امام حسن عسکری علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ابن شهر آشوب' به 'ابن‌شهرآشوب'
جز (جایگزینی متن - 'داود' به 'داوود')
جز (جایگزینی متن - 'ابن شهر آشوب' به 'ابن‌شهرآشوب')
خط ۴۲: خط ۴۲:
نام و [[کنیه]] [[امام عسکری]] {{ع}} مانند [[امام دوم]]، [[حسن]] و [[ابا محمد]] و نام پدرش نیز [[علی]] بوده است<ref>کشف الغمة، ج۲، ص۴۰۲.</ref>، لذا برخی منابع از او به عنوان "الحسن الأخیر" یاد کرده‌اند<ref>عیون المعجزات، ص۱۳۴؛ الخرائج و الجرائح، ج۱، ص۴۴۱.</ref>.  
نام و [[کنیه]] [[امام عسکری]] {{ع}} مانند [[امام دوم]]، [[حسن]] و [[ابا محمد]] و نام پدرش نیز [[علی]] بوده است<ref>کشف الغمة، ج۲، ص۴۰۲.</ref>، لذا برخی منابع از او به عنوان "الحسن الأخیر" یاد کرده‌اند<ref>عیون المعجزات، ص۱۳۴؛ الخرائج و الجرائح، ج۱، ص۴۴۱.</ref>.  


[[القاب]] متعددی نیز به حضرت نسبت داده شده که از شمار آنها می‌توان به [[عسکری]]، [[خالص]]، سراج، [[شاهد]]، [[هادی]]، [[صامت]]، [[رفیق]]، [[زکی]]، [[نقی]]، [[تقی]]، مَرضی، [[مهتدی]]، موفی، سخی، مستودع، ماضی، [[طیب]] و شافی اشاره کرد<ref>الهدایة الکبری، ص۳۲۷؛ إعلام الوری، ج۲، ص۱۳۱؛ المناقب، ابن شهر آشوب، ج۴، ص۴۲۱.</ref>.  
[[القاب]] متعددی نیز به حضرت نسبت داده شده که از شمار آنها می‌توان به [[عسکری]]، [[خالص]]، سراج، [[شاهد]]، [[هادی]]، [[صامت]]، [[رفیق]]، [[زکی]]، [[نقی]]، [[تقی]]، مَرضی، [[مهتدی]]، موفی، سخی، مستودع، ماضی، [[طیب]] و شافی اشاره کرد<ref>الهدایة الکبری، ص۳۲۷؛ إعلام الوری، ج۲، ص۱۳۱؛ المناقب، ابن‌شهرآشوب، ج۴، ص۴۲۱.</ref>.  


[[شهرت]] امام یازدهم به عسکری به جهت اقامت طولانی مدت در محله [[عسکر]] [[سامرا]] بوده است و این [[لقب]] برای پدرش نیز به کار رفته است<ref>علل الشرایع، ج۱، ص۲۴۱.</ref>. [[امام حسن عسکری]] {{ع}} نیز مانند [[پدر]] و جدّ بزرگوارش به جهت انتساب به [[امام رضا]] {{ع}} به «[[ابن الرضا]]» شهرت داشته است<ref>إعلام الوری، ج۲، ص۱۳۱؛ المناقب، ابن شهر آشوب، ج۴، ص۴۲۱.</ref>.<ref>[[مهدی کمپانی زارع|کمپانی زارع، مهدی]]، [[امام حسن بن علی عسکری - کمپانی زارع (مقاله)|مقاله «امام حسن بن علی عسکری»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام رضا ج۲]] ص ۵۱۹-۵۲۹؛ [[ابوالفضل سلطان‌ محمدی|سلطان‌ محمدی، ابوالفضل]]، [[مهدی نجفی مقدم|نجفی مقدم، مهدی]]، [[امامت امام حسن عسکری (مقاله)|امامت امام حسن عسکری]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ص ۴۲۶.</ref>
[[شهرت]] امام یازدهم به عسکری به جهت اقامت طولانی مدت در محله [[عسکر]] [[سامرا]] بوده است و این [[لقب]] برای پدرش نیز به کار رفته است<ref>علل الشرایع، ج۱، ص۲۴۱.</ref>. [[امام حسن عسکری]] {{ع}} نیز مانند [[پدر]] و جدّ بزرگوارش به جهت انتساب به [[امام رضا]] {{ع}} به «[[ابن الرضا]]» شهرت داشته است<ref>إعلام الوری، ج۲، ص۱۳۱؛ المناقب، ابن‌شهرآشوب، ج۴، ص۴۲۱.</ref>.<ref>[[مهدی کمپانی زارع|کمپانی زارع، مهدی]]، [[امام حسن بن علی عسکری - کمپانی زارع (مقاله)|مقاله «امام حسن بن علی عسکری»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام رضا ج۲]] ص ۵۱۹-۵۲۹؛ [[ابوالفضل سلطان‌ محمدی|سلطان‌ محمدی، ابوالفضل]]، [[مهدی نجفی مقدم|نجفی مقدم، مهدی]]، [[امامت امام حسن عسکری (مقاله)|امامت امام حسن عسکری]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ص ۴۲۶.</ref>


