بحث:آیا ابراهیم پیامبر علم غیب داشت؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

Page contents not supported in other languages.
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
خط ۱۱: خط ۱۱:
==پاسخ تفصیلی==
==پاسخ تفصیلی==
==[[علم غیب]] داشتن [[پیامبران]] و [[حضرت ابراهیم]]==
==[[علم غیب]] داشتن [[پیامبران]] و [[حضرت ابراهیم]]==
*اهمیت و جایگاهی که [[قرآن]] و [[روایات]] برای پیشوای [[الهی]] و خلیفةالله قایل است، خود به خود [[علم غیب]] را برای چنین افرادی ثابت می‌کند:<ref>ر.ک. لطیفی، رحیم، علم غیب معصوم، قسمت اول، ش ۴۶، صفحه؟؟؟</ref> {{متن قرآن|إِنِّی جَاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَةً}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که پروردگارت به فرشتگان فرمود: می‌خواهم جانشینی در زمین بگمارم». سوره بقره، آیه ۳۰.</ref> [[قرآن مجید]] [[وحی]] و [[تعلیم]] غیبی را لازمۀ کار [[پیشوایان]] [[الهی]] می‌‌داند:<ref>ر.ک. لطیفی، رحیم، علم غیب معصوم، قسمت اول، ش ۴۶، صفحه؟؟؟</ref> {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَیْنَا إِلَیْهِمْ فِعْلَ الْخَیْرَاتِ}}<ref>«و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند و به آنها انجام کارهای نیک و برپا داشتن نماز و دادن زکات را وحی کردیم و آنان پرستندگان ما بودند» سوره انبیاء، آیه ۷۳.</ref> برخی از [[آیات]]، آشکارا [[آگاهی]] [[پیامبران]] و برخی از [[بندگان]] خاص [[خدا]] را از امور پنهانِ از [[حس]]، [[تصدیق]] می‌کند و هیچ فرد مسلمانی که [[قرآن]] را [[وحی]] آسمانی می‌داند پس از دقت در مفاد آنها، نمی‌تواند در این مسأله [[تردید]] داشته باشد<ref>ر.ک. سبحانی، جعفر، آگاهی سوم یا علم غیب، ص ۱۰۳ و ۱۰۴.</ref>. پیام‌آور و رسولی که [[خدا]] می‌فرستد، خواه [[پیامبر]] باشد یا [[فرشته]]، [[عالم به غیب]] است،<ref>ر.ک. امینی، غلامحسین، الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ص ۱۱۲؛ قرشی، سیدعلی اکبر، احسن الحدیث، ‏ج ۱، ص ۱۴۴؛ خاتمی، سیداحمد، امامان گنجینه‌داران علوم الهی، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه؛ رضایی اصفهانی، محمدعلی، تفسیر قرآن مهر؛ ج ۳، ص ۱۱۳.</ref> منتها [[خدا]] او را عالم کرده است:<ref>ر.ک. مصباح یزدی، محمدتقی، معارف قرآن ج ۱، ص ۴۰۰ و ۴۰۲؛ سیده رابیل، جستاری در مسئله علم غیب، منتشر شده در نشریه الکترونیکی قرآن‌پژوهی.</ref> {{متن قرآن|عَالِمُ الْغَیْبِ فَلَا یُظْهِرُ عَلیَ‏ غَیْبِهِ أَحَدًا * إِلَّا مَنِ ارْتَضیَ‏ مِن رَّسُولٍ}}<ref>سورۀ جن، آیات ۲۶ ـ ۲۷.</ref> در این [[آیه]] [[خداوند]] ابتدا خود را دانای به [[غیب]] معرفی کرده است و از آن جا که ذات احدیت [[علم مطلق]] را داراست، [[علم]] او [[علم لدنی]] است و قابل [[تعلیم و تعلّم]] نیست؛ در ادامۀ [[آیه]]،‌ [[خداوند]] [[حکیم]] از این [[حقیقت]] خبر داده است که وی چنین [[علمی]] را به کسانی که [[خداوند]] از آنها [[راضی]] باشد،‌ عطا خواهد کرد<ref>ر.ک. سیده رابیل، جستاری در مسئله علم غیب، منتشر شده در نشریه الکترونیکی قرآن‌پژوهی.</ref>.
