کتب ضلال: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-</div>\n<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> +</div>)) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = کتب ضلال | |||
| عنوان مدخل = | |||
| مداخل مرتبط = [[کتب ضلال در فقه اسلامی]] - [[کتب ضلال در فقه سیاسی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
== مقدمه == | |||
کتب ضلال، تا [[قرن سیزدهم]] بر کتاب‌هایی اطلاق می‌شد که به جهت تقویت [[گمراهی]] یا خلاف [[حق]] نوشته شده بودند<ref>مستند الشیعه، ج۱۴، ص۱۵۷؛ مکاسب، ج۱۴، ص۲۳۳؛ شرح قواعد، ج۱، ص۲۱۶.</ref>. امروزه با استفاده از ابزار پیشرفته صنعتی و تکنولوژی و [[سیاست]] تهاجم [[فرهنگی]] علیه [[اسلام]]، عنوان کتب ضلال معنای وسیع‌تری پیدا کرده است؛ چنانکه در تعریف جامع‌تری در مورد کتب ضلال آمده است: "کتب ضلال کتبی است که قطعاً یا به احتمال قریب به [[یقین]] موجب [[ضلالت]] کثیری از خوانندگان متوسط گردد، هر چند مطالب آن نیز [[حق]] باشد. ملاک این تعریف شامل همه تولیدات [[فرهنگی]] از قبیل فیلم، موسیقی، تئاتر و... می‌شود. بنابر این تعریف، مفهوم ضلال نسبی است؛ به گونه‌ای که باعث [[گمراهی]] اکثر خوانندگان می‌شود"<ref>المکاسب المحرمه، ج۳، ص۸۷.</ref>. لازم به ذکر است عنوان "کتب ضلال" در هیچ یک از [[آیات قرآن]] و [[روایات]] به جامانده از [[پیامبر]] {{صل}} و [[ائمه]] {{عم}} یافت نمی‌شود. برای نخستین بار [[شیخ مفید]] ([[قرن چهارم]]) با ذکر دو عنوان کتب [[کفر]] و کتب ضلال قایل به عدم [[حلیت]] [[حفظ]] آن بود<ref>المقنعة، ص۵۸۸.</ref>. بعدها [[شهید اول]] نیز ([[قرن هشتم]]) دو عنوان دیگر "کتب منسوخه و کتب [[بدعت]]" به آن افزود<ref>الدروس الشرعیه، ج۳، ص۱۶۳.</ref>. در هر حال، در [[فقه]] [[شیعی]] [[خرید و فروش]] و حتی نگهداری چنین کتبی [[حرام]] است<ref>تحریر الوسیله، ج۱، ص۴۹۸، مسأله ۱۵؛ مکاسب، ج۱، ص۲۳۶. راجع به دیدگاه مخالف ر. ک: الحدائق الناضره، ج۱۸، ص۱۴۱؛ مناهج المتقین، ص۲۰۷.</ref>.<ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۱۵۳.</ref> | |||
==مقدمه== | |||
کتب ضلال، تا [[قرن سیزدهم]] بر کتاب‌هایی اطلاق می‌شد که به جهت تقویت [[گمراهی]] یا خلاف [[حق]] نوشته شده بودند<ref>مستند الشیعه، ج۱۴، ص۱۵۷؛ مکاسب، ج۱۴، ص۲۳۳؛ شرح قواعد، ج۱، ص۲۱۶.</ref>. امروزه با استفاده از ابزار پیشرفته صنعتی و تکنولوژی و [[سیاست]] تهاجم [[فرهنگی]] علیه [[اسلام]]، عنوان کتب ضلال معنای وسیع‌تری پیدا کرده است؛ چنانکه در تعریف جامع‌تری در مورد کتب ضلال آمده است: "کتب ضلال کتبی است که قطعاً یا به احتمال قریب به [[یقین]] موجب [[ضلالت]] کثیری از خوانندگان متوسط گردد، هر چند مطالب آن نیز [[حق]] باشد. ملاک این تعریف شامل همه تولیدات [[فرهنگی]] از قبیل فیلم، موسیقی، تئاتر و... می‌شود. بنابر این تعریف، مفهوم ضلال نسبی است؛ به گونه‌ای که باعث [[گمراهی]] اکثر خوانندگان می‌شود"<ref>المکاسب المحرمه، ج۳، ص۸۷.