== معاجز و کرامات ==
== معاجز و کرامات ==
خط ۵۹: خط ۵۹:
[[امام عسکری]] {{ع}} ۱۳ سال اول [[عمر]] خود را در [[مدینه]] گذراند، ده سال هم در [[سامرا]] کنار پدر زندگی کرد. شش سال نیز پس از [[شهادت]] پدر، [[امامت]] [[شیعه]] را بر عهده داشت<ref>ر.ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۸۸.</ref>.  
[[امام عسکری]] {{ع}} ۱۳ سال اول [[عمر]] خود را در [[مدینه]] گذراند، ده سال هم در [[سامرا]] کنار پدر زندگی کرد. شش سال نیز پس از [[شهادت]] پدر، [[امامت]] [[شیعه]] را بر عهده داشت<ref>ر.ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۸۸.</ref>.  


دوران [[امامت امام عسکری]] {{ع}} حدود شش‌سال به طول انجامید و در این مدت، ایشان به همان صورت که پدرش تحت [[مراقبت]] [[خلفای عباسی]] بود، در محاصره پنهان [[عباسیان]] به سر می‌برد. [[خلافت عباسی]] در این دوره به هیچ‌روی [[ثبات]] عصر نخستین را نداشت و هر از مدتی یکی از [[خلفا]] کشته یا [[خلع]] می‌شد و دیگری جای وی را می‌گرفت. در همین مدت شش‌ساله امامت [[حضرت عسکری]] {{ع}} نیز [[سه خلیفه]] بر تخت [[خلافت]] نشست. البته این [[بی‌ثباتی]] به هیچ‌روی به بازشدن فضای عمل امام منتهی نشد و ایشان در همه این شش‌سال به نحو محترمانه‌ای در محدوده [[منزل]] خود [[زندانی]] بود و به هیچ روی مجال آن را نداشت که با شیعیان به نحو آزادانه‌ای [[گفت‌وگو]] کند. امام ناگزیر به این بود که تمام روزهای [[دوشنبه]] و [[پنج‌شنبه]] به [[دار الخلافه]] برود و به نحوی حضور خود را در [[سامرا]] نشان دهد<ref>کتاب الغیبة، طوسی، ص۲۱۵؛ دلائل الإمامة، ص۴۲۹.</ref>. در مقاطعی نیز ایشان را بدون قرار پیشین به [[دارالخلافه]] می‌خوانده‌اند و در [[حق]] آن حضرت رفتارهای نامناسبی را انجام می‌داده‌اند که موجبات تکدر خاطرش را فراهم می‌آورده است<ref>کتاب الغیبة، طوسی، ص۲۱۶؛ الخرائج و الجرائح، ج۲، ص۷۸۳.</ref>. البته طبق برخی گزارش‌ها در اغلب موارد، [[امام]] با شکوه و احتشام خاصی به [[دارالخلافه]] وارد می‌شد و [[جمعیت]] کثیری در محل عبور وی به آن حضرت ادای [[احترام]] می‌کرده‌اند<ref>کتاب الغیبة، طوسی، ص۲۱۶؛ المناقب، ابن شهر آشوب، ج۴، ص۴۳۴.</ref>. با این همه ایشان که از توطئه‌های گسترده [[بنی‌عباس]] در [[حق]] خود و [[شیعیان]] مطلع بود، می‌کوشید که شیوه [[تقیه]] را که توسط پدرانش نیز مراعات می‌شد، مورد توجه قرار دهد و همه امور مربوط به خود و [[پیروان]] را در کمال [[پنهان‌کاری]] به انجام برساند. ایشان حتی به [[یاران]] خود توصیه می‌کرد که در معابر اگر مرا دیدید نه [[سلام]] کنید و نه دست تکان دهید که به این وسیله به خطر [[مبتلا]] می‌گردید<ref>الخرائج و الجرائح، ج۱، ص۴۳۹.</ref>. امکان دسترسی مستقیم به امام در [[سامرا]] بسیار دشوار بود و گزارش‌های متعددی از اینکه [[دوستداران]] و [[نیازمندان]] به ایشان در حال عبور و حرکت یا در معدود سفرهای همراه با [[خلیفه]]، دست یافته‌اند، در منابع دیده می‌شود<ref>إثبات الوصیة، ص۲۵۴؛ الخرائج و الجرائح، ج۱، ص۴۴۴-۴۴۶؛ کشف الغمة، ج۲، ص۴۱۳، ۴۲۵.</ref>.<ref>[[مهدی کمپانی زارع|کمپانی زارع، مهدی]]، [[امام حسن بن علی عسکری - کمپانی زارع (مقاله)|مقاله «امام حسن بن علی عسکری»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام رضا ج۲]] ص ۵۱۹-۵۲۹.</ref>