*اهمیت و جایگاهی که [[قرآن]] و [[روایات]] برای پیشوای [[الهی]] و خلیفةالله قایل است، خود به خود [[علم غیب]] را برای چنین افرادی ثابت می‌کند:<ref>ر.ک. لطیفی، رحیم، علم غیب معصوم، قسمت اول، ش ۴۶، صفحه؟؟؟</ref> {{متن قرآن|إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که پروردگارت به فرشتگان فرمود: می‌خواهم جانشینی در زمین بگمارم». سوره بقره، آیه ۳۰.</ref> [[قرآن مجید]] [[وحی]] و [[تعلیم]] غیبی را لازمۀ کار [[پیشوایان]] [[الهی]] می‌‌داند:<ref>ر.ک. لطیفی، رحیم، علم غیب معصوم، قسمت اول، ش ۴۶، صفحه؟؟؟</ref> {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ}}<ref>«و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند و به آنها انجام کارهای نیک را وحی کردیم.» سوره انبیاء، آیه ۷۳.</ref> برخی از [[آیات]]، آشکارا [[آگاهی]] [[پیامبران]] و برخی از [[بندگان]] خاص [[خدا]] را از امور پنهانِ از [[حس]]، [[تصدیق]] می‌کند و هیچ فرد مسلمانی که [[قرآن]] را [[وحی]] آسمانی می‌داند پس از دقت در مفاد آنها، نمی‌تواند در این مسأله [[تردید]] داشته باشد<ref>ر.ک. سبحانی، جعفر، آگاهی سوم یا علم غیب، ص ۱۰۳ و ۱۰۴.</ref>. پیام‌آور و رسولی که [[خدا]] می‌فرستد، خواه [[پیامبر]] باشد یا [[فرشته]]، [[عالم به غیب]] است،<ref>ر.ک. امینی، غلامحسین، الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ص ۱۱۲؛ قرشی، سیدعلی اکبر، احسن الحدیث، ‏ج ۱، ص ۱۴۴؛ خاتمی، سیداحمد، امامان گنجینه‌داران علوم الهی، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه؛ رضایی اصفهانی، محمدعلی، تفسیر قرآن مهر؛ ج ۳، ص ۱۱۳.</ref> منتها [[خدا]] او را عالم کرده است:<ref>ر.ک. مصباح یزدی، محمدتقی، معارف قرآن ج ۱، ص ۴۰۰ و ۴۰۲؛ سیده رابیل، جستاری در مسئله علم غیب، منتشر شده در نشریه الکترونیکی قرآن‌پژوهی.</ref> {{متن قرآن|عَالِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا إِلَّا مَنِ ارْتَضَى مِنْ رَسُولٍ}}<ref>«او دانای نهان است پس هیچ کس را بر نهان خویش آگاه نمی‌کند. جز فرستاده‌ای را که بپسندد که پیش رو و پشت سرش، نگهبانانی می‌گمارد» سوره جن، آیه ۲۶ و ۲۷.</ref> در این [[آیه]] [[خداوند]] ابتدا خود را دانای به [[غیب]] معرفی کرده است و از آن جا که ذات احدیت [[علم مطلق]] را داراست، [[علم]] او [[علم لدنی]] است و قابل [[تعلیم و تعلّم]] نیست؛ در ادامۀ [[آیه]]،‌ [[خداوند]] [[حکیم]] از این [[حقیقت]] خبر داده است که وی چنین [[علمی]] را به کسانی که [[خداوند]] از آنها [[راضی]] باشد،‌ عطا خواهد کرد<ref>ر.ک. سیده رابیل، جستاری در مسئله علم غیب، منتشر شده در نشریه الکترونیکی قرآن‌پژوهی.</ref>.
