بحث:تجسم اعمال در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'باقی' به 'باقی'
جز (جایگزینی متن - ':{{متن قرآن' به ': {{متن قرآن')
جز (جایگزینی متن - 'باقی' به 'باقی')
 
خط ۸: خط ۸:
##آیاتی که مجازات [[اعمال انسان]] را [[بهشت]] و [[دوزخ]] دانسته‌اند<ref>{{متن قرآن| إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلا هُمْ يَحْزَنُونَ أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ خَالِدِينَ فِيهَا جَزَاء بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ}}؛ سوره احقاف، آیه ۱۳ و ۱۴؛ {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ كَذَّبُواْ بِآيَاتِنَا وَاسْتَكْبَرُواْ عَنْهَا لاَ تُفَتَّحُ لَهُمْ أَبْوَابُ السَّمَاء وَلاَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّى يَلِجَ الْجَمَلُ فِي سَمِّ الْخِيَاطِ وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُجْرِمِينَ  لَهُم مِّن جَهَنَّمَ مِهَادٌ وَمِن فَوْقِهِمْ غَوَاشٍ وَكَذَلِكَ نَجْزِي الظَّالِمِينَ}}؛ سوره اعراف، آیه ۴۰ و ۴۱؛ {{متن قرآن|وَجَزَاهُم بِمَا صَبَرُوا جَنَّةً وَحَرِيرًا }}؛ سوره انسان، آیه ۱۲؛ {{متن قرآن| وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَوْ قَالَ أُوحِيَ إِلَيَّ وَلَمْ يُوحَ إِلَيْهِ شَيْءٌ وَمَن قَالَ سَأُنزِلُ مِثْلَ مَا أَنزَلَ اللَّهُ وَلَوْ تَرَى إِذِ الظَّالِمُونَ فِي غَمَرَاتِ الْمَوْتِ وَالْمَلائِكَةُ بَاسِطُواْ أَيْدِيهِمْ أَخْرِجُواْ أَنفُسَكُمُ الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ غَيْرَ الْحَقِّ وَكُنتُمْ عَنْ آيَاتِهِ تَسْتَكْبِرُونَ }}؛ سوره انعام، آیه ۹۳؛ {{متن قرآن| إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُوْلَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ جَزَاؤُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ جَنَّاتُ عَدْنٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا رَّضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ذَلِكَ لِمَنْ خَشِيَ رَبَّهُ }}؛ سوره بینه، آیه ۷ و ۸؛ {{متن قرآن|إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَى الَّذِينَ يَسْتَأْذِنُونَكَ وَهُمْ أَغْنِيَاء رَضُواْ بِأَن يَكُونُواْ مَعَ الْخَوَالِفِ وَطَبَعَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لاَ يَعْلَمُونَ يَعْتَذِرُونَ إِلَيْكُمْ إِذَا رَجَعْتُمْ إِلَيْهِمْ قُل لاَّ تَعْتَذِرُواْ لَن نُّؤْمِنَ لَكُمْ قَدْ نَبَّأَنَا اللَّهُ مِنْ أَخْبَارِكُمْ وَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَى عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ  سَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ إِذَا انقَلَبْتُمْ إِلَيْهِمْ لِتُعْرِضُواْ عَنْهُمْ فَأَعْرِضُواْ عَنْهُمْ إِنَّهُمْ رِجْسٌ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ جَزَاء بِمَا كَانُواْ يَكْسِبُونَ }}؛ سوره توبه، آیه ۹۵- ۹۳ و ....</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 180.</ref>.
