معلی بن خنیس کوفی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اصحاب امام صادق| عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = }} | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اصحاب امام صادق| عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = }} | ||
== آشنایی اجمالی == | == آشنایی اجمالی == | ||
[[ابوعبدالله معلی بن خنیس کوفی بزاز مدنی]] اصالتاً عراقی و ساکن [[مدینه]] بود<ref>قاموس الرجال، ج۹، ص۵۶.</ref>. ابتدا او از [[موالی]] [[بنی اسد]] و سپس از موالی،<ref>رجال النجاشی، ج۲، ص۳۶۳.</ref>[[اصحاب]]،<ref>رجال الطوسی، ص۳۱۰.</ref> [[کارگزاران]] و [[مسئول]] [[امور مالی]] [[امام صادق]]{{ع}} به شمار می‌‌رفت<ref>الغیبه (طوسی)، ص۳۴۷.</ref> و از آن بزرگوار<ref> جامع الرواة، ج۲، ص۲۵۰.</ref> و [[امام کاظم]]{{ع}} [[روایت]] می‌‌کرد.<ref> تنقیح المقال، ج۳، ص۲۳۲.</ref> راویانی همچون [[عبدالکریم بن عمرو]]، [[یحیی حلبی]] و [[معلی بن زید]] | [[ابوعبدالله معلی بن خنیس کوفی بزاز مدنی]] اصالتاً عراقی و ساکن [[مدینه]] بود<ref>قاموس الرجال، ج۹، ص۵۶.</ref>. ابتدا او از [[موالی]] [[بنی اسد]] و سپس از موالی،<ref>رجال النجاشی، ج۲، ص۳۶۳.</ref>[[اصحاب]]،<ref>رجال الطوسی، ص۳۱۰.</ref> [[کارگزاران]] و [[مسئول]] [[امور مالی]] [[امام صادق]]{{ع}} به شمار می‌‌رفت<ref>الغیبه (طوسی)، ص۳۴۷.</ref> و از آن بزرگوار<ref> جامع الرواة، ج۲، ص۲۵۰.</ref> و [[امام کاظم]]{{ع}} [[روایت]] می‌‌کرد.<ref> تنقیح المقال، ج۳، ص۲۳۲.</ref> راویانی همچون [[عبدالکریم بن عمرو]]، [[یحیی حلبی]] و [[معلی بن زید أحول]] از او روایت کرده‌اند.<ref>جامع الرواة، ج۲، ص۲۴۷ ـ ۲۵۰.</ref> [[شیخ طوسی]] ایشان را از ممدوحان سفرای [[ائمه]] به حساب آورده و نام او را در کنار [[حمران بن اعین]] و [[مفضل بن عمر]] [[ذکر]] کرده است.<ref>الغیبه (طوسی)، ص۳۴۷.</ref> [[علامه تستری]] می‌‌گوید که در [[روایات]]، مطلبی [[دلالت]] بر ذمّ وی وجود ندارد.<ref>قاموس الرجال، ج۹، ص۵۶.</ref> [[کشّی]] نیز در کتاب [[رجال]] خود روایاتی درباره وی [[نقل]] کرده که برخی از آنها اقتضای [[مدح]]، و برخی اقتضای ذمّ او را دارد،<ref>اختیار معرفة الرجال، ص۳۷۶ ـ ۳۸۲.</ref> اما [[نجاشی]] او را شدیداً [[تضعیف]] کرده و قابل [[اعتماد]] نمی‌داند.<ref>رجال النجاشی، ج۲، ص۳۶۳.</ref> برخی نیز مانند [[سید ابوالقاسم خوئی]] وی را فردی [[جلیل‌القدر]] و از [[شیعیان]] [[خالص]] امام صادق{{ع}} دانسته و گفته‌اند که روایات صحیحی در مدح او وارد شده و در آنها تصریح شده که او [[اهل بهشت]] است و مورد [[عنایت]] امام صادق{{ع}} بوده است؛ لذا تضعیف نجاشی چندان قابل اعتنا نیست، چون منشأ این تضعیف نسبت غلوّی است که به او داده شده و منشأ این نسبت، [[غالیان]] و علمای [[عامه]] هستند که خواسته‌اند به [[یاران امام صادق]]{{ع}} ضربه بزنند.<ref>معجم رجال الحدیث، ج۱۸، ص۲۴۶ و۲۴۷.</ref> گفتنی است برخی معلّی را مغیری و در شمار کسانی دانسته‌اند که [[معتقد به امامت]] [[مغیرة بن سعید]] هستند.<ref>خلاصة الاقوال، ص۲۵۹.</ref> کتاب الحدیث<ref>الذریعه، ج۶، ص۳۶۷.</ref> و نوروزیه اثر اوست.<ref>معالم العلماء، ص۱۲۱.</ref> سرانجام وی پیش از سال ۱۳۴هـ <ref>تنقیح المقال، ج۳، ص۲۳۲.