آیه بر: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==منابع== +== منابع ==))
 
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[آیه بر در علوم قرآنی]]| پرسش مرتبط  = }}
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[آیه بر در قرآن]] - [[آیه بر در کلام اسلامی]] </div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">


==مقدمه==
== مقدمه ==
از آنجا که موارد و مصادیق [[بِرّ]] در هیچ یک از [[آیات قرآن]] مانند [[آیه ۱۷۷ سوره بقره]] به طور مبسوط معرفی نشده است، آن را "آیه [[برّ]]" نامیده‌اند: {{متن قرآن|لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّائِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ وَحِينَ الْبَأْسِ أُولَئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ}}<ref>«نیکی آن نیست که روی را سوی خاور و باختر بگردانید، بلکه نیکی (از آن) کسی است که به خداوند و روز بازپسین و فرشتگان و کتاب (آسمانی) و پیامبران ایمان آورد و دارایی را با دوست داشتنش به نزدیکان و یتیمان و بیچارگان و به راه‌ماندگان و کمک‌خواهان و در راه (آزادی) بردگان ببخشد و نماز برپا دارد و زکات پردازد و (نیکی از آن) آنان (است) که چون پیمان بندند وفا کنند؛ و به ویژه شکیبایان در سختی و رنج و در هنگامه کارزار، آنها راستگویند و آنانند که به راستی پرهیزگارند» سوره بقره، آیه ۱۷۷.</ref>.<ref>[[محمود سرمدی|سرمدی، محمود]]، [[آیه بِرّ (مقاله)|مقاله «آیه بِرّ»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]</ref>
[[آیه]] {{متن قرآن|لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّائِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ وَحِينَ الْبَأْسِ أُولَئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ}}<ref>«نیکی آن نیست که روی را سوی خاور و باختر بگردانید، بلکه نیکی (از آن) کسی است که به خداوند و روز بازپسین و فرشتگان و کتاب (آسمانی) و پیامبران ایمان آورد و دارایی را با دوست داشتنش به نزدیکان و یتیمان و بیچارگان و به راه‌ماندگان و کمک‌خواهان و در راه (آزادی) بردگان ببخشد و نماز برپا دارد و زکات پردازد و (نیکی از آن) آنان (است) که چون پیمان بندند وفا کنند؛ و به ویژه شکیبایان در سختی و رنج و در هنگامه کارزار، آنها راستگویند و آنانند که به راستی پرهیزگارند» سوره بقره، آیه ۱۷۷.</ref> را آیه [[بِرّ]] می‌گویند؛ زیرا به [[نیکی]] و ویژگی‌های [[نیکوکاران]] پرداخته است.


[[طبرسی]] می‌گوید: هنگامی که [[قبله مسلمانان]] از [[بیت‌المقدس]] به [[کعبه]] انتقال یافت، مناقشه‌های فراوانی میان [[مسلمانان]]، [[یهود]] و [[نصارا]] در گرفت. بیشتر یهود و نصارا روی‌ کردن به جانب معیّن هنگام [[نماز]] را یگانه [[راه]] [[اطاعت]] معرفی می‌کردند. به [[گمان]] یهود، نیکویی این بود که رو به [[مغرب]] نمازگزارند و نصارا بر این گمان بودند که نیکویی، رو به [[مشرق]] [[نماز خواندن]] است که [[خداوند]] این آیه را نازل کرد و به معرفی نیکی و [[نیکوکاری]] پرداخت.<ref>روض الجنان، ج۲، ص۳۰۷. مجمع البیان، ج۱، ص۴۷۶.</ref> بر اساس این آیه، رو به سوی مشرق و مغرب گرداندن، نیکوکاری نیست؛ بلکه [[ایمان به خدا]]، [[آخرت]]، [[ملائکه]] و [[کتاب‌های آسمانی]]، نیکی است. پرداخت [[مال]] به [[خویشان]]، [[یتیمان]]، بینوایان و درراه‌ماندگان و گدایان و آزادکردن بردگان نیز نیکویی است. در ادامه همین آیه، [[اقامه نماز]]، پرداخت [[زکات]]، [[وفا به عهد]] و [[شکیبایی]] هنگام [[سختی]] نیز نیکی و نیکوکاری شناسانده شده است.<ref>[[علی خراسانی|خراسانی، علی]]، [[ آیات نام‌دار (مقاله)|مقاله «آیات نام‌دار»]][[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱.</ref>
درباره [[شأن نزول]] این آیه گفته‌اند: چون [[تغییر قبله]]، سروصدای زیادی میان [[مردم]] به ویژه [[یهود]] و [[نصارا]] به راه انداخت، [[یهودیان]] که بزرگ‌ترین سند [[افتخار]] خود را از دست داده بودند، [[زبان]] به [[اعتراض]] گشودند، که این آیه نازل شد و گفت: این همه گفت‌و‌گو در مسئله [[قبله]] صحیح نیست؛ بلکه مهم‌تر از قبله، مسائل دیگری است که معیار [[ارزش]] [[انسان‌ها]] است و باید به آنها توجه شود؛ آن مسائل در این آیه شرح داده شده‌اند.


