بندار بن عاصم: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = }} == آشنایی اجمالی == بُندار بن عاصم<ref>ر.ک: تعلیقة علی منهج المقال، ص۱۰۰؛ تنقیح المقال، ج۱۳، ص۱۰۸، ش۳۲۷۲؛ منهج المقال فی تحقیق أحوال الرجال، ج۳، ص۹۸، ش۳۱۲؛ مستدرکات علم رجال ال...» ایجاد کرد) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
بُندار بن عاصم<ref>ر.ک: تعلیقة علی منهج المقال، ص۱۰۰؛ تنقیح المقال، ج۱۳، ص۱۰۸، ش۳۲۷۲؛ منهج المقال فی تحقیق أحوال الرجال، ج۳، ص۹۸، ش۳۱۲؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۲، ص۶۷، ش۲۲۶۶؛ أعیان الشیعه، ج۳، ص۶۰۸؛ قاموس الرجال، ج۲، ص۴۰۷، ش۱۲۰۹؛ معجم رجال الحدیث، ج۴، ص۲۷۷، ش۱۸۹۹؛ زبدة المقال من معجم الرجال، ج۱، ص۲۳۰.</ref>، در سند دو [[روایت]] [[تفسیر کنز الدقائق]] و به گزارش از [[الکافی]] و [[بصائر الدرجات]] ذکر شده است؛ برای نمونه: | بُندار بن عاصم<ref>ر.ک: تعلیقة علی منهج المقال، ص۱۰۰؛ تنقیح المقال، ج۱۳، ص۱۰۸، ش۳۲۷۲؛ منهج المقال فی تحقیق أحوال الرجال، ج۳، ص۹۸، ش۳۱۲؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۲، ص۶۷، ش۲۲۶۶؛ أعیان الشیعه، ج۳، ص۶۰۸؛ قاموس الرجال، ج۲، ص۴۰۷، ش۱۲۰۹؛ معجم رجال الحدیث، ج۴، ص۲۷۷، ش۱۸۹۹؛ زبدة المقال من معجم الرجال، ج۱، ص۲۳۰.</ref>، در سند دو [[روایت]] [[تفسیر کنز الدقائق]] و به گزارش از [[الکافی]] و [[بصائر الدرجات]] ذکر شده است؛ برای نمونه: | ||
{{متن حدیث|عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي اَلْأَصْبَغِ عَنْ بُنْدَارَ بْنِ عَاصِمٍ رَفَعَهُ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ قَالَ: مَا تَوَسَّلَ إِلَيَّ أَحَدٌ بِوَسِيلَةٍ وَ لاَ تَذَرَّعَ بِذَرِيعَةٍ أَقْرَبَ لَهُ إِلَى مَا يُرِيدُهُ مِنِّي مِنْ رَجُلٍ سَلَفَ إِلَيْهِ مِنِّي يَدٌ أَتْبَعْتُهَا أُخْتَهَا وَ أَحْسَنْتُ رَبَّهَا فَإِنِّي رَأَيْتُ مَنْعَ اَلْأَوَاخِرِ يَقْطَعُ لِسَانَ شُكْرِ اَلْأَوَائِلِ وَ لاَ سَخَتْ نَفْسِي بِرَدِّ بِكْرِ اَلْحَوَائِجِ وَ قَدْ قَالَ اَلشَّاعِرُ: | {{متن حدیث|عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي اَلْأَصْبَغِ عَنْ بُنْدَارَ بْنِ عَاصِمٍ رَفَعَهُ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ قَالَ: مَا تَوَسَّلَ إِلَيَّ أَحَدٌ بِوَسِيلَةٍ وَ لاَ تَذَرَّعَ بِذَرِيعَةٍ أَقْرَبَ لَهُ إِلَى مَا يُرِيدُهُ مِنِّي مِنْ رَجُلٍ سَلَفَ إِلَيْهِ مِنِّي يَدٌ أَتْبَعْتُهَا أُخْتَهَا وَ أَحْسَنْتُ رَبَّهَا فَإِنِّي رَأَيْتُ مَنْعَ اَلْأَوَاخِرِ يَقْطَعُ لِسَانَ شُكْرِ اَلْأَوَائِلِ وَ لاَ سَخَتْ نَفْسِي بِرَدِّ بِكْرِ اَلْحَوَائِجِ وَ قَدْ قَالَ اَلشَّاعِرُ: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب|''وَ إِذَا بُلِيتَ بِبَذْلِ وَجْهِكَ سَائِلاً''|2=''فَابْذُلْهُ لِلْمُتَكَرِّمِ اَلْمِفْضَالِ''}} | {{ب|''وَ إِذَا بُلِيتَ بِبَذْلِ وَجْهِكَ سَائِلاً''|2=''فَابْذُلْهُ لِلْمُتَكَرِّمِ اَلْمِفْضَالِ''}} | ||
