محمد بن عبدالله جعفر در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۳۱

مقدمه

«اَلسَّلاَمُ عَلَى مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلشَّاهِدِ مَكَانَ أَبِيهِ وَ اَلتَّالِي لِأَخِيهِ وَ وَاقِيهِ بِبَدَنِهِ لَعَنَ اَللَّهُ قَاتِلَهُ عَامِرَ بْنَ نَهْشَلٍ اَلتَّمِيمِيَّ»^[۱]؛

سلام بر محمد فرزند عبدالله بن جعفر، کسی که جایگاه پدرش را شاهد بود و همراه برادرش به شهادت رسید و بدنش را برای حفظ جان او قرار داد، خداوند قاتل او عامر بن نهشل تمیمی را لعنت کند.

محمد فرزند عبدالله جعفر طیار، و مادرش به نقل ابوالفرج اصفهانی، «خوصاء»^[۲] دخت حفصة بن ثقیف و مادر خوصاء هند بنت سالم بن عبدالله بن عبدالله بن مخزوم است^[۳]. و مادر محمد بن عبدالله بن جعفر، «خوصاء» بوده است، ولی بنابر قول اکثر مورخان مادر عون بن عبدالله بن جعفر و محمد هر دو حضرت زینب (س) بوده است.^[۴].

گفته‌اند: محمد، قبل از برادرش عون به میدان نبرد رفت و موقعی که مقابل دشمن قرار گرفت این رجز را می‌‌خواند:

أَشْكُو إِلَى اللَّهِ مِنَ الْعُدْوَانِ‏		فَعَالَ قَوْمٍ‏ فِي‏ الرَّدَى‏ عُمْيَانٍ‏
قَدْ بَدَّلُوا مَعَالِمَ الْقُرْآنِ‏		وَ مُحْكَمَ التَّنْزِيلِ وَ التِّبْيَانِ

از دشمنان به خدا شکایت می‌‌کنم، جنگ با مردمی که کورکورانه و در گمراهی‌اند، آنها دستورات قرآن را دگرگون کرده و آیات محکم الهی را به فراموشی سپردند^[۵].

وی در این نبرد ده نفر را به هلاکت رسانید، اما لشکر دشمن او را محاصره کردند و سرانجام «عامر بن نهشل تمیمی» او را به شهادت رساند.^[۶]

سلیمان بن قته^[۷] در مصیبتی که برای امام حسین (ع) سروده از محمد بن عبدالله چنین یاد می‌‌کند: و همنام پیامبر میان آنها تنها ماند و آنها با شمشیر برنده و صیقل داده شده به سراغش آمدند، پس ای چشم من چون خواستی گریه کنی، سیلاب اشک را بر آنان فرو بریز^[۸].^[۹]

