ادرع ضمری: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'پرونده:1100558.jpg' به 'پرونده:IM009657.jpg') |
جز (جایگزینی متن - 'توضیح تصویر = تصویر قدیمی مدینه' به 'توضیح تصویر = تصویری کهن از مدینه') |
||
| (۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل = ادرع ضمری | مداخل مرتبط = [[ادرع ضمری در تراجم و رجال]] - [[ادرع ضمری در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
{{جعبه اطلاعات اصحاب | |||
| نام = ادرع ضمری | |||
| مشهور به = | |||
| نام تصویر = تصویر قدیمی مدینه.jpg | |||
| عرض تصویر = | |||
| توضیح تصویر = تصویری کهن از [[مدینه]] | |||
| نام کامل = ادرع ضمری | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| جنسیت = مرد | |||
| کنیه = ابوالجعد | |||
| لقب = | |||
| اهل = | |||
| از قبیله = [[بنی‌کنانه]] | |||
| از تیره = [[ضمرة بن بکر بن عبد مناة]] | |||
| پدر = | |||
| مادر = | |||
| همسر = | |||
| پسر = | |||
| دختر = | |||
| خواهر = | |||
| برادر = | |||
| خویشاوندان = | |||
| وابستگان = | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = | |||
| محل زندگی = [[مدینه]] | |||
| تاریخ درگذشت = | |||
| محل درگذشت = | |||
| تاریخ شهادت = | |||
| محل شهادت = | |||
| طول عمر = | |||
| محل دفن = | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| از اصحاب = [[پیامبر خاتم]] | |||
| از طبقه = | |||
| در جنگ = {{فهرست جعبه افقی| [[فتح مکه]] | [[جنگ تبوک]] }} | |||
| نقش‌ها = | |||
| فعالیت‌ها = | |||
| علت شهرت = | |||
| علت درگذشت = | |||
| علت شهادت = | |||
| راوی از = | |||
| روایات مشهور = | |||
| مشایخ او = | |||
| راویان از او = | |||
| آخرین راوی از او = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
از تیره [[ضمرة بن بکر بن عبد مناة]] از [[کنانه]]<ref>ابن حزم، ص۱۸۰ و ۱۸۵.</ref> در نام او، [[پدر]] و جدش [[اختلاف]] است. نام او را | از تیره [[ضمرة بن بکر بن عبد مناة]] از [[کنانه]]<ref>ابن حزم، ص۱۸۰ و ۱۸۵.</ref> در نام او، [[پدر]] و جدش [[اختلاف]] است. نام او را «أدرع»، «عمرو»<ref>ابن قانع، ج۲، ص۲۰۹؛ ابونعیم، ج۱، ص۳۵۲؛ حاکم، ج۳، ص۶۲۴؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۸۷؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۸۲؛ صفدی، ج۸، ص۳۱۳.</ref> و «جناده» آورده‌اند، ولی به کنیه‌اش «ابوالجعد» [[شهرت]] دارد<ref>ابن عبدالبر، ج۱، ص۱۶۸؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۸۲؛ صفدی، ج۸، ص۳۱۳.</ref>. نام پدرش را نیز «بکر»<ref>ابن قانع، ج۲، ص۲۰۹؛ حاکم، ج۳، ص۶۲۴.</ref>، «بُکَیر»<ref>ابن حجر، تهذیب، ج۱۲، ص۴۷.</ref> و «جناده» گفته‌اند<ref>طبرانی، ج۲۲، ص۳۶۵.</ref>. در بعضی منابع، برخی نام‌های یاد شده را برای جدش آورده‌اند<ref>حاکم، ج۳، ص۶۲۴.</ref>. برخی به نقل از [[بخاری]] گفته‌اند نامش دانسته نیست<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۵۰؛ ترمذی، ج۲، ص۳۶.</ref>. وی در محله [[قبیله]] [[بنی ضمره]] در [[مدینه]] [[خانه]] داشت<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۸۷؛ صفدی، ج۸، ص۳۱۳؛ مزی، ج۲۱، ص۱۳۷.</ref> و در [[فتح مکه]] [[رئیس]] [[طایفه]] خود بوده<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۵۶.</ref> یا آنان را آماده [[جنگ]] کرده است<ref>ابن حبان، الثقات، ج۳، ص۱۶؛ مزی، ج۲۱، ص۱۳۷.</ref>. در [[جنگ تبوک]] نیز در شمار کسانی بود که به قبیله خود رفتند تا آنان را برای شرکت در جنگ فراخوانند<ref>واقدی، ج۳، ص۹۹۰؛ مزی، ج۲۱، ص۱۳۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۵۶.</ref>. وی از [[رسول خدا]] {{صل}} و [[سلمان فارسی]] [[روایت]] نقل کرده و [[عبیدة بن سفیان حضرمی]] [[راوی]] اوست<ref>مزی، ج۲۱، ص۱۳۷.</ref>. | ||
