وقار در معارف و سیره سجادی: تفاوت میان نسخه‌ها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
}} | }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
واژه "[[وقار]]" به معنای [[آرامش]]، [[طمأنینه]]، استغنا و [[مناعت طبع]] است<ref>لغت‌نامه دهخدا.</ref>. برخی گفته‌اند: "وقار"آرامش ظاهری اعضا و جوارح و "[[سکینه]]"آرامش [[باطنی]] و [[دل]] است. | واژه "[[وقار]]" به معنای [[آرامش]]، [[طمأنینه]]، استغنا و [[مناعت طبع]] است<ref>لغت‌نامه دهخدا.</ref>. برخی گفته‌اند: "وقار"آرامش ظاهری اعضا و جوارح و "[[سکینه]]"آرامش [[باطنی]] و [[دل]] است. | ||
[[قرآن کریم]]، آرامش در [[راه رفتن]] و [[رفتار]] بزرگ‌منشانه نسبت به افراد [[نادان]] را که از مصادیق وقار شمرده می‌شود، ستوده است<ref>{{متن قرآن|وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا}} «و بندگان (خداوند) بخشنده آنانند که بر زمین فروتنانه گام برمی‌دارند و هرگاه نادانان با آنان سخن سر کنند پاسخی نرم گویند» سوره فرقان، آیه ۶۳.</ref> و [[امام صادق]]{{ع}} سرعت حرکت را ضد وقار و موجب [[تخریب]] [[شخصیت انسان]] خوانده است<ref>تحف العقول، ص۳۶.</ref>. از منظر [[امام علی]]{{ع}}، [[کم‌گویی]] عامل وقار است<ref>غررالحکم، ج۳، ص۹۸.</ref>. | [[قرآن کریم]]، آرامش در [[راه رفتن]] و [[رفتار]] بزرگ‌منشانه نسبت به افراد [[نادان]] را که از مصادیق وقار شمرده می‌شود، ستوده است<ref>{{متن قرآن|وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا}} «و بندگان (خداوند) بخشنده آنانند که بر زمین فروتنانه گام برمی‌دارند و هرگاه نادانان با آنان سخن سر کنند پاسخی نرم گویند» سوره فرقان، آیه ۶۳.</ref> و [[امام صادق]] {{ع}} سرعت حرکت را ضد وقار و موجب [[تخریب]] [[شخصیت انسان]] خوانده است<ref>تحف العقول، ص۳۶.</ref>. از منظر [[امام علی]] {{ع}}، [[کم‌گویی]] عامل وقار است<ref>غررالحکم، ج۳، ص۹۸.</ref>. | ||
[[امام سجاد]]{{ع}} ظرفیت فراوان، [[بزرگ‌منشی]]، دریادلی و [[قدرت]] [[تحمل]] بسیار را نشانه وقار و از صفات [[انسان]] [[مؤمن]] معرفی کرده است: «خداوندا!... وجودم را به صفت [[نرم‌خویی]]... و سنگینی و وقار بیارای»<ref>نیایش بیستم.</ref>. | [[امام سجاد]] {{ع}} ظرفیت فراوان، [[بزرگ‌منشی]]، دریادلی و [[قدرت]] [[تحمل]] بسیار را نشانه وقار و از صفات [[انسان]] [[مؤمن]] معرفی کرده است: «خداوندا!... وجودم را به صفت [[نرم‌خویی]]... و سنگینی و وقار بیارای»<ref>نیایش بیستم.</ref>. | ||
باید توجه داشت که وقار و سنگینی در رفتار و [[منش]] انسان ناشی از آرامش و [[ثبات]] [[قلب]] است لذا [[امام]]{{ع}} عرضه می‌دارد: «بارخدایا! دلم را به آنچه نزد توست آرام و مطمئن نمای... و [[توانگری]]، [[عفت]]، [[آسایش]]، [[سلامتی]]، تندرستی، [[گشایش]] [[رزق]]، آرامش و [[عافیت]] را یک‌جا نصیب من گردان»<ref>نیایش چهل‌وهفتم.</ref>. | باید توجه داشت که وقار و سنگینی در رفتار و [[منش]] انسان ناشی از آرامش و [[ثبات]] [[قلب]] است لذا [[امام]] {{ع}} عرضه می‌دارد: «بارخدایا! دلم را به آنچه نزد توست آرام و مطمئن نمای... و [[توانگری]]، [[عفت]]، [[آسایش]]، [[سلامتی]]، تندرستی، [[گشایش]] [[رزق]]، آرامش و [[عافیت]] را یک‌جا نصیب من گردان»<ref>نیایش چهل‌وهفتم.</ref>. | ||
[[امام زین‌العابدین]]{{ع}}، [[رضایت]] [[راستین]] از [[تقدیر الهی]] را موجب [[آرامش نفس]] خوانده و فرموده است: «بارخدایا! ژرفای [[حقیقت]] را روزی من ساز تا در حالت [[ترس]]، [[آسودگی]]، [[خشنودی]]، [[خشم]]، زیان و سود؛ [[روحانیت]]، رضایت و آرامش [[جان]] خود را در انجام وظایفی که نسبت به تو دارم به نیکویی [[احساس]] کنم»<ref>نیایش بیست‌ودوم.</ref>. | [[امام زین‌العابدین]] {{ع}}، [[رضایت]] [[راستین]] از [[تقدیر الهی]] را موجب [[آرامش نفس]] خوانده و فرموده است: «بارخدایا! ژرفای [[حقیقت]] را روزی من ساز تا در حالت [[ترس]]، [[آسودگی]]، [[خشنودی]]، [[خشم]]، زیان و سود؛ [[روحانیت]]، رضایت و آرامش [[جان]] خود را در انجام وظایفی که نسبت به تو دارم به نیکویی [[احساس]] کنم»<ref>نیایش بیست‌ودوم.</ref>. | ||
