شمایل پیامبر خاتم در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
خط ۱: خط ۱:
{{نبوت}}
{{نبوت}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[شمایل پیامبر خاتم در قرآن]] - [[شمایل پیامبر خاتم در حدیث]] - [[شمایل پیامبر خاتم در نهج البلاغه]] - [[شمایل پیامبر خاتم در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = شمایل پیامبر خاتم (پرسش)}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[شمایل پیامبر خاتم در قرآن]] - [[شمایل پیامبر خاتم در حدیث]] - [[شمایل پیامبر خاتم در نهج البلاغه]] - [[شمایل پیامبر خاتم در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = شمایل پیامبر خاتم (پرسش)}}
==[[شمایل]] و [[سجایای اخلاقی رسول خدا]]==
== [[شمایل]] و [[سجایای اخلاقی رسول خدا]] ==
[[عبدالله بن عمران]]، از قول مردی از [[انصار]] چنین نقل می‌کند که او از [[علی]]{{ع}} در [[مسجد کوفه]] درباره ویژگی‌های بدنی رسول خدا{{صل}} پرسید، آن [[حضرت]] فرمود: "رسول خدا{{صل}} سپید چهره و رنگ رخسارش گلفام، چشمانش سیاه و درشت<ref>و مانند این بود که سرمه کشیده؛ بلاذری، ج۲، ص۱۹.</ref>، موهایش صاف و نرم و ریش آن حضرت انبوه، گونه‌هایش کم‌گوشت و استخوانی و گردنش چون جام سیمین بود. زلف داشت. از زیر گلو تا زیر نافش، مویی چون [[نی]] رسته بود و هنگام [[راه رفتن]]، اندکی به جلو متمایل می‌شد، همچون کسی که از سرازیری‌ها فرود می‌آید. هنگام برخاستن، چابک و سریع بود. هر گاه به سویی بر می‌گشت، با تمام [[بدن]] خود بر می‌گشت. دانه‌های عرق بر چهره‌اش چون مروارید بود"<ref>ابن سعد، ج۱، ص۳۹۰ ترجمه دامغانی؛ همچنین ر.ک: نهج البلاغه، خطبه ۱۶۱؛ ابن هشام، ج۲، ص۴۲.</ref>. آن حضرت [[سبیل]] خود را کوتاه می‌کرد<ref>ابن سعد، ج۱، ص۳۲۲.</ref>. موهای سرش نه صاف و نه پیچیده <ref>طبری، ج۳، ص۲۳.</ref>، و تا لاله‌های گوشش آویخته بود. صورتش چون [[خورشید و ماه]] گرد بود <ref>ابن سعد، ج۱، ص۳۱۹.</ref>. بازوهایی سفید و مژگانی بلند<ref>ابن سعد، ج۱، ص۳۱۸.</ref>، انگشتانی [[قوی]]<ref>ابن سعد، ج۱، ص۳۲۱.</ref> و دست و پایی ورزیده داشت<ref>ابن سعد، ج۱، ص۳۱۵.