علم حصولی معصوم

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث علم معصوم است. "علم معصوم" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

علم معصوم در قرآن | علم معصوم در حدیث | علم معصوم در کلام اسلامی | علم معصوم در فلسفه اسلامی | علم معصوم در عرفان اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل علم معصوم (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

چیستی علم حصولی

• علوم حصولی در واقع تصاویری است که از عالم در ذهن انسان وجود دارد. آشنایی انسان با عالم خارج از طریق تصویرهایی است که از آن در ذهن دارد. و الا خود عالم به عینه در درون انسان وجود ندارد. حس‌های مختلف انسان تصاویری را که از عالم خارج دریافت می‌کند، به درون وی می‌دهد. درون انسان این تصاویر را به صورت مفهوم یا تصویر یا... بایگانی می‌کند. بدین ترتیب انسان با وجود یا اثر شیء در خارج تماس وجودی ندارد. بلکه با عکس‌های عالم مفاهیم موجودات عالم آشناست و همه استفاده‌ای که از علوم و دانش‌های روز می‌برد، همه از طریق انعکاس تصاویر عالم خارج در درون خود است. این علم را علم حصولی می‌گویند. علمی که در آن ذهن با مفاهیم کار دارد».

علم غیب امام حضوری است یا حصولی؟

• بحث بسیار پیچیده در باره علم غیب امام این است که آیـا حصولی اسـت یا حضوری؟ اگر حصولی باشد خطاپذیر خواهد بود و اگر حضوری باشد چگونه حادثه‌ای که سـال‌ها بعـد اتفاق می‌افتد در موقع خبر دادن از آن نـزد امام حضور دارد آیا این از مصادیـق تـقـدم شیء بر نـفس نیسـت و آیا اگر صورتی از یک حادثه‌ای که بعداً واقع می‌شود در ذهن معلوم باشد این همان علم حصولی نیست؟ آنچه که می‌توان گفت اینست که همه علوم ائمه حصولی نبوده همچنان که همه آن حضوری نیز نبوده است زیرا آنها از راه حواس نیز علوم بر ایشان حاصل می‌شده است مگر اینکه بگوئیم علوم غیبی را که آنها از خداوند دریافت می‌کنند مانند علم خداوند است زیرا آنچه محال است اینست که علوم ائمه ذاتی باشد اما اگر علوم آنها وابسته به خداوند باشد که قطعاً چنین است مانعی ندارد که خداوند از نوع علم خود هر چند بطور محدود به آنها افاضه کند.

پرسش‌های وابسته

• علم حصولی معصوم چیست؟ (پرسش)
• آیا معصوم علم حصولی نیز دارد؟ (پرسش)

جستارهای وابسته

• علم حصولی امام؛
• علم حصولی پیامبر؛
• علم حصولی پیامبر خاتم؛
• علم حصولی ولی؛
• علم حصولی وصی؛
• علم حصولی اهل بیت(ع)؛
• علم حصولی فاطمه زهرا(س).

منبع‌شناسی جامع علم معصوم

• کتاب‌شناسی علم معصوم؛
• مقاله‌شناسی علم معصوم؛
• پایان‌نامه‌شناسی علم معصوم.

منابع

• صدیقی، کاظم، سیمای عرشیان در کلام ابن الرضا(ع).
• شیخ‌زاده، قاسم علی، رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا.

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: