حارث بن زهیر ازدی در تراجم و رجال: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۴ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۲۹

آشنایی اجمالی

وی حارث بن زهیر بن عبد شارق از بنوعبدالله بن کعب، تیره‌ای از قبیله ازد است ^[۱]. برخی منابع^[۲]، نام پدرش را «عبد شارق» گفته‌اند که از باب انتساب به جد یا افتادگی معمول در نسب است. سید محسن امین^[۳] حارث را برادر جندب بن زهیر ازدی، از یاران حضرت علی (ع) در جنگ صفین، دانسته است که صحیح نیست. در میان صحابه‌نگاران تنها ابن حجر^[۴] شرح حالش را در بخش دوم الاصابه (صغار صحابه) آورده است و به نقل از ابن کلبی^[۵] می‌گوید: حارث انسان بزرگواری بود که در جنگ جمل در سپاه حضرت علی (ع) بود و با عمرو بن اشرف عتکی که از مردان شجاع و جنگجوی لشکر عایشه بود، مبارزه کرد و هر دو کشته شدند. گفتنی است منابع متعددی به جزئیات درگیری وی با عمرو بن اشرف عتکی پرداخته‌اند که نشان از شجاعت ستودنی حارث دارد، چون گفته‌اند صحنه درگیری چنان بود که هر کس در برابر عمرو قرار می‌گرفت کشته می‌‌شد، ولی حارث به جنگ او رفت و خطاب به عایشه شعری سرود که مضمونش چنین است: «ای بهترین، نمی‌بینی که مردان بسیاری بی‌دست و پا شده‌اند؟» سپس با عمرو درگیر شد و آن قدر بر یکدیگر زخم وارد کردند که بر اثر جراحت آن، هر دو کشته شدند^[۶]. جندب بن عبدالله ازدی گوید: در مدینه نزد عایشه رفتم. او سرگذشت گوینده شعر پیش گفته را جویا شد. وقتی ماجرای حارث را برایش گفتم گریه شدیدی کرد و گفت: ای کاش بیست سال قبل از حادثه جمل مُرده بودم^[۷].^[۸]

جستارهای وابسته

منابع

بانشی، رحمت‌الله، مقاله «حارث بن زهیر ازدی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲

پانویس

↑ ر. ک: ابن کلبی، هشام بن محمد، نسب قد والیمن الکبیر، ج۲، ص۱۹۶؛ ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۳۷۸.
↑ خلیفة بن خیاط، التاریخ طبری، ص۱۴۲؛ ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۳۷۸.
↑ سید محسن امین، أعیان الشیعه، ج۴، ص۲۴۶.
↑ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۱۳۴.
↑ ر. ک: ابن کلبی، هشام بن محمد، نسب قد والیمن الکبیر، ج۲، ص۱۹۶.
↑ دینوری، الاخبار الطوال، ص۱۴۹؛ طبری، تاریخ، ج۴، ص۵۲۰؛ و به اختصار، خلیفة بن خیاط، التاریخ طبری، ص۱۴۲.
↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۶۴؛ امین، سیدمحسن، أعیان الشیعه، ج۴، ص۳۰۷.
↑ بانشی، رحمت‌الله، مقاله «حارث بن زهیر ازدی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص ۴۶۰.

[1] ر. ک: ابن کلبی، هشام بن محمد، نسب قد والیمن الکبیر، ج۲، ص۱۹۶؛ ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۳۷۸.

[2] خلیفة بن خیاط، التاریخ طبری، ص۱۴۲؛ ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۳۷۸.

[3] سید محسن امین، أعیان الشیعه، ج۴، ص۲۴۶.

[4] ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۱۳۴.

[5] ر. ک: ابن کلبی، هشام بن محمد، نسب قد والیمن الکبیر، ج۲، ص۱۹۶.

[6] دینوری، الاخبار الطوال، ص۱۴۹؛ طبری، تاریخ، ج۴، ص۵۲۰؛ و به اختصار، خلیفة بن خیاط، التاریخ طبری، ص۱۴۲.

[7] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۶۴؛ امین، سیدمحسن، أعیان الشیعه، ج۴، ص۳۰۷.

[8] بانشی، رحمت‌الله، مقاله «حارث بن زهیر ازدی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص ۴۶۰.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