[[حدیثی]] که از وی شهرت دارد، مربوط به [[نفاق]]<ref>ر.ک: ابن حبان، صحیح، ج۱، ص۴۹۲.</ref> یا [[عقوبت]] کسی است که [[نماز جمعه]] را بدون عذر در سه<ref>یا چهار؛ ر.ک: ابن | [[حدیثی]] که از وی شهرت دارد، مربوط به [[نفاق]]<ref>ر. ک: ابن حبان، صحیح، ج۱، ص۴۹۲.</ref> یا [[عقوبت]] کسی است که [[نماز جمعه]] را بدون عذر در سه<ref>یا چهار؛ ر. ک: ابن ابی‌حاتم، ج۹، ص۳۵۵.</ref> هفته متوالی ترک کند <ref>شافعی، ج۱، ص۲۳۹؛ احمد بن حنبل، ج۳، ص۴۲۴؛ دارمی، ج۱، ص۳۶۹؛ ابن قانع، ج۲، ص۲۰۹؛ ابن حبان، الثقات، ج۳، ص۱۶؛ ابونعیم، ج۱، ص۳۵۲.</ref>. با آنکه برخی گفته‌اند از ابوالجعد جز این [[حدیث]] روایتی نقل نشده است<ref>ابن حجر، تهذیب، ج۱۲، ص۴۷؛ سیوطی، ج۳، ص۸۸.</ref>، اما او از رسول خدا {{صل}} نقل کرده که فرمود: «جز برای سه [[مسجد]]<ref>مسجد الحرام، مسجد النبی و مسجد الاقصی؛ ر. ک: ابن ابی عاصم، ج۲، ص۲۲۲؛ طبرانی، ج۲۲، ص۳۶۶؛ هیثمی، ج۴، ص۴.</ref> بار [[سفر]] نبندید»<ref>ابن قانع، ج۲، ص۲۰۹.</ref>. برخی نیز گفته‌اند از وی تنها دو [[حدیث]]<ref>ابن حجر، تلخیص الحبیر، ج۴، ص۴۸۴.</ref> یا چهار حدیث<ref>عظیم آبادی، ج۳، ص۳۶۵.</ref> از [[رسول خدا]] {{صل}} نقل شده است. در حدیث پیش گفته از طرق دیگری نیز در مآخذ [[شیعه]] و [[سنی]] آمده، اما [[روایت]] دوم مورد تردید قرار گرفته است<ref>ر. ک: مفید، ص۱۶۳؛ محقق حلی، المعتبر، ج۲، ص۳۰۵؛ ابن ابی شیبه، ج۲، ص۶۱؛ نسائی، ج۱، ص۵۱۶؛ حاکم، ج۱، ص۲۹۲؛ بیهقی، ج۳، ص۲۴۷؛ علامه حلی، منتهی المطلب، ج۱، ص۳۸۶؛ ابن ابی شیبه، ج۴، ص۵۱۹؛ احمد بن حنبل، ج۲، ص۲۳۸ و ج۳، ص۷۸؛ بخاری، ج۲، ص۲۵۰؛ ترمذی، ج۱، ص۲۰۵.</ref>. به گفته [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۷، ص۵۶؛ و مقایسه کنید: همو، تقریب، ج۲، ص۳۷۵.</ref> [[ابن برقی]] <ref>م. ۲۷۰؛ شاید در کتاب معرفة الصحابه و أنسابهم.</ref> گفته است ابوالجعد در [[جنگ جمل]] با [[عایشه]] بود و در همان [[نبرد]] کشته شد.<ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوالجعد ضمری»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۲۱۳.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۱۷: | خط ۶۲: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده: | [[رده:اصحاب پیامبر]] | ||
[[رده:بنی‌کنانه]] | |||
[[رده:ضمرة بن بکر بن عبد مناة]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۶ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۱۲
این مدخل زیرشاخهٔ بحث صحابه است. ادرع ضمری از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ادرع ضمری در تراجم و رجال - ادرع ضمری در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد| ادرع ضمری | |
|---|---|
 تصویری کهن از مدینه | |
| نام کامل | ادرع ضمری |
| جنسیت | مرد |
| کنیه | ابوالجعد |
| از قبیله | بنی‌کنانه |
| از تیره | ضمرة بن بکر بن عبد مناة |
| محل زندگی | مدینه |
| از اصحاب | پیامبر خاتم |
| حضور در جنگ | |
مقدمه
از تیره ضمرة بن بکر بن عبد مناة از کنانه[۱] در نام او، پدر و جدش اختلاف است. نام او را «أدرع»، «عمرو»[۲] و «جناده» آورده‌اند، ولی به کنیه‌اش «ابوالجعد» شهرت دارد[۳]. نام پدرش را نیز «بکر»[۴]، «بُکَیر»[۵] و «جناده» گفته‌اند[۶]. در بعضی منابع، برخی نام‌های یاد شده را برای جدش آورده‌اند[۷]. برخی به نقل از بخاری گفته‌اند نامش دانسته نیست[۸]. وی در محله قبیله بنی ضمره در مدینه خانه داشت[۹] و در فتح مکه رئیس طایفه خود بوده[۱۰] یا آنان را آماده جنگ کرده است[۱۱]. در جنگ تبوک نیز در شمار کسانی بود که به قبیله خود رفتند تا آنان را برای شرکت در جنگ فراخوانند[۱۲]. وی از رسول خدا (ص) و سلمان فارسی روایت نقل کرده و عبیدة بن سفیان حضرمی راوی اوست[۱۳].