##آیاتی که مجازات [[اعمال انسان]] را [[بهشت]] و [[دوزخ]] دانسته‌اند<ref>{{متن قرآن| إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلا هُمْ يَحْزَنُونَ أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ خَالِدِينَ فِيهَا جَزَاء بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ}}؛ سوره احقاف، آیه ۱۳ و ۱۴؛ {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ كَذَّبُواْ بِآيَاتِنَا وَاسْتَكْبَرُواْ عَنْهَا لاَ تُفَتَّحُ لَهُمْ أَبْوَابُ السَّمَاء وَلاَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّى يَلِجَ الْجَمَلُ فِي سَمِّ الْخِيَاطِ وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُجْرِمِينَ  لَهُم مِّن جَهَنَّمَ مِهَادٌ وَمِن فَوْقِهِمْ غَوَاشٍ وَكَذَلِكَ نَجْزِي الظَّالِمِينَ}}؛ سوره اعراف، آیه ۴۰ و ۴۱؛ {{متن قرآن|وَجَزَاهُم بِمَا صَبَرُوا جَنَّةً وَحَرِيرًا }}؛ سوره انسان، آیه ۱۲؛ {{متن قرآن| وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَوْ قَالَ أُوحِيَ إِلَيَّ وَلَمْ يُوحَ إِلَيْهِ شَيْءٌ وَمَن قَالَ سَأُنزِلُ مِثْلَ مَا أَنزَلَ اللَّهُ وَلَوْ تَرَى إِذِ الظَّالِمُونَ فِي غَمَرَاتِ الْمَوْتِ وَالْمَلائِكَةُ بَاسِطُواْ أَيْدِيهِمْ أَخْرِجُواْ أَنفُسَكُمُ الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ غَيْرَ الْحَقِّ وَكُنتُمْ عَنْ آيَاتِهِ تَسْتَكْبِرُونَ }}؛ سوره انعام، آیه ۹۳؛ {{متن قرآن| إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُوْلَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ جَزَاؤُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ جَنَّاتُ عَدْنٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا رَّضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ذَلِكَ لِمَنْ خَشِيَ رَبَّهُ }}؛ سوره بینه، آیه ۷ و ۸؛ {{متن قرآن|إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَى الَّذِينَ يَسْتَأْذِنُونَكَ وَهُمْ أَغْنِيَاء رَضُواْ بِأَن يَكُونُواْ مَعَ الْخَوَالِفِ وَطَبَعَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لاَ يَعْلَمُونَ يَعْتَذِرُونَ إِلَيْكُمْ إِذَا رَجَعْتُمْ إِلَيْهِمْ قُل لاَّ تَعْتَذِرُواْ لَن نُّؤْمِنَ لَكُمْ قَدْ نَبَّأَنَا اللَّهُ مِنْ أَخْبَارِكُمْ وَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَى عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ  سَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ إِذَا انقَلَبْتُمْ إِلَيْهِمْ لِتُعْرِضُواْ عَنْهُمْ فَأَعْرِضُواْ عَنْهُمْ إِنَّهُمْ رِجْسٌ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ جَزَاء بِمَا كَانُواْ يَكْسِبُونَ }}؛ سوره توبه، آیه ۹۵- ۹۳ و ....</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 180.</ref>.
#'''[[روایات]]:''' [[منابع روایی شیعه]]، [[احادیث]] فراوانی درباره [[تجسم اعمال]] از [[پیامبر]] {{صل}} و [[امامان]] {{عم}} [[نقل]] کرده‌اند<ref>بحارالانوار، ۷/ ۶۹؛ تفسیر برهان‌، ۴/ ۸۷؛ کافی‌، ۲/ ۹- ۱۱؛ محاسن برقی‌، ۱/ ۲۸۸؛ میزان الحکمة، ۲۹۶۱- ۲۱۳۸.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 180.</ref>.
#'''[[روایات]]:''' [[منابع روایی شیعه]]، [[احادیث]] فراوانی درباره [[تجسم اعمال]] از [[پیامبر]] {{صل}} و [[امامان]] {{عم}} [[نقل]] کرده‌اند<ref>بحارالانوار، ۷/ ۶۹؛ تفسیر برهان‌، ۴/ ۸۷؛ کافی‌، ۲/ ۹- ۱۱؛ محاسن برقی‌، ۱/ ۲۸۸؛ میزان الحکمة، ۲۹۶۱- ۲۱۳۸.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 180.</ref>.
#'''[[دلیل عقلی]] و [[علمی]]:''' گروهی از [[دانشمندان]]، [[تجسم اعمال]] را به دو [[دلیل]] ناممکن دانسته و از این رو، [[آیات]] و [[روایات]] را [[تأویل]] و توجیه کرده‌اند: اول، عمل از مقوله عرض است و پس از صدور از [[انسان]] یا [[مرگ]] وی، معدوم می‌شود و در نتیجه، چیزی [[باقی]] نمی‌ماند تا در [[قیامت]] مجسم‌ شود. دوم، تجسم عمل، از قبیل تبدیل عرض به جوهر است که ممکن نیست<ref>بحارالانوار، ۷/ ۲۳؛ مجمع البیان‌، ۱/ ۴۱۳.</ref>. در برابر، طرفداران [[تجسم اعمال]]، با استناد به متفاوت بودن [[دنیا]] و [[آخرت]] در بسیاری از [[شئون]] و مقتضیات، اشکال‌های مذکور را وارد نمی‌دانند و از [[نصوص]] و [[ظواهر]] [[آیات]] و [[روایات]] دست برنمی‌دارند<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 181.</ref>.