دوران [[امامت امام عسکری]] {{ع}} حدود شش‌سال به طول انجامید و در این مدت، ایشان به همان صورت که پدرش تحت [[مراقبت]] [[خلفای عباسی]] بود، در محاصره پنهان [[عباسیان]] به سر می‌برد. [[خلافت عباسی]] در این دوره به هیچ‌روی [[ثبات]] عصر نخستین را نداشت و هر از مدتی یکی از [[خلفا]] کشته یا [[خلع]] می‌شد و دیگری جای وی را می‌گرفت. در همین مدت شش‌ساله امامت [[حضرت عسکری]] {{ع}} نیز [[سه خلیفه]] بر تخت [[خلافت]] نشست. البته این [[بی‌ثباتی]] به هیچ‌روی به بازشدن فضای عمل امام منتهی نشد و ایشان در همه این شش‌سال به نحو محترمانه‌ای در محدوده [[منزل]] خود [[زندانی]] بود و به هیچ روی مجال آن را نداشت که با شیعیان به نحو آزادانه‌ای [[گفت‌وگو]] کند. امام ناگزیر به این بود که تمام روزهای [[دوشنبه]] و [[پنج‌شنبه]] به [[دار الخلافه]] برود و به نحوی حضور خود را در [[سامرا]] نشان دهد<ref>کتاب الغیبة، طوسی، ص۲۱۵؛ دلائل الإمامة، ص۴۲۹.</ref>. در مقاطعی نیز ایشان را بدون قرار پیشین به [[دارالخلافه]] می‌خوانده‌اند و در [[حق]] آن حضرت رفتارهای نامناسبی را انجام می‌داده‌اند که موجبات تکدر خاطرش را فراهم می‌آورده است<ref>کتاب الغیبة، طوسی، ص۲۱۶؛ الخرائج و الجرائح، ج۲، ص۷۸۳.</ref>. البته طبق برخی گزارش‌ها در اغلب موارد، [[امام]] با شکوه و احتشام خاصی به [[دارالخلافه]] وارد می‌شد و [[جمعیت]] کثیری در محل عبور وی به آن حضرت ادای [[احترام]] می‌کرده‌اند<ref>کتاب الغیبة، طوسی، ص۲۱۶؛ المناقب، ابن‌شهرآشوب، ج۴، ص۴۳۴.</ref>. با این همه ایشان که از توطئه‌های گسترده [[بنی‌عباس]] در [[حق]] خود و [[شیعیان]] مطلع بود، می‌کوشید که شیوه [[تقیه]] را که توسط پدرانش نیز مراعات می‌شد، مورد توجه قرار دهد و همه امور مربوط به خود و [[پیروان]] را در کمال [[پنهان‌کاری]] به انجام برساند. ایشان حتی به [[یاران]] خود توصیه می‌کرد که در معابر اگر مرا دیدید نه [[سلام]] کنید و نه دست تکان دهید که به این وسیله به خطر [[مبتلا]] می‌گردید<ref>الخرائج و الجرائح، ج۱، ص۴۳۹.</ref>. امکان دسترسی مستقیم به امام در [[سامرا]] بسیار دشوار بود و گزارش‌های متعددی از اینکه [[دوستداران]] و [[نیازمندان]] به ایشان در حال عبور و حرکت یا در معدود سفرهای همراه با [[خلیفه]]، دست یافته‌اند، در منابع دیده می‌شود<ref>إثبات الوصیة، ص۲۵۴؛ الخرائج و الجرائح، ج۱، ص۴۴۴-۴۴۶؛ کشف الغمة، ج۲، ص۴۱۳، ۴۲۵.</ref>.<ref>[[مهدی کمپانی زارع|کمپانی زارع، مهدی]]، [[امام حسن بن علی عسکری - کمپانی زارع (مقاله)|مقاله «امام حسن بن علی عسکری»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام رضا ج۲]] ص ۵۱۹-۵۲۹.</ref>


