حظ در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
}} | }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
*نصیب و بهره، [[غنا]]<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۱۴.</ref>، نصیب و قسمت فردی<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۲۴۸.</ref>. | * نصیب و بهره، [[غنا]]<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۱۴.</ref>، نصیب و قسمت فردی<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۲۴۸.</ref>. | ||
*{{متن قرآن|يَا لَيْتَ لَنَا مِثْلَ مَا أُوتِيَ قَارُونُ إِنَّهُ لَذُو حَظٍّ عَظِيمٍ}}<ref>«ای کاش ما نیز همانند آنچه به قارون داده شده است می‌داشتیم، بی‌گمان او را بهره‌ای سترگ است» سوره قصص، آیه ۷۹.</ref>. | *{{متن قرآن|يَا لَيْتَ لَنَا مِثْلَ مَا أُوتِيَ قَارُونُ إِنَّهُ لَذُو حَظٍّ عَظِيمٍ}}<ref>«ای کاش ما نیز همانند آنچه به قارون داده شده است می‌داشتیم، بی‌گمان او را بهره‌ای سترگ است» سوره قصص، آیه ۷۹.</ref>. | ||
* [[حظّ]] به معنای قسمت و نصیب و سهم فرد از چیزی و به اعتبار متعلق آن، هم مادی و هم [[معنوی]] است؛ | * [[حظّ]] به معنای قسمت و نصیب و سهم فرد از چیزی و به اعتبار متعلق آن، هم مادی و هم [[معنوی]] است؛ | ||
*'''[[حظّ]] مادی:''' {{متن قرآن|لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ}}<ref>«بهره پسر برابر با بهره دو دختر است» سوره نساء، آیه ۱۱.</ref>. | * '''[[حظّ]] مادی:''' {{متن قرآن|لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ}}<ref>«بهره پسر برابر با بهره دو دختر است» سوره نساء، آیه ۱۱.</ref>. | ||
*'''حَظّ [[معنوی]]:''' {{متن قرآن|وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ}}<ref>«و این را جز به آنان که می‌شکیبند، و جز به آنان که بهره‌ای سترگ دارند | * '''حَظّ [[معنوی]]:''' {{متن قرآن|وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ}}<ref>«و این را جز به آنان که می‌شکیبند، و جز به آنان که بهره‌ای سترگ دارند فرانیاموزند» سوره فصلت، آیه ۳۵.</ref>. | ||
* [[حظّ]] مادی به معنای سود و نفع شخصی، مبنای اندیشه‌های [[اندیشمندان]] [[اقتصاد]] کلاسیک [[سرمایه‌داری]] است که به موجب آن، [[انسان]] همواره در پی [[مصلحت]] و سود خویشتن است و در این [[راه]] آگاهانه عمل می‌کند<ref>علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۳۸۶.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۲۳۳-۲۳۴.</ref> | * [[حظّ]] مادی به معنای سود و نفع شخصی، مبنای اندیشه‌های [[اندیشمندان]] [[اقتصاد]] کلاسیک [[سرمایه‌داری]] است که به موجب آن، [[انسان]] همواره در پی [[مصلحت]] و سود خویشتن است و در این [[راه]] آگاهانه عمل می‌کند<ref>علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۳۸۶.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۲۳۳-۲۳۴.</ref> | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۴۵
این مدخل زیرشاخهٔ بحث حظ است. حظ از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: حظ در قرآن - حظ در حدیث - حظ در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
- نصیب و بهره، غنا[۱]، نصیب و قسمت فردی[۲].
- ﴿يَا لَيْتَ لَنَا مِثْلَ مَا أُوتِيَ قَارُونُ إِنَّهُ لَذُو حَظٍّ عَظِيمٍ﴾[۳].
- حظّ به معنای قسمت و نصیب و سهم فرد از چیزی و به اعتبار متعلق آن، هم مادی و هم معنوی است؛
- حظّ مادی: ﴿لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ﴾[۴].
- حَظّ معنوی: ﴿وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ﴾[۵].
- حظّ مادی به معنای سود و نفع شخصی، مبنای اندیشه‌های اندیشمندان اقتصاد کلاسیک سرمایه‌داری است که به موجب آن، انسان همواره در پی مصلحت و سود خویشتن است و در این راه آگاهانه عمل می‌کند[۶].[۷]
منابع
پانویس
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۱۴.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۲۴۸.
- ↑ «ای کاش ما نیز همانند آنچه به قارون داده شده است می‌داشتیم، بی‌گمان او را بهره‌ای سترگ است» سوره قصص، آیه ۷۹.
- ↑ «بهره پسر برابر با بهره دو دختر است» سوره نساء، آیه ۱۱.
- ↑ «و این را جز به آنان که می‌شکیبند، و جز به آنان که بهره‌ای سترگ دارند فرانیاموزند» سوره فصلت، آیه ۳۵.
- ↑ علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۳۸۶.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۲۳۳-۲۳۴.