قرآن و بشارت موعود: تفاوت میان نسخه‌ها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
}} | }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
*آیات متعددی در قرآن کریم وارد شده که پیشوایان دینی آن‌ها را به وجود مقدس [[حضرت مهدی]] {{ع}} و ظهور مبارک آن حضرت تفسیر و تأویل کرده‌اند. برخی کتب، نزدیک به یکصد و چهل آیه از قرآن کریم را به استناد احادیث فریقین، بر [[امام مهدی]] {{ع}} تطبیق کرده‌اند<ref>سیمای [[امام زمان]] {{ع}} در آیینه قرآن، علی اکبر مهدی‌پور.</ref>. ما در این‌جا تعدادی از آیات مهدوی قرآن را می‌آوریم: | * آیات متعددی در قرآن کریم وارد شده که پیشوایان دینی آن‌ها را به وجود مقدس [[حضرت مهدی]] {{ع}} و ظهور مبارک آن حضرت تفسیر و تأویل کرده‌اند. برخی کتب، نزدیک به یکصد و چهل آیه از قرآن کریم را به استناد احادیث فریقین، بر [[امام مهدی]] {{ع}} تطبیق کرده‌اند<ref>سیمای [[امام زمان]] {{ع}} در آیینه قرآن، علی اکبر مهدی‌پور.</ref>. ما در این‌جا تعدادی از آیات مهدوی قرآن را می‌آوریم: | ||
* سوره بقره | * سوره بقره | ||
#آیه ۲ و ۳: {{متن قرآن|هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ * الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ}}. [[امام صادق]] {{ع}} در تفسیر این آیه فرمودند: متقین، شیعیان علی بن ابی طالب هستند و غیب، حجت غایب است<ref>بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۵۲.</ref>. | # آیه ۲ و ۳: {{متن قرآن|هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ * الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ}}. [[امام صادق]] {{ع}} در تفسیر این آیه فرمودند: متقین، شیعیان علی بن ابی طالب هستند و غیب، حجت غایب است<ref>بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۵۲.</ref>. | ||
#آیه ۱۲۴: {{متن قرآن|وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ}}؛ یعنی: هنگامی که حضرت ابراهیم را پروردگارش به وسیله کلماتی آزمود، پس آن‌ها را به انجام رسانید. راوی می‌گوید: درباره این آیه مبارکه از [[امام صادق]] {{ع}} پرسش کردم، حضرت فرمود: "این همان کلماتی است که حضرت آدم {{ع}} از پروردگار خود دریافت نمود. پس توسط آن کلمات به پیشگاه پروردگار توبه کرد و خداوند توبه‌اش را پذیرفت." جریان توبه چنین بود که حضرت آدم {{ع}} عرض کرد: "ای خدای من! از تو می‌خواهم که به واسطه محمد و علی و فاطمه و حسن و حسین {{عم}} توبه مرا بپذیری! پس خداوند توبه او را پذیرفت که او بسیار توبه‌پذیر و مهربان است". راوی می‌گوید: پرسیدم مقصود از {{متن قرآن|فَأَتَمَّهُنَّ}} در آیه چیست؟ حضرت فرمود: "مقصود این است که خداوند آن‌ها را تا قائم مهدی {{ع}} به اتمام رسانید و دوازده امام {{عم}} را که نه تن آنان از فرزندان حسین {{ع}} می‌باشند، برای او بیان فرمود<ref>تفسیر نور الثقلین، ج ۱، ص ۱۲۰؛ الزام الناصب، ج ۱، ص ۱۷۹.</ref>. | # آیه ۱۲۴: {{متن قرآن|وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ}}؛ یعنی: هنگامی که حضرت ابراهیم را پروردگارش به وسیله کلماتی آزمود، پس آن‌ها را به انجام رسانید. راوی می‌گوید: درباره این آیه مبارکه از [[امام صادق]] {{ع}} پرسش کردم، حضرت فرمود: "این همان کلماتی است که حضرت آدم {{ع}} از پروردگار خود دریافت نمود. پس توسط آن کلمات به پیشگاه پروردگار توبه کرد و خداوند توبه‌اش را پذیرفت." جریان توبه چنین بود که حضرت آدم {{ع}} عرض کرد: "ای خدای من! از تو می‌خواهم که به واسطه محمد و علی و فاطمه و حسن و حسین {{عم}} توبه مرا بپذیری! پس خداوند توبه او را پذیرفت که او بسیار توبه‌پذیر و مهربان است". راوی می‌گوید: پرسیدم مقصود از {{متن قرآن|فَأَتَمَّهُنَّ}} در آیه چیست؟ حضرت فرمود: "مقصود این است که خداوند آن‌ها را تا قائم مهدی {{ع}} به اتمام رسانید و دوازده امام {{عم}} را که نه تن آنان از فرزندان حسین {{ع}} می‌باشند، برای او بیان فرمود<ref>تفسیر نور الثقلین، ج ۱، ص ۱۲۰؛ الزام الناصب، ج ۱، ص ۱۷۹.</ref>. | ||
