حدیث فاطمة بضعة منی: تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
گفته شده که گاهی این واژه با کسر «با» می‌آید که در این صورت معنایش جزئی از [[بدن]] است چنانچه تکه‌ای از گوشت، جزئی از آن است. <ref>ر.ک: محمد بن مکرم بن منظور، لسان العرب، ج۸، ص۱۲؛ [[ابن اثیر]] نیز در بیان معنای [[روایت نبوی]] بضعة [[منی]]، می‌نویسد: {{"عربی|وفی الحدیث فاطمة بضعة منی البضعة بالفتح: القطعة من اللحم وقد تکسر ای انها جزء منی کما ان القطعة من اللحم جزء من اللحم"}}، «در [[روایت]] «[[فاطمة بضعة منی]]» بضعه به فتح باء، به معنای قطعه از گوشت است گاهی با کسر باء هم می‌آید معنایش این است که [[فاطمه]] جزء از بدن من است؛ چنانچه یک قطعه از گوشت جزء از آن گوشت است». [[ابن اثیر الجزری]]، ابوالسعادات المبارک بن محمد (متوفای۶۰۶ه)، [[النهایة فی غریب الحدیث]] والاثر، ج۱، ص۱۳۳، تحقیق:طاهر احمد الزاوی - محمود[[ محمد]] الطناحی، ناشر:المکتبة العلمیة - [[بیروت ]]- ۱۳۹۹ه - ۱۹۷۹م.</ref>. | گفته شده که گاهی این واژه با کسر «با» می‌آید که در این صورت معنایش جزئی از [[بدن]] است چنانچه تکه‌ای از گوشت، جزئی از آن است. <ref>ر.ک: محمد بن مکرم بن منظور، لسان العرب، ج۸، ص۱۲؛ [[ابن اثیر]] نیز در بیان معنای [[روایت نبوی]] بضعة [[منی]]، می‌نویسد: {{"عربی|وفی الحدیث فاطمة بضعة منی البضعة بالفتح: القطعة من اللحم وقد تکسر ای انها جزء منی کما ان القطعة من اللحم جزء من اللحم"}}، «در [[روایت]] «[[فاطمة بضعة منی]]» بضعه به فتح باء، به معنای قطعه از گوشت است گاهی با کسر باء هم می‌آید معنایش این است که [[فاطمه]] جزء از بدن من است؛ چنانچه یک قطعه از گوشت جزء از آن گوشت است». [[ابن اثیر الجزری]]، ابوالسعادات المبارک بن محمد (متوفای۶۰۶ه)، [[النهایة فی غریب الحدیث]] والاثر، ج۱، ص۱۳۳، تحقیق:طاهر احمد الزاوی - محمود[[ محمد]] الطناحی، ناشر:المکتبة العلمیة - [[بیروت ]]- ۱۳۹۹ه - ۱۹۷۹م.</ref>. | ||
بنابراین، واژه «بضعة» با فتح با و کسر آن، به معنای پاره و تکه‌ای از [[بدن]] و جزئی از آن است. وقتی [[رسول خدا]]{{صل}} می‌فرماید: {{متن حدیث| | بنابراین، واژه «بضعة» با فتح با و کسر آن، به معنای پاره و تکه‌ای از [[بدن]] و جزئی از آن است. وقتی [[رسول خدا]]{{صل}} می‌فرماید: {{متن حدیث|فاطمة بضعة منی}} معنایش این است که [[فاطمه]] پاره تن من و جزئی از بدن من است. از این جهت می‌بینیم که رسول خدا در ادامه این جمله فرموده است: «هر که او را [[اذیت]] کند مرا اذیت کرده و هر که مرا اذیت کند [[خدا]] را اذیت کرده است». و یا می‌فرماید: «هر که او را به [[خشم]] آورد مرا به خشم آورده و هر که مرا به خشم آورد خدا را به خشم آورده است. | ||
== سند حدیث == | == سند حدیث == | ||
نسخهٔ ۲ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۵۵
حدیث نبوی «فاطمة بَِضْعَةٌ منی» در شمار احادیثی است که از پیامبر اکرم (ص) بنا به نقل شیعه و سنی در شان حضرت فاطمه(س) صادر شده و حاکی از پیوند عاطفی عمیق میان رسول خدا و یگانه دخترشان است. چه اینکه پیامبر(ص) در این حدیث، فاطمه زهرا(س) را «پاره تن خود» معرفی کرده و خوشحالی او را خوشحالی خود و آزردن او را آزردن خود دانسته است. مفسران، متکلمان و محدثان امامیه از این روایت که از جمله روایات فضائل حضرت فاطمه(س) محسوب می‌گردد، اموری همچون عصمت حضرت فاطمه(س)، حقانیت آن حضرت در جریان غصب فدک و محکومیت هجوم به بیت آن حضرت را استفاده کرده‌اند. برخی از بزرگان اهل سنت تلاش کرده‌اند تا شان صدور این حدیث را به ماجرای خواستگاری حضرت علی(ع) از دختر ابوجهل، در زمان حیات حضرت فاطمه(س) مرتبط سازند هر چند از دیدگاه امامیه این گزارش‌ها ساختگی بوده و راویان آنها متهم به جعل حديث و دشمنی با اهل‌بیت(ع) هستند.