</ref> به [[اتهام]] [[غلوّ]] به دست [[داود بن علی عباسی]] به [[قتل]] رسید. امام صادق{{ع}}پس از اطلاع از این امر، به همراه پسرش اسماعیل نزد داود رفت و به [[قتل]] معلّی [[اعتراض]] کرد. داود [[مسئول]] نیروهایش را مقصر دانست که بدون [[اجازه]] چنین کرده است و به [[دستور امام]]، اسماعیل [[قاتل]] معلّی را در همان جا [[مجازات]] کرد و کُشت. [[امام]]{{ع}} شب هنگام داوود را هم [[نفرین]] کرد و او نیز همان شب درگذشت.<ref>اختیار معرفة الرجال، ص۳۷۹ و ۳۸۰.</ref>.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص۷۷۱-۷۷۲.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۲۲
آشنایی اجمالی
ابوعبدالله معلی بن خنیس کوفی بزاز مدنی اصالتاً عراقی و ساکن مدینه بود[۱]. ابتدا او از موالی بنی اسد و سپس از موالی،[۲]اصحاب،[۳] کارگزاران و مسئول امور مالی امام صادق(ع) به شمار می‌‌رفت[۴] و از آن بزرگوار[۵] و امام کاظم(ع) روایت می‌‌کرد.[۶] راویانی همچون عبدالکریم بن عمرو، یحیی حلبی و معلی بن زید أحول از او روایت کرده‌اند.[۷] شیخ طوسی ایشان را از ممدوحان سفرای ائمه به حساب آورده و نام او را در کنار حمران بن اعین و مفضل بن عمر ذکر کرده است.[۸] علامه تستری می‌‌گوید که در روایات، مطلبی دلالت بر ذمّ وی وجود ندارد.[۹] کشّی نیز در کتاب رجال خود روایاتی درباره وی نقل کرده که برخی از آنها اقتضای مدح، و برخی اقتضای ذمّ او را دارد،[۱۰] اما نجاشی او را شدیداً تضعیف کرده و قابل اعتماد نمی‌داند.[۱۱] برخی نیز مانند سید ابوالقاسم خوئی وی را فردی جلیل‌القدر و از شیعیان خالص امام صادق(ع) دانسته و گفته‌اند که روایات صحیحی در مدح او وارد شده و در آنها تصریح شده که او اهل بهشت است و مورد عنایت امام صادق(ع) بوده است؛ لذا تضعیف نجاشی چندان قابل اعتنا نیست، چون منشأ این تضعیف نسبت غلوّی است که به او داده شده و منشأ این نسبت، غالیان و علمای عامه هستند که خواسته‌اند به یاران امام صادق(ع) ضربه بزنند.[۱۲] گفتنی است برخی معلّی را مغیری و در شمار کسانی دانسته‌اند که معتقد به امامت مغیرة بن سعید هستند.[۱۳] کتاب الحدیث[۱۴] و نوروزیه اثر اوست.[۱۵] سرانجام وی پیش از سال ۱۳۴هـ [۱۶] به اتهام غلوّ به دست داود بن علی عباسی به قتل رسید. امام صادق(ع)پس از اطلاع از این امر، به همراه پسرش اسماعیل نزد داود رفت و به قتل معلّی اعتراض کرد. داود مسئول نیروهایش را مقصر دانست که بدون اجازه چنین کرده است و به دستور امام، اسماعیل قاتل معلّی را در همان جا مجازات کرد و کُشت. امام(ع) شب هنگام داوود را هم نفرین کرد و او نیز همان شب درگذشت.[۱۷].[۱۸]
منابع
جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱
پانویس
- ↑ قاموس الرجال، ج۹، ص۵۶.
- ↑ رجال النجاشی، ج۲، ص۳۶۳.
- ↑ رجال الطوسی، ص۳۱۰.
- ↑ الغیبه (طوسی)، ص۳۴۷.
- ↑ جامع الرواة، ج۲، ص۲۵۰.
- ↑ تنقیح المقال، ج۳، ص۲۳۲.
- ↑ جامع الرواة، ج۲، ص۲۴۷ ـ ۲۵۰.
- ↑ الغیبه (طوسی)، ص۳۴۷.
- ↑ قاموس الرجال، ج۹، ص۵۶.
- ↑ اختیار معرفة الرجال، ص۳۷۶ ـ ۳۸۲.
- ↑ رجال النجاشی، ج۲، ص۳۶۳.
- ↑ معجم رجال الحدیث، ج۱۸، ص۲۴۶ و۲۴۷.
- ↑ خلاصة الاقوال، ص۲۵۹.
- ↑ الذریعه، ج۶، ص۳۶۷.
- ↑ معالم العلماء، ص۱۲۱.
- ↑ تنقیح المقال، ج۳، ص۲۳۲.
- ↑ اختیار معرفة الرجال، ص۳۷۹ و ۳۸۰.
- ↑ جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص۷۷۱-۷۷۲.