حدیثی که از وی شهرت دارد، مربوط به نفاق[۱۴] یا عقوبت کسی است که نماز جمعه را بدون عذر در سه[۱۵] هفته متوالی ترک کند [۱۶]. با آنکه برخی گفته‌اند از ابوالجعد جز این حدیث روایتی نقل نشده است[۱۷]، اما او از رسول خدا (ص) نقل کرده که فرمود: «جز برای سه مسجد[۱۸] بار سفر نبندید»[۱۹]. برخی نیز گفته‌اند از وی تنها دو حدیث[۲۰] یا چهار حدیث[۲۱] از رسول خدا (ص) نقل شده است. در حدیث پیش گفته از طرق دیگری نیز در مآخذ شیعه و سنی آمده، اما روایت دوم مورد تردید قرار گرفته است[۲۲]. به گفته ابن حجر[۲۳] ابن برقی [۲۴] گفته است ابوالجعد در جنگ جمل با عایشه بود و در همان نبرد کشته شد.[۲۵]
منابع
پانویس
- ↑ ابن حزم، ص۱۸۰ و ۱۸۵.
- ↑ ابن قانع، ج۲، ص۲۰۹؛ ابونعیم، ج۱، ص۳۵۲؛ حاکم، ج۳، ص۶۲۴؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۸۷؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۸۲؛ صفدی، ج۸، ص۳۱۳.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۱، ص۱۶۸؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۸۲؛ صفدی، ج۸، ص۳۱۳.
- ↑ ابن قانع، ج۲، ص۲۰۹؛ حاکم، ج۳، ص۶۲۴.
- ↑ ابن حجر، تهذیب، ج۱۲، ص۴۷.
- ↑ طبرانی، ج۲۲، ص۳۶۵.
- ↑ حاکم، ج۳، ص۶۲۴.
- ↑ ابن اثیر، ج۶، ص۵۰؛ ترمذی، ج۲، ص۳۶.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۸۷؛ صفدی، ج۸، ص۳۱۳؛ مزی، ج۲۱، ص۱۳۷.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۵۶.
- ↑ ابن حبان، الثقات، ج۳، ص۱۶؛ مزی، ج۲۱، ص۱۳۷.
- ↑ واقدی، ج۳، ص۹۹۰؛ مزی، ج۲۱، ص۱۳۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۵۶.
- ↑ مزی، ج۲۱، ص۱۳۷.
- ↑ ر. ک: ابن حبان، صحیح، ج۱، ص۴۹۲.
- ↑ یا چهار؛ ر. ک: ابن ابی‌حاتم، ج۹، ص۳۵۵.
- ↑ شافعی، ج۱، ص۲۳۹؛ احمد بن حنبل، ج۳، ص۴۲۴؛ دارمی، ج۱، ص۳۶۹؛ ابن قانع، ج۲، ص۲۰۹؛ ابن حبان، الثقات، ج۳، ص۱۶؛ ابونعیم، ج۱، ص۳۵۲.
- ↑ ابن حجر، تهذیب، ج۱۲، ص۴۷؛ سیوطی، ج۳، ص۸۸.
- ↑ مسجد الحرام، مسجد النبی و مسجد الاقصی؛ ر. ک: ابن ابی عاصم، ج۲، ص۲۲۲؛ طبرانی، ج۲۲، ص۳۶۶؛ هیثمی، ج۴، ص۴.
- ↑ ابن قانع، ج۲، ص۲۰۹.
- ↑ ابن حجر، تلخیص الحبیر، ج۴، ص۴۸۴.
- ↑ عظیم آبادی، ج۳، ص۳۶۵.
- ↑ ر. ک: مفید، ص۱۶۳؛ محقق حلی، المعتبر، ج۲، ص۳۰۵؛ ابن ابی شیبه، ج۲، ص۶۱؛ نسائی، ج۱، ص۵۱۶؛ حاکم، ج۱، ص۲۹۲؛ بیهقی، ج۳، ص۲۴۷؛ علامه حلی، منتهی المطلب، ج۱، ص۳۸۶؛ ابن ابی شیبه، ج۴، ص۵۱۹؛ احمد بن حنبل، ج۲، ص۲۳۸ و ج۳، ص۷۸؛ بخاری، ج۲، ص۲۵۰؛ ترمذی، ج۱، ص۲۰۵.
- ↑ الاصابه، ج۷، ص۵۶؛ و مقایسه کنید: همو، تقریب، ج۲، ص۳۷۵.
- ↑ م. ۲۷۰؛ شاید در کتاب معرفة الصحابه و أنسابهم.
- ↑ خانجانی، قاسم، مقاله «ابوالجعد ضمری»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۲۱۳.