متن حدیث
مفهوم شناسی بضعة
لغت شناسان در بیان معنای «بضعة» به فتح باء آن را تکه‌ای به هم پیوسته از گوشت معنا کرده‌اند. [۱].
گفته شده که گاهی این واژه با کسر «با» می‌آید که در این صورت معنایش جزئی از بدن است چنانچه تکه‌ای از گوشت، جزئی از آن است. [۲].
بنابراین، واژه «بضعة» با فتح با و کسر آن، به معنای پاره و تکه‌ای از بدن و جزئی از آن است. وقتی رسول خدا(ص) می‌فرماید: «فاطمة بضعة منی» معنایش این است که فاطمه پاره تن من و جزئی از بدن من است. از این جهت می‌بینیم که رسول خدا در ادامه این جمله فرموده است: «هر که او را اذیت کند مرا اذیت کرده و هر که مرا اذیت کند خدا را اذیت کرده است». و یا می‌فرماید: «هر که او را به خشم آورد مرا به خشم آورده و هر که مرا به خشم آورد خدا را به خشم آورده است.
سند حدیث
راویان حدیث
دلالت حدیث
شان صدور حدیث
جمع بندی
منابع
- ↑ فیومی در مصباح المنیر می‌نویسد: {{عربی|"البَضعَةُ: القِطْعَةُ من اللحْمِ و الجمعُ: بَضْعٌ و بَضَعَاتٌ و بِضَعٌ و بِضَاعٌ"، الفیومی، احمد بن محمد بن علی المقری (متوفای۷۷۰ه)، مصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، ص۵۰، محل نشر:بیروت، دار النشر:المکتبة العلمیة، بی‌تا؛ ابن منظور یکی دیگر از لغت‌شناسان معنای واژه «بضعه» را با قرائت‌های مختلف آن بیان کرده و می‌نویسد: "بضع: بَضَعَ اللحمَ یَبْضَعُه بَضْعاً و بَضَّعه تَبْضِیعاً: قطعه، والبَضْعةُ: القِطعة منه؛ تقول: اَعطیته بَضعة من اللحم اِذا اَعطیته قِطعة مجتمعة، هذه بالفتح،.. و فی الحدیث: فاطِمةُ بَضْعة منِّی، من ذلک، وقد تکسر، اَیاِنها جُزء منیکما اَن القِطْعة من اللحم"، «بَضَعَ اللحمَ»؛ یعنی گوشت را قطعه کرد. «بَضْعةُ» به معنای تکه از گوشت است. وقتی می‌گویی: تکه از گوشت را به او دادم، این جمله زمانی درست است که تکه به هم پیوسته را به او داده باشید. این معنای «بضعه» با فتح باء است و در روایت رسول خدا(ص) «فاطِمةُ بَضْعة منِّی» از همین معنا است. الافریقی المصری، جمال الدین محمد بن مکرم بن منظور (متوفای۷۱۱ه)، لسان العرب، ج۸، ص۱۲، ناشر:دار صادر - بیروت، الطبعة:الاولی.
- ↑ ر.ک: محمد بن مکرم بن منظور، لسان العرب، ج۸، ص۱۲؛ ابن اثیر نیز در بیان معنای روایت نبوی بضعة منی، می‌نویسد: الگو:"عربی، «در روایت «فاطمة بضعة منی» بضعه به فتح باء، به معنای قطعه از گوشت است گاهی با کسر باء هم می‌آید معنایش این است که فاطمه جزء از بدن من است؛ چنانچه یک قطعه از گوشت جزء از آن گوشت است». ابن اثیر الجزری، ابوالسعادات المبارک بن محمد (متوفای۶۰۶ه)، النهایة فی غریب الحدیث والاثر، ج۱، ص۱۳۳، تحقیق:طاهر احمد الزاوی - محمودمحمد الطناحی، ناشر:المکتبة العلمیة - بیروت - ۱۳۹۹ه - ۱۹۷۹م.