سماع در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-</div>\n<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> +</div>)) |
جز (جایگزینی متن - 'جمع آوری' به 'جمع‌آوری') |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = سماع | |||
| عنوان مدخل = [[سماع]] | |||
| مداخل مرتبط = [[سماع در قرآن]] - [[سماع در حدیث]] - [[سماع در فقه سیاسی]] | |||
| پرسش مرتبط = سماع (پرسش) | |||
}} | |||
== مقدمه == | |||
==مقدمه== | |||
کثرتِ گوش کردن و گوش نهادن<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۸، ص۱۶۴.</ref>، شایع‌کننده شنیده‌ها<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۱، ص۳۴۸.</ref>، جاسوس و خبرگیر<ref>احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۲، ص۲۵۵.</ref>. اصل آن "سمع" اسم برای عضو [[شنوایی]] (گوش)<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۱، ص۳۴۸.</ref> و به معنای [[احساس]] چیزی با گوش<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۰۲.</ref> یا [[ادراک]] اصوات با گوش سر یا گوش [[دل]] یا احاطه وجودی<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۵، ص۲۰۹.</ref>. | کثرتِ گوش کردن و گوش نهادن<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۸، ص۱۶۴.</ref>، شایع‌کننده شنیده‌ها<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۱، ص۳۴۸.</ref>، جاسوس و خبرگیر<ref>احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۲، ص۲۵۵.</ref>. اصل آن "سمع" اسم برای عضو [[شنوایی]] (گوش)<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۱، ص۳۴۸.</ref> و به معنای [[احساس]] چیزی با گوش<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۰۲.</ref> یا [[ادراک]] اصوات با گوش سر یا گوش [[دل]] یا احاطه وجودی<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۵، ص۲۰۹.</ref>. | ||
{{متن قرآن|وَلَأَوْضَعُوا خِلَالَكُمْ يَبْغُونَكُمُ الْفِتْنَةَ وَفِيكُمْ سَمَّاعُونَ لَهُمْ}}<ref>«اگر در میان شما روانه می‌شدند جز شرّ به شما نمی‌افزودند و در میان شما برای ایجاد آشوب رخنه می‌کردند و آنان میان شما جاسوسانی دارند | {{متن قرآن|وَلَأَوْضَعُوا خِلَالَكُمْ يَبْغُونَكُمُ الْفِتْنَةَ وَفِيكُمْ سَمَّاعُونَ لَهُمْ}}<ref>«اگر در میان شما روانه می‌شدند جز شرّ به شما نمی‌افزودند و در میان شما برای ایجاد آشوب رخنه می‌کردند و آنان میان شما جاسوسانی دارند و خداوند به (حال) ستمگران داناست» سوره توبه، آیه ۴۷.</ref>. | ||
[[آیه شریفه]] درباره وضعیت [[منافقان]] در جریان [[جنگ تبوک]] است که [[پیامبر]]{{صل}} به آنها اجازه داد، در [[خانه]] بنشینند و [[مجاهدان]] را [[همراهی]] نکنند. [[خداوند تعالی]] ضمن [[تأیید]] [[تصمیم]] [[حضرت رسول]]{{صل}}، علت آن را ایجاد [[فتنه]] و دوبه‌هم‌زنی میان صفوف [[مجاهدان]] در صورت حضور [[منافقان]] ذکر می‌کند و ضمن این تعلیل، وجود افراد "سمّاع" را در میان [[مسلمانان]]، ابزار و وسیله برای [[فتنه]] گری معرفی می‌کند <ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۹، ص۲۸۵.</ref>. | [[آیه شریفه]] درباره وضعیت [[منافقان]] در جریان [[جنگ تبوک]] است که [[پیامبر]] {{صل}} به آنها اجازه داد، در [[خانه]] بنشینند و [[مجاهدان]] را [[همراهی]] نکنند. [[خداوند تعالی]] ضمن [[تأیید]] [[تصمیم]] [[حضرت رسول]] {{صل}}، علت آن را ایجاد [[فتنه]] و دوبه‌هم‌زنی میان صفوف [[مجاهدان]] در صورت حضور [[منافقان]] ذکر می‌کند و ضمن این تعلیل، وجود افراد "سمّاع" را در میان [[مسلمانان]]، ابزار و وسیله برای [[فتنه]] گری معرفی می‌کند <ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۹، ص۲۸۵.</ref>. | ||
{{متن قرآن|سَمَّاعُونَ لَهُمْ}} به دو صورت معنا شده است: | {{متن قرآن|سَمَّاعُونَ لَهُمْ}} به دو صورت معنا شده است: | ||