#آیه ۱۵۵: {{متن قرآن|وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوْفْ وَالْجُوعِ...}}؛ یعنی: ما شما را به چیزهایی از قبیل ترس و گرسنگی و کاستی در اموال و جان‌ها و محصولات می‌آزماییم، و مژده بده به آن‌ها که شکیبا و ثابت‌قدم هستند. [[امام صادق]] {{ع}} در تفسیر این آیه فرمود: "پیش از آمدن قائم {{ع}} علامت‌هایی برای امتحان مؤمنین خواهد بود" عرض کردم آن علامت‌ها چیست؟ فرمود: "بیماری‌های گوناگون که سبب ترس و دلهره است و بالا رفتن نرخ‌ها که سبب گرسنگی است و کاهش در اموال و جان‌ها که قحطی و مرگ‌ومیر فراوان است و نقص در محصولات که به نیامدن باران است. پس در آن موقع به آن‌ها که در عقیده به ما ثابت می‌مانند، مژده بده" آن‌گاه فرمود: "این تأویل آیه است و هیچ‌کس جز آن‌ها که راسخ در علم‌اند، تأویل آن را نمی‌دانند و ماییم راسخان در علم"<ref>ینابیع الموده، ج ۳، ص ۲۳۵.</ref>. | # آیه ۱۵۵: {{متن قرآن|وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوْفْ وَالْجُوعِ...}}؛ یعنی: ما شما را به چیزهایی از قبیل ترس و گرسنگی و کاستی در اموال و جان‌ها و محصولات می‌آزماییم، و مژده بده به آن‌ها که شکیبا و ثابت‌قدم هستند. [[امام صادق]] {{ع}} در تفسیر این آیه فرمود: "پیش از آمدن قائم {{ع}} علامت‌هایی برای امتحان مؤمنین خواهد بود" عرض کردم آن علامت‌ها چیست؟ فرمود: "بیماری‌های گوناگون که سبب ترس و دلهره است و بالا رفتن نرخ‌ها که سبب گرسنگی است و کاهش در اموال و جان‌ها که قحطی و مرگ‌ومیر فراوان است و نقص در محصولات که به نیامدن باران است. پس در آن موقع به آن‌ها که در عقیده به ما ثابت می‌مانند، مژده بده" آن‌گاه فرمود: "این تأویل آیه است و هیچ‌کس جز آن‌ها که راسخ در علم‌اند، تأویل آن را نمی‌دانند و ماییم راسخان در علم"<ref>ینابیع الموده، ج ۳، ص ۲۳۵.</ref>. | ||
* سوره آل عمران | * سوره آل عمران | ||
#آیه ۸۳: {{متن قرآن|أَفَغَيْرَ دِينِ اللَّهِ يَبْغُونَ وَلَهُ أَسْلَمَ مَن فِي السَّمَاوَاتِ...}}؛ یعنی: آیا جز دین خدا را می‌جویند؟ با آن‌که آن‌چه در آسمان‌ها و زمین است، خواه و ناخواه تسلیم او هستند و به سوی او بازگردانیده می‌شوند. [[امام کاظم]] {{ع}} فرمود: "این آیه درباره حضرت قائم {{ع}} نازل شده است. هنگامی که ظاهر شود، آیین مقدس اسلام را در شرق و غرب جهان، به یهود و نصاری و صائبان و ملحدان و مرتدان و کافران عرضه می‌دارد..." <ref>المحجه، ص ۵۰؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۴۹.</ref>. | # آیه ۸۳: {{متن قرآن|أَفَغَيْرَ دِينِ اللَّهِ يَبْغُونَ وَلَهُ أَسْلَمَ مَن فِي السَّمَاوَاتِ...}}؛ یعنی: آیا جز دین خدا را می‌جویند؟ با آن‌که آن‌چه در آسمان‌ها و زمین است، خواه و ناخواه تسلیم او هستند و به سوی او بازگردانیده می‌شوند. [[امام کاظم]] {{ع}} فرمود: "این آیه درباره حضرت قائم {{ع}} نازل شده است. هنگامی که ظاهر شود، آیین مقدس اسلام را در شرق و غرب جهان، به یهود و نصاری و صائبان و ملحدان و مرتدان و کافران عرضه می‌دارد..." <ref>المحجه، ص ۵۰؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۴۹.</ref>. | ||
* سوره نساء | * سوره نساء | ||
