حجابت: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۴ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۳۵

مقدمه

حجابت، مشتق از "حجب" به معنای دربانی بود و شخص دارای این سمت را حاجب می‌گفتند^[۱]. وظیفۀ حاجب، دادن اجازۀ ورود به مردم، نزد حاکم و خلیفه بود. این امر، جهت حفظ هیبت و شوکت حاکم صورت می‌گرفت. خلفای راشدین، حاجبی نداشتند و مردم بدون واسطه به حضور پذیرفته می‌شدند، ولی "معاویة بن ابی سفیان" نخستین بار، بنا به پیشنهاد "زیاد بن ابیه" آن را باب کرد و برای خود حاجب برگزید؛ تا جایی که حضور مردم نزد خلیفه طبقه‌بندی شده بود؛ به گونه‌ای که اهل خانواده، اهل سن، اهل ادب و فضل به ترتیب وارد می‌شدند. با این همه، چهارگروه در همه حال، اجازۀ ورود داشتند، از جمله: مؤذن، طارق اللیل (داروغه)، رسول ثغور (پیک مرزها) و صاحب طعام (متصدّی غذا). دولت بنی عباس ملاقات خلیفه با مردم را محدودتر کرد و جز در امور مهمّ، ملاقاتی صورت نمی‌گرفت و همواره میان مردم و خلیفه، دو دار وجود داشت "دارالخاصه" و "دارالعامه"^[۲]. ابن خلدون محدودیت مزبور را "حجاب ثانی" نامید^[۳]^[۴].

منابع

فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی

پانویس

↑ صبح الاعشی، ج۳، ص۲۷۳؛ لغت‌نامه دهخدا، ج۵، ص۸۷۰۴.
↑ تاریخ التمدن الاسلامی، ج۲، ص۲۵۲؛ تاریخ الاسلام، ج۲، ص۲۶۴؛ تاریخ بیهقی، کتاب المحاسن و المساوی، ج۱، ص۱۲۴.
↑ مقدمه ابن خلدون، ص۲۹۰.
↑ فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص ۷۷.

[1] صبح الاعشی، ج۳، ص۲۷۳؛ لغت‌نامه دهخدا، ج۵، ص۸۷۰۴.

[2] تاریخ التمدن الاسلامی، ج۲، ص۲۵۲؛ تاریخ الاسلام، ج۲، ص۲۶۴؛ تاریخ بیهقی، کتاب المحاسن و المساوی، ج۱، ص۱۲۴.

[3] مقدمه ابن خلدون، ص۲۹۰.

[4] فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص ۷۷.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[حجابت در قرآن]] - [[حجابت در حدیث]] - [[حجابت در فقه اسلامی]] - [[حجابت در فقه سیاسی]]| پرسش مرتبط  = حجابت (پرسش)}}
-==مقدمه==
+== مقدمه ==
 حجابت، مشتق از "حجب" به معنای دربانی بود و شخص دارای این سمت را [[حاجب]] می‌گفتند<ref>صبح الاعشی، ج۳، ص۲۷۳؛ لغت‌نامه دهخدا، ج۵، ص۸۷۰۴.</ref>. وظیفۀ [[حاجب]]، دادن اجازۀ ورود به [[مردم]]، نزد [[حاکم]] و [[خلیفه]] بود. این امر، جهت [[حفظ]] [[هیبت]] و [[شوکت]] [[حاکم]] صورت می‌گرفت. [[خلفای راشدین]]، حاجبی نداشتند و [[مردم]] بدون واسطه به حضور پذیرفته می‌شدند، ولی "[[معاویة بن ابی سفیان]]" نخستین بار، بنا به پیشنهاد "[[زیاد بن ابیه]]" آن را باب کرد و برای خود [[حاجب]] برگزید؛ تا جایی که حضور [[مردم]] نزد [[خلیفه]] طبقه‌بندی شده بود؛ به گونه‌ای که [[اهل]] [[خانواده]]، [[اهل]] سن، [[اهل]] [[ادب]] و [[فضل]] به ترتیب وارد می‌شدند.
 با این همه، چهارگروه در همه حال، اجازۀ ورود داشتند، از جمله: [[مؤذن]]، طارق اللیل (داروغه)، [[رسول]] [[ثغور]] (پیک مرزها) و صاحب طعام (متصدّی [[غذا]]).