حصین بن ربیعه احمسی بجلی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته == ==' به '==') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل = حصین بن ربیعه احمسی بجلی | مداخل مرتبط = [[حصین بن ربیعه احمسی بجلی در تراجم و رجال]] - [[حصین بن ربیعه احمسی بجلی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
{{جعبه اطلاعات اصحاب | |||
| نام = حصین بن ربیعه احمسی بجلی | |||
| مشهور به = | |||
| نام تصویر = تصویر قدیمی از مسجد کوفه.jpg | |||
| عرض تصویر = | |||
| توضیح تصویر = تصویر قدیمی از مسجد کوفه | |||
| نام کامل = حصین بن ربیعة بن عامر بن ارز احمسی بجلی | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| جنسیت = مرد | |||
| کنیه = ابوارطاة | |||
| لقب = | |||
| اهل = | |||
| از قبیله = [[بجیله]] | |||
| از تیره = | |||
| پدر = | |||
| مادر = | |||
| همسر = | |||
| پسر = | |||
| دختر = | |||
| خواهر = | |||
| برادر = | |||
| خویشاوندان = | |||
| وابستگان = | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = | |||
| محل زندگی = [[کوفه]] | |||
| تاریخ درگذشت = | |||
| محل درگذشت = | |||
| تاریخ شهادت = | |||
| محل شهادت = | |||
| طول عمر = | |||
| محل دفن = | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| از اصحاب = [[پیامبر خاتم]] | |||
| از طبقه = | |||
| در جنگ = | |||
| نقش‌ها = | |||
| فعالیت‌ها = | |||
| علت شهرت = | |||
| علت درگذشت = | |||
| علت شهادت = | |||
| راوی از = | |||
| روایات مشهور = | |||
| مشایخ او = | |||
| راویان از او = | |||
| آخرین راوی از او = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
نام وی [[حصین بن ربیعة بن عامر بن ارز احمسی بجلی]] است. | نام وی [[حصین بن ربیعة بن عامر بن ارز احمسی بجلی]] است. «احمسی»، منسوب به «اِحمَس»، طایفه‌ای از [[بجیله]] است که ساکن [[کوفه]] شدند<ref>سمعانی، ج۱، ص۹۱.</ref>. [[کنیه]] وی ابوارطاة است<ref>ابن معین، ج۲، ص۳۴۲؛ ابن ابی حاتم، ج۳، ص۱۹۱.</ref>. کسانی که او را [[ارطاة]] نامیده‌اند، توهم کرده‌اند که کنیه او [[تغییر]] پیدا کرده و اسم او شده است<ref>ابن حجر، مقدمه فتح، ص۲۸۸؛ همو، الاصابه، ج۱، ص۳۶۵.</ref>. | ||
در برخی منابع، از او با نام [[حسین بن ربیعه]] نام برده شده<ref>ابن اثیر، ج۵، ص۱۳۴؛ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۱۷۹؛ سیوطی، ج۵، ص۴۴۵.</ref> که | در برخی منابع، از او با نام [[حسین بن ربیعه]] نام برده شده<ref>ابن اثیر، ج۵، ص۱۳۴؛ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۱۷۹؛ سیوطی، ج۵، ص۴۴۵.</ref> که «صاد» در حصین به «سین» تصحیف شده است<ref>نووی، ج۱۶، ص۳۷.</ref>. صاحب استیعاب، حصین بن ام‌الحصین را، همان ابوارطاة دانسته است<ref>ابن عبدالبر ج۱، ص۴۱۰.</ref>. [[ابن حجر]] می‌گوید: حصین بن ام‌الحصین، غیر از ابوارطاة است؛ به دلیل اینکه ام‌الحصین گفته است: من در [[حجة الوداع]]، [[رسول خدا]] {{صل}} را دیدم و حصین طفلی در دامنم بود<ref>ابن سعد، ج۸، ص۲۳۴.</ref>، در حالی که در [[فتح]] [[ذوالخلصه]] گفته شده، [[بشارت]] فتح را حصین برای [[پیامبر]] آورد<ref>ابونعیم، ج۲، ص۸۳۹؛ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۱۳۱.</ref>. [[ابن اثیر]] نیز سخن ابن عبدالبر را مبنی بر اینکه حصین بن أم‌الحصین، همان ابوارطاة است، ترجیح داده، جز اینکه قسمت آخر [[روایت]] را نپذیرفته که گفته بود حصین در حجة الوداع طفل بود و در رد آن گفته است: این قسمت روایت را تنها [[زهیر بن معاویه]] نقل کرده و متفرد به [[زهیر]] است<ref>ابن اثیر، ج۲، ص۳۴.</ref>. | ||