نسخهٔ ۱۶ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۰۳
موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد
آشنایی اجمالی
بُندار بن عاصم[۱]، در سند دو روایت تفسیر کنز الدقائق و به گزارش از الکافی و بصائر الدرجات ذکر شده است؛ برای نمونه:
{{متن حدیث|عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي اَلْأَصْبَغِ عَنْ بُنْدَارَ بْنِ عَاصِمٍ رَفَعَهُ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ قَالَ: مَا تَوَسَّلَ إِلَيَّ أَحَدٌ بِوَسِيلَةٍ وَ لاَ تَذَرَّعَ بِذَرِيعَةٍ أَقْرَبَ لَهُ إِلَى مَا يُرِيدُهُ مِنِّي مِنْ رَجُلٍ سَلَفَ إِلَيْهِ مِنِّي يَدٌ أَتْبَعْتُهَا أُخْتَهَا وَ أَحْسَنْتُ رَبَّهَا فَإِنِّي رَأَيْتُ مَنْعَ اَلْأَوَاخِرِ يَقْطَعُ لِسَانَ شُكْرِ اَلْأَوَائِلِ وَ لاَ سَخَتْ نَفْسِي بِرَدِّ بِكْرِ اَلْحَوَائِجِ وَ قَدْ قَالَ اَلشَّاعِرُ:
| وَ إِذَا بُلِيتَ بِبَذْلِ وَجْهِكَ سَائِلاً | فَابْذُلْهُ لِلْمُتَكَرِّمِ اَلْمِفْضَالِ | |
| إِنَّ اَلْجَوَادَ إِذَا حَبَاكَ بِمَوْعِدٍ | أَعْطَاكَهُ سَلِساً بِغَيْرِ مِطَالٍ | |
| وَ إِذَا اَلسُّؤَالُ مَعَ اَلنَّوَالِ قَرَنْتَهُ | رَجَحَ اَلسُّؤَالُ وَ خَفَّ كُلُّ نَوَالٍ[۲].[۳] |
شرح حال راوی
عنوان بندار بن عاصم[۴] در کتاب‌های رجالی نیست؛ لیکن در سند سه روایت در الکافی - که گذشت – و بصائر الدرجات[۵] و الیقین واقع شده است[۶].
هیچگونه اطلاعاتی از حال راوی در کتاب‌های رجالی و غیر رجالی متقدّم و متأخر گزارش نشده است؛ لیکن از روایت بصائر الدرجات فهمیده می‌شود که او از راویان امامی و صاحب کتاب بوده، چنان که وحید بهبهانی به آن اشاره کرده است[۷].
علامه مامقانی پس از نقل سخن وحید بهبهانی صاحب کتاب بودن را دلیل بر حسن حال راوی نمی‌داند و نتیجه میگیرد باید او را از راویان مجهول به شمار آورد[۸].
علامه تستری بعد از ذکر کلام وحید بهبهانی می‌نویسد اگر نسخه بصائر الدرجات که در اختیار وحید بهبهانی بوده، درست باشد، وی پدر محمد بن بندار بن عاصم معروف به ذهلی است که در کتاب‌های رجال النجاشی[۹]، الفهرست[۱۰] و رجال الطوسی[۱۱] عنوان شده است و ابن ولید به واسطه حسین بن عامر از وی روایت می‌کند[۱۲].
یادآوری: این دیدگاه، احتمالی بیش نیست و هیچ شاهدی بر اثبات آن وجود ندارد؛ زیرا اگر پدر محمد بن بندار بن عاصم صاحب کتاب بود، در رجال النجاشی و الفهرستشیخ طوسی از وی یاد می‌شد.
