حظ در فقه سیاسی

مقدمه

نصیب و بهره، غنا^[۱]، نصیب و قسمت فردی^[۲].
يَا لَيْتَ لَنَا مِثْلَ مَا أُوتِيَ قَارُونُ إِنَّهُ لَذُو حَظٍّ عَظِيمٍ^[۳]‌.
حظّ به معنای قسمت و نصیب و سهم فرد از چیزی و به اعتبار متعلق آن، هم مادی و هم معنوی است؛
حظّ مادی: لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ^[۴].
حَظّ معنوی: وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ^[۵]‌.
حظّ مادی به معنای سود و نفع شخصی، مبنای اندیشه‌های اندیشمندان اقتصاد کلاسیک سرمایه‌داری است که به موجب آن، انسان همواره در پی مصلحت و سود خویشتن است و در این راه آگاهانه عمل می‌کند^[۶].^[۷]

↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۱۴.
↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۲۴۸.
↑ «ای کاش ما نیز همانند آنچه به قارون داده شده است می‌داشتیم، بی‌گمان او را بهره‌ای سترگ است» سوره قصص، آیه ۷۹.
↑ «بهره پسر برابر با بهره دو دختر است» سوره نساء، آیه ۱۱.
↑ «و این را جز به آنان که می‌شکیبند، و جز به آنان که بهره‌ای سترگ دارند فرانیاموزند» سوره فصلت، آیه ۳۵.
↑ علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۳۸۶.
↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۲۳۳-۲۳۴.