همچنین از [[خداوند]] تقاضا کرده است که آرامش و وقار را از دل [[دشمنان]] دور نماید: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ أَخْلِ قُلُوبَهُمْ مِنَ الْأَمَنَةِ}}<ref>دعای ۲۷.</ref>؛ «بارخدایا! قلب آنان (دشمنان) را از آرامش تھی گردان».<ref>الصحیفة السجادیة، امام زین‌العابدین{{ع}}، نشر الهادی، قم، ۱۴۱۸؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵؛ صحیفه سجادیه، ترجمه حسین انصاریان، انتشارات پیام آزادی، تهران، ۱۳۷۴؛ قرآن حکیم، ترجمه آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی، دارالقرآن الکریم، قم، ۱۳۷۳؛ لغت‌نامه، علی‌اکبر دهخدا، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، ۱۳۷۴.</ref>.<ref>[[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «وقار»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۵۲۶.</ref> | همچنین از [[خداوند]] تقاضا کرده است که آرامش و وقار را از دل [[دشمنان]] دور نماید: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ أَخْلِ قُلُوبَهُمْ مِنَ الْأَمَنَةِ}}<ref>دعای ۲۷.</ref>؛ «بارخدایا! قلب آنان (دشمنان) را از آرامش تھی گردان».<ref>الصحیفة السجادیة، امام زین‌العابدین {{ع}}، نشر الهادی، قم، ۱۴۱۸؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵؛ صحیفه سجادیه، ترجمه حسین انصاریان، انتشارات پیام آزادی، تهران، ۱۳۷۴؛ قرآن حکیم، ترجمه آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی، دارالقرآن الکریم، قم، ۱۳۷۳؛ لغت‌نامه، علی‌اکبر دهخدا، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، ۱۳۷۴.</ref>.<ref>[[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «وقار»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۵۲۶.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۴۰
این مدخل زیرشاخهٔ بحث وقار است. وقار از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: وقار در قرآن - وقار در حدیث - وقار در اخلاق اسلامی - وقار در معارف دعا و زیارات - وقار در معارف و سیره سجادی - وقار در معارف و سیره رضوی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
واژه "وقار" به معنای آرامش، طمأنینه، استغنا و مناعت طبع است[۱]. برخی گفته‌اند: "وقار"آرامش ظاهری اعضا و جوارح و "سکینه"آرامش باطنی و دل است.
قرآن کریم، آرامش در راه رفتن و رفتار بزرگ‌منشانه نسبت به افراد نادان را که از مصادیق وقار شمرده می‌شود، ستوده است[۲] و امام صادق (ع) سرعت حرکت را ضد وقار و موجب تخریب شخصیت انسان خوانده است[۳]. از منظر امام علی (ع)، کم‌گویی عامل وقار است[۴].
امام سجاد (ع) ظرفیت فراوان، بزرگ‌منشی، دریادلی و قدرت تحمل بسیار را نشانه وقار و از صفات انسان مؤمن معرفی کرده است: «خداوندا!... وجودم را به صفت نرم‌خویی... و سنگینی و وقار بیارای»[۵].
باید توجه داشت که وقار و سنگینی در رفتار و منش انسان ناشی از آرامش و ثبات قلب است لذا امام (ع) عرضه می‌دارد: «بارخدایا! دلم را به آنچه نزد توست آرام و مطمئن نمای... و توانگری، عفت، آسایش، سلامتی، تندرستی، گشایش رزق، آرامش و عافیت را یک‌جا نصیب من گردان»[۶]. امام زین‌العابدین (ع)، رضایت راستین از تقدیر الهی را موجب آرامش نفس خوانده و فرموده است: «بارخدایا! ژرفای حقیقت را روزی من ساز تا در حالت ترس، آسودگی، خشنودی، خشم، زیان و سود؛ روحانیت، رضایت و آرامش جان خود را در انجام وظایفی که نسبت به تو دارم به نیکویی احساس کنم»[۷].
همچنین از خداوند تقاضا کرده است که آرامش و وقار را از دل دشمنان دور نماید: «اللَّهُمَّ أَخْلِ قُلُوبَهُمْ مِنَ الْأَمَنَةِ»[۸]؛ «بارخدایا! قلب آنان (دشمنان) را از آرامش تھی گردان».[۹].[۱۰]
منابع
پانویس
- ↑ لغت‌نامه دهخدا.
- ↑ ﴿وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا﴾ «و بندگان (خداوند) بخشنده آنانند که بر زمین فروتنانه گام برمی‌دارند و هرگاه نادانان با آنان سخن سر کنند پاسخی نرم گویند» سوره فرقان، آیه ۶۳.
- ↑ تحف العقول، ص۳۶.
- ↑ غررالحکم، ج۳، ص۹۸.
- ↑ نیایش بیستم.
- ↑ نیایش چهل‌وهفتم.
- ↑ نیایش بیست‌ودوم.
- ↑ دعای ۲۷.
- ↑ الصحیفة السجادیة، امام زین‌العابدین (ع)، نشر الهادی، قم، ۱۴۱۸؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵؛ صحیفه سجادیه، ترجمه حسین انصاریان، انتشارات پیام آزادی، تهران، ۱۳۷۴؛ قرآن حکیم، ترجمه آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی، دارالقرآن الکریم، قم، ۱۳۷۳؛ لغت‌نامه، علی‌اکبر دهخدا، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، ۱۳۷۴.
- ↑ خالقیان، فضل‌الله، مقاله «وقار»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۵۲۶.