جستارهای وابسته

منابع

ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام حسین

پانویس

↑ زیارت ناحیه مقدسه، بحارالأنوار، ج۴۵، ص۶۸.
↑ تاریخ طبری، ج۵، ص۴۶۹؛ دارالمعارف، مقاتل الطالبیین؛ دارالمعرفة، ص۹۱، ولی برخی منابع نام وی را حوط بنت حفصه گفته‌اند. (تذکرة الخواص ص۲۲۹)
↑ ر. ک: مقاتل الطالبیین، ص۶۰؛ ابصار العین، ص۷۳
↑ کامل بهانی، ج۲، ص۳۰۳، روضة الشهداء، ص۳۹۳؛ نشر نوید اسلام، ر. ک: به تاریخ جیب السیر، ج۲، ص۵۳.
↑ ابصارالعین، ص۷۴.
↑ مناقب، ج۴، ص۱۱۵، ابصارالعین، ص۷۷؛ مرکز الدراسات الاسلامیة لحرس الثورة؛ مقتل الحسین (ع)، خوارزمی، ج۲، ص۲۶؛ مکتبة المفید، ولی در کتاب دایرة المعارف الحسینیه، ج۶، ص۲۷۶ و ناسخ، ج۲، ص۳۲۱ این رجز را این گونه آمده است: نشکوا الی الله من العدوان قتال قوم فی الردی عمیان قد ترکوا معالم القرآن و محکم التنزیل و التبیان و اظهروا الکفر مع الطغیان صاحب کتاب عشر کامله (ص ۴۳۲) این رجز را به جعفر بن محمد بن عقیل نسبت داده است.
↑ سلیمان بن قته از تابعین اصحاب و از قبیله خزاعه است و گفته می‌‌شود او از شیعیان بوده و نخستین کسی است که در کربلا بر امام حسین (ع) نوحه‌سرایی کرد و زمانی که به قتل‌گاه رسید به قدری گریست که نزدیک بود جان دهد. (الکنی و الألقاب، ج۱، ص۳۸۳).
↑ و سمی النبی غودر فیهم قد علوه بصارم مصقول فاذا ما بکیت عینی فجودی بدموع تسیل کل مسیل؛مقاتل الطالبیین، ص۶۰؛ ابصارالعین، ص۷۴.
↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام حسین، ص:۲۵۱-۲۵۲.

[1] زیارت ناحیه مقدسه، بحارالأنوار، ج۴۵، ص۶۸.

[2] تاریخ طبری، ج۵، ص۴۶۹؛ دارالمعارف، مقاتل الطالبیین؛ دارالمعرفة، ص۹۱، ولی برخی منابع نام وی را حوط بنت حفصه گفته‌اند. (تذکرة الخواص ص۲۲۹)

[3] ر. ک: مقاتل الطالبیین، ص۶۰؛ ابصار العین، ص۷۳

[4] کامل بهانی، ج۲، ص۳۰۳، روضة الشهداء، ص۳۹۳؛ نشر نوید اسلام، ر. ک: به تاریخ جیب السیر، ج۲، ص۵۳.

[5] ابصارالعین، ص۷۴.

[6] مناقب، ج۴، ص۱۱۵، ابصارالعین، ص۷۷؛ مرکز الدراسات الاسلامیة لحرس الثورة؛ مقتل الحسین (ع)، خوارزمی، ج۲، ص۲۶؛ مکتبة المفید، ولی در کتاب دایرة المعارف الحسینیه، ج۶، ص۲۷۶ و ناسخ، ج۲، ص۳۲۱ این رجز را این گونه آمده است: نشکوا الی الله من العدوان قتال قوم فی الردی عمیان قد ترکوا معالم القرآن و محکم التنزیل و التبیان و اظهروا الکفر مع الطغیان صاحب کتاب عشر کامله (ص ۴۳۲) این رجز را به جعفر بن محمد بن عقیل نسبت داده است.

[7] سلیمان بن قته از تابعین اصحاب و از قبیله خزاعه است و گفته می‌‌شود او از شیعیان بوده و نخستین کسی است که در کربلا بر امام حسین (ع) نوحه‌سرایی کرد و زمانی که به قتل‌گاه رسید به قدری گریست که نزدیک بود جان دهد. (الکنی و الألقاب، ج۱، ص۳۸۳).

[8] و سمی النبی غودر فیهم قد علوه بصارم مصقول فاذا ما بکیت عینی فجودی بدموع تسیل کل مسیل؛مقاتل الطالبیین، ص۶۰؛ ابصارالعین، ص۷۴.

[9] ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام حسین، ص:۲۵۱-۲۵۲.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[محمد بن عبدالله بن جعفر در تراجم و رجال]] - [[محمد بن عبدالله بن جعفر در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
+{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[محمد بن عبدالله جعفر در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
 == مقدمه ==
@@ خط ۴۰: / خط ۴۰: @@
 {{پانویس}}
-[[رده:اصحاب امام حسین]]
+[[رده:شهدای واقعه کربلا]]
 [[رده:اعلام]]