 
==دلائل [[علم غیب]] [[حضرت ابراهیم]]==
==دلائل [[علم غیب]] [[حضرت ابراهیم]]==
*[[حضرت ابراهیم]]{{ع}} برطبق آیۀ: {{متن قرآن|كَذَلِكَ نُرِي إِبْرَاهِيمَ مَلَكُوتَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَلِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنِينَ}}<ref>«و این‌گونه ما گستره  آسمان‌ها و زمین را به ابراهیم می‌نمایانیم و (چنین می‌کنیم) تا از باورداران گردد» سوره انعام، آیه ۷۵.</ref> از [[اسرار]] [[عالم غیب]] [[آگاه]] بود،<ref>ر.ک. هاشمی، سید علی، قلمرو علم امام از دیدگاه آیات روایات و اصحاب ائمه، صفحه؟؟؟؛ سبحانی، منابع علم امامان شیعه، ص ۱۵۴-۱۵۷؛ امینی، ابراهیم، بررسی‌ مسائل کلی‌ امامت، ص ۲۸۸؛ مهدی‌فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص۹۰. </ref> چرا که واژۀ "[[ملکوت]]" در [[آیه]]، از مصدر "مُلک" و به معنای [[سلطنت]] و [[فرمانروایی]] است، برخی لغویان این واژه را مختص [[فرمانروایی]] و [[سلطنت]] [[خداوند]] دانسته‌اند. مراد از نشان دادن [[ملکوت]] [[آسمان‌ها]] و [[زمین]] به [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} این است که [[خداوند]] [[عظمت]] و [[سلطنت]] خود را در [[آسمان‌ها]] و [[زمین]] به ایشان نشان داد. روشن است که [[عظمت]] و [[سلطنت]] [[الهی]] وجودی مستقل ندارد که مشاهده شود؛ بلکه مقصود نشان دادن اموری است که این [[عظمت]] و [[سلطنت]] را می‌رسانند<ref>ر.ک. هاشمی، سید علی، قلمرو علم امام از دیدگاه آیات روایات و اصحاب ائمه، صفحه؟؟؟</ref>. و هم چنین مقصود از رؤیت، مشاهدهٔ عاملان و کارگزان [[الهی]] در [[آسمان‌ها]] و [[زمین]] و دیدن [[حقیقت]] [[زمین]] و [[آسمان]] و ساکنان پیدا و [[پنهان]] آن است، که بیانی دیگر از [[فهم]] و مشاهدهٔ رابطهٔ مخلوقات [[الهی]] و [[علل]] و اسباب آن و کارفرمایان [[تجلی]] حوادث می‌باشد<ref>ر.ک. شاکر، محمد تقی، منابع علم امام در قرآن و روایات، ص۳۰.</ref>. بنابراین مشاهده [[ابراهیم]]{{ع}} فوق مشاهده حسی و [[عقلی]] بوده و نتیجه چنین مشاهده‌ای پیدا شدن صفت [[یقین]] است. و [[یقین]] مرتبه‌ای از [[علم]] است که به هیچ وجه [[شک]] و تردیدی در آن راه ندارد<ref>ر.ک. مهدی‌فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص۹۰.</ref> تاج العروس می‌نویسد: [[یقین]] در لغت برطرف شدن حالت [[شک]] است و در اصطلاح عبارت است از: [[اعتقاد]] به چیزی به طوری که [[معتقد]] باشد آن چیز غیر این نمی‌تواند باشد و آن [[اعتقاد]] مطابق واقع نیز باشد و اصلا قابل زوال نباشد. [[یقین]] نزد اهل [[حقیقت]] مشاهده عینی است به وسیله [[قدرت]] [[ایمان]] نه با [[برهان]] و [[استدلال]]. از دیدگاه [[قرآن کریم]] [[علم یقینی]] دارای آثار و نتایج مهمی است از جمله این که [[انسان]] حقایق [[عالم هستی]] را که در پس پرده محسوسات است آن مقداری که [[خدا]] بخواهد می‌بیند. {{متن قرآن|کَلاَّ لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْیَقِینِ لَتَرَوُنَّ الْجَحِیمَ}}<ref>سوره تکاثر، آیه ۵ ـ ۶.