عصمت وحی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '''']]؛' به '''']]') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | ||
'''[[عصمت]] [[وحی]]''' به معنای مصونیت، سلامت و خطاناپذیری [[وحی]] است. | '''[[عصمت]] [[وحی]]''' به معنای مصونیت، سلامت و خطاناپذیری [[وحی]] است. مقتضای [[علم]] و [[قدرت]] و [[حکمت الهی]] و لازمۀ [[هدایت]] [[انسانها]] آن است که [[وحی الهی]] بدون هیچگونه [[خطا]] و اشتباهی به دست [[مردم]] برسد<ref>ر.ک: مصباح یزدی، محمد تقی، آموزش عقاید، ص۱۴۱؛ خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی، ج۲، ص ۳۵۹ - ۳۶۲</ref>. | ||
== | ==چیستی [[عصمت]]== | ||
* | *[[عصمت]] در لغت به معنای منع و جلوگیری است و در اصطلاح به کسی که از [[خطا]] و [[اشتباه]] مصون باشد را [[معصوم]] میگویند<ref>ر.ک: خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی، ج۲، ص ۳۵۹ - ۳۶۲. </ref>. [[عصمت]] [[وحی]] به معنای مصونیت، سلامت و خطاناپذیری [[وحی]] است. | ||
*مهمترین کسانی که باید صفت [[عصمت]] در آنها به طور ویژه وجود داشته باشد [[پیامبران الهی]] هستند، چراکه آنان [[مسئولیت]] [[ابلاغ وحی]] به [[مردم]] را بر عهده دارند. به عبارتی میتوان گفت مهمترین [[هدف پیامبران]] رساندن حقایق [[وحیانی]] برای [[سعادت دنیوی]] و [[اخروی]] [[بشر]] است. لذا [[مسلمانان]] معتقدند [[خطاپذیری]] [[پیامبران]] در [[ابلاغ]] [[وحی الهی]] موجب [[نقض]] [[رسالت]] آنها میشود. | |||
== | ==[[عصمت]] در [[وحی]]== | ||
*عده ای براساس اینکه [[پیامبران]] [[مسئولیت]] [[وحی]] و [[ابلاغ وحی]] را بر عهده دارند، قائل شدند خود [[وحی]] نمی‌تواند دارای [[عصمت]] باشد چراکه با توجه به اینکه افراد عادی نمی‌توانند این [[کلام الهی]] را مستقیما دریافت کنند و باید به وسیلۀ افراد خاصی مانند [[پیامبران]] [[ابلاغ]] شود، هیچ ضمانتی وجود ندارد که این [[کلام]] از هرگونه [[خطا]] و اشتباهی مصون باشد، زیرا از کجا میتوان مطمئن شد شخص [[پیامبر]]، [[وحی الهی]] را درست دریافت کرده و آن را درست به [[مردم]] رسانده است؟ [[راه وحی]] در صورتی می‌تواند سبب [[هدایت مردم]] شود که از مرحلۀ صدور تا مرحلۀ وصول به [[مردم]]، از هرگونه [[تحریف]] و دستبرد عمدی و سهوی، مصون باشد، اما اگر این [[پیام]] با احتمال [[سهو]] و [[نسیان]] در واسطه یا وسائط، مواجه شود اولین عارضۀ آن این است که [[اعتماد]] [[مردم]] نسبت به [[وحی]] سلب میشود<ref>ر.ک: خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی، ج۲، ص ۳۵۹ - ۳۶۲. </ref>. | |||
* | *در پاسخ به این نظریه گفته شده است: همانگونه که [[حکمت الهی]] ایجاب میکند [[وحی الهی]] مستقیما به دست [[مردم]] نرسد چراکه [[مردم]] عادی به عمق این [[پیام]]، آشنایی ندارند و موجب تضیع آن می‌‌شوند؛ به همین نحو هم اگر [[وحی الهی]] به طور صحیح و بدون [[خطا]] و [[اشتباه]] به دست بندگانش نرسد [[نقض غرض]] محسوب شده و با [[حکمت الهی]] مطابقت ندارد. این اشکال نه تنها با [[حکمت الهی]] تطابق ندارد؛ بلکه با [[علم]] نامتناهی و [[قدرت]] نامحدود [[خداوند]] هم منطبق نیست، چراکه اگر [[خداوند]] نداند [[پیام]] خود را از چه راهی و توسط چه کسانی برای [[مردم]] بفرستد، با [[علم]] نامتناهی او منافات دارد و نیز اگر نتواند وسایط شایسته‌ای را برای [[ابلاغ]] [[وحی الهی]] [[انتخاب]] کند تا این واسطه‌ها از [[هجوم]] [[شیاطین]] مصون باشد، با [[قدرت]] نامحدود او سازگار نخواهد بود، چنانکه آیۀ {{متن قرآن|عَالِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا إِلَّا مَنِ ارْتَضَى مِنْ رَسُولٍ فَإِنَّهُ يَسْلُكُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ رَصَدًا لِيَعْلَمَ أَنْ قَدْ أَبْلَغُوا رِسَالَاتِ رَبِّهِمْ وَأَحَاطَ بِمَا لَدَيْهِمْ وَأَحْصَى كُلَّ شَيْءٍ عَدَدًا}}<ref>«او دانای نهان است پس هیچ کس را بر نهان خویش آگاه نمی‌کند جز فرستاده‌ای را که بپسندد که پیش رو و پشت سرش، نگهبانانی می‌گمارد تا معلوم دارد که رسالت‌های پروردگارشان را رسانده‌اند؛ و (خداوند) آنچه را نزد آنهاست، از همه سو فرا می‌گیرد و شمار هر چیز را دارد» سوره جن، آیه ۲۶ ـ ۲۸</ref> [[علم]] و [[قدرت خداوند]] را نسبت به این موضوع نشان می‌‌دهد<ref>ر.