دلالة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">\n: +)) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[دلالة در قرآن]] - [[دلالة در حدیث]] - [[دلالة در فقه سیاسی]] | پرسش مرتبط = دلالة (پرسش)}} | |||
== مقدمه == | |||
==مقدمه== | |||
آنچه به [[معرفت]] بینجامد<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۳۱۶.</ref> (معرفت نمودن)، راهنمون، اِبانه (پیدا کردن، آشکار کردن)<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۲۳۵.</ref>، نشان دادن و شناساندن<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۵۳.</ref>. اصل آن "دَلّ" به معنای پیدا شدن (به [[اماره]])<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۲۵۹.</ref>. | آنچه به [[معرفت]] بینجامد<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۳۱۶.</ref> (معرفت نمودن)، راهنمون، اِبانه (پیدا کردن، آشکار کردن)<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۲۳۵.</ref>، نشان دادن و شناساندن<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۵۳.</ref>. اصل آن "دَلّ" به معنای پیدا شدن (به [[اماره]])<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۲۵۹.</ref>. | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۲: | ||
'''دلالت [[انسانی]]:''' {{متن قرآن|إِذْ تَمْشِي أُخْتُكَ فَتَقُولُ هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَى مَنْ يَكْفُلُهُ}}<ref>«(یاد کن) آنگاه را که خواهرت (نزد آنان) می‌رفت و می‌گفت: می‌خواهید شما را به کسی رهنمون شوم که او را سرپرستی کند؟» سوره طه، آیه ۴۰.</ref>، | '''دلالت [[انسانی]]:''' {{متن قرآن|إِذْ تَمْشِي أُخْتُكَ فَتَقُولُ هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَى مَنْ يَكْفُلُهُ}}<ref>«(یاد کن) آنگاه را که خواهرت (نزد آنان) می‌رفت و می‌گفت: می‌خواهید شما را به کسی رهنمون شوم که او را سرپرستی کند؟» سوره طه، آیه ۴۰.</ref>، | ||
'''دلالت [[شیطانی]]:''' {{متن قرآن|قَالَ يَا آدَمُ هَلْ أَدُلُّكَ عَلَى شَجَرَةِ الْخُلْدِ وَمُلْكٍ لَا يَبْلَى}}<ref>«گفت: ای آدم! می‌خواهی تو را به درخت جاودانگی و (آن) فرمانروایی که فرسوده نمی‌شود | '''دلالت [[شیطانی]]:''' {{متن قرآن|قَالَ يَا آدَمُ هَلْ أَدُلُّكَ عَلَى شَجَرَةِ الْخُلْدِ وَمُلْكٍ لَا يَبْلَى}}<ref>«گفت: ای آدم! می‌خواهی تو را به درخت جاودانگی و (آن) فرمانروایی که فرسوده نمی‌شود راهبر شوم» سوره طه، آیه ۱۲۰.</ref>. | ||
[[دلالة]] به معنای رهنمون شدن، نشان دادن و آشکار کردن چیزی، بار ارزشی ندارد و مترادف معنای [[هدایت]] و [[ارشاد]] که نشان دادن خیر و [[صلاح]] است، نمی‌باشد؛ بلکه صرفاً بر نشان دادن آنچه هست، اطلاق می‌شود. [[دلالة]] [[الهی]]، به مقتضای [[شأن]] و [[حکمت الهی]] که خیر و [[صلاح]] محض است، با [[هدایت]] در مصداق مترادف است. | [[دلالة]] به معنای رهنمون شدن، نشان دادن و آشکار کردن چیزی، بار ارزشی ندارد و مترادف معنای [[هدایت]] و [[ارشاد]] که نشان دادن خیر و [[صلاح]] است، نمی‌باشد؛ بلکه صرفاً بر نشان دادن آنچه هست، اطلاق می‌شود. [[دلالة]] [[الهی]]، به مقتضای [[شأن]] و [[حکمت الهی]] که خیر و [[صلاح]] محض است، با [[هدایت]] در مصداق مترادف است. | ||
| خط ۲۳: | خط ۱۸: | ||
