توحید در عبادت: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
(←مقدمه) |
||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = توحید عملی | |||
| عنوان مدخل = | |||
| مداخل مرتبط = [[توحید در عبادت در کلام اسلامی]] - [[توحید در عبادت در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
کسانی که فقط [[خدا]] را [[معبود]] خویش می‌دانند، در برابر موجوداتی چون [[خورشید و ماه]] که با همه [[عظمت]] و حشمتشان در وجود و بقا به [[اراده خدا]] وابسته‌اند و از خود هیچ ندارند و [[مطیع]] و فرمانبر اویند [[سجده]] و اظهار [[ذلت]] و [[خضوع]] و [[کرنش]] نمی‌کنند. [[خشوع]] و خضوع ویژه خدایی است که شب و [[روز]] و خورشید و ماه را [[آفریده]] است: {{متن قرآن|وَمِنْ آيَاتِهِ اللَّيْلُ وَالنَّهَارُ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ لا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَلا لِلْقَمَرِ وَاسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَهُنَّ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ}}<ref> و از نشانه‌های او شب و روز و خورشید و ماه است، به خورشید و ماه سجده نبرید و به خداوندی که آنها را آفریده است سجده برید اگر او را می‌پرستید؛ سوره فصلت، آیه: ۳۷.</ref> [[مشرکان]] [[گمان]] می‌کردند که با سجده برای اینها نزد خدا [[قرب]] و [[منزلت]] می‌یابند و خدا برای تنبه می‌فرماید: اگر غرض شما از این سجده [[نزدیکی به حق]] و [[عبادت]] اوست، این کار را نکنید، بلکه مرا سجده کنید که آفریننده و [[پروردگار]] آنهایم<ref>مخزن العرفان، ج ۱۱، ص۳۳۴.</ref>. جمله {{متن قرآن|إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ}} اشاره دارد که اگر می‌خواهید خدا را عبادت کنید، غیر را کنار نهید و کسی را در عبادت او [[شریک]] نسازید؛ زیرا [[عبادت خدا]] با عبادت غیر جمع نمی‌شود<ref>نمونه، ج ۲۰، ص۲۹۱.</ref>. برخی با توجه به [[تأویل]] و معنای [[باطنی]]، "[[شمس]]" و "[[قمر]]" را [[پیامبر]]{{صل}} و [[جانشین]] یا [[جانشینان]] او{{عم}} یا [[عقل]] و نفس اعم از جزئی و کلی و نیز هر معلّم و متعلّمی دانسته و سپس ناروایی سجده بر همه آنها را از [[آیه]] مزبور [[استنباط]] کرده‌اند<ref>بیان السعاده، ج ۴، ص۳۸.</ref>.<ref>[[حسن رمضانی|رمضانی، حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۹، ص۷۲ - ۱۱۵.</ref> | کسانی که فقط [[خدا]] را [[معبود]] خویش می‌دانند، در برابر موجوداتی چون [[خورشید و ماه]] که با همه [[عظمت]] و حشمتشان در وجود و بقا به [[اراده خدا]] وابسته‌اند و از خود هیچ ندارند و [[مطیع]] و فرمانبر اویند [[سجده]] و اظهار [[ذلت]] و [[خضوع]] و [[کرنش]] نمی‌کنند. [[خشوع]] و خضوع ویژه خدایی است که شب و [[روز]] و خورشید و ماه را [[آفریده]] است: {{متن قرآن|وَمِنْ آيَاتِهِ اللَّيْلُ وَالنَّهَارُ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ لا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَلا لِلْقَمَرِ وَاسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَهُنَّ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ}}<ref> و از نشانه‌های او شب و روز و خورشید و ماه است، به خورشید و ماه سجده نبرید و به خداوندی که آنها را آفریده است سجده برید اگر او را می‌پرستید؛ سوره فصلت، آیه: ۳۷.</ref> [[مشرکان]] [[گمان]] می‌کردند که با سجده برای اینها نزد خدا [[قرب]] و [[منزلت]] می‌یابند و خدا برای تنبه می‌فرماید: اگر غرض شما از این سجده [[نزدیکی به حق]] و [[عبادت]] اوست، این کار را نکنید، بلکه مرا سجده کنید که آفریننده و [[پروردگار]] آنهایم<ref>مخزن العرفان، ج ۱۱، ص۳۳۴.