#آیه ۱۵۹: {{متن قرآن|وَإِن مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ إِلاَّ لَيُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ وَ...}}؛ یعنی: و هیچ‌یک از اهل کتاب نیست جز این‌که پیش از مرگ، به او ایمان می‌آورد. درباره ضمیر "موته" دو احتمال است؛ یکی این‌که به اهل کتاب برگردد و دیگر این‌که به [[حضرت عیسی]] {{ع}}. بنابر احتمال اول، معنای آیه شریفه این است که "احدی از اهل کتاب نیست جز این‌که پیش از مرگ، به [[حضرت عیسی]] {{ع}} ایمان آورد" و بنابر احتمال دوم، معنای آیه چنین خواهد بود "احدی از اهل کتاب نیست جز این که پیش از مرگ [[حضرت عیسی]] {{ع}} به او ایمان خواهد آورد." برخی از مفسران [[اهل سنت]] که احتمال اول را برگزیده‌اند ناچار شده‌اند که توجیهات عجیبی را در مورد آیه شریفه ملتزم شوند، ولی بنابر احتمال دوم، معنای آیه بسیار روشن است. چون طبق عقیده قطعی مسلمانان، [[حضرت عیسی]] {{ع}} هنوز زنده است و پس از ظهور حضرت بقیة الله او نیز از آسمان نازل شده و از یاران و اصحاب آن حضرت خواهد بود<ref>تفسیر در المنثور، ج ۲، ص ۴۲۷.</ref>. و چون به حضرتش اقتدا می‌نماید، نصاری نیز به جهت اقتدای [[حضرت عیسی]] {{ع}} به حضرت صاحب الامر {{ع}} در نماز، به آن حضرت ایمان می‌آورند و یهود نیز به [[حضرت مهدی]] {{ع}} می‌گروند. | # آیه ۱۵۹: {{متن قرآن|وَإِن مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ إِلاَّ لَيُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ وَ...}}؛ یعنی: و هیچ‌یک از اهل کتاب نیست جز این‌که پیش از مرگ، به او ایمان می‌آورد. درباره ضمیر "موته" دو احتمال است؛ یکی این‌که به اهل کتاب برگردد و دیگر این‌که به [[حضرت عیسی]] {{ع}}. بنابر احتمال اول، معنای آیه شریفه این است که "احدی از اهل کتاب نیست جز این‌که پیش از مرگ، به [[حضرت عیسی]] {{ع}} ایمان آورد" و بنابر احتمال دوم، معنای آیه چنین خواهد بود "احدی از اهل کتاب نیست جز این که پیش از مرگ [[حضرت عیسی]] {{ع}} به او ایمان خواهد آورد." برخی از مفسران [[اهل سنت]] که احتمال اول را برگزیده‌اند ناچار شده‌اند که توجیهات عجیبی را در مورد آیه شریفه ملتزم شوند، ولی بنابر احتمال دوم، معنای آیه بسیار روشن است. چون طبق عقیده قطعی مسلمانان، [[حضرت عیسی]] {{ع}} هنوز زنده است و پس از ظهور حضرت بقیة الله او نیز از آسمان نازل شده و از یاران و اصحاب آن حضرت خواهد بود<ref>تفسیر در المنثور، ج ۲، ص ۴۲۷.</ref>. و چون به حضرتش اقتدا می‌نماید، نصاری نیز به جهت اقتدای [[حضرت عیسی]] {{ع}} به حضرت صاحب الامر {{ع}} در نماز، به آن حضرت ایمان می‌آورند و یهود نیز به [[حضرت مهدی]] {{ع}} می‌گروند. | ||
* سوره انفال | * سوره انفال | ||
#آیه ۳۹: {{متن قرآن|وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لاَ تَكُونَ فِتْنَةٌ...}}؛ با کافران بجنگید تا فتنه‌ای باقی نماند. امام محمد باقر {{ع}} فرمود: "تأویل این آیه هنوز نیامده است... و این در زمان قیام قائم ما خواهد بود"<ref>تفسیر مجمع البیان، ج ۴، ص ۸۳۴.</ref>. | # آیه ۳۹: {{متن قرآن|وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لاَ تَكُونَ فِتْنَةٌ...}}؛ با کافران بجنگید تا فتنه‌ای باقی نماند. امام محمد باقر {{ع}} فرمود: "تأویل این آیه هنوز نیامده است... و این در زمان قیام قائم ما خواهد بود"<ref>تفسیر مجمع البیان، ج ۴، ص ۸۳۴.</ref>. | ||
* سوره توبه | * سوره توبه | ||