#جاسوس و [[خبرچین]] که [[اخبار]] محرمانه، طرح‌ها و برنامه‌ها و گفتگوهای [[مسلمانان]] را | # جاسوس و [[خبرچین]] که [[اخبار]] محرمانه، طرح‌ها و برنامه‌ها و گفتگوهای [[مسلمانان]] را جمع‌آوری می‌کردند و به [[منافقان]] می‌رساندند و آنان با استفاده از این [[اخبار]] و اطلاعات درونی، به [[فتنه]] گری و دوبه‌هم زنی می‌پرداختند. | ||
#علاقه‌مندان و تأثیر پذیران از سخنان [[منافقان]] در میان صفوف [[مسلمانان]] افرادی بودند که به علت [[سادگی]] یا [[ضعف ایمان]] و [[مرض]] [[قلب]]، به سرعت جذب سخنان و فتنه‌های آنان می‌شدند و آگاهانه یا ناآگاهانه عامل اجرای نقشه‌های [[فتنه]] گرانه [[منافقان]] می‌شدند<ref>وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۱۰، ص۲۳۶.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۳۴۹-۳۵۰.</ref> | # علاقه‌مندان و تأثیر پذیران از سخنان [[منافقان]] در میان صفوف [[مسلمانان]] افرادی بودند که به علت [[سادگی]] یا [[ضعف ایمان]] و [[مرض]] [[قلب]]، به سرعت جذب سخنان و فتنه‌های آنان می‌شدند و آگاهانه یا ناآگاهانه عامل اجرای نقشه‌های [[فتنه]] گرانه [[منافقان]] می‌شدند<ref>وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۱۰، ص۲۳۶.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۳۴۹-۳۵۰.</ref> | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
* [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | * [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | ||
{{پایان منابع}} | |||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: مدخل]] | [[رده: مدخل]] | ||
[[رده:سماع]] | [[رده:سماع]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۲ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۴:۲۰
این مدخل زیرشاخهٔ بحث سماع است. سماع از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: سماع در قرآن - سماع در حدیث - سماع در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
کثرتِ گوش کردن و گوش نهادن[۱]، شایع‌کننده شنیده‌ها[۲]، جاسوس و خبرگیر[۳]. اصل آن "سمع" اسم برای عضو شنوایی (گوش)[۴] و به معنای احساس چیزی با گوش[۵] یا ادراک اصوات با گوش سر یا گوش دل یا احاطه وجودی[۶].
﴿وَلَأَوْضَعُوا خِلَالَكُمْ يَبْغُونَكُمُ الْفِتْنَةَ وَفِيكُمْ سَمَّاعُونَ لَهُمْ﴾[۷].
آیه شریفه درباره وضعیت منافقان در جریان جنگ تبوک است که پیامبر (ص) به آنها اجازه داد، در خانه بنشینند و مجاهدان را همراهی نکنند. خداوند تعالی ضمن تأیید تصمیم حضرت رسول (ص)، علت آن را ایجاد فتنه و دوبه‌هم‌زنی میان صفوف مجاهدان در صورت حضور منافقان ذکر می‌کند و ضمن این تعلیل، وجود افراد "سمّاع" را در میان مسلمانان، ابزار و وسیله برای فتنه گری معرفی می‌کند [۸].
﴿سَمَّاعُونَ لَهُمْ﴾ به دو صورت معنا شده است:
- جاسوس و خبرچین که اخبار محرمانه، طرح‌ها و برنامه‌ها و گفتگوهای مسلمانان را جمع‌آوری می‌کردند و به منافقان می‌رساندند و آنان با استفاده از این اخبار و اطلاعات درونی، به فتنه گری و دوبه‌هم زنی می‌پرداختند.
- علاقه‌مندان و تأثیر پذیران از سخنان منافقان در میان صفوف مسلمانان افرادی بودند که به علت سادگی یا ضعف ایمان و مرض قلب، به سرعت جذب سخنان و فتنه‌های آنان می‌شدند و آگاهانه یا ناآگاهانه عامل اجرای نقشه‌های فتنه گرانه منافقان می‌شدند[۹].[۱۰]
منابع
پانویس
- ↑ ابن‌منظور، لسان العرب، ج۸، ص۱۶۴.
- ↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۱، ص۳۴۸.
- ↑ احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۲، ص۲۵۵.
- ↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۱، ص۳۴۸.
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۰۲.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۵، ص۲۰۹.
- ↑ «اگر در میان شما روانه می‌شدند جز شرّ به شما نمی‌افزودند و در میان شما برای ایجاد آشوب رخنه می‌کردند و آنان میان شما جاسوسانی دارند و خداوند به (حال) ستمگران داناست» سوره توبه، آیه ۴۷.
- ↑ سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۹، ص۲۸۵.
- ↑ وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۱۰، ص۲۳۶.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۴۹-۳۵۰.