جابر بن زید ازدی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[جابر بن زید ازدی در علوم قرآنی]] - [[جابر بن زید ازدی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[جابر بن زید ازدی در تاریخ اسلامی]]</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">


== مقدمه ==
== مقدمه ==
[[جابر بن یزید]]، ابو شعثاء در [[سال ۲۱ هجری]] متولد شد. وی از [[فقیهان]] و [[محدثان]] [[تابعی]] و از [[ائمه]] [[حدیث]]، [[اهل بصره]] و [[مصاحب]] [[ابن عباس]] بود. اصل او از عمان بوده<ref>ابن حجر، تقریب التهذیب، ج۱، ص۱۵۲.</ref> و او را به بحرالعلم ستوده‌اند. او را [[اعلم]] [[مردم]] به کتاب [[الله]] گفته‌اند<ref>ابن حبان، ثقات، ج۴، ص۱۰۱.</ref> و [[راوی]] [[روایات]] افرادی چون [[ابن عباس]] و [[عبدالله بن عمر]] خطابش کرده اند<ref>ابن حبان، ثقات، ج۴، ص۱۰۰؛ ابن ابوحاتم رازی، الجرح و التعدیل، ج۲، ص۴۹۴.</ref>.
[[ابوشعثاء جابر بن زید ازدی یحمدی بصری جوفی]] در سال ۲۱ه‍ <ref>الاعلام ۲/۱۰۴. </ref> در حُرَقه، از توابع عمان متولد شد و در [[بصره]] در [[قبیله أزد]] سکنی گزید؛ لذا منسوب به این [[قبیله]] گشت.<ref>مشاهیر علماء الامصار۱۴۴.</ref> برخی وی را منسوب به [[یَحمد بن حُمَی]] دانسته و او را یحمدی خوانده‌اند. برخی نیز ایشان را از قبیله [[بنی ربیعة بن حنظله]] دانسته‌اند.<ref>طبقات خلیفة بن خیاط ۳۶۱.</ref> علت شهرتش به «جوفی» نیز انتساب به ناحیه‌ای در عمان یا به قولی در بصره به نام «دَرْب الجوف» است.<ref>تهذیب الکمال ۴/۴۳۵.</ref>  


[[حجاج]] بن یوسف او را به [[عمان]] [[تبعید]] کرد. وی به [[بصره]] رفت و در میان ازدیاد این [[شهر]] را اقامت افکند<ref>ابن ابوحاتم رازی، الجرح و التعدیل، ج۲، ص۴۹۴؛ ابن حبان، ثقات، ج۴، ص۱۰۰.</ref> تا اینکه در سال ۹۳<ref>ابن حبان، ثقات، ج۴، ص۱۰۰.</ref> یا ۱۰۳ [[هجری]]<ref>ابن حجر، تقریب التهذیب، ج۱، ص۱۵۲.</ref> از [[دنیا]] رفت. هنگامی که جابر درگذشت [[قتاده]] گفت امروز [[داناترین]] [[مردمان]] [[عراق]] مُرد<ref>زرکلی، خیرالدین، اعلام، ج۲، ص۱۰۴.</ref>.<ref>[[سید غلام رضا تهامی|تهامی، سید غلام رضا]]، [[فرهنگ اعلام تاریخ اسلام ج۱ (کتاب)|فرهنگ اعلام تاریخ اسلام ج۱]]، ص۷۷۸؛ [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، گفتگوی اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref>
[[ابوالشعثاء]] از محضر اساتیدی همچون [[ابن عباس]] بهره گرفت<ref>الجرح و التعدیل ۱ / ۱ / ۴۹۴.</ref> و از [[شاگردان]] بزرگ او به شمار می‌‌رفت. <ref>تاریخ الاسلام ۶/۵۲۴.</ref> از دیگر اساتید وی می‌‌توان به [[حکم بن عمرو]] و [[ابن عمر]] اشاره نمود. <ref>الجرح و التعدیل ۱ / ۱ / ۴۹۴.</ref> در شمار فقهای [[تابعین]]،<ref>مشاهیر علماء الامصار ۱۴۴.</ref> مفتی [[اهل بصره]]، فردی [[دانا]]، [[خردمند]]،<ref> الطبقات الکبری ۷/۱۷۹.</ref> مورد [[اعتماد]]<ref>الجرح و التعدیل ۱ / ۱ / ۴۹۴.</ref> و [[اهل عبادت]] و [[ورع]] بود.<ref>حلیة الاولیاء ۳/۸۵.</ref> وی قبل از [[حسن بصری]] حلقه درسی در جامع بصره دایر نمود و به [[تدریس]] و افتا [[اشتغال]] داشت.<ref>سیر اعلام النبلاء ۴/۴۸۲.</ref> [[عمرو بن دینار]]، [[قتاده]] و [[عمرو بن هرم]] از جمله شاگردان او به شمار می‌‌رفتند.<ref>الجرح و التعدیل ۱ / ۱ / ۴۹۴.</ref>
 
