روح در معارف و سیره سجادی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۶ فوریهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۵۷

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث روح است. "روح" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل روح (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

روح نام مخلوقی ملکوتی و مقرب نزد خداوند است. در قرآن کریم حقیقت روح امری از امرهای پروردگار معرفی شده است: ﴿قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي﴾^[۱] در جایی نیز روح را در کنار ملائکه و جدا از آنها نام برده است: ﴿تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ﴾^[۲]. همچنین می‌فرماید: ﴿يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلَائِكَةُ صَفًّا﴾^[۳]. در روایات است که روح حقیقتی عالی‌تر و بزرگ‌تر از جبرئیل است؛ جبرئیل از جنس فرشتگان است ولی روح از جنس فرشتگان نیست. امام صادق(ع) می‌فرماید: «روح از جبرئیل بزرگ‌تر است، زیرا جبرئیل از سنخ ملائکه است ولی روح از سنخ فرشتگان نیست». امام سپس به این آیه استدلال کرده و می‌فرماید: مگر نمی‌بینی که قرآن می‌فرماید: ﴿تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ﴾. پس معلوم می‌شود روح غیر از فرشتگان است. نیز می‌فرماید: «روح با پیشینیان به جز با پیامبر(ص) نبوده است و با امامان(ع) نیز هست».

امام سجاد(ع) با استناد به قرآن و نزول روح در شب قدر می‌فرماید: «ثُمَّ فَضَّلَ لَيْلَةً وَاحِدَةً مِنْ‏ لَيَالِيهِ‏... وَ سَمَّاهَا لَيْلَةَ الْقَدْرِ، ﴿تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا...﴾^[۴]»^[۵]؛ «آن‌گاه شبی از شب‌های این ماه (رمضان) را برگزید... و آن را شب قدر نامید. در آن شب فرشتگان و روح به فرمان پروردگارشان بر هر یک از بندگان او که بخواهد نازل می‌شود با تقدیری تغییرناپذیر، نیز آن حضرت می‌فرماید: و بر روح که از عالم امر توست درود فرست»^[۶]. امام سجاد(ع) روح را فرمانروای “ملائکه حُجُب” معرفی کرده است: درود بفرست بر روح، آنکه فرمانروای فرشتگان مأمور بر حجاب‌هاست^[۷].^[۸].^[۹]

جستارهای وابسته

منابع

شیرزاد، امیر، مقاله «روح»، دانشنامه صحیفه سجادیه

پانویس

↑ «بگو روح از امر پروردگار من است» سوره اسراء، آیه ۸۵.
↑ «فرشتگان و روح (الامین) در آن، با اذن پروردگارشان برای هر کاری فرود می‌آیند» سوره قدر، آیه ۴.
↑ «روزی که روح و فرشتگان (دیگر) ردیف ایستند» سوره نبأ، آیه ۳۸.
↑ «فرشتگان و روح (الامین) در آن، با اذن پروردگارشان برای هر کاری فرود می‌آیند» سوره قدر، آیه ۴.
↑ دعای ۴۴.
↑ نیایش سوم.
↑ نیایش سوم.
↑ ریاض‌السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین(ع)، سیدعلی خان حسینی حسنی مدنی شیرازی، مؤسسة النشر الاسلامی، قم، ۱۴۰۹، چاپ اول؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم؛ المیزان فی تفسیر القرآن، سیدمحمدحسین طباطبایی، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۳۹۳.
↑ شیرزاد، امیر، مقاله «روح»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۲۴۹.

[1] «بگو روح از امر پروردگار من است» سوره اسراء، آیه ۸۵.

[2] «فرشتگان و روح (الامین) در آن، با اذن پروردگارشان برای هر کاری فرود می‌آیند» سوره قدر، آیه ۴.

[3] «روزی که روح و فرشتگان (دیگر) ردیف ایستند» سوره نبأ، آیه ۳۸.

[4] «فرشتگان و روح (الامین) در آن، با اذن پروردگارشان برای هر کاری فرود می‌آیند» سوره قدر، آیه ۴.

[5] دعای ۴۴.

[6] نیایش سوم.

[7] نیایش سوم.

[8] ریاض‌السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین(ع)، سیدعلی خان حسینی حسنی مدنی شیرازی، مؤسسة النشر الاسلامی، قم، ۱۴۰۹، چاپ اول؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم؛ المیزان فی تفسیر القرآن، سیدمحمدحسین طباطبایی، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۳۹۳.

