نقل کرده که: عمر ثمودیان مابین سیصد تا هزار سال بوده است؛ یعنی کمتر از سیصد سال عمر نمی‌کردند[۷].[۸]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۶۶.
- ↑ ﴿وَبَوَّأَكُمْ فِي الْأَرْضِ تَتَّخِذُونَ مِنْ سُهُولِهَا قُصُورًا وَتَنْحِتُونَ الْجِبَالَ بُيُوتًا فَاذْكُرُوا آلَاءَ اللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ﴾ «و در این سرزمین جای داد که در هامون آن کاخ‌ها می‌سازید و کوه‌ها را برای خانه‌سازی می‌تراشید پس نعمت‌های خداوند را به یاد آورید و در این سرزمین تبهکارانه آشوب نورزید» سوره اعراف، آیه ۷۴.
- ↑ ﴿أَتُتْرَكُونَ فِي مَا هَاهُنَا آمِنِينَ * فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ * وَزُرُوعٍ وَنَخْلٍ طَلْعُهَا هَضِيمٌ * وَتَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبَالِ بُيُوتًا فَارِهِينَ﴾ «آیا شما را در آنچه اینجاست آسوده رها می‌کنند؟ * در بوستان‌ها و (کنار) چشمه‌ساران * و کشتزارها و خرمابنی که شکوفه‌اش ترد است؟ * و از (دل) کوه‌ها استادانه خانه‌هایی می‌تراشید» سوره شعراء، آیه ۱۴۶-۱۴۹.
- ↑ رسولی محلاتی، سید هاشم، تاریخ انبیاء ص ۱۰۲.
- ↑ مجمع البیان، ج۴، ص۴۴۰.
- ↑ مجمع البیان، ج۴، ص۴۴۰.
- ↑ مجمع البیان، ج۵، ص۱۷۴.
- ↑ رسولی محلاتی، سید هاشم، تاریخ انبیاء ص ۱۰۲.