آثار نفاق در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

دیداریویکی‌متن

نسخهٔ ‏۸ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۵۰

پیامدهای نفاق

نفاق از بیماری‌های باطنی و صفات ناپسند است که آثار زیانباری دارد. از آن جمله است:

تباهی ایمان: نفاق ایمان را می‌خورد و ریشه‌هایش را می‌‌خشکاند؛ چنان که امام علی (ع) می‌فرماید: "نفاق، ایمان را تباه می‌کند"^[۱].
بی‌نصیب ماندن از حکمت: نفاق مانع نزول حکمت بر قلب آدمی می‌گردد. حکمت از نعمت‌های ویژه الهی است که خداوند آن را "خیر کثیر" خوانده است^[۲]. امام علی (ع) می‌فرماید: "حکمت بر قلب منافق نمی‌نشیند مگر آنکه زود بر می‌خیزد". همچنین می‌فرماید: "حکمت، در جستجوی جایگاه خویش، در سینه منافق بالا و پایین می‌رود تا سرانجام، بر زبان او بنشیند و بیرون رود و مؤمن آن را بشنود و برباید که به حکمت سزاوارتر است"^[۳].
بی‌آبرویی در قیامت: در قیامت چهره‌های منافق آشکار می‌گردد و آبروی او را می‌ریزد. منافقِ چند چهره در آن روزِ "آشکاری نهان‌ها" با زبان‌های شعله‌ور به زبانه‌های آتش به صحنه محشر در می‌آید و آن گاه ندا سر می‌دهند: "این همان است که در دنیا دو روی و دو زبان داشته است"^[۴]. امام علی (ع) به پیروان خویش هشدار می‌دهد و می‌فرماید: "از نفاق بر حذر باشید که هر کس دو روی دارد، پیش خدا آبرو ندارد"^[۵].
بی‌اعتمادی مردمان: از آسیب‌های اجتماعی نفاق آن است که مردم به هر کس دو زبان و دو روی دارد، اعتماد نمی‌کنند و به او دل نمی‌سپارند: "آن که نفاقش بیش‌تر است، وفاقش معلوم نگردد"^[۶].
زشت خویی: نفاق خُلق و خوی آدمی را زشت می‌کند و فضیلت‌های اخلاقی او را از میان می‌برد. امام علی (ع) می‌فرماید: "نفاق، زشت‌ترین خصلت اخلاقی است"^[۷]^[۸].

نشانه‌های نفاق

در روایتی از امام صادق (ع) آمده است که نفاق چهار نشانه دارد: سنگ دلی، چشم خشکی، پای فشاری بر گناه و آزمندی در دنیا^[۹]. نیز همان امام (ع) می‌فرماید: "سه چیز نشانه منافق است: زبان و درونش با هم مخالف‌اند و قلب و عملش همراه نیستند و ظاهر و باطنش دگرگون‌اند"^[۱۰]. و پیامبر اسلام (ص) سه نشانه برای نفاق بر می‌شمارد:دروغ در سخن گفتن، وعده را شکستن و در امانت خیانت ورزیدن^[۱۱]. همچنین در جایی دیگر چند نشانه دیگر را نیز بر می‌شمارد: لعنت فرستادن به جای سلام گفتن، پرخوری و شکم‌بارگی، غنائم را ربودن، از مساجد گریختن، نماز را به تأخیر انداختن، خویشتن را از دیگران‌ برتر دیدن، شبانگاهان مانند چوب خشک افتادن و روز را به جر و بحث گذراندن^[۱۲]^[۱۳].

منابع

پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع)، فرهنگ شیعه

پانویس

↑ غرر الحکم‌، ۱/ ۱۹۲.
↑ يُؤْتِي الْحِكْمَةَ مَن يَشَاء وَمَن يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْرًا كَثِيرًا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلاَّ أُوْلُواْ الأَلْبَابِ ؛ سوره بقره، آیه ۲۶۹.
↑ امالی‌، طوسی/ ۶۲۵.
↑ غرر الحکم‌، ۲/ ۳۰۴.
↑ غرر الحکم‌، ۵/ ۲۳۵.
↑ غرر الحکم‌، ۵/ ۲۳۵.
↑ میزان الحکمة، ۴/ ۳۳۳۸.
↑ فرهنگ شیعه، ص 37-38.
↑ میزان الحکمة، ۴/ ۳۳۳۹.
↑ میزان الحکمة، ۴/ ۳۳۴۰.
↑ میزان الحکمة، ۴/ ۳۳۳۹.
↑ میزان الحکمة، ۴/ ۳۳۴۰.
↑ فرهنگ شیعه، ص 38-39.

[1] غرر الحکم‌، ۱/ ۱۹۲.

[2] يُؤْتِي الْحِكْمَةَ مَن يَشَاء وَمَن يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْرًا كَثِيرًا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلاَّ أُوْلُواْ الأَلْبَابِ ؛ سوره بقره، آیه ۲۶۹.

