تاریخ: تفاوت میان نسخهها
خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
==واژه شناسی== | ==واژه شناسی== | ||
*'''واژه تاریخ:''' درباره ریشه این واژه میان محققان و لغتشناسان [[اختلاف]] است. بیشتر بر این باورند که واژه مزبور در دوران اسلامی رایج شده و پیش از [[اسلام]] سابقه نداشته است. بنا به روایتی در دوران [[خلیفه دوم]] با بهرهگیری از نظر کارشناسی هرمزان، [[مسلمان]] ایرانی، از ترکیب دو واژه فارسی "ماه" و "روز" که [[ایرانیان]] برای حساب گذر زمان به کار میبرند، کلمه معرب "مورخ" ساخته شده است و مصدر آن را "تاریخ" قرار دادند. | *'''واژه تاریخ:''' درباره ریشه این واژه میان محققان و لغتشناسان [[اختلاف]] است. بیشتر بر این باورند که واژه مزبور در دوران اسلامی رایج شده و پیش از [[اسلام]] سابقه نداشته است. بنا به روایتی در دوران [[خلیفه دوم]] با بهرهگیری از نظر کارشناسی هرمزان، [[مسلمان]] ایرانی، از ترکیب دو واژه فارسی "ماه" و "روز" که [[ایرانیان]] برای حساب گذر زمان به کار میبرند، کلمه معرب "مورخ" ساخته شده است و مصدر آن را "تاریخ" قرار دادند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۱۹۴.</ref>. | ||
*معنای لغوی تاریخ: تاریخ از ریشه "أرخ" بهمعنی وقت و تاریخ به معنای [[توقیت]] است. همچنین گفتهاند که این کلمه، مغلوب "تأخیر" است و آن را به معنای "غایت"دانستهاند. چنانکه گویند آن چیز، تاریخ [[مردم]] خود است، یعنی [[شرف]] آن [[مردم]] بدو منتهی میشود. و این که گویند این عمل در آن تاریخ انجام شده است، یعنی در وقتی انجام شده که بدان منتهی شده است. برای معنای تاریخ، اصطلاح "گاهشماری" را نیز وضع کردهاند. | *معنای لغوی تاریخ: تاریخ از ریشه "أرخ" بهمعنی وقت و تاریخ به معنای [[توقیت]] است. همچنین گفتهاند که این کلمه، مغلوب "تأخیر" است و آن را به معنای "غایت"دانستهاند. چنانکه گویند آن چیز، تاریخ [[مردم]] خود است، یعنی [[شرف]] آن [[مردم]] بدو منتهی میشود. و این که گویند این عمل در آن تاریخ انجام شده است، یعنی در وقتی انجام شده که بدان منتهی شده است. برای معنای تاریخ، اصطلاح "گاهشماری" را نیز وضع کردهاند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۱۹۴.</ref>. | ||
*'''معنای اصطلاحی تاریخ:''' "تاریخ" مدت معینی است که از آغاز سالی شروع میشود که در آن سال، [[پیغمبری]] [[مبعوث]] شده یا [[پادشاه]] بزرگی [[قیام]] کرده یا امتی با توفان و [[زلزلهها]] هلاک شده یا مملکتی [[خسف]] (محو و نابود) شده و یا بیماری وبا و قحط شدیدی اتفاق افتاده، یا انتقال دولتی و تبدیل ملتی یا حادثه عظیمی از [[آیات]] سماوی و علامات مشهور ارضی که جز در زمانهای طولانی حاصل نمیشود، روی داده است. به [[یاری]] تواریخ، اوقات محدود و معین شناخته میشود. به تعبیر دیگر، حوادث مهم مذهبی، [[سیاسی]] و تغییر و تحول یا بنا و نابودی تمدنها و بلایای بزرگ طبیعی در زمانهای معین، تاریخ را پدید میآورد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۱۹۴ | *'''معنای اصطلاحی تاریخ:''' "تاریخ" مدت معینی است که از آغاز سالی شروع میشود که در آن سال، [[پیغمبری]] [[مبعوث]] شده یا [[پادشاه]] بزرگی [[قیام]] کرده یا امتی با توفان و [[زلزلهها]] هلاک شده یا مملکتی [[خسف]] (محو و نابود) شده و یا بیماری وبا و قحط شدیدی اتفاق افتاده، یا انتقال دولتی و تبدیل ملتی یا حادثه عظیمی از [[آیات]] سماوی و علامات مشهور ارضی که جز در زمانهای طولانی حاصل نمیشود، روی داده است. به [[یاری]] تواریخ، اوقات محدود و معین شناخته میشود. به تعبیر دیگر، حوادث مهم مذهبی، [[سیاسی]] و تغییر و تحول یا بنا و نابودی تمدنها و بلایای بزرگ طبیعی در زمانهای معین، تاریخ را پدید میآورد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۱۹۴.</ref>. | ||
== پرسشهای وابسته == | == پرسشهای وابسته == |
نسخهٔ ۲۳ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۵:۱۳
- مدخلهای وابسته به این بحث:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل تاریخ (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
واژه شناسی
- واژه تاریخ: درباره ریشه این واژه میان محققان و لغتشناسان اختلاف است. بیشتر بر این باورند که واژه مزبور در دوران اسلامی رایج شده و پیش از اسلام سابقه نداشته است. بنا به روایتی در دوران خلیفه دوم با بهرهگیری از نظر کارشناسی هرمزان، مسلمان ایرانی، از ترکیب دو واژه فارسی "ماه" و "روز" که ایرانیان برای حساب گذر زمان به کار میبرند، کلمه معرب "مورخ" ساخته شده است و مصدر آن را "تاریخ" قرار دادند[۱].
- معنای لغوی تاریخ: تاریخ از ریشه "أرخ" بهمعنی وقت و تاریخ به معنای توقیت است. همچنین گفتهاند که این کلمه، مغلوب "تأخیر" است و آن را به معنای "غایت"دانستهاند. چنانکه گویند آن چیز، تاریخ مردم خود است، یعنی شرف آن مردم بدو منتهی میشود. و این که گویند این عمل در آن تاریخ انجام شده است، یعنی در وقتی انجام شده که بدان منتهی شده است. برای معنای تاریخ، اصطلاح "گاهشماری" را نیز وضع کردهاند[۲].
- معنای اصطلاحی تاریخ: "تاریخ" مدت معینی است که از آغاز سالی شروع میشود که در آن سال، پیغمبری مبعوث شده یا پادشاه بزرگی قیام کرده یا امتی با توفان و زلزلهها هلاک شده یا مملکتی خسف (محو و نابود) شده و یا بیماری وبا و قحط شدیدی اتفاق افتاده، یا انتقال دولتی و تبدیل ملتی یا حادثه عظیمی از آیات سماوی و علامات مشهور ارضی که جز در زمانهای طولانی حاصل نمیشود، روی داده است. به یاری تواریخ، اوقات محدود و معین شناخته میشود. به تعبیر دیگر، حوادث مهم مذهبی، سیاسی و تغییر و تحول یا بنا و نابودی تمدنها و بلایای بزرگ طبیعی در زمانهای معین، تاریخ را پدید میآورد[۳].
پرسشهای وابسته
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۱۹۴.
- ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۱۹۴.
- ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۱۹۴.