==معناشناسی بر==
برخی گفته‌اند: این آیه پیش از [[وجوب]] [[فرایض]] و بیان حدود [[شرع]] نازل شده است <ref>منصور، عبدالحمید یوسف، نیل الخیرات فی القراءات العشرة، جلد۱،صفحه ۴۲۸؛ فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیرالکبیر، جلد۵،صفحه (۳۵-۴۵)؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، جلد۱،صفحه ۵۹۷؛ سبحانی، جعفر، الایمان والکفرفی الکتاب والسنة، جلد۱،صفحه ۲۴۶</ref>.<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ج۱، ص۳۴۲.</ref>
 
==شأن نزول==
 
==چیستی و مصادیقِ برّ==


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:10524027.jpg|22px]] [[محمود سرمدی|سرمدی، محمود]]، [[آیه بِرّ (مقاله)|مقاله «آیه بِرّ»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|'''دانشنامه معاصر قرآن کریم''']]
# [[پرونده: 9030760879.jpg|22px]] [[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه علوم قرآنی''']]
#[[پرونده:000052.jpg|22px]] [[علی خراسانی|خراسانی، علی]]، [[ آیات نام‌دار (مقاله)|مقاله «آیات نام‌دار»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


==پانویس==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:آیه بر]]
[[رده:آیه بر]]
[[رده:مدخل]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۳۱

مقدمه

آیه ﴿لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّائِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ وَحِينَ الْبَأْسِ أُولَئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ[۱] را آیه بِرّ می‌گویند؛ زیرا به نیکی و ویژگی‌های نیکوکاران پرداخته است.

درباره شأن نزول این آیه گفته‌اند: چون تغییر قبله، سروصدای زیادی میان مردم به ویژه یهود و نصارا به راه انداخت، یهودیان که بزرگ‌ترین سند افتخار خود را از دست داده بودند، زبان به اعتراض گشودند، که این آیه نازل شد و گفت: این همه گفت‌و‌گو در مسئله قبله صحیح نیست؛ بلکه مهم‌تر از قبله، مسائل دیگری است که معیار ارزش انسان‌ها است و باید به آنها توجه شود؛ آن مسائل در این آیه شرح داده شده‌اند.

برخی گفته‌اند: این آیه پیش از وجوب فرایض و بیان حدود شرع نازل شده است [۲].[۳]

منابع

پانویس

  1. «نیکی آن نیست که روی را سوی خاور و باختر بگردانید، بلکه نیکی (از آن) کسی است که به خداوند و روز بازپسین و فرشتگان و کتاب (آسمانی) و پیامبران ایمان آورد و دارایی را با دوست داشتنش به نزدیکان و یتیمان و بیچارگان و به راه‌ماندگان و کمک‌خواهان و در راه (آزادی) بردگان ببخشد و نماز برپا دارد و زکات پردازد و (نیکی از آن) آنان (است) که چون پیمان بندند وفا کنند؛ و به ویژه شکیبایان در سختی و رنج و در هنگامه کارزار، آنها راستگویند و آنانند که به راستی پرهیزگارند» سوره بقره، آیه ۱۷۷.
  2. منصور، عبدالحمید یوسف، نیل الخیرات فی القراءات العشرة، جلد۱،صفحه ۴۲۸؛ فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیرالکبیر، جلد۵،صفحه (۳۵-۴۵)؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، جلد۱،صفحه ۵۹۷؛ سبحانی، جعفر، الایمان والکفرفی الکتاب والسنة، جلد۱،صفحه ۲۴۶
  3. فرهنگ نامه علوم قرآنی، ج۱، ص۳۴۲.