</ref> و در [[حمله]]، سخت [[متهور]] و دلیر بود<ref>ابن سعد، ج۱، ص۴۱۹.</ref>. [[هند بن ابی‌هاله]] گوید: رسول خدا{{صل}} دارای فخامت بود و رویش چون شب ماه چهارده می‌درخشید. قامتش رسا، سرش بزرگ و... باریکی کف پایش خالی و کم گوشت بود. هنگامی که [[راه]] می‌رفت، با [[وقار]] حرکت می‌کرد و گام‌ها را گشاده برمی‌داشت<ref>کوفی، ص۱۸؛ ترمذی، ص۱۹؛ طبرانی، کبیر، ج۲۲، ص۱۵۵.</ref>.
[[عبدالله بن عمران]]، از قول مردی از [[انصار]] چنین نقل می‌کند که او از [[علی]] {{ع}} در [[مسجد کوفه]] درباره ویژگی‌های بدنی رسول خدا {{صل}} پرسید، آن [[حضرت]] فرمود: "رسول خدا {{صل}} سپید چهره و رنگ رخسارش گلفام، چشمانش سیاه و درشت<ref>و مانند این بود که سرمه کشیده؛ بلاذری، ج۲، ص۱۹.</ref>، موهایش صاف و نرم و ریش آن حضرت انبوه، گونه‌هایش کم‌گوشت و استخوانی و گردنش چون جام سیمین بود. زلف داشت. از زیر گلو تا زیر نافش، مویی چون [[نی]] رسته بود و هنگام [[راه رفتن]]، اندکی به جلو متمایل می‌شد، همچون کسی که از سرازیری‌ها فرود می‌آید. هنگام برخاستن، چابک و سریع بود. هر گاه به سویی بر می‌گشت، با تمام [[بدن]] خود بر می‌گشت. دانه‌های عرق بر چهره‌اش چون مروارید بود"<ref>ابن سعد، ج۱، ص۳۹۰ ترجمه دامغانی؛ همچنین ر. ک: نهج البلاغه، خطبه ۱۶۱؛ ابن هشام، ج۲، ص۴۲.</ref>. آن حضرت [[سبیل]] خود را کوتاه می‌کرد<ref>ابن سعد، ج۱، ص۳۲۲.</ref>. موهای سرش نه صاف و نه پیچیده <ref>طبری، ج۳، ص۲۳.</ref>، و تا لاله‌های گوشش آویخته بود. صورتش چون [[خورشید و ماه]] گرد بود <ref>ابن سعد، ج۱، ص۳۱۹.</ref>. بازوهایی سفید و مژگانی بلند<ref>ابن سعد، ج۱، ص۳۱۸.</ref>، انگشتانی [[قوی]]<ref>ابن سعد، ج۱، ص۳۲۱.</ref> و دست و پایی ورزیده داشت<ref>ابن سعد، ج۱، ص۳۱۵.</ref> و در [[حمله]]، سخت [[متهور]] و دلیر بود<ref>ابن سعد، ج۱، ص۴۱۹.</ref>. [[هند بن ابی‌هاله]] گوید: رسول خدا {{صل}} دارای فخامت بود و رویش چون شب ماه چهارده می‌درخشید. قامتش رسا، سرش بزرگ و... باریکی کف پایش خالی و کم گوشت بود. هنگامی که [[راه]] می‌رفت، با [[وقار]] حرکت می‌کرد و گام‌ها را گشاده برمی‌داشت<ref>کوفی، ص۱۸؛ ترمذی، ص۱۹؛ طبرانی، کبیر، ج۲۲، ص۱۵۵.</ref>.


