فراغت در معارف و سیره سجادی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==منابع== +== منابع ==)) |
جز (جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف') |
||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = فراغت | |||
| عنوان مدخل = [[فراغت]] | |||
| مداخل مرتبط = [[فراغت در قرآن]] - [[فراغت در حدیث]] - [[فراغت در اخلاق اسلامی]] - [[فراغت در معارف دعا و زیارات]] - [[فراغت در معارف و سیره سجادی]] - [[فراغت در معارف و سیره رضوی]] | |||
| پرسش مرتبط = فراغت (پرسش) | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
[[فراغت]] به معنی [[آسایش]] و [[راحتی]] (برخلاف مشغولیت) و خلاصی از کار و فعالیت‌های ضروری است. [[خداوند]] خطاب به [[پیامبر]]{{صل}} می‌فرماید: {{متن قرآن|فَإِذَا فَرَغْتَ فَانْصَبْ}}<ref>«پس چون (از کار) آسودی (به دعا) بکوش» سوره انشراح، آیه ۷.</ref>. متأسفانه در دنیای امروز فرصت‌های باز و فراغت‌ها معمولاً صرف سرگرمی‌های [[بیهوده]] یا کم فایده می‌شود. | [[فراغت]] به معنی [[آسایش]] و [[راحتی]] (برخلاف مشغولیت) و خلاصی از کار و فعالیت‌های ضروری است. [[خداوند]] خطاب به [[پیامبر]] {{صل}} می‌فرماید: {{متن قرآن|فَإِذَا فَرَغْتَ فَانْصَبْ}}<ref>«پس چون (از کار) آسودی (به دعا) بکوش» سوره انشراح، آیه ۷.</ref>. متأسفانه در دنیای امروز فرصت‌های باز و فراغت‌ها معمولاً صرف سرگرمی‌های [[بیهوده]] یا کم فایده می‌شود. | ||
اما در [[فرهنگ]] [[صحیفه]]، فراغت‌ها [[بهترین]] [[فرصت]] برای اموری است که با [[سعادت]] ما همسو باشد. | اما در [[فرهنگ]] [[صحیفه]]، فراغت‌ها [[بهترین]] [[فرصت]] برای اموری است که با [[سعادت]] ما همسو باشد. | ||
[[امام سجاد]]{{ع}} در صحیفه ضمن اشاره به برخی انواع فراغت‌ها از [[خدای متعال]] درخواست می‌فرماید که همه آنها را در راستای [[عبادت]] و [[بندگی]] و [[زهد]] و [[رضایت]] خودش قرار دهد: | [[امام سجاد]] {{ع}} در صحیفه ضمن اشاره به برخی انواع فراغت‌ها از [[خدای متعال]] درخواست می‌فرماید که همه آنها را در راستای [[عبادت]] و [[بندگی]] و [[زهد]] و [[رضایت]] خودش قرار دهد: | ||
#'''فراغت از کار و شغل''': {{متن حدیث|فَإِنْ قَدَّرْتَ لَنَا فَرَاغاً مِنْ شُغْلٍ فَاجْعَلْهُ فَرَاغَ سَلَامَةٍ...}}؛ «خداوندا، اگر ما را آسایشی مقدر فرموده‌ای، چنان کن که به هنگام آسایش در [[امان]] مانیم: نه گناهی ما را گرفتار سازد و نه ملالتی به ما رسد تا فرشتگانی که [[گناهان]] ما را می‌نویسند با [[صحیفه اعمال]] ما بی‌آن‌که در آن گناهی نوشته شده باشد از نزد ما برگردند و فرشتگانی که ثواب‌های ما را می‌نویسند شادمان با صحیفه‌ای نوشته از [[اعمال نیک]] ما به نزد تو آیند»<ref>نیایش یازدهم.</ref>. | # '''فراغت از کار و شغل''': {{متن حدیث|فَإِنْ قَدَّرْتَ لَنَا فَرَاغاً مِنْ شُغْلٍ فَاجْعَلْهُ فَرَاغَ سَلَامَةٍ...}}؛ «خداوندا، اگر ما را آسایشی مقدر فرموده‌ای، چنان کن که به هنگام آسایش در [[امان]] مانیم: نه گناهی ما را گرفتار سازد و نه ملالتی به ما رسد تا فرشتگانی که [[گناهان]] ما را می‌نویسند با [[صحیفه اعمال]] ما بی‌آن‌که در آن گناهی نوشته شده باشد از نزد ما برگردند و فرشتگانی که ثواب‌های ما را می‌نویسند شادمان با صحیفه‌ای نوشته از [[اعمال نیک]] ما به نزد تو آیند»<ref>نیایش یازدهم.</ref>. | ||
#'''فراغت بدن‌ها''': «بار خدایا، [[درود]] بفرست بر [[محمد]] و خاندانش... (و) آسایش ابدان ما را در [[شکر]] نعمتت و گشادگی [[زبان]] ما را در | # '''فراغت بدن‌ها''': «بار خدایا، [[درود]] بفرست بر [[محمد]] و خاندانش... (و) آسایش ابدان ما را در [[شکر]] نعمتت و گشادگی [[زبان]] ما را در وصف احسانت قرار ده»<ref>نیایش پنجم.</ref>. | ||
#'''فراغت از [[نبرد]] با [[دشمن]]''': [[امام]] در [[دعا]] نسبت به [[مرزداران]] و [[رزمندگان]] می‌گوید:»(بار خدایا)... چنان کن که (مرزداران) از نبرد با دشمن فراغت جویند و روی به [[پرستش]] تو نهند و به جای [[پیکار]] با دشمن با تو [[خلوت]] کنند»<ref>نیایش بیست‌وهفتم.</ref>. | # '''فراغت از [[نبرد]] با [[دشمن]]''': [[امام]] در [[دعا]] نسبت به [[مرزداران]] و [[رزمندگان]] می‌گوید:»(بار خدایا)... چنان کن که (مرزداران) از نبرد با دشمن فراغت جویند و روی به [[پرستش]] تو نهند و به جای [[پیکار]] با دشمن با تو [[خلوت]] کنند»<ref>نیایش بیست‌وهفتم.</ref>. | ||