#آیه ۳۳: {{متن قرآن|هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى}}<ref>نیز در سوره فتح، آیه ۲۸ و سوره صف، آیه ۹ آمده است.</ref>؛ او خداوندی است که پیامبرش را با هدایت و دینی حق فرستاد تا آن را بر تمام ادیان پیروز گرداند، اگرچه مشرکان ناخشنود باشند. [[امام باقر]] {{ع}} فرمود: "این آیه مبارکه به هنگام خروج مهدی آل محمد {{صل}} تحقق می‌یابد"<ref>تفسیر مجمع البیان، ج ۵، ص ۳۸.</ref>. | # آیه ۳۳: {{متن قرآن|هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى}}<ref>نیز در سوره فتح، آیه ۲۸ و سوره صف، آیه ۹ آمده است.</ref>؛ او خداوندی است که پیامبرش را با هدایت و دینی حق فرستاد تا آن را بر تمام ادیان پیروز گرداند، اگرچه مشرکان ناخشنود باشند. [[امام باقر]] {{ع}} فرمود: "این آیه مبارکه به هنگام خروج مهدی آل محمد {{صل}} تحقق می‌یابد"<ref>تفسیر مجمع البیان، ج ۵، ص ۳۸.</ref>. | ||
* سوره هود | * سوره هود | ||
#آیه ۸۶: {{متن قرآن|بَقِيَّةُ اللَّهِ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ}}؛ یکتا بازمانده خدا برای شما بهتر است، اگر مؤمن هستید. [[امام باقر]] {{ع}} در تأویل این آیه شریفه می‌فرماید: "هنگامی که مهدی ظاهر شود... اولین سخنی که بر زبان مبارکش جاری می‌شود این آیه شریفه است"<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۹۲.</ref>. | # آیه ۸۶: {{متن قرآن|بَقِيَّةُ اللَّهِ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ}}؛ یکتا بازمانده خدا برای شما بهتر است، اگر مؤمن هستید. [[امام باقر]] {{ع}} در تأویل این آیه شریفه می‌فرماید: "هنگامی که مهدی ظاهر شود... اولین سخنی که بر زبان مبارکش جاری می‌شود این آیه شریفه است"<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۹۲.</ref>. | ||
* سوره ابراهیم | * سوره ابراهیم | ||
#آیه ۵: {{متن قرآن|وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآيَاتِنَا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَكَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَذَكِّرْهُمْ بِأَيَّامِ اللَّهِ...}}؛ همانا ما موسی را با آیات خود فرستادیم، که قوم خود را از تاریکی‌ها به سوی نور بیرون بیاور، و روزهای خدا "ایام الله" را به آن‌ها یادآوری کن. از [[امام باقر]] {{ع}} روایت است که فرمودند: روزهای خداوند سه روز است: روز قیام قائم {{ع}}، روز رجعت و روز قیامت<ref>ینابیع الموده، ج ۳، ص ۲۴۲.</ref>. | # آیه ۵: {{متن قرآن|وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآيَاتِنَا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَكَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَذَكِّرْهُمْ بِأَيَّامِ اللَّهِ...}}؛ همانا ما موسی را با آیات خود فرستادیم، که قوم خود را از تاریکی‌ها به سوی نور بیرون بیاور، و روزهای خدا "ایام الله" را به آن‌ها یادآوری کن. از [[امام باقر]] {{ع}} روایت است که فرمودند: روزهای خداوند سه روز است: روز قیام قائم {{ع}}، روز رجعت و روز قیامت<ref>ینابیع الموده، ج ۳، ص ۲۴۲.</ref>. | ||
* سوره حجر | * سوره حجر | ||
#آیه ۳۶-۳۸: {{متن قرآن|قَالَ رَبِّ فَأَنظِرْنِي إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ * قَالَ فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنظَرِينَ * إِلَى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ}}، [[امام رضا]] {{ع}} فرمود: "وقت معلوم، روز قیام قائم ماست."<ref>[[منتخب الاثر (کتاب)|منتخب الاثر]]، ص ۲۲۰؛ [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۳۷۱.</ref>. | # آیه ۳۶-۳۸: {{متن قرآن|قَالَ رَبِّ فَأَنظِرْنِي إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ * قَالَ فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنظَرِينَ * إِلَى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ}}، [[امام رضا]] {{ع}} فرمود: "وقت معلوم، روز قیام قائم ماست."<ref>[[منتخب الاثر (کتاب)|منتخب الاثر]]، ص ۲۲۰؛ [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۳۷۱.</ref>. | ||
