خانواده در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

در [[تفسیر]] پاره‌ای دیگر از آیات [[اختلاف]] هست: دسته‌ای از [[مفسران]]، بازگشت شادمانانه [[بهشتیان]] به سوی اهلشان: {{متن قرآن|وَيَنْقَلِبُ إِلَى أَهْلِهِ مَسْرُورًا}}<ref>«و شادان نزد خانواده‌اش باز می‌گردد» سوره انشقاق، آیه ۹.</ref> را به بازگشت به سوی حوریان بهشتی <ref>جامع البیان، ج ۳۰، ص۷۵؛ روح المعانی، ج ۱۵، ص۲۸۹؛ المیزان، ج ۲۰، ص۲۴۳.</ref> [[تفسیر]] می‌کنند و گروهی معتقدند که بازگشت به سوی [[همسران]] با [[ایمان]] مراد است. <ref>برای نمونه نک: جوامع الجامع، ج ۴، ص۷۶، ۴۶۶؛ تفسیر بیضاوی، ج ۵، ص۹۵، ۲۹۷؛ کنز الدقائق، ج ۱۲، ص۹۵.</ref> در جمع‌بندی دو دسته [[آیات]] یادشده می‌توان گفت که آیات نخست به مرحله‌ای از [[قیامت]] اشاره می‌کنند که [[روابط خانوادگی]] و مانند آن در [[سرنوشت انسان]] اثر ندارند و دسته دوم به پس از گذشتن از این مرحله پرداخته و گویای برقراری گونه‌ای [[نظام]] روابط خانوادگی در بهشت‌اند که از جهاتی با [[خانواده]] [[دنیایی]] تفاوت دارد.<ref>[[مهدی ملک‌محمدی|ملک‌محمدی، مهدی]]، [[خانواده (مقاله)|مقاله «خانواده»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۱ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۱.</ref>

از منظر [[قرآن]]، [[انسان‌ها]] بگونه‌ای [[آفریده]] شده‌اند که [[گرایش]] به [[همسر]] و [[تشکیل خانواده]] در [[سرشت]] و [[فطرت]] آنها وجود دارد و اصولاً [[خلقت]] [[انسان‌ها]] جفت‌جفت است و هیچ مرد و زنی نیست که برای او جفتی [[خلق]] نشده باشد؛ چنانچه [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَخَلَقْنَاكُمْ أَزْوَاجًا}}<ref>«و شما را جفت‌هایی (نر و ماده) آفریدیم،» سوره نبأ، آیه ۸.</ref> «ما شمارا جفت‌جفت آفریدیم». همچنین در [[آیه]] دیگری آمده است: {{متن قرآن|وَاللَّهُ خَلَقَكُمْ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ جَعَلَكُمْ أَزْوَاجًا}}<ref>«و خداوند شما را از خاکی آفرید سپس از نطفه‌ای، آنگاه شما را جفت‌هایی (نر و ماده) قرار داد و هیچ مادینه‌ای باردار نمی‌گردد و نمی‌زاید مگر با آگاهی وی و هیچ سالمندی کهنسال نمی‌گردد و از عمر کسی کم نمی‌شود مگر که در کتابی آمده است؛ بی‌گمان این بر خداوند آسا» سوره فاطر، آیه ۱۱.</ref>.. «[[خداوند]] شما را از [[خاک]] و سپس از نطفه آفرید و شما را جفت‌جفت گردانید». چنانکه [[انسان‌ها]] را به [[ازدواج]] آسان [[ترغیب]] می‌نماید: {{متن قرآن|وَأَنْكِحُوا الْأَيَامَى مِنْكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ إِنْ يَكُونُوا فُقَرَاءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ}}<ref>«و بی‌همسران (آزاد) و بردگان و کنیزان شایسته‌تان را همسر دهید، اگر نادار باشند خداوند از بخشش خویش به آنان بی‌نیازی می‌دهد و خداوند نعمت‌گستری داناست» سوره نور، آیه ۳۲.</ref> از سوی دیگر به [[فلسفه]] اساسی [[تشکیل خانواده]] اشاره می‌کند که موجب سکونت و [[آرامش]] [[زن]] و مرد و در سیر [[تکامل]] [[حیات]] و [[معنویت]] و [[تعادل]] [[اخلاقی]] مکمل یکدیگر است. از این منظر [[قرآن]] روی‌آوردن به [[تشکیل خانواده]] را، ریشه در [[طبیعت]] [[بشر]] می‌داند و نه تنها برخلاف نظر برخی از نظریه‌پردازان، منشأ این [[تمایل]]، [[حس]] استخدام‌طلبی [[بشر]] نیست، یا سوء استفاده مردان که برخی از فمنیست‌ها می‌گویند، بلکه ناشی از عواطفی بسیار [[قوی]] طرفین در تشکیل این نهاد است که [[انسان]] را از [[خودخواهی]] به دگرخواهی می‌رساند و همین امر غریزۀ جنسی باعث تداوم [[نسل]] و باعث [[استحکام]] خانواده گردد. هر چند که برای خانواده چارچوبی تعیین کند: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا كَثِيرًا وَنِسَاءً وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيبًا}}<ref>«ای مردم! از پروردگارتان پروا کنید، همان که شما را از تنی یگانه آفرید و از (سرشت) او همسرش را پدید آورد و از آن دو، مردان و زنان بسیار (در جهان) پراکند و از خداوند- که با (سوگند بر نام) او، از هم درخواست می‌کنید- و از (بریدن پیوند) خویشان پروا کنید، بی‌گ» سوره نساء، آیه ۱.</ref> یا داشتن [[فرزند]] خوب و [[صالح]] برای [[انسان]] دارای اهمیت باشد: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّيَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْيُنٍ}}<ref>«و آنان که می‌گویند: پروردگارا! به ما از همسران و فرزندانمان روشنی دیدگان ببخش و ما را پیشوای پرهیزگاران کن» سوره فرقان، آیه ۷۴.</ref>.».... «آنها پیوسته از درگاه [[خدا]] می‌خواهند که پروردگارا [[همسران]] و [[فرزندان]] ما را کسانی قرار ده که مایۀ روشنی چشم ما گردند» بنابراین طبیعی است که [[پیامبر]] بر اساس همین رویکرد به خانواده و [[فرزند]] و [[نسل]] خود توجه کند و به این نهاد مهم [[اجتماعی]] توجه نشان دهد که نقش اساسی در تأمین [[هدف]] [[معنوی]] و [[تربیتی]] و [[تعلیم]] و [[الگو]] شدن را داشته باشد و مباحثی که در این مدخل آورده می‌شود در این قلمرو و ارتباط آن با [[پیامبر]] [[بیان]] گردد.

#{{متن قرآن|لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلًا مِنْ قَبْلِكَ وَجَعَلْنَا لَهُمْ أَزْوَاجًا وَذُرِّيَّةً وَمَا كَانَ لِرَسُولٍ أَنْ يَأْتِيَ بِآيَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ لِكُلِّ أَجَلٍ كِتَابٌ}}<ref>«و بی‌گمان پیش از تو پیامبرانی فرستادیم و به آنان همسران و فرزندانی دادیم و هیچ پیامبری را نسزد که معجزه‌ای بیاورد مگر با اذن خداوند؛ هر سرآمدی، زمانی نگاشته دارد» سوره رعد، آیه ۳۸.</ref>