</ref>. لازم به ذکر است عنوان "کتب ضلال" در هیچ یک از [[آیات قرآن]] و [[روایات]] به جامانده از [[پیامبر]]{{صل}} و [[ائمه]]{{عم}} یافت نمی‌شود. برای نخستین بار [[شیخ مفید]] ([[قرن چهارم]]) با ذکر دو عنوان کتب [[کفر]] و کتب ضلال قایل به عدم [[حلیت]] [[حفظ]] آن بود<ref>المقنعة، ص۵۸۸.</ref>. بعدها [[شهید]] | |||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:11677.jpg|22px]] [[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|'''واژه‌نامه فقه سیاسی''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:مفاهیم]] | |||
[[رده: | |||
نسخهٔ کنونی تا ۳ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۲۰
این مدخل زیرشاخهٔ بحث کتب ضلال است. کتب ضلال از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: کتب ضلال در فقه اسلامی - کتب ضلال در فقه سیاسی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
کتب ضلال، تا قرن سیزدهم بر کتاب‌هایی اطلاق می‌شد که به جهت تقویت گمراهی یا خلاف حق نوشته شده بودند[۱]. امروزه با استفاده از ابزار پیشرفته صنعتی و تکنولوژی و سیاست تهاجم فرهنگی علیه اسلام، عنوان کتب ضلال معنای وسیع‌تری پیدا کرده است؛ چنانکه در تعریف جامع‌تری در مورد کتب ضلال آمده است: "کتب ضلال کتبی است که قطعاً یا به احتمال قریب به یقین موجب ضلالت کثیری از خوانندگان متوسط گردد، هر چند مطالب آن نیز حق باشد. ملاک این تعریف شامل همه تولیدات فرهنگی از قبیل فیلم، موسیقی، تئاتر و... می‌شود. بنابر این تعریف، مفهوم ضلال نسبی است؛ به گونه‌ای که باعث گمراهی اکثر خوانندگان می‌شود"[۲]. لازم به ذکر است عنوان "کتب ضلال" در هیچ یک از آیات قرآن و روایات به جامانده از پیامبر (ص) و ائمه (ع) یافت نمی‌شود. برای نخستین بار شیخ مفید (قرن چهارم) با ذکر دو عنوان کتب کفر و کتب ضلال قایل به عدم حلیت حفظ آن بود[۳]. بعدها شهید اول نیز (قرن هشتم) دو عنوان دیگر "کتب منسوخه و کتب بدعت" به آن افزود[۴]. در هر حال، در فقه شیعی خرید و فروش و حتی نگهداری چنین کتبی حرام است[۵].[۶]
منابع
پانویس
- ↑ مستند الشیعه، ج۱۴، ص۱۵۷؛ مکاسب، ج۱۴، ص۲۳۳؛ شرح قواعد، ج۱، ص۲۱۶.
- ↑ المکاسب المحرمه، ج۳، ص۸۷.
- ↑ المقنعة، ص۵۸۸.
- ↑ الدروس الشرعیه، ج۳، ص۱۶۳.
- ↑ تحریر الوسیله، ج۱، ص۴۹۸، مسأله ۱۵؛ مکاسب، ج۱، ص۲۳۶. راجع به دیدگاه مخالف ر. ک: الحدائق الناضره، ج۱۸، ص۱۴۱؛ مناهج المتقین، ص۲۰۷.
- ↑ فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص ۱۵۳.