[3] امالی‌، طوسی/ ۶۲۵.

[4] غرر الحکم‌، ۲/ ۳۰۴.

[5] غرر الحکم‌، ۵/ ۲۳۵.

[6] غرر الحکم‌، ۵/ ۲۳۵.

[7] میزان الحکمة، ۴/ ۳۳۳۸.

[8] فرهنگ شیعه، ص 37-38.

[9] میزان الحکمة، ۴/ ۳۳۳۹.

[10] میزان الحکمة، ۴/ ۳۳۴۰.

[11] میزان الحکمة، ۴/ ۳۳۳۹.

[12] میزان الحکمة، ۴/ ۳۳۴۰.

[13] فرهنگ شیعه، ص 38-39.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

@@ خط ۱۰: / خط ۱۰: @@
 * [[نفاق]] از بیماری‌های [[باطنی]] و [[صفات ناپسند]] است که آثار زیانباری دارد. از آن جمله است:
 # '''[[تباهی ایمان]]:''' [[نفاق]] [[ایمان]] را می‌خورد و ریشه‌هایش را می‌‌خشکاند؛ چنان که [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: "[[نفاق]]، [[ایمان]] را تباه می‌کند"<ref>غرر الحکم‌، ۱/ ۱۹۲.</ref>.
-# '''[[بی‌نصیب ماندن از حکمت]]:''' [[نفاق]] مانع [[نزول]] [[حکمت]] بر [[قلب]] [[آدمی]] می‌گردد. [[حکمت]] از [[نعمت‌های ویژه الهی]] است که [[خداوند]] آن را "خیر کثیر" خوانده است<ref>{{متن قرآن|يُؤْتِي الْحِكْمَةَ مَن يَشَاء وَمَن يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْرًا كَثِيرًا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلاَّ أُوْلُواْ الأَلْبَابِ }}؛ سوره بقره، آیه ۲۶۹.</ref>. [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: "[[حکمت]] بر [[قلب]] [[منافق]] نمی‌نشیند مگر آنکه زود بر می‌خیزد". همچنین می‌فرماید: "[[حکمت]]، در جست و جوی [[جایگاه]] خویش، در سینه [[منافق]] بالا و پایین می‌رود تا سرانجام، بر زبان او بنشیند و بیرون رود و [[مؤمن]] آن را بشنود و برباید که به [[حکمت]] سزاوارتر است"<ref>امالی‌، طوسی/ ۶۲۵.</ref>.
+# '''[[بی‌نصیب ماندن از حکمت]]:''' [[نفاق]] مانع [[نزول]] [[حکمت]] بر [[قلب]] [[آدمی]] می‌گردد. [[حکمت]] از [[نعمت‌های ویژه الهی]] است که [[خداوند]] آن را "خیر کثیر" خوانده است<ref>{{متن قرآن|يُؤْتِي الْحِكْمَةَ مَن يَشَاء وَمَن يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْرًا كَثِيرًا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلاَّ أُوْلُواْ الأَلْبَابِ }}؛ سوره بقره، آیه ۲۶۹.</ref>. [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: "[[حکمت]] بر [[قلب]] [[منافق]] نمی‌نشیند مگر آنکه زود بر می‌خیزد". همچنین می‌فرماید: "[[حکمت]]، در جستجوی [[جایگاه]] خویش، در سینه [[منافق]] بالا و پایین می‌رود تا سرانجام، بر زبان او بنشیند و بیرون رود و [[مؤمن]] آن را بشنود و برباید که به [[حکمت]] سزاوارتر است"<ref>امالی‌، طوسی/ ۶۲۵.</ref>.
 # '''[[بی‌آبرویی در قیامت]]:''' در [[قیامت]] چهره‌های [[منافق]] آشکار می‌گردد و آبروی او را می‌ریزد. منافقِ چند چهره در آن روزِ "آشکاری نهان‌ها" با زبان‌های شعله‌ور به زبانه‌های [[آتش]] به صحنه [[محشر]] در می‌آید و آن گاه ندا سر می‌دهند: "این همان است که در [[دنیا]] دو روی و دو زبان داشته است"<ref>غرر الحکم‌، ۲/ ۳۰۴.</ref>. [[امام علی]] {{ع}} به [[پیروان]] خویش هشدار می‌دهد و می‌فرماید: "از [[نفاق]] بر حذر باشید که هر کس دو روی دارد، پیش [[خدا]] آبرو ندارد"<ref>غرر الحکم‌، ۵/ ۲۳۵.</ref>.
 # '''[[بی‌اعتمادی مردمان]]:''' از [[آسیب‌های اجتماعی]] [[نفاق]] آن است که [[مردم]] به هر کس دو زبان و دو روی دارد، [[اعتماد]] نمی‌کنند و به او [[دل]] نمی‌سپارند: "آن که نفاقش بیش‌تر است، وفاقش معلوم نگردد"<ref>غرر الحکم‌، ۵/ ۲۳۵.</ref>.