</ref>. جمله {{متن قرآن|إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ}} اشاره دارد که اگر می‌خواهید خدا را عبادت کنید، غیر را کنار نهید و کسی را در عبادت او [[شریک]] نسازید؛ زیرا [[عبادت خدا]] با عبادت غیر جمع نمی‌شود<ref>نمونه، ج ۲۰، ص۲۹۱.</ref>. برخی با توجه به [[تأویل]] و معنای [[باطنی]]، "[[شمس]]" و "[[قمر]]" را [[پیامبر]] {{صل}} و [[جانشین]] یا [[جانشینان]] او {{عم}} یا [[عقل]] و نفس اعم از جزئی و کلی و نیز هر معلّم و متعلّمی دانسته و سپس ناروایی سجده بر همه آنها را از [[آیه]] مزبور [[استنباط]] کرده‌اند<ref>بیان السعاده، ج ۴، ص۳۸.</ref>.<ref>[[حسن رمضانی|رمضانی، حسن]]، [[توحید (مقاله)|توحید]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹]]، ج۹، ص۷۲ - ۱۱۵.</ref> | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
#[[پرونده:000055.jpg|22px]] [[حسن رمضانی|رمضانی، حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹''' | # [[پرونده:000055.jpg|22px]] [[حسن رمضانی|رمضانی، حسن]]، [[توحید (مقاله)|توحید]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:توحید]] | [[رده:توحید]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۰۸
این مدخل زیرشاخهٔ بحث توحید عملی است. توحید در عبادت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: توحید در عبادت در کلام اسلامی - توحید در عبادت در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
کسانی که فقط خدا را معبود خویش می‌دانند، در برابر موجوداتی چون خورشید و ماه که با همه عظمت و حشمتشان در وجود و بقا به اراده خدا وابسته‌اند و از خود هیچ ندارند و مطیع و فرمانبر اویند سجده و اظهار ذلت و خضوع و کرنش نمی‌کنند. خشوع و خضوع ویژه خدایی است که شب و روز و خورشید و ماه را آفریده است: ﴿وَمِنْ آيَاتِهِ اللَّيْلُ وَالنَّهَارُ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ لا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَلا لِلْقَمَرِ وَاسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَهُنَّ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ﴾[۱] مشرکان گمان می‌کردند که با سجده برای اینها نزد خدا قرب و منزلت می‌یابند و خدا برای تنبه می‌فرماید: اگر غرض شما از این سجده نزدیکی به حق و عبادت اوست، این کار را نکنید، بلکه مرا سجده کنید که آفریننده و پروردگار آنهایم[۲]. جمله ﴿إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ﴾ اشاره دارد که اگر می‌خواهید خدا را عبادت کنید، غیر را کنار نهید و کسی را در عبادت او شریک نسازید؛ زیرا عبادت خدا با عبادت غیر جمع نمی‌شود[۳]. برخی با توجه به تأویل و معنای باطنی، "شمس" و "قمر" را پیامبر (ص) و جانشین یا جانشینان او (ع) یا عقل و نفس اعم از جزئی و کلی و نیز هر معلّم و متعلّمی دانسته و سپس ناروایی سجده بر همه آنها را از آیه مزبور استنباط کرده‌اند[۴].[۵]
منابع
پانویس
- ↑ و از نشانه‌های او شب و روز و خورشید و ماه است، به خورشید و ماه سجده نبرید و به خداوندی که آنها را آفریده است سجده برید اگر او را می‌پرستید؛ سوره فصلت، آیه: ۳۷.
- ↑ مخزن العرفان، ج ۱۱، ص۳۳۴.
- ↑ نمونه، ج ۲۰، ص۲۹۱.
- ↑ بیان السعاده، ج ۴، ص۳۸.
- ↑ رمضانی، حسن، توحید، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹، ج۹، ص۷۲ - ۱۱۵.