اینکه چرا به لفظ [[هدایت]] نیامده، مشعر به این معناست که مفاد [[آیه]] در واقع هست و تنها باید به نشانه‌های آن توجه کرد تا مدلول آن آشکار و پیدا شود ([[تشبیه]] معقول ([[هدایت]]) به محسوس (دلالت)).<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۲۸۳-۲۸۴.</ref> | اینکه چرا به لفظ [[هدایت]] نیامده، مشعر به این معناست که مفاد [[آیه]] در واقع هست و تنها باید به نشانه‌های آن توجه کرد تا مدلول آن آشکار و پیدا شود ([[تشبیه]] معقول ([[هدایت]]) به محسوس (دلالت)).<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۲۸۳-۲۸۴.</ref> | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
* [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | * [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | ||
{{پایان منابع}} | |||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: مدخل]] | [[رده: مدخل]] | ||
[[رده:دلالة]] | [[رده:دلالة]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۰۰:۰۶
دلالة از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: دلالة در قرآن - دلالة در حدیث - دلالة در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
آنچه به معرفت بینجامد[۱] (معرفت نمودن)، راهنمون، اِبانه (پیدا کردن، آشکار کردن)[۲]، نشان دادن و شناساندن[۳]. اصل آن "دَلّ" به معنای پیدا شدن (به اماره)[۴].
هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَى تِجَارَةٍ تُنْجِيكُمْ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ
[۵].
در قرآن کریم، دلالت و رهنمون شدن به خداوند، شیطان و انسان نسبت داده شده است؛
دلالت الهی: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَى تِجَارَةٍ تُنْجِيكُمْ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ[۶]،
دلالت انسانی: إِذْ تَمْشِي أُخْتُكَ فَتَقُولُ هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَى مَنْ يَكْفُلُهُ[۷]،
دلالت شیطانی: قَالَ يَا آدَمُ هَلْ أَدُلُّكَ عَلَى شَجَرَةِ الْخُلْدِ وَمُلْكٍ لَا يَبْلَى[۸].
دلالة به معنای رهنمون شدن، نشان دادن و آشکار کردن چیزی، بار ارزشی ندارد و مترادف معنای هدایت و ارشاد که نشان دادن خیر و صلاح است، نمی‌باشد؛ بلکه صرفاً بر نشان دادن آنچه هست، اطلاق می‌شود. دلالة الهی، به مقتضای شأن و حکمت الهی که خیر و صلاح محض است، با هدایت در مصداق مترادف است.
اینکه چرا به لفظ هدایت نیامده، مشعر به این معناست که مفاد آیه در واقع هست و تنها باید به نشانه‌های آن توجه کرد تا مدلول آن آشکار و پیدا شود (تشبیه معقول (هدایت) به محسوس (دلالت)).[۹]
منابع
پانویس
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۳۱۶.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۲۳۵.
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۵۳.
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۲۵۹.
- ↑ «آیا (می‌خواهید) شما را به داد و ستدی رهنمون شوم که از عذابی دردناک رهاییتان می‌بخشد؟» سوره صف، آیه ۱۰.
- ↑ «ای مؤمنان! آیا (می‌خواهید) شما را به داد و ستدی رهنمون شوم که از عذابی دردناک رهاییتان می‌بخشد؟» سوره صف، آیه ۱۰.
- ↑ «(یاد کن) آنگاه را که خواهرت (نزد آنان) می‌رفت و می‌گفت: می‌خواهید شما را به کسی رهنمون شوم که او را سرپرستی کند؟» سوره طه، آیه ۴۰.
- ↑ «گفت: ای آدم! می‌خواهی تو را به درخت جاودانگی و (آن) فرمانروایی که فرسوده نمی‌شود راهبر شوم» سوره طه، آیه ۱۲۰.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۲۸۳-۲۸۴.