جندب بن کعب ازدی در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۱ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۴۹

مقدمه

جندب بن کعب ازدی همان کسی است که ساحری را نزد ولید بن عقبه (حاکم کوفه) گردن زد. گاهی وی را به جَدّش نسبت می‌دهند و نسب او چنین است: جندب بن کعب بن عبدالله بن جزء بن عامر بن مالک بن دهمان أزدی غامدی^[۱].

ابن حجر، از ابوحاتم نقل می‌کند: جندب بن کعب و جندب بن زهیر یکی است^[۲]. به او جندب الخیر هم می‌‌گفتند. جندب بن زهیر، مسئول پیادگان امیرالمؤمنین در صفّین بود و در همان جنگ کشته شد^[۳].

ابن حجر در تقریب می‌نویسد: جندب خیر ازدی ابوعبدالله کُشندۀ ساحر، دربارۀ این که از صحابه است اختلاف است و گفته می‌شود فرزند کعب و گفته می‌شود فرزند زهیر است. ابن حبان، او را در ثِقاتِ تابعین آورده است و ابوعبیده گفته: او در صفّین کشته شد^[۴]. آنچه این مطلب را تأیید می‌کند خبری از امام باقر(ع) است: همراه علی بن ابی طالب، سه تن از تابعان در (جنگ‌های حضرت، از جمله) صفّین حضور داشتند که پیامبر گواهی به بهشتی بودن آنان داد و آنها را ندیده است. اویس قرنی، زید بن صوحان و جندب الخیر ازدی. رحمت خدا بر آنان باد.^[۵]

مسلّم است که تعبیر صفّین در این خبر دقیق نیست؛ بلکه اینان در جنگ‌های حضرت حاضر بودند. این نکته - در خبری کاملتر که خواهد آمد - بیان شده است^[۶].

ابن ابی الحدید، جندب بن زهیر و جندب بن کعب ازدی را دو تن دانسته که به دستور عثمان تبعید شدند^[۷]. بنابر آنچه بیان شد، اخباری که بر ضدّ مخالفان عثمان از قولِ جندب خیر نقل شده^[۸]، نمی‌تواند درست باشد. ابن قتیبه در ضمن معرفی فرزندان صوحان، به این حدیث نبوی دربارۀ زید بن صوحان اشاره می‌کند و جندب را که کُشندۀ ساحر بود، جندب بن زهیرِ غامدی می‌داند که جلو ولید بن عقبه، ساحر را کشت^[۹]. در کتاب وقعة صفّین جندب بن زهیر ازدی جزو فرماندهان امیرالمؤمنین در صفّین بوده و فرمانده ازد و یَمن بوده که در همان جنگ کشته شد^[۱۰].^[۱۱]

منابع

ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۴

پانویس

↑ ابن حجر، الإصابه، ج۱، ص۵۱۱.
↑ ابن حجر، الإصابه، ج۱، ص۵۱۱.
↑ ابن حجر، تهذیب التّهذیب، ج۲، ص۱۰۲.
↑ ابن حجر، تقریب التّهذیب، چ دارالرشید، ص۱۴۲.
↑ «شَهِدَ مَعَ عَلِيِّ بن أَبِي طَالِبٍ(ع) مِنَ التَّابِعِينَ ثَلَاثَةَ نَفَرٍ بِصِفِّينَ شَهِدَ لَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ(ص) بِالْجَنَّةِ وَ لَمْ يَرَهُمْ؛ أُوَيْسُ الْقَرَنِيُّ وَ زَيْدُ بن صُوحَانَ الْعَبْدِيُّ وَ جندبُ الْخَيْرِ الْأَزْدِيُّ رَحْمَةُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ»؛ مفید، الإختصاص، ص۸۱؛ بحارالانوار، ج۳۲، ص۶۱۸.
↑ ابن عدیم، بغیةالطّلب، ج۱، ص۳۱۲؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۹، ص۴۳۶: شَهِدَ مَعَهُ مِنَ التّابِعينَ ثلاثَةُ بَلَغَنَا أنّ رسولَ الله(ص) شَهِد لَهُم بِالجَنَّة....
↑ ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۳۴.
↑ سیوطی، جامع الاحادیث، ج۱۵، ص۱۴۰.
↑ ابن قتیبه، المعارف، ص۴۰۲.
↑ منقری، وقعة صفّین، ص۲۰۵و ۴۰۸.
↑ ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین، ج4، ص 106 - 107.