#'''[[دلیل عقلی]] و [[علمی]]:''' گروهی از [[دانشمندان]]، [[تجسم اعمال]] را به دو [[دلیل]] ناممکن دانسته و از این رو، [[آیات]] و [[روایات]] را [[تأویل]] و توجیه کرده‌اند: اول، عمل از مقوله عرض است و پس از صدور از [[انسان]] یا [[مرگ]] وی، معدوم می‌شود و در نتیجه، چیزی باقی نمی‌ماند تا در [[قیامت]] مجسم‌ شود. دوم، تجسم عمل، از قبیل تبدیل عرض به جوهر است که ممکن نیست<ref>بحارالانوار، ۷/ ۲۳؛ مجمع البیان‌، ۱/ ۴۱۳.</ref>. در برابر، طرفداران [[تجسم اعمال]]، با استناد به متفاوت بودن [[دنیا]] و [[آخرت]] در بسیاری از [[شئون]] و مقتضیات، اشکال‌های مذکور را وارد نمی‌دانند و از [[نصوص]] و [[ظواهر]] [[آیات]] و [[روایات]] دست برنمی‌دارند<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 181.</ref>.


==تجسم اعمال در فرهنگ اصطلاحات علم کلام==
==تجسم اعمال در فرهنگ اصطلاحات علم کلام==
*مسئله "تجسم و تجسد [[اعمال]]" حقیقتی بنیادی است که نوع [[آیات]] مربوط به [[قیامت]]، صریحاً و بدون هیچ‌گونه [[نیاز]] به [[اجتهاد]] و [[تأویل]]، آن را [[تبیین]] نموده، این صراحت به اندازه‌ای است که زمینه هرگونه توجیه و تردید برخلاف آن را نزدیک به محال می‌‌نماید. تجسم عمل، بر این نکته و [[باور]] مبتنی است که رابطه میان عمل و جزا در [[آخرت]]، نه قراردادی است و نه از نوع رابطه [[علی]] و معلولی، بلکه میان آنها رابطه عینیت و [[اتحاد]] حکمفرماست؛ یعنی آنچه در [[آخرت]] به عنوان [[پاداش]] یا [[کیفر]] به [[نیکوکاران]] و بدکاران اختصاص می‌‌یابد، تجسم خود عمل آنهاست.
*مسئله "تجسم و تجسد [[اعمال]]" حقیقتی بنیادی است که نوع [[آیات]] مربوط به [[قیامت]]، صریحاً و بدون هیچ‌گونه [[نیاز]] به [[اجتهاد]] و [[تأویل]]، آن را [[تبیین]] نموده، این صراحت به اندازه‌ای است که زمینه هرگونه توجیه و تردید برخلاف آن را نزدیک به محال می‌‌نماید. تجسم عمل، بر این نکته و [[باور]] مبتنی است که رابطه میان عمل و جزا در [[آخرت]]، نه قراردادی است و نه از نوع رابطه [[علی]] و معلولی، بلکه میان آنها رابطه عینیت و [[اتحاد]] حکمفرماست؛ یعنی آنچه در [[آخرت]] به عنوان [[پاداش]] یا [[کیفر]] به [[نیکوکاران]] و بدکاران اختصاص می‌‌یابد، تجسم خود عمل آنهاست.
*به عبارت دیگر، [[اعمال]] ما صورتی ملکی دارد که فانی و موقت و همان است که در این [[جهان]] ظاهر می‌‌شود. نیز دارای صورتی ملکوتی است که پس از صدور از ما هرگز فانی نمی‌شود و از توابع و لوازم جدا ناشدنی ماست.
*به عبارت دیگر، [[اعمال]] ما صورتی ملکی دارد که فانی و موقت و همان است که در این [[جهان]] ظاهر می‌‌شود. نیز دارای صورتی ملکوتی است که پس از صدور از ما هرگز فانی نمی‌شود و از توابع و لوازم جدا ناشدنی ماست.
*[[اعمال]] از نظر وجهه ملکوتی، [[باقی]] است و روزی ما به آنها خواهیم رسید و آنها را با همان وجهه و چهره مشاهده خواهیم کرد. اگر زیبا و لذت‌بخش است، نعیم و اگر [[زشت]] و کریه است، [[آتش]] و جحیم ما خواهد بود<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۷۷.</ref>.
*[[اعمال]] از نظر وجهه ملکوتی، باقی است و روزی ما به آنها خواهیم رسید و آنها را با همان وجهه و چهره مشاهده خواهیم کرد. اگر زیبا و لذت‌بخش است، نعیم و اگر [[زشت]] و کریه است، [[آتش]] و جحیم ما خواهد بود<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۷۷.</ref>.
===[[دلایل قرآنی]] [[تجسم اعمال]]===
===[[دلایل قرآنی]] [[تجسم اعمال]]===
*"[[تجسم اعمال]]" مسئله‌ای است که [[دلایل نقلی]] شرعی فراوانی بر آن اقامه شده است.
*"[[تجسم اعمال]]" مسئله‌ای است که [[دلایل نقلی]] شرعی فراوانی بر آن اقامه شده است.
۲۱۸٬۰۹۰

ویرایش