سواء در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-\n\n\n +\n\n)) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = سواء | |||
| عنوان مدخل = [[سواء]] | |||
| مداخل مرتبط = [[سواء در قرآن]] - [[سواء در حدیث]] - [[سواء در فقه سیاسی]] | |||
| پرسش مرتبط = سواء (پرسش) | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
مساوی بودن، یکسان بودن<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۶۴.</ref>. اصل آن "س و ی" به معنای [[استقامت]] و [[اعتدال]] میان دو چیز<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۱۲.</ref>، میانه و وسط بودن با [[اعتدال]]<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۵، ص۲۷۹.</ref>. | مساوی بودن، یکسان بودن<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۶۴.</ref>. اصل آن "س و ی" به معنای [[استقامت]] و [[اعتدال]] میان دو چیز<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۱۲.</ref>، میانه و وسط بودن با [[اعتدال]]<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۵، ص۲۷۹.</ref>. | ||
{{متن قرآن|لَا يَسْتَوِي الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُولِي الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ}}<ref>«مؤمنان جهادگریز که آسیب دیده نباشند با جهادگران در راه خداوند به جان و مال، برابر نیستند، خداوند جهادگران به جان و مال را بر جهادگریزان به پایگاهی (والا) برتری | {{متن قرآن|لَا يَسْتَوِي الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُولِي الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ}}<ref>«مؤمنان جهادگریز که آسیب دیده نباشند با جهادگران در راه خداوند به جان و مال، برابر نیستند، خداوند جهادگران به جان و مال را بر جهادگریزان به پایگاهی (والا) برتری بخشیده» سوره نساء، آیه ۹۵.</ref>. | ||
{{متن قرآن|أَفَمَنْ كَانَ مُؤْمِنًا كَمَنْ كَانَ فَاسِقًا لَا يَسْتَوُونَ}}<ref>«آیا آنکه مؤمن است همگون کسی است که نافرمان است؟ (هرگز) برابر نیستند» سوره سجده، آیه ۱۸.</ref>. گاهی به یک شی‌ء به [[دلیل]] [[اعتدال]] ذاتی آن اطلاق می‌گردد و به معنای "[[معتدل]] و میانه" است {{متن قرآن|وَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَاسْتَوَى آتَيْنَاهُ حُكْمًا وَعِلْمًا وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ}}<ref>«و چون به برنایی خویش رسید و استواری یافت بدو (نیروی) داوری | {{متن قرآن|أَفَمَنْ كَانَ مُؤْمِنًا كَمَنْ كَانَ فَاسِقًا لَا يَسْتَوُونَ}}<ref>«آیا آنکه مؤمن است همگون کسی است که نافرمان است؟ (هرگز) برابر نیستند» سوره سجده، آیه ۱۸.</ref>. گاهی به یک شی‌ء به [[دلیل]] [[اعتدال]] ذاتی آن اطلاق می‌گردد و به معنای "[[معتدل]] و میانه" است {{متن قرآن|وَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَاسْتَوَى آتَيْنَاهُ حُكْمًا وَعِلْمًا وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ}}<ref>«و چون به برنایی خویش رسید و استواری یافت بدو (نیروی) داوری و دانشی بخشیدیم و بدین‌گونه به نیکوکاران پاداش می‌دهیم» سوره قصص، آیه ۱۴.</ref>.<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۳۹.</ref>. | ||
[[مساوات]] در [[قرآن کریم]] میان [[انسان‌ها]] به لحاظ عملکرد و نیّات آنها [[نفی]] شده است؛ مانند [[اصحاب]] [[نار]] و [[اصحاب]] جنة، عالم و [[جاهل]]، [[کور]] و [[بینا]]، مجاهدون و قاعدون، [[مؤمن]] و [[فاسق]]؛ امّا از نظر بهره‌مندی از [[هدایت]] و فیوضات [[الهی]]، همه مساوی هستند: {{متن قرآن|الَّذِي جَعَلْنَاهُ لِلنَّاسِ سَوَاءً الْعَاكِفُ فِيهِ وَالْبَادِ}}<ref>«بی‌گمان به کسانی که کفر ورزیده‌اند و (مردم را) از راه خداوند و از مسجد الحرام- که آن را برای بومی و غیر بومی یکسان قرار داده‌ایم- باز می‌دارند و (نیز) به هر کس که در آن از سر ستم آهنگ کژروی | [[مساوات]] در [[قرآن کریم]] میان [[انسان‌ها]] به لحاظ عملکرد و نیّات آنها [[نفی]] شده است؛ مانند [[اصحاب]] [[نار]] و [[اصحاب]] جنة، عالم و [[جاهل]]، [[کور]] و [[بینا]]، مجاهدون و قاعدون، [[مؤمن]] و [[فاسق]]؛ امّا از نظر بهره‌مندی از [[هدایت]] و فیوضات [[الهی]]، همه مساوی هستند: {{متن قرآن|الَّذِي جَعَلْنَاهُ لِلنَّاسِ سَوَاءً الْعَاكِفُ فِيهِ وَالْبَادِ}}<ref>«بی‌گمان به کسانی که کفر ورزیده‌اند و (مردم را) از راه خداوند و از مسجد الحرام- که آن را برای بومی و غیر بومی یکسان قرار داده‌ایم- باز می‌دارند و (نیز) به هر کس که در آن از سر ستم آهنگ کژروی کند، از عذابی دردناک می‌چشانیم» سوره حج، آیه ۲۵.</ref>، {{متن قرآن|وَقَدَّرَ فِيهَا أَقْوَاتَهَا فِي أَرْبَعَةِ أَيَّامٍ سَوَاءً لِلسَّائِلِينَ}}<ref>«و بر روی آن کوه‌هایی استوار پدید آورد و در آن خجستگی نهاد و در چهار روز روزی‌هایش را در آن برای خواهندگان یکسان اندازه‌گیری کرد» سوره فصلت، آیه ۱۰.</ref>. | ||
