(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱:
خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[ایلاء در قرآن]] - [[ایلاء در معارف و سیره رضوی]] - [[ایلاء در فقه اسلامی]]| پرسش مرتبط = }}
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ایلاء در قرآن]] - [[ایلاء در معارف و سیره رضوی]]</div>
==مقدمه==
== مقدمه ==
واژه ایلاء از ریشه «ا ـ ل ـ ی» به معنای [[سوگند]] یاد کردن به طور مطلق <ref>ترتیب العین، ص۵۱ ـ ۵۲، «الی»؛ مجمع البحرین، ج ۱، ص۹۵، «الو».</ref> یا سوگندی است که اقتضای [[مسامحه]] و کوتاهی درباره کار مورد سوگند داشته باشد <ref>مفردات، ص۸۴، «الی».</ref> و در اصطلاح [[فقه]] سوگند زوج بر ترک آمیزش با [[همسر]] دائمی است که با وی مباشرت کرده باشد، به طور مطلق یا [[مقید]] به زمانی بیش از ۴ ماه. <ref>تفسیر قرطبی، ج۳، ص۶۹ - ۷۰؛ التعریفات، ص۵۹؛ جواهرالکلام، ج ۳۳، ص۲۹۷.</ref> پیشینه ایلاء به [[عصر جاهلیت]] باز می‌گردد که زوج برای زیان رساندن به همسر خود، بر ترک آمیزش با وی تا مدتی سوگند یاد می‌کرد و با این کار او را هم از [[حق]] استمتاع با خود و هم از حق [[ازدواج]] با دیگری [[محروم]] می‌کرد و گاه پس از پایان مدت باز سوگند را تکرار می‌کرد. <ref>التفسیر الکبیر، ج ۶، ص۸۵؛ تفسیر قرطبی، ج ۳، ص۶۸؛ الفقه الاسلامی، ج ۹، ص۷۰۶۹.</ref> این [[سنت]] [[ناپسند]] [[جاهلی]] مدتی پس از [[اسلام]] نیز ادامه داشت؛ لیکن در [[سال ۴ هجری]] با [[نزول آیات]] {{متن قرآن|لِلَّذِينَ يُؤْلُونَ مِنْ نِسَائِهِمْ تَرَبُّصُ أَرْبَعَةِ أَشْهُرٍ فَإِنْ فَاءُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«کسانی که سوگند می‌خورند با همسران خود آمیزش نکنند ، باید چهار ماه انتظار کشند، پس اگر بازگشتند خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره بقره، آیه ۲۲۶.</ref>، {{متن قرآن|وَإِنْ عَزَمُوا الطَّلَاقَ فَإِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ}}<ref>«و اگر آهنگ طلاق کردند بی‌گمان خداوند شنوایی داناست» سوره بقره، آیه ۲۲۷.</ref> برداشته شد و برای [[حمایت]] از [[حقوق]] زوجه، [[احکام]] ایلاء [[تشریع]] گردید.
«ایلاء» عبارت است از [[سوگند]] یاد کردن شوهر بر ترک آمیزش در قُبُل با [[همسر]] دائمی خود برای همیشه یا بیشتر از چهار ماه به قصد زیان رساندن به او. <ref>جواهر الکلام ۳۳/ ۲۹۷</ref> و در [[فقه]] بابی مستقل است؛ هر چند از آن در باب‌های [[نکاح]]، [[یمین]] و کفّارات نیز به مناسبت سخن گفته‌اند.<ref>[[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۱، صفحه ۷۸۵-۷۸۶.</ref>
برخی [[مفسران]] در [[شأن نزول آیات]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ إِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا وَزِينَتَهَا فَتَعَالَيْنَ أُمَتِّعْكُنَّ وَأُسَرِّحْكُنَّ سَرَاحًا جَمِيلًا}}<ref>«ای پیامبر! به همسرانت بگو: اگر خواستار زندگی این جهان و آرایه‌های آن هستید بیایید شما را برخوردار سازم و با شیوه‌ای نیکو رهایتان کنم» سوره احزاب، آیه ۲۸.</ref>، {{متن قرآن|وَإِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالدَّارَ الْآخِرَةَ فَإِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْمُحْسِنَاتِ مِنْكُنَّ أَجْرًا عَظِيمًا}}<ref>«و اگر خدا و پیامبرش و سرای واپسین را می‌خواهید، بی‌گمان خداوند برای نیکوکاران شما پاداشی سترگ آماده کرده است» سوره احزاب، آیه ۲۹.</ref> گفته‌اند که [[پیامبر اکرم]]{{صل}} در پی درخواست [[نفقه]] و وسایل [[زندگی]] از سوی برخی از [[همسران]] خود، بر ترک مباشرت یک ماهه با آنان سوگند یاد کرد؛<ref>مجمع البیان، ج ۸، ص۵۵۴؛ تفسیر قرطبی، ج ۳، ص۶۸؛ الدرالمنثور، ج ۶، ص۵۹۶. </ref> ولی بر فرض [[صحت]] این ماجرا، با توجه به نبودن شرایط ایلای اصطلاحی در این مورد نمی‌توان آن را مصداق ایلاء دانست.<ref>[[حسین علی‌پور|علی‌پور، حسین]]، [[ایلاء (مقاله)|مقاله «ایلاء»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم ]]، ج۵، ص ۱۸۲ - ۱۸۳.</ref>
# [[پرونده:1368945.jpg|22px]] [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|'''فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت''']]
«ایلاء» عبارت است از سوگند یاد کردن شوهر بر ترک آمیزش در قُبُل با همسر دائمی خود برای همیشه یا بیشتر از چهار ماه به قصد زیان رساندن به او. [۱] و در فقه بابی مستقل است؛ هر چند از آن در باب‌های نکاح، یمین و کفّارات نیز به مناسبت سخن گفته‌اند.[۲]
ایلاء از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ایلاء در قرآن - ایلاء در معارف و سیره رضوی - ایلاء در فقه اسلامی - پرسش مرتبط ندارد