خطبه مکیه امام حسین: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۴۴

امام حسین (ع) خطبه‌ای در منی ایراد کرده‌اند پیرامون امر به معروف و نهی از منکر و علل قیام خود را بر ضد دولت اموی تبیین کرده‌اند: "جریان امور (حکومتی و اجتماعی و سرنخ کارها) به دست دانشمندان الهی است که امین بر حلال و حرام خدا هستند". امام مقام زعامت و رهبری امت را مربوط به علما می‌داند اگر امام معصوم حاضر نبود، علما به اطلاق روایت متصدی زعامت خواهند شد.

خطبه در منا

خطابه مشهوری را امام حسین(ع) در «منا» پیرامون امر به معروف و نهی از منکر بیان فرموده و خواسته است در آخرین دیدار خود از مکّه ضمن استفاده از موقعیت کنگره حج، تکلیف مردم را در قبال دستگاه یزیدی روشن کند و علل قیام خود را بر ضد دولت اموی تبیین نماید. در این خطابه آمده است: «جریان امور (حکومتی و اجتماعی و سرنخ کارها) به دست دانشمندان الهی است که امین بر حلال و حرام خدا هستند»^[۱].

براساس این سخن امام(ع)، عالم به خدا کسی است که امین احکام و قوانین الهی باشد و این تعبیر شامل فقها و علما در عصر غیبت هم می‌شود. اگر امام حسین(ع)، تصدی امور حکومتی و اجتماعی مردم و بیان احکام اسلام را منحصر به امامان معصوم(ع) می‌دانست و علما را شایسته آن نمی‌دانست، باید چنین می‌فرمود: مَجَارِيَ الْأُمُورِ وَ الْأَحْكَامِ عَلَى أَيْدِي الْأَئِمَّةِ الْمَعْصُومِينَ یا عَلَى أَيْدِينَا، در حالی که امام(ع) «الْعُلَمَاءِ بِاللَّهِ» را ذکر فرموده است که این تعبیر علاوه بر اینکه امامان(ع) را شامل می‌شود، فقهای عادل و امین در هر عصر به ویژه در عصر غیبت را نیز در بر می‌گیرد. امام خمینی درباره این روایت چنین فرموده است: "از این روایت دو مطلب مهم به دست می‌آید: یکی ولایت فقیه و دیگری اینکه فقها باید با جهاد خود و با امر به معروف و نهی از منکر حکام جائر را رسوا و متزلزل و مردم را بیدار کنند^[۲].^[۳]

دلالت‌ها و هدایت‌ها

بیان علت‌های قیام حسینی

اثبات ولایت فقیه

امام حسین(ع) در این خطبه، مقام زعامت و رهبری امت را مربوط به علما می‌داند و طبعاً در زمان حضور امام، منصب زعامت مربوط به ایشان است و با وجود امام که اعلم مردم است، نوبت به بقیه نمی‌رسد و اگر امام معصوم حاضر نبود، علما به اطلاق روایت متصدی زعامت خواهند شد^[۴].

منابع

پانویس

↑ «...مَجَارِيَ الْأُمُورِ وَ الْأَحْكَامِ عَلَى أَيْدِي الْعُلَمَاءِ بِاللَّهِ الْأُمَنَاءِ عَلَى حَلَالِهِ وَ حَرَامِهِ»؛ تحف العقول، ص۱۷۲، بیروت.
↑ ولایت فقیه، ص۱۲۵.
↑ ابراهیم‌زاده آملی، عبدالله، امامت و رهبری، ص۱۵۰-۱۵۶.
↑ نصرتی، علی اصغر، نظام سیاسی اسلام، ص ۲۳۵-۲۴۲.

[1] «...مَجَارِيَ الْأُمُورِ وَ الْأَحْكَامِ عَلَى أَيْدِي الْعُلَمَاءِ بِاللَّهِ الْأُمَنَاءِ عَلَى حَلَالِهِ وَ حَرَامِهِ»؛ تحف العقول، ص۱۷۲، بیروت.

[2] ولایت فقیه، ص۱۲۵.

[3] ابراهیم‌زاده آملی، عبدالله، امامت و رهبری، ص۱۵۰-۱۵۶.