#'''فراغت در زهد''': امام از [[خدا]] فراغتی می‌خواهد که نشانه زهد در [[دنیا]] باشد: «و آسایشی [[عطا]] کن تا دامن از [[جهان]] در چینم»<ref>نیایش بیستم.</ref>. | # '''فراغت در زهد''': امام از [[خدا]] فراغتی می‌خواهد که نشانه زهد در [[دنیا]] باشد: «و آسایشی [[عطا]] کن تا دامن از [[جهان]] در چینم»<ref>نیایش بیستم.</ref>. | ||
#'''فراغت در رضای خداوند''': به طور کلی امام از خداوند فراغت و [[آسودگی]] را می‌طلبد که در آن به کسب رضای او موفق شود: «و از [[فضل]] خویش به من بچشان طعم [[فراغت]] را در گزاردن آنچه تو [[دوست]] می‌داری»<ref>نیایش چهل‌وهفتم.</ref>.<ref>صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم؛ قرآن حکیم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی.</ref>.<ref>[[امیر شیرزاد|شیرزاد، امیر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «فراغت»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۳۴۴.</ref> | # '''فراغت در رضای خداوند''': به طور کلی امام از خداوند فراغت و [[آسودگی]] را می‌طلبد که در آن به کسب رضای او موفق شود: «و از [[فضل]] خویش به من بچشان طعم [[فراغت]] را در گزاردن آنچه تو [[دوست]] می‌داری»<ref>نیایش چهل‌وهفتم.</ref>.<ref>صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم؛ قرآن حکیم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی.</ref>.<ref>[[امیر شیرزاد|شیرزاد، امیر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «فراغت»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۳۴۴.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
[[رده:فراغت در معارف و سیره سجادی]] | [[رده:فراغت در معارف و سیره سجادی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۸:۲۹
این مدخل زیرشاخهٔ بحث فراغت است. فراغت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: فراغت در قرآن - فراغت در حدیث - فراغت در اخلاق اسلامی - فراغت در معارف دعا و زیارات - فراغت در معارف و سیره سجادی - فراغت در معارف و سیره رضوی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
فراغت به معنی آسایش و راحتی (برخلاف مشغولیت) و خلاصی از کار و فعالیت‌های ضروری است. خداوند خطاب به پیامبر (ص) می‌فرماید: ﴿فَإِذَا فَرَغْتَ فَانْصَبْ﴾[۱]. متأسفانه در دنیای امروز فرصت‌های باز و فراغت‌ها معمولاً صرف سرگرمی‌های بیهوده یا کم فایده می‌شود.
اما در فرهنگ صحیفه، فراغت‌ها بهترین فرصت برای اموری است که با سعادت ما همسو باشد. امام سجاد (ع) در صحیفه ضمن اشاره به برخی انواع فراغت‌ها از خدای متعال درخواست می‌فرماید که همه آنها را در راستای عبادت و بندگی و زهد و رضایت خودش قرار دهد:
- فراغت از کار و شغل: «فَإِنْ قَدَّرْتَ لَنَا فَرَاغاً مِنْ شُغْلٍ فَاجْعَلْهُ فَرَاغَ سَلَامَةٍ...»؛ «خداوندا، اگر ما را آسایشی مقدر فرموده‌ای، چنان کن که به هنگام آسایش در امان مانیم: نه گناهی ما را گرفتار سازد و نه ملالتی به ما رسد تا فرشتگانی که گناهان ما را می‌نویسند با صحیفه اعمال ما بی‌آن‌که در آن گناهی نوشته شده باشد از نزد ما برگردند و فرشتگانی که ثواب‌های ما را می‌نویسند شادمان با صحیفه‌ای نوشته از اعمال نیک ما به نزد تو آیند»[۲].
- فراغت بدن‌ها: «بار خدایا، درود بفرست بر محمد و خاندانش... (و) آسایش ابدان ما را در شکر نعمتت و گشادگی زبان ما را در وصف احسانت قرار ده»[۳].
- فراغت از نبرد با دشمن: امام در دعا نسبت به مرزداران و رزمندگان می‌گوید:»(بار خدایا)... چنان کن که (مرزداران) از نبرد با دشمن فراغت جویند و روی به پرستش تو نهند و به جای پیکار با دشمن با تو خلوت کنند»[۴].
- فراغت در زهد: امام از خدا فراغتی می‌خواهد که نشانه زهد در دنیا باشد: «و آسایشی عطا کن تا دامن از جهان در چینم»[۵].
- فراغت در رضای خداوند: به طور کلی امام از خداوند فراغت و آسودگی را می‌طلبد که در آن به کسب رضای او موفق شود: «و از فضل خویش به من بچشان طعم فراغت را در گزاردن آنچه تو دوست می‌داری»[۶].[۷].[۸]
منابع
پانویس
- ↑ «پس چون (از کار) آسودی (به دعا) بکوش» سوره انشراح، آیه ۷.
- ↑ نیایش یازدهم.
- ↑ نیایش پنجم.
- ↑ نیایش بیست‌وهفتم.
- ↑ نیایش بیستم.
- ↑ نیایش چهل‌وهفتم.
- ↑ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم؛ قرآن حکیم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی.
- ↑ شیرزاد، امیر، مقاله «فراغت»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۳۴۴.