جعفر بن رزق الله

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

جعفر بن رزق الله، در یک سند روایت تفسیر کنز الدقائق نام برده شده که به نقل از الکافی است:

«مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ رِزْقِ اللَّهِ أَوْ رَجُلٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ رِزْقِ اللَّهِ قَالَ: قُدِّمَ إِلَى الْمُتَوَكِّلِ رَجُلٌ نَصْرَانِيٌّ فَجَرَ بِامْرَأَةٍ مُسْلِمَةٍ فَأَرَادَ أَنْ يُقِيمَ عَلَيْهِ الْحَدَّ فَأَسْلَمَ فَقَالَ يَحْيَى بْنُ أَكْثَمَ قَدْ هَدَمَ إِيمَانُهُ شِرْكَهُ وَ فِعْلَهُ وَ قَالَ بَعْضُهُمْ يُضْرَبُ ثَلَاثَةَ حُدُودٍ وَ قَالَ بَعْضُهُمْ يُفْعَلُ بِهِ كَذَا وَ كَذَا فَأَمَرَ الْمُتَوَكِّلُ بِالْكِتَابِ إِلَى أَبِي الْحَسَنِ الثَّالِثِ(ع) وَ سُؤَالِهِ عَنْ ذَلِكَ فَلَمَّا قَرَأَ الْكِتَابَ كَتَبَ يُضْرَبُ حَتَّى يَمُوتَ فَأَنْكَرَ يَحْيَى بْنُ أَكْثَمَ وَ أَنْكَرَ فُقَهَاءُ الْعَسْكَرِ ذَلِكَ وَ قَالُوا يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ سَلْ عَنْ هَذَا فَإِنَّهُ شَيْءٌ لَمْ يَنْطِقْ بِهِ كِتَابٌ وَ لَمْ تَجِئْ بِهِ سُنَّةٌ فَكَتَبَ إِلَيْهِ أَنَ فُقَهَاءَ الْمُسْلِمِينَ قَدْ أَنْكَرُوا هَذَا وَ قَالُوا لَمْ يَجِئْ بِهِ سُنَّةٌ وَ لَمْ يَنْطِقْ بِهِ كِتَابٌ فَبَيِّنْ لَنَا لِمَ أَوْجَبْتَ عَلَيْهِ الضَّرْبَ حَتَّى يَمُوتَ فَكَتَبَ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ* [فَلَمَّا أَحَسُّوا] ﴿فَلَمَّا رَأَوْا بَأْسَنَا قَالُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَحْدَهُ وَكَفَرْنَا بِمَا كُنَّا بِهِ مُشْرِكِينَ * فَلَمْ يَكُ يَنْفَعُهُمْ إِيمَانُهُمْ﴾ قَالَ فَأَمَرَ بِهِ الْمُتَوَكِّلُ فَضُرِبَ حَتَّى مَاتَ».

شرح حال راوی

جعفر بن رزق الله نه در کتب رجالی شیعه و سنی ذکر شده؛ نه در اسناد روایات قرار گرفته است به جز سند روایت فوق که محمد بن احمد از وی روایت نموده است و مراد از آن محمد بن احمد بن یحیی صاحب کتاب نوادر الحکمه است، از این رو در کتب رجالی متأخر از جعفر بن رزق الله یاد شده است.

آیت الله بروجردی او را از راویان طبقه ششم یا هفتم به شمار آورده است. 

محمد بن احمد بن یحیی به نقل از راویان ضعیف، متهم است، بدان جهت ابن الولید و شاگردش شیخ صدوق گروهی از راویان را استثناء کردند که جعفر بن رزق الله از آنها نیست ، از این رو بعضی از رجالیان به روایت مذکور که جعفر بن رزق الله نقل کرده، اعتماد و عمل کردند؛ برای نمونه:

علامه مامقانی: يمكن استفادة الإعتماد عليه من رواية محمد بن أحمد بن يحيى عنه.

علامه شوشتری: أقول: محمد بن أحمد بن يحيى معروف بالرواية عن المجاهيل و الضعفاء، حتى استثنى من رواياته رواياته عن جمع؛ فكان عليه أن يقول: إن هذا ليس من المستثنين فيكون خبره معتبراً.

محقق زنجانی: داخلة في الحسان عندنا.

بعضی از بزرگان مانند آیت‌الله خویی و آیت‌الله سید محمد رضا گلپایگانی این دیدگاه را نپذیرفتند و به وثاقت یا حسن حال جعفر بن رزق الله نظر ندادند.

منابع

1. جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری ج۵