* سوره اسراء | * سوره اسراء | ||
#آیه ۳۳: {{متن قرآن|وَمَن قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِيِّهِ سُلْطَانًا...}}. [[امام باقر]] {{ع}} فرمود: "حسین {{ع}} مظلوم کشته شد و ما اولیاء وارث خون او هستیم، و قائم ما به خون‌خواهی حسین {{ع}} قیام خواهد کرد"<ref>المحجة، ص ۱۲۸.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} نیز فرمود: "منصور، قائم آل محمد {{عم}} است و چون ظهور نماید، اقدام به خون‌خواهی حسین {{ع}} می‌کند"<ref>کامل الزیارات، ص ۶۳.</ref>. | # آیه ۳۳: {{متن قرآن|وَمَن قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِيِّهِ سُلْطَانًا...}}. [[امام باقر]] {{ع}} فرمود: "حسین {{ع}} مظلوم کشته شد و ما اولیاء وارث خون او هستیم، و قائم ما به خون‌خواهی حسین {{ع}} قیام خواهد کرد"<ref>المحجة، ص ۱۲۸.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} نیز فرمود: "منصور، قائم آل محمد {{عم}} است و چون ظهور نماید، اقدام به خون‌خواهی حسین {{ع}} می‌کند"<ref>کامل الزیارات، ص ۶۳.</ref>. | ||
* سوره مریم | * سوره مریم | ||
#آیه ۷۵: {{متن قرآن|حَتَّى إِذَا رَأَوْا مَا يُوعَدُونَ إِمَّا الْعَذَابَ وَإِمَّا السَّاعَةَ...}}؛ یعنی: تا وقتی آن‌چه به آنان وعده داده می‌شود: یا عذاب یا قیامت را ببینند. [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: "منظور از ساعة، قیام قائم است."<ref>کافی، ج ۱، ص ۴۳۱؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۶۳.</ref>. | # آیه ۷۵: {{متن قرآن|حَتَّى إِذَا رَأَوْا مَا يُوعَدُونَ إِمَّا الْعَذَابَ وَإِمَّا السَّاعَةَ...}}؛ یعنی: تا وقتی آن‌چه به آنان وعده داده می‌شود: یا عذاب یا قیامت را ببینند. [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: "منظور از ساعة، قیام قائم است."<ref>کافی، ج ۱، ص ۴۳۱؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۶۳.</ref>. | ||
* سوره قصص | * سوره قصص | ||
#آیه ۵: {{متن قرآن|وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الأَرْضِ...}}؛ و ما اراده کرده‌ایم بر آنان که در روی زمین به ضعف کشیده شده‌اند، منت نهاده آن‌ها را پیشوایان و وارثان زمین قرار دهیم. [[امام باقر]] و [[امام صادق]] {{عم}} فرمودند: "این آیه مبارکه مخصوص صاحب الامری است که در آخر الزمان ظاهر می‌شود..." <ref>تفسیر برهان، ج ۳، ص ۲۲۰.</ref>. | # آیه ۵: {{متن قرآن|وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الأَرْضِ...}}؛ و ما اراده کرده‌ایم بر آنان که در روی زمین به ضعف کشیده شده‌اند، منت نهاده آن‌ها را پیشوایان و وارثان زمین قرار دهیم. [[امام باقر]] و [[امام صادق]] {{عم}} فرمودند: "این آیه مبارکه مخصوص صاحب الامری است که در آخر الزمان ظاهر می‌شود..." <ref>تفسیر برهان، ج ۳، ص ۲۲۰.</ref>. | ||
* سوره سجده | * سوره سجده | ||
#آیه ۲۹: {{متن قرآن|قُلْ يَوْمَ الْفَتْحِ لا يَنفَعُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِيمَانُهُمْ...}}؛ بگو ای پیامبر! روز پیروزی، دیگر ایمان آوردن برای کافران سودی ندارد. امام جعفر صادق {{ع}} فرمود: "یوم الفتح، روزی است که دنیا به دست قائم {{ع}} فتح می‌شود..." <ref>[[منتخب الاثر (کتاب)|منتخب الاثر]]، ص ۴۷۰؛ المحجة، ص ۱۷۴.</ref>. | # آیه ۲۹: {{متن قرآن|قُلْ يَوْمَ الْفَتْحِ لا يَنفَعُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِيمَانُهُمْ...}}؛ بگو ای پیامبر! روز پیروزی، دیگر ایمان آوردن برای کافران سودی ندارد. امام جعفر صادق {{ع}} فرمود: "یوم الفتح، روزی است که دنیا به دست قائم {{ع}} فتح می‌شود..." <ref>[[منتخب الاثر (کتاب)|منتخب الاثر]]، ص ۴۷۰؛ المحجة، ص ۱۷۴.</ref>. | ||