ک: مصباح یزدی، محمد تقی، آموزش عقاید، ص۱۴۱؛ خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی، ج۲، ص ۳۵۹ - ۳۶۲.</ref>. | ||
* | ==[[هدایت]] [[انسان]] عاملی دیگر برای [[عصمت وحی]]== | ||
*در زمنیۀ [[عصمت وحی]] باید توجه داشت، به [[دلیل]] آنکه [[خداوند]] درصدد [[هدایت]] [[انسان]] هاست و ارسال [[وحی]] باید از هرگونه خطایی مصون باشد علاوه بر [[عصمت پیامبران]] [[ملائکه]] ایی هم که [[وحی]] را از طرف [[خداوند]] برای [[پیامبران]] نازل می‌‌کنند نیز باید از [[عصمت]] برخوردار باشند تا [[وحی]] به [[سلامت]] به [[بندگان الهی]] برسد. علاوه بر اینکه، [[خداوند متعال]] برای [[حفظ]] [[وحی]] خویش عده‌ای از فرشتگانش را [[مأمور]] ساخته است. از [[ابن عبّاس]] [[نقل]] شده است: هیچ آیه‌ای بر [[پیامبر]] نازل نمی‌شد جز اینکه چهار [[فرشته]] نگهبان آن بودند تا به [[پیامبر]] برسانند<ref>{{عربی|مَا أَنْزَلَ اللَّهُ عَلَی نَبِیِّهِ آیَةً مِنَ الْقُرْآنِ إِلَّا وَ مَعَهُ أَرْبَعَةُ حَفَظَةٍ مِنَ الْمـَلَائِکَةِ یَحْفَظُونَهَا حَتَّی یُوَدُّونَهَا إِلَی النَّبِی}}؛ بحارالانوار، ج ۵۶، ص۲۰۱. </ref>.<ref>ر.ک: بیابانی اسکویی، محمد،؟؟؟</ref> | |||
* | |||
== مصادیق عصمت== | == مصادیق عصمت== | ||
نسخهٔ ۲۱ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۰۷:۳۹
 | این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید. |
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل عصمت وحی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
عصمت وحی به معنای مصونیت، سلامت و خطاناپذیری وحی است. مقتضای علم و قدرت و حکمت الهی و لازمۀ هدایت انسانها آن است که وحی الهی بدون هیچگونه خطا و اشتباهی به دست مردم برسد[۱].
چیستی عصمت
- عصمت در لغت به معنای منع و جلوگیری است و در اصطلاح به کسی که از خطا و اشتباه مصون باشد را معصوم میگویند[۲]. عصمت وحی به معنای مصونیت، سلامت و خطاناپذیری وحی است.
- مهمترین کسانی که باید صفت عصمت در آنها به طور ویژه وجود داشته باشد پیامبران الهی هستند، چراکه آنان مسئولیت ابلاغ وحی به مردم را بر عهده دارند. به عبارتی میتوان گفت مهمترین هدف پیامبران رساندن حقایق وحیانی برای سعادت دنیوی و اخروی بشر است. لذا مسلمانان معتقدند خطاپذیری پیامبران در ابلاغ وحی الهی موجب نقض رسالت آنها میشود.
عصمت در وحی
- عده ای براساس اینکه پیامبران مسئولیت وحی و ابلاغ وحی را بر عهده دارند، قائل شدند خود وحی نمی‌تواند دارای عصمت باشد چراکه با توجه به اینکه افراد عادی نمی‌توانند این کلام الهی را مستقیما دریافت کنند و باید به وسیلۀ افراد خاصی مانند پیامبران ابلاغ شود، هیچ ضمانتی وجود ندارد که این کلام از هرگونه خطا و اشتباهی مصون باشد، زیرا از کجا میتوان مطمئن شد شخص پیامبر، وحی الهی را درست دریافت کرده و آن را درست به مردم رسانده است؟ راه وحی در صورتی می‌تواند سبب هدایت مردم شود که از مرحلۀ صدور تا مرحلۀ وصول به مردم، از هرگونه تحریف و دستبرد عمدی و سهوی، مصون باشد، اما اگر این پیام با احتمال سهو و نسیان در واسطه یا وسائط، مواجه شود اولین عارضۀ آن این است که اعتماد مردم نسبت به وحی سلب میشود[۳].
