آثار نفاق در کلام اسلامی

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث آثار نفاق است. "آثار نفاق" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

آثار نفاق در قرآن - آثار نفاق در حدیث - آثار نفاق در نهج البلاغه - آثار نفاق در معارف دعا و زیارات - آثار نفاق در کلام اسلامی - آثار نفاق در اخلاق اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل آثار نفاق (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

پیامدهای نفاق

• نفاق از بیماری‌های باطنی و صفات ناپسند است که آثار زیانباری دارد. از آن جمله است:

1. تباهی ایمان: نفاق ایمان را می‌خورد و ریشه‌هایش را می‌‌خشکاند؛ چنان که امام علی(ع) می‌فرماید: "نفاق، ایمان را تباه می‌کند".
2. بی‌نصیب ماندن از حکمت: نفاق مانع نزول حکمت بر قلب آدمی می‌گردد. حکمت از نعمت‌های ویژه الهی است که خداوند آن را "خیر کثیر" خوانده است. امام علی(ع) می‌فرماید: "حکمت بر قلب منافق نمی‌نشیند مگر آنکه زود بر می‌خیزد". همچنین می‌فرماید: "حکمت، در جست و جوی جایگاه خویش، در سینه منافق بالا و پایین می‌رود تا سرانجام، بر زبان او بنشیند و بیرون رود و مؤمن آن را بشنود و برباید که به حکمت سزاوارتر است".
3. بی‌آبرویی در قیامت: در قیامت چهره‌های منافق آشکار می‌گردد و آبروی او را می‌ریزد. منافقِ چند چهره در آن روزِ "آشکاری نهان‌ها" با زبان‌های شعله‌ور به زبانه‌های آتش به صحنه محشر در می‌آید و آن گاه ندا سر می‌دهند: "این همان است که در دنیا دو روی و دو زبان داشته است". امام علی(ع) به پیروان خویش هشدار می‌دهد و می‌فرماید: "از نفاق بر حذر باشید که هر کس دو روی دارد، پیش خدا آبرو ندارد".
4. بی‌اعتمادی مردمان: از آسیب‌های اجتماعی نفاق آن است که مردم به هر کس دو زبان و دو روی دارد، اعتماد نمی‌کنند و به او دل نمی‌سپارند: "آن که نفاقش بیش‌تر است، وفاقش معلوم نگردد".
5. زشت خویی: نفاق خُلق و خوی آدمی را زشت می‌کند و فضیلت‌های اخلاقی او را از میان می‌برد. امام علی(ع) می‌فرماید: "نفاق، زشت‌ترین خصلت اخلاقی است".

نشانه‌های نفاق

• در روایتی از امام صادق(ع) آمده است که نفاق چهار نشانه دارد: سنگ دلی، چشم خشکی، پای فشاری بر گناه و آزمندی در دنیا. نیز همان امام(ع) می‌فرماید: "سه چیز نشانه منافق است: زبان و درونش با هم مخالف‌اند و قلب و عملش همراه نیستند و ظاهر و باطنش دگرگون‌اند". و پیامبر اسلام(ص) سه نشانه برای نفاق بر می‌شمارد:دروغ در سخن گفتن، وعده را شکستن و در امانت خیانت ورزیدن. همچنین در جایی دیگر چند نشانه دیگر را نیز بر می‌شمارد: لعنت فرستادن به جای سلام گفتن، پرخوری و شکم‌بارگی، غنائم را ربودن، از مساجد گریختن، نماز را به تأخیر انداختن، خویشتن را از دیگران‌ برتر دیدن، شبانگاهان مانند چوب خشک افتادن و روز را به جر و بحث گذراندن.

منابع

• فرهنگ شیعه

جستارهای وابسته

پانویس