اسماعیل بن عباد قصری: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[اسماعیل بن عباد قصری در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}

== مقدمه ==

از [[اصحاب امام رضا]] {{ع}}. اسماعیل بن عباد قصری، [[محدث]] امامی و از [[راویان]] و اصحاب امام رضا {{ع}} به شمار رفته است<ref>عوالم العلوم، ج۲۲، ص۵۶۶.</ref>. [[شیخ طوسی]] علت قصری خواندن وی را انتسابش به قصر ابن هبیره می‌داند<ref>رجال الطوسی، ص۳۵۲؛ قاموس الرجال، ج۲، ص۶۹؛ مجمع الرجال، ج۱، ص۲۱۴.</ref>. این قصر منتسب به [[یزید بن عمر بن هبیره]] بود. او که از جانب [[مروان بن محمد بن مروان]] [[والی]] [[عراق]] شده بود، عزم آن کرد تا در ساحل فرات در کوفه قصری بنا کند، اما هنوز به پایان نرسیده، مروان او را از مجاورت با [[مردم]] آن دیار بر [[حذر]] داشت و به دنبال همین توصیه، ابن هبیره کوفه را ترک گفت و بعدها [[سفاح]] آن قصر را کامل کرد و آن محل را هاشمیه نام داد. اما مردم بر طبق [[عادت]]، آن منطقه را محل قصر ابن هبیره می‌گفتند که عده زیادی از بزرگان به آنجا منسوب‌اند<ref>الأخبار الطوال، ص۳۵۰؛ الأنساب، ج۴، ص۵۱۲؛ معجم البلدان، ج۴، ص۳۶۵؛ اللباب فی تهذیب الأنساب، ج۳، ص۴۱.</ref>.

اسماعیل، استاد [[فضل بن شاذان]] بوده، چنان که در روایتی از حضور [[فضل نزد مقری]]، [[اسماعیل بن عباد]]، در قطیعة الربیع، محله‌ای در کرخ (بغداد) و قرائت نزد وی اشاره کرده است<ref>اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۸۰۱؛ رجال النجاشی، ص۳۴؛ خلاصة الأقوال، ص۹۸؛ إکلیل المنهج، ص۱۳۷.</ref>. اسماعیل روایت‌های زیادی نقل می‌کند که با واسطه از [[امام باقر]] و [[امام صادق]] {{عم}} شنیده<ref>الخرائج و الجرائح، ج۲، ص۸۰۵؛ مختصر البصائر، ص۲۱۱؛ الکافی، ج۸، ص۲۹۰؛ مستدرک الوسائل، ج۱۰، ص۲۶۵.</ref>، همچنین معجزه‌ای از [[امام کاظم]] {{ع}} را به نقل از [[اسماعیل بن سلام]] روایت کرده است<ref>اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۷۳۵؛ بحار الأنوار، ج۴۸، ص۳۴.</ref>.

اسماعیل روایت مستقلی از [[امام رضا]] {{ع}} ندارد، اما [[راوی]] روایت مهمی از [[داود]] رقی است که شاهدی بر امامت آن حضرت بعد از پدرش می‌باشد. این روایت را دیگران نیز از او نقل کرده‌اند. بر اساس این روایت، در خصوص جانشین امام کاظم {{ع}} که پیشوایی شیعه را بر عهده داشت، از حضرتش سؤال می‌شود که ایشان به فرزندش [[علی]] {{ع}} اشاره کرده و به عنوان امام بعد از خود معرفی می‌کنند<ref>الغیبة، ص۳۴؛ الکافی، ج۱، ص۳۱۲؛ إعلام الوری، ج۲، ص۴۴؛ الوافی، ج۲، ص۳۵۸.</ref>.

[[شیخ مفید]] نام وی را به اشتباه [[اسماعیل بن غیاث قصری]] آورده است<ref>الإرشاد، ج۲، ص۲۴۸.</ref>. به همین مناسبت اصحاب رجال وی را در شمار [[اصحاب امام رضا]] {{ع}} آورده<ref>کتاب الرجال، برقی، ص۵۴؛ رجال الطوسی، ص۳۵۲؛ نقد الرجال، ج۱، ص۲۱۸؛ معجم رجال الحدیث، ج۴، ص۶۰.</ref>، اما به گفته برخی جزو [[اصحاب امام کاظم]] {{ع}} نیز می‌باشد <ref>جامع الرواة، ج۱، ص۹۷؛ استقصاء الاعتبار، ج۵، ص۶؛ طرائف المقال، ج۱، ص۲۸۳.</ref> که هیچ منبع مشخصی این مطلب را بازگو نکرده است، در حالی که برای اولین بار منهج المقال با این جمله که بعضی او را از اصحاب امام کاظم {{ع}} یاد کرده‌اند<ref>منهج المقال، ج۲، ص۳۳۳.</ref>، به معرفی وی پرداخته است.

زیست‌نامه و [[گرایش]] مذهبی اسماعیل روشن نیست؛ برخی از علمای رجالی بر مجهول بودن وی تصریح کرده‌اند<ref>المفید من معجم رجال الحدیث، ص۶۷.</ref> و در عین حال با نظر در راویانی که در روایت‌های نقل شده از اسماعیل آمده‌اند، تلاش کرده‌اند تا حال او را روشن کنند؛ چنان که برخی به دلیل ارسال روایت و [[مجهول الحال]] بودن راوی، وی را ضعیف دانسته و بر عدم وثاقتش اذعان دارند<ref>الحبل المتین، ج۲، ص۲۵۵؛ مصابیح الظلام. ج۶، ص۴۲۰.</ref>. در طرف مقابل برخی دیگر با استناد به روایت دال بر استادی اسماعیل بر [[فضل بن شاذان]] و همچنین نقل [[معجزه امام]] کاظم {{ع}}، نظر به حسن حال و ممدوح بودن وی دارند<ref>منتهی المقال، ج۲، ص۶۸؛ سماء المقال، ج۱، ص۳۲۹؛ تنقیح المقال، ج۱۰، ص۱۶۲؛ أعیان الشیعة، ج۳، ص۳۷۸.</ref>.