</ref> با انضمام تعریف [[یقین]] "خصوصاً تعریف اهل [[حقیقت]]" با [[علم]] الیقینی که [[آیه شریفه]] بیان می‌کند، چنین نتیجه می‌گیریم که [[علم یقینی]] که به واسطه آن، آن چه در پس پرده [[غیب]] است نمایان می‌شود، نتیجه ارائه خداوندی است که به [[انبیاء]] و هر کس دیگری که بخواهد عطا می‌کند و بدین وسیله آنان را با [[معارف]] غیبی آشنا می‌کند. [[امام باقر]]{{ع}} در توضیح و [[استدلال]] به این [[آیه]] فرموده است:<ref>بصائر الدرجات، ص ۱۲۶- ۱۲۷؛ {{متن حدیث|«کُشِطَ لَهُ عَنِ الْأَرْضِ حَتَّی رَآهَا وَ مَنْ فِیهَا وَ عَنِ‏ السَّمَاءِ حَتَّی‏ رَآهَا وَ مَنْ‏ فِیهَا وَ الْمَلَکُ‏ الَّذِی یَحْمِلُهَا وَ الْعَرْشُ وَ مَنْ عَلَیْهِ وَ کَذَلِکَ أُرِیَ صَاحِبُکُم»}}</ref> «برای [[ابراهیم]] {{ع}} پرده ‌ها کنار رفت تا این که [[زمین]] و [[آسمان]] و آن چه در آنها وجود دارد و هم چنین مَلَکی که آنها را حمل می‌کند را مشاهده کرد و نیز [[عرش]] و آن چه بر روی آن است را دید و [[امام]] شما نیز چنین است».<ref>ر.ک. مهدی‌فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص۹۰.</ref>
*[[حضرت ابراهیم]]{{ع}} برطبق آیۀ: {{متن قرآن|كَذَلِكَ نُرِي إِبْرَاهِيمَ مَلَكُوتَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَلِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنِينَ}}<ref>«و این‌گونه ما گستره  آسمان‌ها و زمین را به ابراهیم می‌نمایانیم و (چنین می‌کنیم) تا از باورداران گردد» سوره انعام، آیه ۷۵.</ref> از [[اسرار]] [[عالم غیب]] [[آگاه]] بود،<ref>ر.ک. هاشمی، سید علی، قلمرو علم امام از دیدگاه آیات روایات و اصحاب ائمه، صفحه؟؟؟؛ سبحانی، منابع علم امامان شیعه، ص ۱۵۴-۱۵۷؛ امینی، ابراهیم، بررسی‌ مسائل کلی‌ امامت، ص ۲۸۸؛ مهدی‌فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص۹۰. </ref> چرا که واژۀ "[[ملکوت]]" در [[آیه]]، از مصدر "مُلک" و به معنای [[سلطنت]] و [[فرمانروایی]] است، برخی لغویان این واژه را مختص [[فرمانروایی]] و [[سلطنت]] [[خداوند]] دانسته‌اند. مراد از نشان دادن [[ملکوت]] [[آسمان‌ها]] و [[زمین]] به [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} این است که [[خداوند]] [[عظمت]] و [[سلطنت]] خود را در [[آسمان‌ها]] و [[زمین]] به ایشان نشان داد. روشن است که [[عظمت]] و [[سلطنت]] [[الهی]] وجودی مستقل ندارد که مشاهده شود؛ بلکه مقصود نشان دادن اموری است که این [[عظمت]] و [[سلطنت]] را می‌رسانند<ref>ر.ک. هاشمی، سید علی، قلمرو علم امام از دیدگاه آیات روایات و اصحاب ائمه، صفحه؟؟؟</ref>. و هم چنین مقصود از رؤیت، مشاهدهٔ عاملان و کارگزان [[الهی]] در [[آسمان‌ها]] و [[زمین]] و دیدن [[حقیقت]] [[زمین]] و [[آسمان]] و ساکنان پیدا و [[پنهان]] آن است، که بیانی دیگر از [[فهم]] و مشاهدهٔ رابطهٔ مخلوقات [[الهی]] و [[علل]] و اسباب آن و کارفرمایان [[تجلی]] حوادث می‌باشد<ref>ر.