* سوره فتح | * سوره فتح | ||
#آیه ۲۸: {{متن قرآن|لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا}}، [[امام صادق]] {{ع}} در تفسیر این آیه شریفه فرمودند: "این آیه در حق قائم آل محمد {{صل}} نازل شده است..." <ref>بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۵۰؛ المحجة، ص ۲۰۸.</ref>. | # آیه ۲۸: {{متن قرآن|لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا}}، [[امام صادق]] {{ع}} در تفسیر این آیه شریفه فرمودند: "این آیه در حق قائم آل محمد {{صل}} نازل شده است..." <ref>بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۵۰؛ المحجة، ص ۲۰۸.</ref>. | ||
ناگفته نماند، آیاتی که به وجود مقدس مهدی موعود {{ع}} و ظهور مبارک آن حضرت تأویل شده است فراوان است. کسانی که طالب تفاصیل بیشتری هستند می‌توانند به کتاب‌های "بحار الانوار، ج ۵۱"، "الزام الناصب"، "موعود قرآن" و کتب تفاسیر مراجعه فرمایند<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۵۷-۵۶۰.</ref>. | ناگفته نماند، آیاتی که به وجود مقدس مهدی موعود {{ع}} و ظهور مبارک آن حضرت تأویل شده است فراوان است. کسانی که طالب تفاصیل بیشتری هستند می‌توانند به کتاب‌های "بحار الانوار، ج ۵۱"، "الزام الناصب"، "موعود قرآن" و کتب تفاسیر مراجعه فرمایند<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۵۷-۵۶۰.</ref>. | ||
نسخهٔ ۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۰۹
این مدخل زیرشاخهٔ بحث امام مهدی است. امام مهدی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: امام مهدی در قرآن - امام مهدی در حدیث - امام مهدی در کلام اسلامی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
- آیات متعددی در قرآن کریم وارد شده که پیشوایان دینی آن‌ها را به وجود مقدس حضرت مهدی (ع) و ظهور مبارک آن حضرت تفسیر و تأویل کرده‌اند. برخی کتب، نزدیک به یکصد و چهل آیه از قرآن کریم را به استناد احادیث فریقین، بر امام مهدی (ع) تطبیق کرده‌اند[۱]. ما در این‌جا تعدادی از آیات مهدوی قرآن را می‌آوریم:
- سوره بقره
- آیه ۲ و ۳: ﴿هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ * الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ﴾. امام صادق (ع) در تفسیر این آیه فرمودند: متقین، شیعیان علی بن ابی طالب هستند و غیب، حجت غایب است[۲].
- آیه ۱۲۴: ﴿وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ﴾؛ یعنی: هنگامی که حضرت ابراهیم را پروردگارش به وسیله کلماتی آزمود، پس آن‌ها را به انجام رسانید. راوی می‌گوید: درباره این آیه مبارکه از امام صادق (ع) پرسش کردم، حضرت فرمود: "این همان کلماتی است که حضرت آدم (ع) از پروردگار خود دریافت نمود. پس توسط آن کلمات به پیشگاه پروردگار توبه کرد و خداوند توبه‌اش را پذیرفت." جریان توبه چنین بود که حضرت آدم (ع) عرض کرد: "ای خدای من! از تو می‌خواهم که به واسطه محمد و علی و فاطمه و حسن و حسین (ع) توبه مرا بپذیری! پس خداوند توبه او را پذیرفت که او بسیار توبه‌پذیر و مهربان است". راوی می‌گوید: پرسیدم مقصود از ﴿فَأَتَمَّهُنَّ﴾ در آیه چیست؟ حضرت فرمود: "مقصود این است که خداوند آن‌ها را تا قائم مهدی (ع) به اتمام رسانید و دوازده امام (ع) را که نه تن آنان از فرزندان حسین (ع) می‌باشند، برای او بیان فرمود[۳].