صفت [[اعتدال]] از جنبه [[مادّی]] و [[معنوی]] از [[کمالات]] و [[فضایل]] محسوب می‌شود و در [[قرآن کریم]] [[مدح]] شده است: {{متن قرآن|سَوَاءِ الصِّرَاطِ}}<ref> | صفت [[اعتدال]] از جنبه [[مادّی]] و [[معنوی]] از [[کمالات]] و [[فضایل]] محسوب می‌شود و در [[قرآن کریم]] [[مدح]] شده است: {{متن قرآن|سَوَاءِ الصِّرَاطِ}}<ref>«راه میانه» سوره ص، آیه ۲۲.</ref>، {{متن قرآن|سَوَاءَ السَّبِيلِ}}<ref> سوره بقره، آیه ۱۰۸.</ref>، {{متن قرآن|بَشَرًا سَوِيًّا}}<ref>«انسانی باندام» سوره مریم، آیه ۱۷.</ref>. حاصل آنکه [[انسان]] نزد [[خداوند]] به مراتب [[عمل صالح]] و [[کمالات]] و [[فضایل]]، دارای درجات مختلف است و مساواتی میان آنها برقرار نخواهد بود؛ امّا در بهره‌مندی از نعمات و فیوضات و [[هدایت الهی]] در این [[جهان]]، همه [[انسان‌ها]] مساوی‌اند.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۳۵۳-۳۵۴.</ref> | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
* [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | * [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | ||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۴۷
این مدخل زیرشاخهٔ بحث سواء است. سواء از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: سواء در قرآن - سواء در حدیث - سواء در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
مساوی بودن، یکسان بودن[۱]. اصل آن "س و ی" به معنای استقامت و اعتدال میان دو چیز[۲]، میانه و وسط بودن با اعتدال[۳].
﴿لَا يَسْتَوِي الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُولِي الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ﴾[۴].
﴿أَفَمَنْ كَانَ مُؤْمِنًا كَمَنْ كَانَ فَاسِقًا لَا يَسْتَوُونَ﴾[۵]. گاهی به یک شی‌ء به دلیل اعتدال ذاتی آن اطلاق می‌گردد و به معنای "معتدل و میانه" است ﴿وَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَاسْتَوَى آتَيْنَاهُ حُكْمًا وَعِلْمًا وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ﴾[۶].[۷].
مساوات در قرآن کریم میان انسان‌ها به لحاظ عملکرد و نیّات آنها نفی شده است؛ مانند اصحاب نار و اصحاب جنة، عالم و جاهل، کور و بینا، مجاهدون و قاعدون، مؤمن و فاسق؛ امّا از نظر بهره‌مندی از هدایت و فیوضات الهی، همه مساوی هستند: ﴿الَّذِي جَعَلْنَاهُ لِلنَّاسِ سَوَاءً الْعَاكِفُ فِيهِ وَالْبَادِ﴾[۸]، ﴿وَقَدَّرَ فِيهَا أَقْوَاتَهَا فِي أَرْبَعَةِ أَيَّامٍ سَوَاءً لِلسَّائِلِينَ﴾[۹].
صفت اعتدال از جنبه مادّی و معنوی از کمالات و فضایل محسوب می‌شود و در قرآن کریم مدح شده است: ﴿سَوَاءِ الصِّرَاطِ﴾[۱۰]، ﴿سَوَاءَ السَّبِيلِ﴾[۱۱]، ﴿بَشَرًا سَوِيًّا﴾[۱۲]. حاصل آنکه انسان نزد خداوند به مراتب عمل صالح و کمالات و فضایل، دارای درجات مختلف است و مساواتی میان آنها برقرار نخواهد بود؛ امّا در بهره‌مندی از نعمات و فیوضات و هدایت الهی در این جهان، همه انسان‌ها مساوی‌اند.[۱۳]
منابع
پانویس
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۶۴.
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۱۲.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۵، ص۲۷۹.
- ↑ «مؤمنان جهادگریز که آسیب دیده نباشند با جهادگران در راه خداوند به جان و مال، برابر نیستند، خداوند جهادگران به جان و مال را بر جهادگریزان به پایگاهی (والا) برتری بخشیده» سوره نساء، آیه ۹۵.
- ↑ «آیا آنکه مؤمن است همگون کسی است که نافرمان است؟ (هرگز) برابر نیستند» سوره سجده، آیه ۱۸.
- ↑ «و چون به برنایی خویش رسید و استواری یافت بدو (نیروی) داوری و دانشی بخشیدیم و بدین‌گونه به نیکوکاران پاداش می‌دهیم» سوره قصص، آیه ۱۴.
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۳۹.
- ↑ «بی‌گمان به کسانی که کفر ورزیده‌اند و (مردم را) از راه خداوند و از مسجد الحرام- که آن را برای بومی و غیر بومی یکسان قرار داده‌ایم- باز می‌دارند و (نیز) به هر کس که در آن از سر ستم آهنگ کژروی کند، از عذابی دردناک می‌چشانیم» سوره حج، آیه ۲۵.
- ↑ «و بر روی آن کوه‌هایی استوار پدید آورد و در آن خجستگی نهاد و در چهار روز روزی‌هایش را در آن برای خواهندگان یکسان اندازه‌گیری کرد» سوره فصلت، آیه ۱۰.
- ↑ «راه میانه» سوره ص، آیه ۲۲.
- ↑ سوره بقره، آیه ۱۰۸.
- ↑ «انسانی باندام» سوره مریم، آیه ۱۷.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۵۳-۳۵۴.