@@ خط ۶: / خط ۶: @@
 }}
 == آشنایی اجمالی ==
-وی [[حارث بن زهیر بن عبد شارق]] از [[بنوعبدالله بن کعب]]، تیره‌ای از [[قبیله ازد]] است <ref>ر.ک: ابن کلبی، هشام بن محمد، نسب قد والیمن الکبیر، ج۲، ص۱۹۶؛ ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۳۷۸.</ref>. برخی منابع<ref>خلیفة بن خیاط، التاریخ طبری، ص۱۴۲؛ ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۳۷۸.</ref>، نام پدرش را «عبد شارق» گفته‌اند که از باب انتساب به جد یا افتادگی معمول در [[نسب]] است. [[سید محسن امین]]<ref>سید محسن امین، أعیان الشیعه، ج۴، ص۲۴۶.</ref> حارث را [[برادر]] [[جندب بن زهیر ازدی]]، از [[یاران حضرت علی]]{{ع}} در [[جنگ صفین]]، دانسته است که صحیح نیست. در میان [[صحابه‌نگاران]] تنها [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۱۳۴.</ref> شرح حالش را در بخش دوم [[الاصابه]] (صغار [[صحابه]]) آورده است و به نقل از [[ابن کلبی]]<ref>ر.ک: ابن کلبی، هشام بن محمد، نسب قد والیمن الکبیر، ج۲، ص۱۹۶.</ref> می‌گوید: حارث [[انسان]] [[بزرگواری]] بود که در [[جنگ جمل]] در [[سپاه حضرت علی]]{{ع}} بود و با [[عمرو بن اشرف عتکی]] که از مردان [[شجاع]] و جنگجوی [[لشکر]] [[عایشه]] بود، [[مبارزه]] کرد و هر دو کشته شدند. گفتنی است منابع متعددی به جزئیات درگیری وی با عمرو بن اشرف عتکی پرداخته‌اند که نشان از [[شجاعت]] ستودنی حارث دارد، چون گفته‌اند صحنه درگیری چنان بود که هر کس در برابر عمرو قرار می‌گرفت کشته می‌‌شد، ولی حارث به [[جنگ]] او رفت و خطاب به عایشه شعری سرود که مضمونش چنین است: «ای بهترین، نمی‌بینی که مردان بسیاری بی‌دست و پا شده‌اند؟» سپس با عمرو درگیر شد و آن قدر بر یکدیگر زخم وارد کردند که بر اثر جراحت آن، هر دو کشته شدند<ref>دینوری، الاخبار الطوال، ص۱۴۹؛ طبری، تاریخ، ج۴، ص۵۲۰؛ و به اختصار، خلیفة بن خیاط، التاریخ طبری، ص۱۴۲.</ref>. [[جندب بن عبدالله ازدی]] گوید: در [[مدینه]] نزد عایشه رفتم. او سرگذشت گوینده [[شعر]] پیش گفته را جویا شد. وقتی ماجرای حارث را برایش گفتم [[گریه]] شدیدی کرد و گفت: ای کاش بیست سال قبل از [[حادثه جمل]] مُرده بودم<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۶۴؛ امین، سیدمحسن، أعیان الشیعه، ج۴، ص۳۰۷.</ref>.<ref>[[رحمت‌الله بانشی|بانشی، رحمت‌الله]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «حارث بن زهیر ازدی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص ۴۶۰.</ref>
+وی [[حارث بن زهیر بن عبد شارق]] از [[بنوعبدالله بن کعب]]، تیره‌ای از [[قبیله ازد]] است <ref>ر. ک: ابن کلبی، هشام بن محمد، نسب قد والیمن الکبیر، ج۲، ص۱۹۶؛ ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۳۷۸.</ref>. برخی منابع<ref>خلیفة بن خیاط، التاریخ طبری، ص۱۴۲؛ ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۳۷۸.</ref>، نام پدرش را «عبد شارق» گفته‌اند که از باب انتساب به جد یا افتادگی معمول در [[نسب]] است. [[سید محسن امین]]<ref>سید محسن امین، أعیان الشیعه، ج۴، ص۲۴۶.</ref> حارث را [[برادر]] [[جندب بن زهیر ازدی]]، از [[یاران حضرت علی]] {{ع}} در [[جنگ صفین]]، دانسته است که صحیح نیست. در میان [[صحابه‌نگاران]] تنها [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۱۳۴.</ref> شرح حالش را در بخش دوم [[الاصابه]] (صغار [[صحابه]]) آورده است و به نقل از [[ابن کلبی]]<ref>ر. ک: ابن کلبی، هشام بن محمد، نسب قد والیمن الکبیر، ج۲، ص۱۹۶.</ref> می‌گوید: حارث [[انسان]] [[بزرگواری]] بود که در [[جنگ جمل]] در [[سپاه حضرت علی]] {{ع}} بود و با [[عمرو بن اشرف عتکی]] که از مردان [[شجاع]] و جنگجوی [[لشکر]] [[عایشه]] بود، [[مبارزه]] کرد و هر دو کشته شدند. گفتنی است منابع متعددی به جزئیات درگیری وی با عمرو بن اشرف عتکی پرداخته‌اند که نشان از [[شجاعت]] ستودنی حارث دارد، چون گفته‌اند صحنه درگیری چنان بود که هر کس در برابر عمرو قرار می‌گرفت کشته می‌‌شد، ولی حارث به [[جنگ]] او رفت و خطاب به عایشه شعری سرود که مضمونش چنین است: «ای بهترین، نمی‌بینی که مردان بسیاری بی‌دست و پا شده‌اند؟» سپس با عمرو درگیر شد و آن قدر بر یکدیگر زخم وارد کردند که بر اثر جراحت آن، هر دو کشته شدند<ref>دینوری، الاخبار الطوال، ص۱۴۹؛ طبری، تاریخ، ج۴، ص۵۲۰؛ و به اختصار، خلیفة بن خیاط، التاریخ طبری، ص۱۴۲.</ref>. [[جندب بن عبدالله ازدی]] گوید: در [[مدینه]] نزد عایشه رفتم. او سرگذشت گوینده [[شعر]] پیش گفته را جویا شد. وقتی ماجرای حارث را برایش گفتم [[گریه]] شدیدی کرد و گفت: ای کاش بیست سال قبل از [[حادثه جمل]] مُرده بودم<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۶۴؛ امین، سیدمحسن، أعیان الشیعه، ج۴، ص۳۰۷.</ref>.<ref>[[رحمت‌الله بانشی|بانشی، رحمت‌الله]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «حارث بن زهیر ازدی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص ۴۶۰.</ref>
 == جستارهای وابسته ==