[4] نصرتی، علی اصغر، نظام سیاسی اسلام، ص ۲۳۵-۲۴۲.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{ولایت}}
+{{مدخل مرتبط
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
+| موضوع مرتبط = خطبه‌های امام حسین
-: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[اثبات ولایت فقیه در حدیث]]''' است. "'''[[خطبه مکیه امام حسین]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
+| عنوان مدخل  = خطبه مکیه امام حسین
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
+| مداخل مرتبط = [[خطبه مکیه امام حسین در تاریخ اسلامی]]
-: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[خطبه مکیه امام حسین در حدیث]] - [[خطبه مکیه امام حسین در فقه اسلامی]] - [[خطبه مکیه امام حسین در فقه سیاسی]]</div>
+| پرسش مرتبط  =
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
+}}
-: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[اثبات ولایت فقیه (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
+[[پرونده:علل قیام کربلا قسمت اول.jpg|300px|بندانگشتی|]]
-<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
-==مقدمه==
+[[امام حسین]] {{ع}} خطبه‌ای در [[منی]] ایراد کرده‌اند پیرامون [[امر به معروف و نهی از منکر]] و علل قیام خود را بر ضد [[دولت اموی]] تبیین کرده‌اند: "جریان امور ([[حکومتی]] و [[اجتماعی]] و سرنخ [[کارها]]) به دست دانشمندان الهی است که [[امین]] بر [[حلال و حرام]] [[خدا]] هستند". [[امام]] مقام زعامت و [[رهبری امت]] را مربوط به [[علما]] می‌داند اگر امام [[معصوم]] حاضر نبود، علما به اطلاق [[روایت]] متصدی [[زعامت]] خواهند شد.
-[[خطابه]] مشهوری را [[امام حسین]]{{ع}} در "[[منی]]" پیرامون [[امر به معروف و نهی از منکر]] بیان فرموده و خواسته است در آخرین [[دیدار]] خود از [[مکّه]] ضمن استفاده از موقعیت [[کنگره]] [[حج]]، [[تکلیف]] [[مردم]] را در قبال دستگاه یزیدی روشن کند و علل [[قیام]] خود را بر ضد [[دولت]] [[جابر]] [[اموی]] تبیین نماید. این [[خطابه]] مؤیدی برای بحث ماست؛ در این [[خطابه]] آمده است: "جریان امور ([[حکومتی]] و [[اجتماعی]] و سرنخ [[کارها]]) به دست [[دانشمندان الهی]] است که [[امین]] بر [[حلال و حرام]] [[خدا]] هستند"<ref>{{متن حدیث|...مَجَارِيَ الْأُمُورِ وَ الْأَحْكَامِ عَلَى أَيْدِي الْعُلَمَاءِ بِاللَّهِ الْأُمَنَاءِ عَلَى حَلَالِهِ وَ حَرَامِهِ}}؛ تحف العقول، ص۱۷۲، بیروت.</ref>.
-براساس این [[سخن امام]]{{ع}}، عالم به [[خدا]] کسی است که [[امین]] [[احکام]] و [[قوانین الهی]] باشد و این تعبیر شامل [[فقها]] و [[علما]] در [[عصر غیبت]] هم می‌شود. اگر [[امام حسین]]{{ع}}، [[تصدی]] [[امور حکومتی]] و [[اجتماعی]] [[مردم]] و [[بیان احکام اسلام]] را منحصر به [[امامان معصوم]]{{عم}} می‌دانست و [[علما]] را [[شایسته]] آن نمی‌دانست، باید چنین می‌فرمود: {{عربی| مَجَارِيَ الْأُمُورِ وَ الْأَحْكَامِ عَلَى أَيْدِي الْأَئِمَّةِ الْمَعْصُومِينَ}} یا {{عربی|عَلَى أَيْدِينَا}}، در حالی که [[امام]]{{ع}} {{متن حدیث|الْعُلَمَاءِ بِاللَّهِ}} را ذکر فرموده است که این تعبیر علاوه بر اینکه [[امامان]]{{عم}} را شامل می‌شود، [[فقهای عادل]] و [[امین]] در هر عصر به ویژه در [[عصر غیبت]] را نیز در بر می‌گیرد. [[امام خمینی]] درباره این [[روایت]] چنین فرموده است: "از این [[روایت]] دو مطلب مهم به دست می‌آید: یکی [[ولایت فقیه]] و دیگری اینکه [[فقها]] باید با [[جهاد]] خود و با [[امر به معروف و نهی از منکر]] [[حکام جائر]] را [[رسوا]] و [[متزلزل]] و [[مردم]] را بیدار کنند<ref>ولایت فقیه، ص۱۲۵.</ref>.<ref>[[عبدالله ابراهیم‌زاده آملی|ابراهیم‌زاده آملی، عبدالله]]، [[امامت و رهبری - ابراهیم‌زاده آملی (کتاب)| امامت و رهبری]]، ص:۱۵۰-۱۵۶.</ref>
+== خطبه در منا ==