=== برنامه‌های [[امام عسکری]] {{ع}} در دوران [[امامت]] ===
=== برنامه‌های [[امام عسکری]] {{ع}} در دوران [[امامت]] ===
خط ۹۱: خط ۹۱:
امام در [[تاریخ]] اول "ربیع الاول" [[سال]] ۲۶۰ ق به [[دستور]] [[معتمد عباسی]]، [[مسموم]] و در روز هشتم همان [[تاریخ]] به [[شهادت]] رسید و پس از اینکه فرزندش [[امام زمان]] {{ع}} در حالی که پنج سال بیشتر نداشت بر او [[نماز]] خواند، در خانۀ خود در [[سامرا]] و کنار [[مرقد]] پدرش به [[خاک]] سپرده شد و [[جمعیت]] انبوهی در [[مراسم]] [[تشییع پیکر]] آن حضرت شرکت کردند<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۵۰۲؛ طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامه، ج۱، ص۲۲۳؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ص۴۰.</ref>.<ref>[[ابوالفضل سلطان‌ محمدی|سلطان‌ محمدی، ابوالفضل]]، [[مهدی نجفی مقدم|نجفی مقدم، مهدی]]، [[امامت امام حسن عسکری (مقاله)|امامت امام حسن عسکری]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ص ۴۲۶.</ref>
امام در [[تاریخ]] اول "ربیع الاول" [[سال]] ۲۶۰ ق به [[دستور]] [[معتمد عباسی]]، [[مسموم]] و در روز هشتم همان [[تاریخ]] به [[شهادت]] رسید و پس از اینکه فرزندش [[امام زمان]] {{ع}} در حالی که پنج سال بیشتر نداشت بر او [[نماز]] خواند، در خانۀ خود در [[سامرا]] و کنار [[مرقد]] پدرش به [[خاک]] سپرده شد و [[جمعیت]] انبوهی در [[مراسم]] [[تشییع پیکر]] آن حضرت شرکت کردند<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۵۰۲؛ طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامه، ج۱، ص۲۲۳؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ص۴۰.</ref>.<ref>[[ابوالفضل سلطان‌ محمدی|سلطان‌ محمدی، ابوالفضل]]، [[مهدی نجفی مقدم|نجفی مقدم، مهدی]]، [[امامت امام حسن عسکری (مقاله)|امامت امام حسن عسکری]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ص ۴۲۶.</ref>


از امام عسکری {{ع}} به جز روایت‌های متعدد، دو اثر به نام‌های [[تفسیر]] امام عسکری<ref>الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ج۴، ص۲۸۵.</ref> و المقنعه<ref>المناقب، ابن شهر آشوب، ج۴، ص۴۲۴.</ref> (المنقبه) در [[دانش]] [[حلال و حرام]] باقی مانده است. تفسیر مذکور مشتمل بر [[سوره حمد]] و [[سوره بقره]] تا [[آیه]] ۲۸۲ است و نزدیک به چهارصد [[حدیث]] در آن ذکر شده است<ref>[[مهدی کمپانی زارع|کمپانی زارع، مهدی]]، [[امام حسن بن علی عسکری - کمپانی زارع (مقاله)|مقاله «امام حسن بن علی عسکری»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام رضا ج۲]] ص ۵۱۹-۵۲۹.</ref>.
از امام عسکری {{ع}} به جز روایت‌های متعدد، دو اثر به نام‌های [[تفسیر]] امام عسکری<ref>الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ج۴، ص۲۸۵.</ref> و المقنعه<ref>المناقب، ابن‌شهرآشوب، ج۴، ص۴۲۴.</ref> (المنقبه) در [[دانش]] [[حلال و حرام]] باقی مانده است. تفسیر مذکور مشتمل بر [[سوره حمد]] و [[سوره بقره]] تا [[آیه]] ۲۸۲ است و نزدیک به چهارصد [[حدیث]] در آن ذکر شده است<ref>[[مهدی کمپانی زارع|کمپانی زارع، مهدی]]، [[امام حسن بن علی عسکری - کمپانی زارع (مقاله)|مقاله «امام حسن بن علی عسکری»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام رضا ج۲]] ص ۵۱۹-۵۲۹.</ref>.


== پرسش مستقیم ==
== پرسش مستقیم ==
۲۱۸٬۸۲۶

ویرایش