برخی نیز نام او را [[ربیعة بن حصین]] گفته‌اند که به طور حتم [[قلب]] نام حصین بن ربیعه است<ref>ابن عبدالبر، ج۱، ص۴۱۰؛ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۴۳۳.</ref>، اطلاع زیادی از او دانسته نیست و بیشتر منابعی که به نام او پرداخته‌اند، تنها به ذکر نام و ماجرای آوردن خبر فتح بُت ذوالخلصه بسنده کرده‌اند. | برخی نیز نام او را [[ربیعة بن حصین]] گفته‌اند که به طور حتم [[قلب]] نام حصین بن ربیعه است<ref>ابن عبدالبر، ج۱، ص۴۱۰؛ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۴۳۳.</ref>، اطلاع زیادی از او دانسته نیست و بیشتر منابعی که به نام او پرداخته‌اند، تنها به ذکر نام و ماجرای آوردن خبر فتح بُت ذوالخلصه بسنده کرده‌اند. «[[بت]] ذوالخلصه» در جنوب [[مکه]] بود و از سوی [[قبایل]] دَوس، [[خثعم]]، [[بجیله]] و عرب‌های ساکن در آن مناطق [[عبادت]] می‌شد<ref>ابن کلبی، ص۳۴؛ ابن هشام، ج۱، ص۸۸؛ ابن کثیر، ج۴، ص۴۳۲.</ref> و به [[کعبه]] [[یمانیه]] [[شهرت]] داشت<ref>مسلم، ج۷، ص۱۵۷.</ref>. [[جریر بن عبدالله]] در سریه‌ای این [[بت]] را [[شکست]]. ابوارطاة از طرف [[جریر بن عبدالله بجلی احمسی]] خبر [[فتح]] این بُت را برای [[رسول خدا]] {{صل}} آورد، [[حضرت]] نیز به دلیل [[بشارت]] او به فتح این بت، نام او را [[بشیر]] نهاد<ref>نسائی، ص۲۴۰؛ مسلم، ج۷، ص۱۵۸؛ ابونعیم، ج۱، ص۳۶۱؛ ابن اثیر ج۱، ص۱۸۵.</ref>. | ||
گفته‌اند در سریه فتح بُت ذو الخلصه، صد و پنجاه نفر احمسی شرکت داشتند<ref>ابن اثیر، ج۱، ص۳۳.</ref>. وقتی [[پیامبر]] خبر فتح [[ذوالخلصه]] را از ابوارطاة شنید، سواران احمسی را پنج مرتبه [[دعا]] کرد<ref>بیهقی، ج۹، ص۱۷۴؛ ابن کثیر، ج۴، ص۱۵۲.</ref>. شامی<ref>شامی، ج۶، ص۲۴۶.</ref> گفته است: با [[دعای پیامبر]]، [[جریر احمسی]] هیچگاه از اسب نیفتاد.<ref>[[رمضان محمدی|محمدی، رمضان]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوارطاة احمسی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۱۱۲-۱۱۳.</ref> | گفته‌اند در سریه فتح بُت ذو الخلصه، صد و پنجاه نفر احمسی شرکت داشتند<ref>ابن اثیر، ج۱، ص۳۳.</ref>. وقتی [[پیامبر]] خبر فتح [[ذوالخلصه]] را از ابوارطاة شنید، سواران احمسی را پنج مرتبه [[دعا]] کرد<ref>بیهقی، ج۹، ص۱۷۴؛ ابن کثیر، ج۴، ص۱۵۲.</ref>. شامی<ref>شامی، ج۶، ص۲۴۶.</ref> گفته است: با [[دعای پیامبر]]، [[جریر احمسی]] هیچگاه از اسب نیفتاد.<ref>[[رمضان محمدی|محمدی، رمضان]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوارطاة احمسی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۱۱۲-۱۱۳.</ref> | ||
| خط ۲۰: | خط ۶۶: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده: | [[رده:اصحاب پیامبر]] | ||
[[رده:بجیله]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۸ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۰۱:۳۵
این مدخل زیرشاخهٔ بحث صحابه است. حصین بن ربیعه احمسی بجلی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: حصین بن ربیعه احمسی بجلی در تراجم و رجال - حصین بن ربیعه احمسی بجلی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد| حصین بن ربیعه احمسی بجلی | |
|---|---|
 تصویر قدیمی از مسجد کوفه | |
| نام کامل | حصین بن ربیعة بن عامر بن ارز احمسی بجلی |
| جنسیت | مرد |
| کنیه | ابوارطاة |
| از قبیله | بجیله |
| محل زندگی | کوفه |
| از اصحاب | پیامبر خاتم |
مقدمه
نام وی حصین بن ربیعة بن عامر بن ارز احمسی بجلی است. «احمسی»، منسوب به «اِحمَس»، طایفه‌ای از بجیله است که ساکن کوفه شدند[۱]. کنیه وی ابوارطاة است[۲]. کسانی که او را ارطاة نامیده‌اند، توهم کرده‌اند که کنیه او تغییر پیدا کرده و اسم او شده است[۳].