+[[خطابه]] مشهوری را [[امام حسین]]{{ع}} در «[[منا]]» پیرامون [[امر به معروف و نهی از منکر]] بیان فرموده و خواسته است در آخرین دیدار خود از [[مکّه]] ضمن استفاده از موقعیت [[کنگره حج]]، [[تکلیف]] [[مردم]] را در قبال دستگاه یزیدی روشن کند و علل [[قیام]] خود را بر ضد [[دولت اموی]] تبیین نماید. در این خطابه آمده است: «جریان امور ([[حکومتی]] و [[اجتماعی]] و سرنخ [[کارها]]) به دست [[دانشمندان الهی]] است که [[امین بر حلال و حرام]] [[خدا]] هستند»<ref>{{متن حدیث|...مَجَارِيَ الْأُمُورِ وَ الْأَحْكَامِ عَلَى أَيْدِي الْعُلَمَاءِ بِاللَّهِ الْأُمَنَاءِ عَلَى حَلَالِهِ وَ حَرَامِهِ}}؛ تحف العقول، ص۱۷۲، بیروت.</ref>.
-امام مقام زعامت و رهبری امت را مربوط به [[علما]] می‌داند و طبعاً در [[زمان حضور امام]]، [[منصب زعامت]] مربوط به ایشان است و با [[وجود امام]] که [[اعلم]] [[مردم]] است، نوبت به بقیه نمی‌رسد و اگر امام [[معصوم]] حاضر نبود، علما به اطلاق روایت متصدی زعامت خواهند شد<ref>[[علی اصغر نصرتی|نصرتی، علی اصغر]]، [[نظام سیاسی اسلام (کتاب)|نظام سیاسی اسلام]]، ص ۲۳۵-۲۴۲.</ref>.
+براساس این [[سخن امام]]{{ع}}، عالم به خدا کسی است که [[امین]] [[احکام]] و [[قوانین الهی]] باشد و این تعبیر شامل [[فقها]] و [[علما]] در [[عصر غیبت]] هم می‌شود. اگر امام حسین{{ع}}، [[تصدی]] [[امور حکومتی]] و اجتماعی مردم و [[بیان احکام اسلام]] را منحصر به [[امامان معصوم]]{{عم}} می‌دانست و علما را [[شایسته]] آن نمی‌دانست، باید چنین می‌فرمود: {{عربی| مَجَارِيَ الْأُمُورِ وَ الْأَحْكَامِ عَلَى أَيْدِي الْأَئِمَّةِ الْمَعْصُومِينَ}} یا {{عربی|عَلَى أَيْدِينَا}}، در حالی که [[امام]]{{ع}} {{متن حدیث|الْعُلَمَاءِ بِاللَّهِ}} را ذکر فرموده است که این تعبیر علاوه بر اینکه [[امامان]]{{عم}} را شامل می‌شود، [[فقهای عادل]] و امین در هر عصر به ویژه در عصر غیبت را نیز در بر می‌گیرد. [[امام خمینی]] درباره این [[روایت]] چنین فرموده است: "از این روایت دو مطلب مهم به دست می‌آید: یکی [[ولایت فقیه]] و دیگری اینکه فقها باید با [[جهاد]] خود و با امر به معروف و نهی از منکر [[حکام جائر]] را [[رسوا]] و [[متزلزل]] و مردم را بیدار کنند<ref>ولایت فقیه، ص۱۲۵.</ref>.<ref>[[عبدالله ابراهیم‌زاده آملی|ابراهیم‌زاده آملی، عبدالله]]، [[امامت و رهبری - ابراهیم‌زاده آملی (کتاب)| امامت و رهبری]]، ص۱۵۰-۱۵۶.</ref>
-==منابع==
+==دلالت‌ها و هدایت‌ها==
-# [[پرونده:1100439.jpg|22px]] [[عبدالله ابراهیم‌زاده آملی|ابراهیم‌زاده آملی، عبدالله]]، [[ امامت و رهبری - ابراهیم‌زاده آملی (کتاب)| '''امامت و رهبری''']]
+===بیان علت‌های قیام حسینی===
+{{همچنین|اهداف قیام امام حسین}}
+===اثبات ولایت فقیه===
+{{همچنین|اثبات ولایت فقیه در حدیث}}
+امام حسین{{ع}} در این خطبه، [[مقام زعامت]] و [[رهبری امت]] را مربوط به [[علما]] می‌داند و طبعاً در [[زمان حضور امام]]، [[منصب زعامت]] مربوط به ایشان است و با [[وجود امام]] که [[اعلم]] [[مردم]] است، نوبت به بقیه نمی‌رسد و اگر امام [[معصوم]] حاضر نبود، علما به اطلاق روایت متصدی زعامت خواهند شد<ref>[[علی اصغر نصرتی|نصرتی، علی اصغر]]، [[نظام سیاسی اسلام (کتاب)|نظام سیاسی اسلام]]، ص ۲۳۵-۲۴۲.</ref>.
+== منابع ==
+{{منابع}}
+# [[پرونده:1100439.jpg|22px]] [[عبدالله ابراهیم‌زاده آملی|ابراهیم‌زاده آملی، عبدالله]]، [[امامت و رهبری - ابراهیم‌زاده آملی (کتاب)| '''امامت و رهبری''']]
 # [[پرونده:1100672.jpg|22px]] [[علی اصغر نصرتی|نصرتی، علی اصغر]]، [[نظام سیاسی اسلام (کتاب)|'''نظام سیاسی اسلام''']]
+{{پایان منابع}}
-==پانویس==
+== پانویس ==
 {{پانویس}}
-[[رده:اثبات ولایت فقیه]]
+[[رده:سخنان امام حسین]]
-[[رده:مدخل]]
+[[رده:ولایت فقیه]]
+[[رده:اثبات نقلی ولایت فقیه]]
+[[رده:احادیث نامدار]]