- آیه ۱۵۵: ﴿وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوْفْ وَالْجُوعِ...﴾؛ یعنی: ما شما را به چیزهایی از قبیل ترس و گرسنگی و کاستی در اموال و جان‌ها و محصولات می‌آزماییم، و مژده بده به آن‌ها که شکیبا و ثابت‌قدم هستند. امام صادق (ع) در تفسیر این آیه فرمود: "پیش از آمدن قائم (ع) علامت‌هایی برای امتحان مؤمنین خواهد بود" عرض کردم آن علامت‌ها چیست؟ فرمود: "بیماری‌های گوناگون که سبب ترس و دلهره است و بالا رفتن نرخ‌ها که سبب گرسنگی است و کاهش در اموال و جان‌ها که قحطی و مرگ‌ومیر فراوان است و نقص در محصولات که به نیامدن باران است. پس در آن موقع به آن‌ها که در عقیده به ما ثابت می‌مانند، مژده بده" آن‌گاه فرمود: "این تأویل آیه است و هیچ‌کس جز آن‌ها که راسخ در علم‌اند، تأویل آن را نمی‌دانند و ماییم راسخان در علم"[۴].
- سوره آل عمران
- آیه ۸۳: ﴿أَفَغَيْرَ دِينِ اللَّهِ يَبْغُونَ وَلَهُ أَسْلَمَ مَن فِي السَّمَاوَاتِ...﴾؛ یعنی: آیا جز دین خدا را می‌جویند؟ با آن‌که آن‌چه در آسمان‌ها و زمین است، خواه و ناخواه تسلیم او هستند و به سوی او بازگردانیده می‌شوند. امام کاظم (ع) فرمود: "این آیه درباره حضرت قائم (ع) نازل شده است. هنگامی که ظاهر شود، آیین مقدس اسلام را در شرق و غرب جهان، به یهود و نصاری و صائبان و ملحدان و مرتدان و کافران عرضه می‌دارد..." [۵].
- سوره نساء
- آیه ۱۵۹: ﴿وَإِن مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ إِلاَّ لَيُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ وَ...﴾؛ یعنی: و هیچ‌یک از اهل کتاب نیست جز این‌که پیش از مرگ، به او ایمان می‌آورد. درباره ضمیر "موته" دو احتمال است؛ یکی این‌که به اهل کتاب برگردد و دیگر این‌که به حضرت عیسی (ع). بنابر احتمال اول، معنای آیه شریفه این است که "احدی از اهل کتاب نیست جز این‌که پیش از مرگ، به حضرت عیسی (ع) ایمان آورد" و بنابر احتمال دوم، معنای آیه چنین خواهد بود "احدی از اهل کتاب نیست جز این که پیش از مرگ حضرت عیسی (ع) به او ایمان خواهد آورد." برخی از مفسران اهل سنت که احتمال اول را برگزیده‌اند ناچار شده‌اند که توجیهات عجیبی را در مورد آیه شریفه ملتزم شوند، ولی بنابر احتمال دوم، معنای آیه بسیار روشن است. چون طبق عقیده قطعی مسلمانان، حضرت عیسی (ع) هنوز زنده است و پس از ظهور حضرت بقیة الله او نیز از آسمان نازل شده و از یاران و اصحاب آن حضرت خواهد بود[۶]. و چون به حضرتش اقتدا می‌نماید، نصاری نیز به جهت اقتدای حضرت عیسی (ع) به حضرت صاحب الامر (ع) در نماز، به آن حضرت ایمان می‌آورند و یهود نیز به حضرت مهدی (ع) می‌گروند.
- سوره انفال
- آیه ۳۹: ﴿وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لاَ تَكُونَ فِتْنَةٌ...﴾؛ با کافران بجنگید تا فتنه‌ای باقی نماند. امام محمد باقر (ع) فرمود: "تأویل این آیه هنوز نیامده است... و این در زمان قیام قائم ما خواهد بود"[۷].
- سوره توبه
- آیه ۳۳: ﴿هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى﴾[۸]؛ او خداوندی است که پیامبرش را با هدایت و دینی حق فرستاد تا آن را بر تمام ادیان پیروز گرداند، اگرچه مشرکان ناخشنود باشند. امام باقر (ع) فرمود: "این آیه مبارکه به هنگام خروج مهدی آل محمد (ص) تحقق می‌یابد"[۹].
- سوره هود
- آیه ۸۶: ﴿بَقِيَّةُ اللَّهِ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ﴾؛ یکتا بازمانده خدا برای شما بهتر است، اگر مؤمن هستید. امام باقر (ع) در تأویل این آیه شریفه می‌فرماید: "هنگامی که مهدی ظاهر شود... اولین سخنی که بر زبان مبارکش جاری می‌شود این آیه شریفه است"[۱۰].
- سوره ابراهیم
- آیه ۵: ﴿وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآيَاتِنَا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَكَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَذَكِّرْهُمْ بِأَيَّامِ اللَّهِ...﴾؛ همانا ما موسی را با آیات خود فرستادیم، که قوم خود را از تاریکی‌ها به سوی نور بیرون بیاور، و روزهای خدا "ایام الله" را به آن‌ها یادآوری کن. از امام باقر (ع) روایت است که فرمودند: روزهای خداوند سه روز است: روز قیام قائم (ع)، روز رجعت و روز قیامت[۱۱].