[1] ابن حجر، الإصابه، ج۱، ص۵۱۱.

[2] ابن حجر، الإصابه، ج۱، ص۵۱۱.

[3] ابن حجر، تهذیب التّهذیب، ج۲، ص۱۰۲.

[4] ابن حجر، تقریب التّهذیب، چ دارالرشید، ص۱۴۲.

[5] «شَهِدَ مَعَ عَلِيِّ بن أَبِي طَالِبٍ(ع) مِنَ التَّابِعِينَ ثَلَاثَةَ نَفَرٍ بِصِفِّينَ شَهِدَ لَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ(ص) بِالْجَنَّةِ وَ لَمْ يَرَهُمْ؛ أُوَيْسُ الْقَرَنِيُّ وَ زَيْدُ بن صُوحَانَ الْعَبْدِيُّ وَ جندبُ الْخَيْرِ الْأَزْدِيُّ رَحْمَةُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ»؛ مفید، الإختصاص، ص۸۱؛ بحارالانوار، ج۳۲، ص۶۱۸.

[6] ابن عدیم، بغیةالطّلب، ج۱، ص۳۱۲؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۹، ص۴۳۶: شَهِدَ مَعَهُ مِنَ التّابِعينَ ثلاثَةُ بَلَغَنَا أنّ رسولَ الله(ص) شَهِد لَهُم بِالجَنَّة....

[7] ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۳۴.

[8] سیوطی، جامع الاحادیث، ج۱۵، ص۱۴۰.

[9] ابن قتیبه، المعارف، ص۴۰۲.

[10] منقری، وقعة صفّین، ص۲۰۵و ۴۰۸.

[11] ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین، ج4، ص 106 - 107.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+{{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = جندب بن کعب ازدی| عنوان مدخل  = جندب بن کعب ازدی| مداخل مرتبط = [[جندب بن کعب ازدی در تاریخ اسلامی]] - [[جندب بن کعب ازدی در تراجم و رجال]]| پرسش مرتبط  = }}
 ==مقدمه==
 جندب بن کعب ازدی همان کسی است که ساحری را نزد [[ولید بن عقبه]] ([[حاکم کوفه]]) گردن زد. گاهی وی را به جَدّش نسبت می‌دهند و [[نسب]] او چنین است: [[جندب بن کعب بن عبدالله بن جزء بن عامر بن مالک بن دهمان أزدی غامدی]]<ref>ابن حجر، الإصابه، ج۱، ص۵۱۱.</ref>.
@@ خط ۹: / خط ۱۰: @@
 [[ابن ابی الحدید]]، [[جندب بن زهیر]] و [[جندب بن کعب ازدی]] را دو تن دانسته که به دستور [[عثمان]] [[تبعید]] شدند<ref>ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۳۴.</ref>. بنابر آنچه بیان شد، اخباری که بر ضدّ مخالفان عثمان از قولِ [[جندب]] خیر نقل شده<ref>سیوطی، جامع الاحادیث، ج۱۵، ص۱۴۰.</ref>، نمی‌تواند درست باشد. [[ابن قتیبه]] در ضمن معرفی [[فرزندان]] [[صوحان]]، به این [[حدیث نبوی]] دربارۀ زید بن صوحان اشاره می‌کند و جندب را که کُشندۀ ساحر بود، جندب بن زهیرِ غامدی می‌داند که جلو [[ولید بن عقبه]]، ساحر را کشت<ref>ابن قتیبه، المعارف، ص۴۰۲.</ref>. در [[کتاب وقعة صفّین]] [[جندب بن زهیر ازدی]] جزو [[فرماندهان]] [[امیرالمؤمنین]] در صفّین بوده و [[فرمانده]] [[ازد]] و یَمن بوده که در همان [[جنگ]] کشته شد<ref>منقری، وقعة صفّین، ص۲۰۵و ۴۰۸.</ref>.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین]]، ج4، ص 106 - 107.</ref>
+== منابع ==
+{{منابع}}
+#[[پرونده:1100831.jpg|22px]] [[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۴ (کتاب)|'''سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۴''']]
+{{پایان منابع}}
+== پانویس ==
+{{پانویس}}