در پایان اشاره می‌شود که در ترجمه فارسی الآداب الدینیة للخزانة المعینیة روایتی نقل شده که در سندش بندار بن عاصم قرار گرفته است: «وروي بندار بن عاصم قال: قال موسى بن جعفر(ع) لعلي بن يقطين - وكان يتولى أمر هارون الرشيد-: يا علي! اضمن لي خصلة أضمن لك ثلاث خصال: اضمن لي أن لا ترى مواليا لنا إلا أكرمته فأضمن لك ثلاثا: لا يصيبك حر حديد ولا غم سجن ولا ذل فقر أبدا. قال: فكان لا يري أحدا من محبي آل محمد(ع) إلا وضع خده له»[۱۳].
البته در نسخه عربی الآداب الدینیة للخزانة المعنیة به جای بندار واژه صلاد ثبت شده است[۱۴].
اصل روایت در رجال الکشی نقل شده و به جای بندار بن عاصم و صلاد بن عاصم، عنوان حسین بن عبدالرحیم در سند واقع شده است: «مُحَمَّدُ بْنُ مَسْعُودٍ، عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ، قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ، عَنِ اَلسِّنْدِيِّ بْنِ اَلرَّبِيعِ، عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَبْدِ اَلرَّحِيمِ، قَالَ: قَالَ أَبُو اَلْحَسَنِ (عَ ) لِعَلِيِّ بْنِ يَقْطِينٍ: اِضْمَنْ لِي خَصْلَةً أَضْمَنْ لَكَ ثَلاَثاً! فَقَالَ عَلِيٌّ: جُعِلْتُ فِدَاكَ وَ مَا اَلْخَصْلَةُ اَلَّتِي أَضْمَنُهَا لَكَ وَ مَا اَلثَّلاَثُ اَللَّوَاتِي تَضْمَنُهُنَّ لِي قَالَ، فَقَالَ أَبُو اَلْحَسَنِ (عَلَيْهِ السَّلاَمُ) اَلثَّلاَثُ اَللَّوَاتِي أَضْمَنُهُنَّ لَكَ: أَنْ لاَ يُصِيبَكَ حَرُّ اَلْحَدِيدِ أَبَداً بِقَتْلٍ، وَ لاَ فَاقَةٍ وَ لاَ سِجْنُ حَبْسٍ، قَالَ، فَقَالَ عَلِيٌّ : وَ مَا اَلْخَصْلَةُ اَلَّتِي أَضْمَنُهَا لَكَ قَالَ، فَقَالَ: تَضْمَنُ أَنْ لاَ يَأْتِيَكَ وَلِيٌّ أَبَداً إِلاَّ أَكْرَمْتَهُ، قَالَ، فَضَمِنَ عَلِيٌّ اَلْخَصْلَةَ وَ ضَمِنَ لَهُ أَبُو اَلْحَسَنِ اَلثَّلاَثَ »[۱۵].[۱۶]
منابع
پانویس
- ↑ ر.ک: تعلیقة علی منهج المقال، ص۱۰۰؛ تنقیح المقال، ج۱۳، ص۱۰۸، ش۳۲۷۲؛ منهج المقال فی تحقیق أحوال الرجال، ج۳، ص۹۸، ش۳۱۲؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۲، ص۶۷، ش۲۲۶۶؛ أعیان الشیعه، ج۳، ص۶۰۸؛ قاموس الرجال، ج۲، ص۴۰۷، ش۱۲۰۹؛ معجم رجال الحدیث، ج۴، ص۲۷۷، ش۱۸۹۹؛ زبدة المقال من معجم الرجال، ج۱، ص۲۳۰.
- ↑ تفسیر کنز الدقائق، ج۹، ۵۲۴ به گزارش از الکافی، ج۴، ص۲۴، ح۵.
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۴، ص 638.
- ↑ بضم الباء الموحدة و سکون النون و فتح الدال المهملة و فی آخرها الراء، هذه النسبة إلی من یکون مکثرا من شیء یشتری منه من هو أسفل منه أو أخف حالا و أقل مالا منه ثم یبیع ما یشتری منه من غیره، و هذه لفظة عجمیة، و اشتهر به جماعة. (الأنساب (سمعانی)، ج۲، ص۳۳۵، ش۵۹۰).