در جریان [[هجرت]] آن حضرت به یثرب، [[ام معبد]] مشخصات ظاهری و شمایل رسول خدا{{صل}} را برای همسرش [[ابومعبد]] چنین [[وصف]] کرد: مردی دیدم با ظاهری سخت آراسته، چهره‌ای درخشان و [[اخلاقی]] بسیار [[پسندیده]]، نه [[بیماری]] داشت و نه اندامش بی‌تناسب بود. چهره‌اش سخت گیرا و [[زیبا]] بود. چشمانی سیاه همراه با مژه‌هایی بلند داشت. صدایش رسا، گردنش افراخته و ریشش انبوه و نسبتاً بلند و ابروانش پیوسته بود. هرگاه [[سکوت]] می‌کرد، وقاری خاص داشت و چون لب به سخن می‌گشود، بزرگ منشی و [[علو]] مرتبه‌اش آشکار می‌گردید. از دور سخت بامهابت و شکوه‌مند می‌نمود و از نزدیک، خوش محضر و شیرین گفتار. کلامش مختصر و [[پسندیده]] بود؛ نه کم و نه بیش گویی سخن او چون رشته‌های گهر بود که پراکنده شود. متونه وسط القامه بود؛ نه بلند بود و نه کوتاه به چشم می‌آمد. شاخه‌ای بود که اگر میان دو شاخه دیگر قرار می‌گرفت، از هر سه برازنده‌تر می‌نمود. دوستانی داشت که سخت شیفته‌اش بودند. چون او سخن می‌گفت، آنها سکوت می‌کردند و گوش فرا می‌دادند و چون [[فرمان]] می‌داد، به اجرای آن مبادرت می‌کردند. فرمانش روان بود و به [[جان]] آن را می‌خریدند. نه اخمو بود و نه [[ستم‌گر]]؛ [[درود]] [[خدا]] بر او باد! [[ابو معبد]] گفت: [[سوگند]] به خدا که او همان [[پیامبر]] [[قریش]] است<ref>بیهقی، دلائل، ج۱، ص۱۴۳؛ ر.ک: طبری، ج۱۱، ص۵۷۸؛ مقریزی، ج۵، ص۲۰۵.</ref>. سپس ابو معبد به دنبال این توصیف [[آرزو]] کرد که اگر [[رسول خدا]]{{صل}} را دریابد، در شمار پاران ایشان درآید<ref>ابن سعد، ج۱، ص۱۷۸؛ برای آگاهی بیشتر از اوصاف ظاهری رسول خدا{{صل}} و، ر.ک: یعقوبی، ج۲، ص۱۱۶.</ref>.<ref>[[رمضان محمدی|محمدی، رمضان]]، [[دانشنامه سیره نبوی (کتاب)|مقاله «محمد رسول الله»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۴۱-۴۲.</ref>
در جریان [[هجرت]] آن حضرت به یثرب، [[ام معبد]] مشخصات ظاهری و شمایل رسول خدا {{صل}} را برای همسرش [[ابومعبد]] چنین [[وصف]] کرد: مردی دیدم با ظاهری سخت آراسته، چهره‌ای درخشان و [[اخلاقی]] بسیار [[پسندیده]]، نه [[بیماری]] داشت و نه اندامش بی‌تناسب بود. چهره‌اش سخت گیرا و [[زیبا]] بود. چشمانی سیاه همراه با مژه‌هایی بلند داشت. صدایش رسا، گردنش افراخته و ریشش انبوه و نسبتاً بلند و ابروانش پیوسته بود. هرگاه [[سکوت]] می‌کرد، وقاری خاص داشت و چون لب به سخن می‌گشود، بزرگ منشی و [[علو]] مرتبه‌اش آشکار می‌گردید. از دور سخت بامهابت و شکوه‌مند می‌نمود و از نزدیک، خوش محضر و شیرین گفتار. کلامش مختصر و [[پسندیده]] بود؛ نه کم و نه بیش گویی سخن او چون رشته‌های گهر بود که پراکنده شود. متونه وسط القامه بود؛ نه بلند بود و نه کوتاه به چشم می‌آمد. شاخه‌ای بود که اگر میان دو شاخه دیگر قرار می‌گرفت، از هر سه برازنده‌تر می‌نمود. دوستانی داشت که سخت شیفته‌اش بودند. چون او سخن می‌گفت، آنها سکوت می‌کردند و گوش فرا می‌دادند و چون [[فرمان]] می‌داد، به اجرای آن مبادرت می‌کردند. فرمانش روان بود و به [[جان]] آن را می‌خریدند. نه اخمو بود و نه [[ستم‌گر]]؛ [[درود]] [[خدا]] بر او باد! [[ابو معبد]] گفت: [[سوگند]] به خدا که او همان [[پیامبر]] [[قریش]] است<ref>بیهقی، دلائل، ج۱، ص۱۴۳؛ ر. ک: طبری، ج۱۱، ص۵۷۸؛ مقریزی، ج۵، ص۲۰۵.</ref>. سپس ابو معبد به دنبال این توصیف [[آرزو]] کرد که اگر [[رسول خدا]] {{صل}} را دریابد، در شمار پاران ایشان درآید<ref>ابن سعد، ج۱، ص۱۷۸؛ برای آگاهی بیشتر از اوصاف ظاهری رسول خدا {{صل}} و، ر. ک: یعقوبی، ج۲، ص۱۱۶.</ref>.<ref>[[رمضان محمدی|محمدی، رمضان]]، [[دانشنامه سیره نبوی (کتاب)|مقاله «محمد رسول الله»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۴۱-۴۲.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
خط ۲۲: خط ۲۲:
  | ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->
  | کپی‌کاری = <!--از چند منبع ، از تک منبع، ندارد-->
  | کپی‌کاری = <!--از چند منبع، از تک منبع، ندارد-->
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->
  | ارزیابی=<!--نشده، اولیه، نهایی-->نشده
  | ارزیابی=<!--نشده، اولیه، نهایی-->نشده