- در پاسخ به این نظریه گفته شده است: همانگونه که حکمت الهی ایجاب میکند وحی الهی مستقیما به دست مردم نرسد چراکه مردم عادی به عمق این پیام، آشنایی ندارند و موجب تضیع آن می‌‌شوند؛ به همین نحو هم اگر وحی الهی به طور صحیح و بدون خطا و اشتباه به دست بندگانش نرسد نقض غرض محسوب شده و با حکمت الهی مطابقت ندارد. این اشکال نه تنها با حکمت الهی تطابق ندارد؛ بلکه با علم نامتناهی و قدرت نامحدود خداوند هم منطبق نیست، چراکه اگر خداوند نداند پیام خود را از چه راهی و توسط چه کسانی برای مردم بفرستد، با علم نامتناهی او منافات دارد و نیز اگر نتواند وسایط شایسته‌ای را برای ابلاغ وحی الهی انتخاب کند تا این واسطه‌ها از هجوم شیاطین مصون باشد، با قدرت نامحدود او سازگار نخواهد بود، چنانکه آیۀ ﴿عَالِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا إِلَّا مَنِ ارْتَضَى مِنْ رَسُولٍ فَإِنَّهُ يَسْلُكُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ رَصَدًا لِيَعْلَمَ أَنْ قَدْ أَبْلَغُوا رِسَالَاتِ رَبِّهِمْ وَأَحَاطَ بِمَا لَدَيْهِمْ وَأَحْصَى كُلَّ شَيْءٍ عَدَدًا﴾[۴] علم و قدرت خداوند را نسبت به این موضوع نشان می‌‌دهد[۵].
هدایت انسان عاملی دیگر برای عصمت وحی
- در زمنیۀ عصمت وحی باید توجه داشت، به دلیل آنکه خداوند درصدد هدایت انسان هاست و ارسال وحی باید از هرگونه خطایی مصون باشد علاوه بر عصمت پیامبران ملائکه ایی هم که وحی را از طرف خداوند برای پیامبران نازل می‌‌کنند نیز باید از عصمت برخوردار باشند تا وحی به سلامت به بندگان الهی برسد. علاوه بر اینکه، خداوند متعال برای حفظ وحی خویش عده‌ای از فرشتگانش را مأمور ساخته است. از ابن عبّاس نقل شده است: هیچ آیه‌ای بر پیامبر نازل نمی‌شد جز اینکه چهار فرشته نگهبان آن بودند تا به پیامبر برسانند[۶].[۷]
مصادیق عصمت
دلایل عصمت وحی
منابع
جستارهای وابسته
- عصمت مطلق
- عصمت نسبی
- عصمت از خطا
- عصمت از گناه
- عصمت در احکام
- عصمت در اعتقاد
- عصمت در افعال
- عصمت در تبلیغ
- عصمت علمی
- عصمت عملی
- عصمت امرای امام
- عصمت انبیا
- عصمت اهل اجماع
- عصمت اهل بیت
- عصمت اولوالامر
- عصمت غیر انبیا
- عصمت ملائکه
- عصمت نواب امام
- آیات عصمت
- اسباب عصمت
- اعتراف معصومین به گناه
- انسان معصوم
- زمان عصمت
- علم به مثالب معاصی
- علم به مناقب طاعات
- مقام عصمت
- وجوب عصمت
منبع‌شناسی جامع وحی و الهام
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ ر.ک: مصباح یزدی، محمد تقی، آموزش عقاید، ص۱۴۱؛ خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی، ج۲، ص ۳۵۹ - ۳۶۲
- ↑ ر.ک: خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی، ج۲، ص ۳۵۹ - ۳۶۲.
- ↑ ر.ک: خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی، ج۲، ص ۳۵۹ - ۳۶۲.
- ↑ «او دانای نهان است پس هیچ کس را بر نهان خویش آگاه نمی‌کند جز فرستاده‌ای را که بپسندد که پیش رو و پشت سرش، نگهبانانی می‌گمارد تا معلوم دارد که رسالت‌های پروردگارشان را رسانده‌اند؛ و (خداوند) آنچه را نزد آنهاست، از همه سو فرا می‌گیرد و شمار هر چیز را دارد» سوره جن، آیه ۲۶ ـ ۲۸
- ↑ ر.ک: مصباح یزدی، محمد تقی، آموزش عقاید، ص۱۴۱؛ خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی، ج۲، ص ۳۵۹ - ۳۶۲.
- ↑ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ عَلَی نَبِیِّهِ آیَةً مِنَ الْقُرْآنِ إِلَّا وَ مَعَهُ أَرْبَعَةُ حَفَظَةٍ مِنَ الْمـَلَائِکَةِ یَحْفَظُونَهَا حَتَّی یُوَدُّونَهَا إِلَی النَّبِی؛ بحارالانوار، ج ۵۶، ص۲۰۱.
- ↑ ر.ک: بیابانی اسکویی، محمد،؟؟؟