- سوره حجر
- آیه ۳۶-۳۸: ﴿قَالَ رَبِّ فَأَنظِرْنِي إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ * قَالَ فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنظَرِينَ * إِلَى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ﴾، امام رضا (ع) فرمود: "وقت معلوم، روز قیام قائم ماست."[۱۲].
- سوره اسراء
- آیه ۳۳: ﴿وَمَن قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِيِّهِ سُلْطَانًا...﴾. امام باقر (ع) فرمود: "حسین (ع) مظلوم کشته شد و ما اولیاء وارث خون او هستیم، و قائم ما به خون‌خواهی حسین (ع) قیام خواهد کرد"[۱۳]. امام صادق (ع) نیز فرمود: "منصور، قائم آل محمد (ع) است و چون ظهور نماید، اقدام به خون‌خواهی حسین (ع) می‌کند"[۱۴].
- سوره مریم
- آیه ۷۵: ﴿حَتَّى إِذَا رَأَوْا مَا يُوعَدُونَ إِمَّا الْعَذَابَ وَإِمَّا السَّاعَةَ...﴾؛ یعنی: تا وقتی آن‌چه به آنان وعده داده می‌شود: یا عذاب یا قیامت را ببینند. امام صادق (ع) فرمودند: "منظور از ساعة، قیام قائم است."[۱۵].
- سوره قصص
- آیه ۵: ﴿وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الأَرْضِ...﴾؛ و ما اراده کرده‌ایم بر آنان که در روی زمین به ضعف کشیده شده‌اند، منت نهاده آن‌ها را پیشوایان و وارثان زمین قرار دهیم. امام باقر و امام صادق (ع) فرمودند: "این آیه مبارکه مخصوص صاحب الامری است که در آخر الزمان ظاهر می‌شود..." [۱۶].
- سوره سجده
- آیه ۲۹: ﴿قُلْ يَوْمَ الْفَتْحِ لا يَنفَعُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِيمَانُهُمْ...﴾؛ بگو ای پیامبر! روز پیروزی، دیگر ایمان آوردن برای کافران سودی ندارد. امام جعفر صادق (ع) فرمود: "یوم الفتح، روزی است که دنیا به دست قائم (ع) فتح می‌شود..." [۱۷].
- سوره فتح
- آیه ۲۸: ﴿لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا﴾، امام صادق (ع) در تفسیر این آیه شریفه فرمودند: "این آیه در حق قائم آل محمد (ص) نازل شده است..." [۱۸].
ناگفته نماند، آیاتی که به وجود مقدس مهدی موعود (ع) و ظهور مبارک آن حضرت تأویل شده است فراوان است. کسانی که طالب تفاصیل بیشتری هستند می‌توانند به کتاب‌های "بحار الانوار، ج ۵۱"، "الزام الناصب"، "موعود قرآن" و کتب تفاسیر مراجعه فرمایند[۱۹].
منابع
پانویس
- ↑ سیمای امام زمان (ع) در آیینه قرآن، علی اکبر مهدی‌پور.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۵۲.
- ↑ تفسیر نور الثقلین، ج ۱، ص ۱۲۰؛ الزام الناصب، ج ۱، ص ۱۷۹.
- ↑ ینابیع الموده، ج ۳، ص ۲۳۵.
- ↑ المحجه، ص ۵۰؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۴۹.
- ↑ تفسیر در المنثور، ج ۲، ص ۴۲۷.
- ↑ تفسیر مجمع البیان، ج ۴، ص ۸۳۴.
- ↑ نیز در سوره فتح، آیه ۲۸ و سوره صف، آیه ۹ آمده است.
- ↑ تفسیر مجمع البیان، ج ۵، ص ۳۸.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۹۲.
- ↑ ینابیع الموده، ج ۳، ص ۲۴۲.
- ↑ منتخب الاثر، ص ۲۲۰؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۷۱.
- ↑ المحجة، ص ۱۲۸.
- ↑ کامل الزیارات، ص ۶۳.
- ↑ کافی، ج ۱، ص ۴۳۱؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۶۳.
- ↑ تفسیر برهان، ج ۳، ص ۲۲۰.
- ↑ منتخب الاثر، ص ۴۷۰؛ المحجة، ص ۱۷۴.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۵۰؛ المحجة، ص ۲۰۸.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۵۷-۵۶۰.