نسخهٔ ‏۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۱۰

شمایل و سجایای اخلاقی رسول خدا

عبدالله بن عمران، از قول مردی از انصار چنین نقل می‌کند که او از علی (ع) در مسجد کوفه درباره ویژگی‌های بدنی رسول خدا (ص) پرسید، آن حضرت فرمود: "رسول خدا (ص) سپید چهره و رنگ رخسارش گلفام، چشمانش سیاه و درشت[۱]، موهایش صاف و نرم و ریش آن حضرت انبوه، گونه‌هایش کم‌گوشت و استخوانی و گردنش چون جام سیمین بود. زلف داشت. از زیر گلو تا زیر نافش، مویی چون نی رسته بود و هنگام راه رفتن، اندکی به جلو متمایل می‌شد، همچون کسی که از سرازیری‌ها فرود می‌آید. هنگام برخاستن، چابک و سریع بود. هر گاه به سویی بر می‌گشت، با تمام بدن خود بر می‌گشت. دانه‌های عرق بر چهره‌اش چون مروارید بود"[۲]. آن حضرت سبیل خود را کوتاه می‌کرد[۳]. موهای سرش نه صاف و نه پیچیده [۴]، و تا لاله‌های گوشش آویخته بود. صورتش چون خورشید و ماه گرد بود [۵]. بازوهایی سفید و مژگانی بلند[۶]، انگشتانی قوی[۷] و دست و پایی ورزیده داشت[۸] و در حمله، سخت متهور و دلیر بود[۹]. هند بن ابی‌هاله گوید: رسول خدا (ص) دارای فخامت بود و رویش چون شب ماه چهارده می‌درخشید. قامتش رسا، سرش بزرگ و... باریکی کف پایش خالی و کم گوشت بود. هنگامی که راه می‌رفت، با وقار حرکت می‌کرد و گام‌ها را گشاده برمی‌داشت[۱۰].

در جریان هجرت آن حضرت به یثرب، ام معبد مشخصات ظاهری و شمایل رسول خدا (ص) را برای همسرش ابومعبد چنین وصف کرد: مردی دیدم با ظاهری سخت آراسته، چهره‌ای درخشان و اخلاقی بسیار پسندیده، نه بیماری داشت و نه اندامش بی‌تناسب بود. چهره‌اش سخت گیرا و زیبا بود. چشمانی سیاه همراه با مژه‌هایی بلند داشت. صدایش رسا، گردنش افراخته و ریشش انبوه و نسبتاً بلند و ابروانش پیوسته بود. هرگاه سکوت می‌کرد، وقاری خاص داشت و چون لب به سخن می‌گشود، بزرگ منشی و علو مرتبه‌اش آشکار می‌گردید. از دور سخت بامهابت و شکوه‌مند می‌نمود و از نزدیک، خوش محضر و شیرین گفتار. کلامش مختصر و پسندیده بود؛ نه کم و نه بیش گویی سخن او چون رشته‌های گهر بود که پراکنده شود. متونه وسط القامه بود؛ نه بلند بود و نه کوتاه به چشم می‌آمد. شاخه‌ای بود که اگر میان دو شاخه دیگر قرار می‌گرفت، از هر سه برازنده‌تر می‌نمود. دوستانی داشت که سخت شیفته‌اش بودند. چون او سخن می‌گفت، آنها سکوت می‌کردند و گوش فرا می‌دادند و چون فرمان می‌داد، به اجرای آن مبادرت می‌کردند. فرمانش روان بود و به جان آن را می‌خریدند. نه اخمو بود و نه ستم‌گر؛ درود خدا بر او باد! ابو معبد گفت: سوگند به خدا که او همان پیامبر قریش است[۱۱]. سپس ابو معبد به دنبال این توصیف آرزو کرد که اگر رسول خدا (ص) را دریابد، در شمار پاران ایشان درآید[۱۲].[۱۳]

منابع

پانویس

  1. و مانند این بود که سرمه کشیده؛ بلاذری، ج۲، ص۱۹.
  2. ابن سعد، ج۱، ص۳۹۰ ترجمه دامغانی؛ همچنین ر. ک: نهج البلاغه، خطبه ۱۶۱؛ ابن هشام، ج۲، ص۴۲.
  3. ابن سعد، ج۱، ص۳۲۲.
  4. طبری، ج۳، ص۲۳.
  5. ابن سعد، ج۱، ص۳۱۹.
  6. ابن سعد، ج۱، ص۳۱۸.
  7. ابن سعد، ج۱، ص۳۲۱.
  8. ابن سعد، ج۱، ص۳۱۵.
  9. ابن سعد، ج۱، ص۴۱۹.
  10. کوفی، ص۱۸؛ ترمذی، ص۱۹؛ طبرانی، کبیر، ج۲۲، ص۱۵۵.
  11. بیهقی، دلائل، ج۱، ص۱۴۳؛ ر. ک: طبری، ج۱۱، ص۵۷۸؛ مقریزی، ج۵، ص۲۰۵.
  12. ابن سعد، ج۱، ص۱۷۸؛ برای آگاهی بیشتر از اوصاف ظاهری رسول خدا (ص) و، ر. ک: یعقوبی، ج۲، ص۱۱۶.
  13. محمدی، رمضان، مقاله «محمد رسول الله»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۴۱-۴۲.