ک. شاکر، محمد تقی، منابع علم امام در قرآن و روایات، ص۳۰.</ref>. بنابراین مشاهده [[ابراهیم]]{{ع}} فوق مشاهده حسی و [[عقلی]] بوده و نتیجه چنین مشاهده‌ای پیدا شدن صفت [[یقین]] است. و [[یقین]] مرتبه‌ای از [[علم]] است که به هیچ وجه [[شک]] و تردیدی در آن راه ندارد<ref>ر.ک. مهدی‌فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص۹۰.</ref> تاج العروس می‌نویسد: [[یقین]] در لغت برطرف شدن حالت [[شک]] است و در اصطلاح عبارت است از: [[اعتقاد]] به چیزی به طوری که [[معتقد]] باشد آن چیز غیر این نمی‌تواند باشد و آن [[اعتقاد]] مطابق واقع نیز باشد و اصلا قابل زوال نباشد. [[یقین]] نزد اهل [[حقیقت]] مشاهده عینی است به وسیله [[قدرت]] [[ایمان]] نه با [[برهان]] و [[استدلال]]. از دیدگاه [[قرآن کریم]] [[علم یقینی]] دارای آثار و نتایج مهمی است از جمله این که [[انسان]] حقایق [[عالم هستی]] را که در پس پرده محسوسات است آن مقداری که [[خدا]] بخواهد می‌بیند. {{متن قرآن|کَلاَّ لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْیَقِینِ لَتَرَوُنَّ الْجَحِیمَ}}<ref>سوره تکاثر، آیه ۵ ـ ۶.</ref> با انضمام تعریف [[یقین]] "خصوصاً تعریف اهل [[حقیقت]]" با [[علم]] الیقینی که [[آیه شریفه]] بیان می‌کند، چنین نتیجه می‌گیریم که [[علم یقینی]] که به واسطه آن، آن چه در پس پرده [[غیب]] است نمایان می‌شود، نتیجه ارائه خداوندی است که به [[انبیاء]] و هر کس دیگری که بخواهد عطا می‌کند و بدین وسیله آنان را با [[معارف]] غیبی آشنا می‌کند. [[امام باقر]]{{ع}} در توضیح و [[استدلال]] به این [[آیه]] فرموده است:<ref>بصائر الدرجات، ص ۱۲۶- ۱۲۷؛ {{متن حدیث|«کُشِطَ لَهُ عَنِ الْأَرْضِ حَتَّی رَآهَا وَ مَنْ فِیهَا وَ عَنِ‏ السَّمَاءِ حَتَّی‏ رَآهَا وَ مَنْ‏ فِیهَا وَ الْمَلَکُ‏ الَّذِی یَحْمِلُهَا وَ الْعَرْشُ وَ مَنْ عَلَیْهِ وَ کَذَلِکَ أُرِیَ صَاحِبُکُم»}}</ref> «برای [[ابراهیم]] {{ع}} پرده ‌ها کنار رفت تا این که [[زمین]] و [[آسمان]] و آن چه در آنها وجود دارد و هم چنین مَلَکی که آنها را حمل می‌کند را مشاهده کرد و نیز [[عرش]] و آن چه بر روی آن است را دید و [[امام]] شما نیز چنین است».<ref>ر.ک. مهدی‌فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص۹۰.</ref>

نسخهٔ ‏۴ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۵:۵۱

پاسخ اجمالی

علم غیب داشتن پیامبران و حضرت ابراهیم

دلائل علم غیب حضرت ابراهیم

برخی از مفسران، بر این نکته تصریح کرده‌اند که این مشاهده، امری اعجازگونه نبوده است؛ بلکه تدبر و تعمق در همان پدیده‌هایی است که بسیاری از انسان‌ها در اطراف خود می‌بینند؛ اما به سادگی از کنار آن می‌گذرند؛ اما حضرت ابراهیم(ع) در آنها تدبر کرده و اندیشید و دست قدرت خداوند را در آنها مشاهده کرد[۱۲].

