سیره اخلاقی پیامبر خاتم در قرآن

این مدخل زیرشاخهٔ بحث سیره اخلاقی پیامبر خاتم است. سیره اخلاقی پیامبر خاتم از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: سیره اخلاقی پیامبر خاتم در قرآن - پرسش‌های مرتبط

مقدمه

منظور رفتارهایی است که پیامبر با دیگران به شکل نیکو داشته یا توصیفی عام از روحیه اخلاقی وی در رابطه با جامعه داده شده است. البته برخی از صفات اخلاقی پیامبر مانند نرمخویی، امانت داری، مدارا و دیگر صفات خاص در جای ترتیب الفبایی آن قرار دارد. ﴿وَإِنَّكَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِيمٍ﴾ خُلق [ملکه نفسانی] استعداد انسانی است که کارهای انسان در اثر تربیت و تمرین به آسانی توسط آن انجام می‌شود و دو گونه هست، کارهای خوب، مثل شجاعت وعفت و کارهای بد مثل ترس و در آیه خلق عظیم، منظور مَلکه نفسانی بزرگ برای انجام کارهای خیر وخوب است.

نکات

همچنین این نکته‌ها در این آیه مطرح است:

1. هر چند خداوند حسن خلق پیامبر و بزرگ بودن آن را مطرح می‌کند، ولی با توجه به سیاق آیات، توجه به اخلاق زیبای اجتماعی پیامبر که در معاشرت با مردم ظاهر می‌شود، مثل ثابت بودن برحق و مقاومت در برابر اذیت ها، و عفو، و گذشت او و رفق مدارا با مردم؛ و لذا برخی از مفسرین ادب عظیم تفسیر کرده‌اند...
2. خطاب به پیامبر جنبه تشویقی دارد که همین شیوه را ادامه دهد و در ضمن به مردم هم خبر می‌دهد و این خبر هم برای الگو گرفتن و هم قداست بخشیدن و اخبار از واقع است. ۳ - معنای ضمنی آیه نهایت داشتن عقل است چون می‌گوید: و ما انت بمجنون: چون اخلاق حسنه با جنون سازگار نیست. ۴ - تعبیر: «إِنک» [براستی] برای تأکید و تردید ناپذیری اخبار است.

منابع

1. سعیدیان‌فر و ایازی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