در برخی منابع، از او با نام حسین بن ربیعه نام برده شده[۴] که «صاد» در حصین به «سین» تصحیف شده است[۵]. صاحب استیعاب، حصین بن ام‌الحصین را، همان ابوارطاة دانسته است[۶]. ابن حجر می‌گوید: حصین بن ام‌الحصین، غیر از ابوارطاة است؛ به دلیل اینکه ام‌الحصین گفته است: من در حجة الوداع، رسول خدا (ص) را دیدم و حصین طفلی در دامنم بود[۷]، در حالی که در فتح ذوالخلصه گفته شده، بشارت فتح را حصین برای پیامبر آورد[۸]. ابن اثیر نیز سخن ابن عبدالبر را مبنی بر اینکه حصین بن أم‌الحصین، همان ابوارطاة است، ترجیح داده، جز اینکه قسمت آخر روایت را نپذیرفته که گفته بود حصین در حجة الوداع طفل بود و در رد آن گفته است: این قسمت روایت را تنها زهیر بن معاویه نقل کرده و متفرد به زهیر است[۹].
برخی نیز نام او را ربیعة بن حصین گفته‌اند که به طور حتم قلب نام حصین بن ربیعه است[۱۰]، اطلاع زیادی از او دانسته نیست و بیشتر منابعی که به نام او پرداخته‌اند، تنها به ذکر نام و ماجرای آوردن خبر فتح بُت ذوالخلصه بسنده کرده‌اند. «بت ذوالخلصه» در جنوب مکه بود و از سوی قبایل دَوس، خثعم، بجیله و عرب‌های ساکن در آن مناطق عبادت می‌شد[۱۱] و به کعبه یمانیه شهرت داشت[۱۲]. جریر بن عبدالله در سریه‌ای این بت را شکست. ابوارطاة از طرف جریر بن عبدالله بجلی احمسی خبر فتح این بُت را برای رسول خدا (ص) آورد، حضرت نیز به دلیل بشارت او به فتح این بت، نام او را بشیر نهاد[۱۳].
گفته‌اند در سریه فتح بُت ذو الخلصه، صد و پنجاه نفر احمسی شرکت داشتند[۱۴]. وقتی پیامبر خبر فتح ذوالخلصه را از ابوارطاة شنید، سواران احمسی را پنج مرتبه دعا کرد[۱۵]. شامی[۱۶] گفته است: با دعای پیامبر، جریر احمسی هیچگاه از اسب نیفتاد.[۱۷]
منابع
پانویس
- ↑ سمعانی، ج۱، ص۹۱.
- ↑ ابن معین، ج۲، ص۳۴۲؛ ابن ابی حاتم، ج۳، ص۱۹۱.
- ↑ ابن حجر، مقدمه فتح، ص۲۸۸؛ همو، الاصابه، ج۱، ص۳۶۵.
- ↑ ابن اثیر، ج۵، ص۱۳۴؛ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۱۷۹؛ سیوطی، ج۵، ص۴۴۵.
- ↑ نووی، ج۱۶، ص۳۷.
- ↑ ابن عبدالبر ج۱، ص۴۱۰.
- ↑ ابن سعد، ج۸، ص۲۳۴.
- ↑ ابونعیم، ج۲، ص۸۳۹؛ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۱۳۱.
- ↑ ابن اثیر، ج۲، ص۳۴.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۱، ص۴۱۰؛ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۴۳۳.
- ↑ ابن کلبی، ص۳۴؛ ابن هشام، ج۱، ص۸۸؛ ابن کثیر، ج۴، ص۴۳۲.
- ↑ مسلم، ج۷، ص۱۵۷.
- ↑ نسائی، ص۲۴۰؛ مسلم، ج۷، ص۱۵۸؛ ابونعیم، ج۱، ص۳۶۱؛ ابن اثیر ج۱، ص۱۸۵.
- ↑ ابن اثیر، ج۱، ص۳۳.
- ↑ بیهقی، ج۹، ص۱۷۴؛ ابن کثیر، ج۴، ص۱۵۲.
- ↑ شامی، ج۶، ص۲۴۶.
- ↑ محمدی، رمضان، مقاله «ابوارطاة احمسی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۱۱۲-۱۱۳.