- ↑ « حدثنا عبد الله بن محمد، عن إبراهیم بن محمد الثقفی، قال: فی کتاب بندار بن عاصم، عن الحلبی، عن هارون بن خارجة، عن أبی بصیر، عن أبی عبدالله(ع) فی قول الله - تبارک و تعالی -: ﴿و کذلک جعلنکم أمة وسطا لتکونوا شهداء علی الناس﴾ (بقره/ ۱۴۳) قال: نحن الشهداء علی الناس بما عندهم من الحلال والحرام وما ضیعوا منه». بصائر الدرجات، ج۱، ص۸۲، ح۱)؛ «حدثنا عبد الله بن محمد، عن إبراهیم بن محمد فی کتاب بندار بن عاصم، عن عمر بن حنظلة، قال: قلت لأبی عبدالله(ع): ﴿و کذلک جعلنکم امة وسطا لتکونوا شهداء علی الناس﴾ قال: هم الأئمة». (بصائر الدرجات، ج۱، ص۸۲، ح۲).
- ↑ «فیما نذکره من کتاب (الإمامة) بالأسانید الصحاح، فی شهادة ملکین بأن علیا(ع) أمیر المؤمنین عند خلق العرش، فقال ما هذا لفظه: عن بندار بن عاصم، عمن حدث عن عبدالله بن سنان، عن أبی عبدالله(ع) قال: لما خلق الله العرش خلق ملکین فاکتفاه فقال: اشهدا أن لا إله إلا أنا، فشهدا؛ ثم قال: اشهدوا أن محمدا رسول الله، فشهدا، ثم قال: أشهدا أن علیا أمیر المؤمنین فشهدا». (الیقین، ص۲۳۳).
- ↑ و فی نسختی من بصائر الدرجات... و یظهر من روایته هذه کونه إمامیا مضافا إلی کونه صاحب کتاب. (تعلیقة علی منهج المقال، ص۱۰۰).
- ↑ قلت: مجرد کونه صاحب کتاب لا یکفی فی إدراجه فی الحسان، فهو باق علی الجهالة. (تنقیح المقال، ج۱۳، ص۱۰۹، ش۳۲۷۲).
- ↑ محمد بن بندار بن عاصم الذهلی أبو جعفر القمی، ثقة، عین. له کتب، منها: کتاب المثالب. أخبرنا علی بن أحمد بن طاهر، قال: حدثنا محمد بن الحسن بن الولید، عن الحسین بن محمد بن عامر، عن محمد بن بندار بکتابه. (رجال النجاشی، ص۳۴۰، ش۹۱۲).
- ↑ محمد بن بندار بن عاصم، المعروف بالذهلی له کتاب المثالب. أخبرنا به ابن أبی جید، عن ابن الولید، عن الحسین بن محمد بن عامر، عنه. (الفهرست (طوسی)، ص۲۱۶، ش۲۴).
- ↑ محمد بن بندار بن عاصم، المعروف بالذهلی، روی عنه الحسین بن محمد ابن عامر، الذی روی عنه ابن الولید. (رجال الطوسی، ص۴۳۸، ش۱۹).
- ↑ {{عربی| أقول: إن صحت نسخته، فهو والد محمد بن بندار بن عاصم - المعروف بالذهلی - الذی عنونه الشیخ فی الفهرست و الرجال و النجاشی و یروی ابن الولید، عن الحسین بن عامر، عنه. (قاموس الرجال، ج۲، ص۴۰۷، ش۱۲۰۹).
- ↑ الآداب الدینیة للخزانة المعینیه، ص۱۵۳. (آداب زندگی در اسلام؛ مترجم عابدی) این روایت در منبع روایی دیگری از بندار بن عاصم نقل نشده است، بلکه در رجال الکشی با این سند نقل شده است: محمد بن مسعود، عن علی بن محمد، قال حدثنی محمد بن أحمد، عن السندی بن الربیع، عن الحسن بن عبد الرحیم، قال: قال أبو الحسن(ع) لعلی بن یقطین: اضمن لی خصلة أضمن لک ثلاثا.... (رجال الکشی (اختیار معرفة الرجال)، ص۴۳۳، ح۸۱۸).
- ↑ {{عربی|و روی صلاد بن عاصم.... (الآداب الدینیة للخزانة المعینیه، ص۹۵، ح۲۸۱).
- ↑ رجال الکشی (اختیار معرفة الرجال)، ج۲، ص۷۳۲، ح۸۱۸.
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۴، ص 639-642.