[[فرقه اباضیه]] ایشان را از خود می‌‌دانستند، ولی او از آنها [[تبرّی]] می‌‌جُست. جابر از ناحیه یک چشم [[نابینا]] بود.<ref> الطبقات الکبری ۷/۱۷۹.</ref> به وی اثری به نام «حروف فی القرآن» نسبت داده شده است.<ref> غایة النهایه ۱/۱۸۹.</ref> او در بصره به سال ۱۰۳ه‍ درگذشت. ۱۰۴ و ۹۳ه‍ تاریخ‌های دیگری است که برای فوت او ذکر کرده‌اند که اولی صحیح‌تر می‌‌باشد.<ref>الطبقات الکبری ۷/۱۷۹.</ref>[[قَطِن بن مدرک کلابی]] بر او [[نماز]] گزارد<ref>طبقات خلیفة بن خیاط ۳۶۱.</ref>.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۱ ص۲۱۷.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
#[[پرونده: 1100748.jpg|22px]] [[سید غلام رضا تهامی|تهامی، سید غلام رضا]]، [[فرهنگ اعلام تاریخ اسلام ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ اعلام تاریخ اسلام ج۱ ''']]
# [[پرونده: IM009687.jpg|22px]] جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۲ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۲''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
[[رده:اعلام]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۳۴

مقدمه

ابوشعثاء جابر بن زید ازدی یحمدی بصری جوفی در سال ۲۱ه‍ [۱] در حُرَقه، از توابع عمان متولد شد و در بصره در قبیله أزد سکنی گزید؛ لذا منسوب به این قبیله گشت.[۲] برخی وی را منسوب به یَحمد بن حُمَی دانسته و او را یحمدی خوانده‌اند. برخی نیز ایشان را از قبیله بنی ربیعة بن حنظله دانسته‌اند.[۳] علت شهرتش به «جوفی» نیز انتساب به ناحیه‌ای در عمان یا به قولی در بصره به نام «دَرْب الجوف» است.[۴]

ابوالشعثاء از محضر اساتیدی همچون ابن عباس بهره گرفت[۵] و از شاگردان بزرگ او به شمار می‌‌رفت. [۶] از دیگر اساتید وی می‌‌توان به حکم بن عمرو و ابن عمر اشاره نمود. [۷] در شمار فقهای تابعین،[۸] مفتی اهل بصره، فردی دانا، خردمند،[۹] مورد اعتماد[۱۰] و اهل عبادت و ورع بود.[۱۱] وی قبل از حسن بصری حلقه درسی در جامع بصره دایر نمود و به تدریس و افتا اشتغال داشت.[۱۲] عمرو بن دینار، قتاده و عمرو بن هرم از جمله شاگردان او به شمار می‌‌رفتند.[۱۳]

فرقه اباضیه ایشان را از خود می‌‌دانستند، ولی او از آنها تبرّی می‌‌جُست. جابر از ناحیه یک چشم نابینا بود.[۱۴] به وی اثری به نام «حروف فی القرآن» نسبت داده شده است.[۱۵] او در بصره به سال ۱۰۳ه‍ درگذشت. ۱۰۴ و ۹۳ه‍ تاریخ‌های دیگری است که برای فوت او ذکر کرده‌اند که اولی صحیح‌تر می‌‌باشد.[۱۶]قَطِن بن مدرک کلابی بر او نماز گزارد[۱۷].[۱۸]

منابع

  1. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۲

پانویس

  1. الاعلام ۲/۱۰۴.
  2. مشاهیر علماء الامصار۱۴۴.
  3. طبقات خلیفة بن خیاط ۳۶۱.
  4. تهذیب الکمال ۴/۴۳۵.
  5. الجرح و التعدیل ۱ / ۱ / ۴۹۴.
  6. تاریخ الاسلام ۶/۵۲۴.
  7. الجرح و التعدیل ۱ / ۱ / ۴۹۴.
  8. مشاهیر علماء الامصار ۱۴۴.
  9. الطبقات الکبری ۷/۱۷۹.
  10. الجرح و التعدیل ۱ / ۱ / ۴۹۴.
  11. حلیة الاولیاء ۳/۸۵.
  12. سیر اعلام النبلاء ۴/۴۸۲.
  13. الجرح و التعدیل ۱ / ۱ / ۴۹۴.
  14. الطبقات الکبری ۷/۱۷۹.
  15. غایة النهایه ۱/۱۸۹.
  16. الطبقات الکبری ۷/۱۷۹.
  17. طبقات خلیفة بن خیاط ۳۶۱.
  18. فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص۲۱۷.