[9] شیرزاد، امیر، مقاله «روح»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۲۴۹.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۱۰: / خط ۱۰: @@
 ==مقدمه==
-[[روح]] نام مخلوقی ملکوتی و [[مقرب]] نزد [[خداوند]] است. در [[قرآن کریم]] [[حقیقت]] روح امری از امرهای [[پروردگار]] معرفی شده است: {{متن قرآن|قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي}}<ref>«بگو روح از امر پروردگار من است» سوره اسراء، آیه ۸۵.</ref> در جایی نیز روح را در کنار [[ملائکه]] و جدا از آنها نام [[برده]] است: {{متن قرآن|تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ}}<ref>«فرشتگان و روح (الامین) در آن، با اذن پروردگارشان برای هر کاری فرود می‌آیند» سوره قدر، آیه ۴.</ref>. همچنین می‌فرماید: {{متن قرآن|يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلَائِكَةُ صَفًّا}}<ref>«روزی که روح و فرشتگان (دیگر) ردیف ایستند» سوره نبأ، آیه ۳۸.</ref>. در [[روایات]] است که روح حقیقتی عالی‌تر و بزرگ‌تر از [[جبرئیل]] است؛ جبرئیل از جنس [[فرشتگان]] است ولی روح از جنس فرشتگان نیست. [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: «روح از جبرئیل بزرگ‌تر است، زیرا جبرئیل از سنخ ملائکه است ولی روح از سنخ فرشتگان نیست». [[امام]] سپس به این [[آیه]] [[استدلال]] کرده و می‌فرماید: مگر نمی‌بینی که [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ}}. پس معلوم می‌شود روح غیر از فرشتگان است. نیز می‌فرماید: «روح با پیشینیان به جز با [[پیامبر]]{{صل}} نبوده است و با [[امامان]]{{عم}} نیز هست».
+[[روح]] نام مخلوقی ملکوتی و [[مقرب]] نزد [[خداوند]] است. در [[قرآن کریم]] [[حقیقت]] روح امری از امرهای [[پروردگار]] معرفی شده است: {{متن قرآن|قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي}}<ref>«بگو روح از امر پروردگار من است» سوره اسراء، آیه ۸۵.</ref> در جایی نیز روح را در کنار [[ملائکه]] و جدا از آنها نام برده است: {{متن قرآن|تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ}}<ref>«فرشتگان و روح (الامین) در آن، با اذن پروردگارشان برای هر کاری فرود می‌آیند» سوره قدر، آیه ۴.</ref>. همچنین می‌فرماید: {{متن قرآن|يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلَائِكَةُ صَفًّا}}<ref>«روزی که روح و فرشتگان (دیگر) ردیف ایستند» سوره نبأ، آیه ۳۸.</ref>. در [[روایات]] است که روح حقیقتی عالی‌تر و بزرگ‌تر از [[جبرئیل]] است؛ جبرئیل از جنس [[فرشتگان]] است ولی روح از جنس فرشتگان نیست. [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: «روح از جبرئیل بزرگ‌تر است، زیرا جبرئیل از سنخ ملائکه است ولی روح از سنخ فرشتگان نیست». [[امام]] سپس به این [[آیه]] [[استدلال]] کرده و می‌فرماید: مگر نمی‌بینی که [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ}}. پس معلوم می‌شود روح غیر از فرشتگان است. نیز می‌فرماید: «روح با پیشینیان به جز با [[پیامبر]]{{صل}} نبوده است و با [[امامان]]{{عم}} نیز هست».
 [[امام سجاد]]{{ع}} با استناد به قرآن و [[نزول روح در شب قدر]] می‌فرماید: {{متن حدیث|ثُمَّ فَضَّلَ لَيْلَةً وَاحِدَةً مِنْ‏ لَيَالِيهِ‏... وَ سَمَّاهَا لَيْلَةَ الْقَدْرِ، {{متن قرآن|تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا...}}<ref>«فرشتگان و روح (الامین) در آن، با اذن پروردگارشان برای هر کاری فرود می‌آیند» سوره قدر، آیه ۴.</ref>}}<ref>دعای ۴۴.</ref>؛ «آن‌گاه شبی از شب‌های این ماه ([[رمضان]]) را برگزید... و آن را [[شب قدر]] نامید. در آن [[شب]] فرشتگان و روح به [[فرمان]] پروردگارشان بر هر یک از [[بندگان]] او که بخواهد نازل می‌شود با تقدیری تغییرناپذیر، نیز آن [[حضرت]] می‌فرماید: و بر روح که از [[عالم امر]] توست [[درود]] فرست»<ref>نیایش سوم.</ref>.