پاسخ تفصیلی

علم غیب داشتن پیامبران و حضرت ابراهیم

دلائل علم غیب حضرت ابراهیم

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ↑ ر.ک. لطیفی، رحیم، علم غیب معصوم، قسمت اول، شماره ۴۶، خرداد ۱۳۸۶.
  2. ↑ «و (یاد کن) آنگاه را که پروردگارت به فرشتگان فرمود: می‌خواهم جانشینی در زمین بگمارم» سوره بقره، آیه ۳۰.
  3. ↑ «و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند و به آنها انجام کارهای نیک را وحی کردیم.» سوره انبیاء، آیه ۷۳.
  4. ↑ ر.ک. سبحانی، جعفر، آگاهی سوم یا علم غیب، ص ۱۰۳ - ۱۰۴.
  5. ↑ ر.ک. امینی، غلامحسین، الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ص ۱۱۲؛ قرشی، سیدعلی اکبر، احسن الحدیث، ‏ج ۱، ص ۱۴۴؛ خاتمی، سید احمد، امامان گنجینه‌داران علوم الهی، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه؛ رضایی اصفهانی، محمدعلی، تفسیر قرآن مهر، ج ۳، ص ۱۱۳.
  6. ↑ ر.ک. مصباح یزدی، محمدتقی، معارف قرآن، ج ۱، ص ۴۰۰ - ۴۰۲؛ سیده رابیل، جستاری در مسئله علم غیب، منتشر شده در نشریه الکترونیکی قرآن‌پژوهی، صفحه؟؟؟
  7. ↑ «و این‌گونه ما گستره آسمان‌ها و زمین را به ابراهیم می‌نمایانیم و (چنین می‌کنیم) تا از باورداران گردد» سوره انعام، آیه ۷۵.
  8. ↑ ر.ک. هاشمی، سید علی، قلمرو علم امام از دیدگاه آیات روایات و اصحاب ائمه، صفحه؟؟؟؛ سبحانی، منابع علم امامان شیعه، ص ۱۵۴-۱۵۷؛ امینی، ابراهیم، بررسی‌ مسائل کلی‌ امامت، ص ۲۸۸؛ مهدی‌فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص۹۰.
  9. ↑ ر.ک. هاشمی، سید علی، قلمرو علم امام از دیدگاه آیات روایات و اصحاب ائمه، صفحه؟؟؟
  10. ↑ ر.ک. شاکر، محمد تقی، منابع علم امام در قرآن و روایات، ص۳۰.
  11. ↑ ر.ک. مهدی‌فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص۹۰.
  12. ↑ ر.ک. هاشمی، سید علی، قلمرو علم امام از دیدگاه آیات روایات و اصحاب ائمه، صفحه؟؟؟
  13. ↑ ر.ک. هاشمی، سید علی، قلمرو علم امام از دیدگاه آیات روایات و اصحاب ائمه، صفحه؟؟؟
  14. ↑ ر.ک. هاشمی، سید علی، قلمرو علم امام از دیدگاه آیات روایات و اصحاب ائمه، صفحه؟؟؟
  15. ↑ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج ۲۶، ص ۱۱۴؛ مقاتل الطالبیین، ص ۲۹۸.
  16. ↑ ر.ک. امینی، ابراهیم، بررسی‌ مسائل کلی‌ امامت، ص ۲۸۸؛ سبحانی، منابع علم امامان شیعه، ص ۱۵۴-۱۵۷.
  17. ↑ ر.ک. لطیفی، رحیم، علم غیب معصوم، قسمت اول، ش ۴۶، صفحه؟؟؟
  18. ↑ «و (یاد کن) آنگاه را که پروردگارت به فرشتگان فرمود: می‌خواهم جانشینی در زمین بگمارم». سوره بقره، آیه ۳۰.
  19. ↑ ر.ک. لطیفی، رحیم، علم غیب معصوم، قسمت اول، ش ۴۶، صفحه؟؟؟
  20. ↑ «و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند و به آنها انجام کارهای نیک را وحی کردیم.» سوره انبیاء، آیه ۷۳.
