تاریخ هجری: تفاوت میان نسخه‌ها

مبدأ [[تاریخ]] [[مسلمانان]]، [[هجرت حضرت محمد]]{{صل}} از [[مکّه]] به [[مدینه]] است. در اثر فشار [[مشرکین]] به مسلمانان و نیز نقشه [[قتل پیامبر]] از سوی [[کفّار]] [[قریش]] در [[مکه]]، آن حضرت تصمیم به ترک مکه گرفت. در یکی از شب‌های ماه [[ربیع الاوّل]] [[سال سیزدهم بعثت]]، که [[کافران]] [[خانه پیامبر]] را محاصره کرده بودند تا او را در بستر بکشند، [[حضرت علی]]{{ع}} به جای [[پیامبر]] خوابید. آن شب را که این [[فداکاری]] از سوی علی{{ع}} رخ داد، "لیلة المَبیت" گویند. [[حضرت رسول]]، شبانه بیرون رفت و سه شب در "[[غار]] ثَور" در جنوب مکه پنهان شد، سپس راه مدینه را پیش گرفت. تعدادی از مسلمانان قبلاً به مدینه رفته بودند، علی{{ع}} و جمعی دیگر بعد از آن حضرت به مدینه رفتند.

 

این حادثه که به "[[هجرت]]" معروف است، نقش مهمّی در نجاتِ [[مسلمین]] و گسترش [[آیین اسلام]] داشت. از این رو چند سال پس از [[رحلت پیامبر]]، رسماً به عنوان مبدأ تاریخ مسلمین قرار گرفت و تا کنون ادامه دارد.

 

[[تاریخ هجری]] [[قمری]] و شمسی، هر دو به این واقعه برمی‌گردد، ولی چون هر سال قمری ده [[روز]] کمتر از سال شمسی است، در طول [[زمان]] تفاوتی میان مدت تاریخ شمسی و قمری پدید آمده است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۵۱.</ref>.

مشهور بین تاریخنگاران [[اسلام]] این است که تاریخ هجری در دوران [[خلیفه دوم]] به [[راهنمایی]] و پیشنهاد امیرالمؤمنین علی{{ع}} از میان حوادث بزرگ اسلام به عنوان مبدأ تاریخ رسمی [[انتخاب]] شد ولی شواهدی وجود دارد که نخستین بار خود [[پیامبر اکرم]]{{صل}} تاریخ هجری را در [[نامه‌ها]] استفاده کردند و پیشنهاد [[امام]]{{ع}} نیز بر اساس انتخاب قبلی پیامبر اکرم{{صل}} بوده است.

 

[[طبری]] در تاریخ «الامم و الملوک» نقل می‌کند: هنگامی که [[رسول خدا]] به مدینه هجرت نمود به ثبت تاریخ دستور داد<ref>صبح الاعشی، ج۶، ص۲۴۰.</ref>. جلال‌الدین [[سیوطی]] نقل می‌کند وقتی که [[قرارداد]] فیمابین پیامبر اکرم{{صل}} و [[نصارای نجران]] توسط علی{{ع}} نوشته شد، [[پیامبر اکرم]] (خود) به وی دستور داد [[سال پنجم هجری]] را به عنوان [[تاریخ]] در پای ورقه بنویسید<ref>نظام الحکومه النبویه، ج۱، ص۱۸۱.</ref>.

برخی نیز اساس [[تاریخ هجری]] را مبتنی بر [[قرآن]] دانسته و منشأ آن را {{متن قرآن|لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَى مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ}}<ref>«بی‌گمان مسجدی که از روز نخست بنیان آن را بر پرهیزگاری نهاده‌اند» سوره توبه، آیه ۱۰۸.</ref> که در مورد [[مسجد قبا]] نازل شده، شمرده‌اند؛ زیرا مسجد قبا در اولین روزهای ورود پیامبر اکرم{{صل}} به [[مدینه]] تأسیس شد.

 

در [[اسناد صحیفه سجادیه]] نیز روایتی از [[پیامبراکرم]]{{صل}} در زمینه مدت استیلای [[بنی‌امیه]] نقل شده که در آن عبارت {{متن حدیث|مِنْ مُهَاجَرِكَ‌}} دیده می‌شود که نشان‌دهنده [[محاسبه]] [[تاریخ]] از [[هجرت]] است.

 

تاریخ هجری از معتبر‌ترین و صحیح‌ترین تاریخ‌های متداول در میان [[بشر]] است و اختلافی که در تعیین[[سال]] هجرت از نظر تاریخ میلادی دیده می‌شود و گاه [[هجرت پیامبر اسلام]] را ۵۶۸ میلادی و گاه ۵۹۷ میلادی و بعضی ۵۳۷ میلادی و برخی دیگر ۴۴۷ میلادی ذکر کرده‌اند، به دلیل [[اختلاف]] نظری است که در تاریخ میلاد [[حضرت مسیح]] بین [[مورخان]] وجود دارد و تاریخ میلادی سالیان دراز پس از [[میلاد مسیح]] متداول شده و به همین دلیل چندین نظریه در این باب دیده می‌شود<ref>فقه سیاسی، ج۱، ص۲۴۷.</ref>.<ref>[[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فقه سیاسی ج۱]]، ص۴۷۱.</ref>

[[رده:تاریخ]]