  21. ↑ ر.ک. سبحانی، جعفر، آگاهی سوم یا علم غیب، ص ۱۰۳ و ۱۰۴.
  22. ↑ ر.ک. امینی، غلامحسین، الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ص ۱۱۲؛ قرشی، سیدعلی اکبر، احسن الحدیث، ‏ج ۱، ص ۱۴۴؛ خاتمی، سیداحمد، امامان گنجینه‌داران علوم الهی، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه؛ رضایی اصفهانی، محمدعلی، تفسیر قرآن مهر؛ ج ۳، ص ۱۱۳.
  23. ↑ ر.ک. مصباح یزدی، محمدتقی، معارف قرآن ج ۱، ص ۴۰۰ و ۴۰۲؛ سیده رابیل، جستاری در مسئله علم غیب، منتشر شده در نشریه الکترونیکی قرآن‌پژوهی.
  24. ↑ «او دانای نهان است پس هیچ کس را بر نهان خویش آگاه نمی‌کند. جز فرستاده‌ای را که بپسندد که پیش رو و پشت سرش، نگهبانانی می‌گمارد» سوره جن، آیه ۲۶ و ۲۷.
  25. ↑ ر.ک. سیده رابیل، جستاری در مسئله علم غیب، منتشر شده در نشریه الکترونیکی قرآن‌پژوهی.
  26. ↑ «و این‌گونه ما گستره آسمان‌ها و زمین را به ابراهیم می‌نمایانیم و (چنین می‌کنیم) تا از باورداران گردد» سوره انعام، آیه ۷۵.
  27. ↑ ر.ک. هاشمی، سید علی، قلمرو علم امام از دیدگاه آیات روایات و اصحاب ائمه، صفحه؟؟؟؛ سبحانی، منابع علم امامان شیعه، ص ۱۵۴-۱۵۷؛ امینی، ابراهیم، بررسی‌ مسائل کلی‌ امامت، ص ۲۸۸؛ مهدی‌فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص۹۰.
  28. ↑ ر.ک. هاشمی، سید علی، قلمرو علم امام از دیدگاه آیات روایات و اصحاب ائمه، صفحه؟؟؟
  29. ↑ ر.ک. شاکر، محمد تقی، منابع علم امام در قرآن و روایات، ص۳۰.
  30. ↑ ر.ک. مهدی‌فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص۹۰.
  31. ↑ سوره تکاثر، آیه ۵ ـ ۶.
  32. ↑ بصائر الدرجات، ص ۱۲۶- ۱۲۷؛ ««کُشِطَ لَهُ عَنِ الْأَرْضِ حَتَّی رَآهَا وَ مَنْ فِیهَا وَ عَنِ‏ السَّمَاءِ حَتَّی‏ رَآهَا وَ مَنْ‏ فِیهَا وَ الْمَلَکُ‏ الَّذِی یَحْمِلُهَا وَ الْعَرْشُ وَ مَنْ عَلَیْهِ وَ کَذَلِکَ أُرِیَ صَاحِبُکُم»»
  33. ↑ ر.ک. مهدی‌فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص۹۰.
  34. ↑ ر.ک. هاشمی، سید علی، قلمرو علم امام از دیدگاه آیات روایات و اصحاب ائمه، صفحه؟؟؟
  35. ↑ ر.ک. هاشمی، سید علی، قلمرو علم امام از دیدگاه آیات روایات و اصحاب ائمه، صفحه؟؟
  36. ↑ ر.ک. هاشمی، سید علی، قلمرو علم امام از دیدگاه آیات روایات و اصحاب ائمه، صفحه؟؟؟
  37. ↑ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج ۲۶، ص ۱۱۴؛ مقاتل الطالبیین، ص ۲۹۸.
  38. ↑ ر.ک. امینی، ابراهیم، بررسی‌ مسائل کلی‌ امامت، ص ۲۸۸؛ سبحانی، منابع علم امامان شیعه، ص ۱۵۴ ـ ۱۵۷.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=بحث:آیا_ابراهیم_پیامبر_علم_غیب_داشت؟_(پرسش)&oldid=231618»