خوارج در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
(←مقدمه) |
|||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
#[[امام]] با [[رأی]] [[مردم]] [[برگزیده]] می‌شود<ref>الملل و النحل، ۱/ ۱۱۵ و ۱۱۶؛ فرق الشیعة، ۲۸ و ۳۴؛ فرهنگ فرق اسلامی، ۱۸۷.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 240.</ref>. | #[[امام]] با [[رأی]] [[مردم]] [[برگزیده]] می‌شود<ref>الملل و النحل، ۱/ ۱۱۵ و ۱۱۶؛ فرق الشیعة، ۲۸ و ۳۴؛ فرهنگ فرق اسلامی، ۱۸۷.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 240.</ref>. | ||
==فِرَق [[خوارج]]== | ==فِرَق [[خوارج]]== | ||
*[[خوارج]] با گذشت زمان، در [[تبلیغ]] و [[ترویج]] [[عقاید]] خویش کوشیدند و رفته و رفته انشعاباتی یافتند؛ چونان که [[دانشمندان]] [[ملل و نحل]] تا بیست [[فرقه]] برای [[خوارج]] برشمرده‌اند. از مشهورترین فرق [[خوارج]] عبارت‌اند از: ارقه، | *[[خوارج]] با [[گذشت]] زمان، در [[تبلیغ]] و [[ترویج]] [[عقاید]] خویش کوشیدند و رفته و رفته انشعاباتی یافتند؛ چونان که [[دانشمندان]] [[ملل و نحل]] تا بیست [[فرقه]] برای [[خوارج]] برشمرده‌اند. از مشهورترین فرق [[خوارج]] عبارت‌اند از: ارقه، [[عجارده]]، [[صفریه]]، واقفه و [[اباضیه]]<ref>الفرق بین الفرق، ۲۴، ۷۲ و ۷۳.</ref>. امروزه همه گروه‌های [[خوارج]] از میان رفته‌اند مگر [[اباضیه]] که به صورتی محدود همچنان بر جای مانده است<ref>ر.ک: خوارج در تاریخ، ۲۴۱ و ۲۹۱.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۲۴۰.</ref>. | ||
==[[خوارج]] در [[کلام امام علی]] {{ع}}== | ==[[خوارج]] در [[کلام امام علی]] {{ع}}== | ||
*[[ظهور]] [[خوارج]] و اندیشه‌های افراطی آنان تا بدان پایه برای [[جامعه اسلامی]] خطرناک بود که [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در هفده [[خطبه]] و دو [[نامه]] و یک [[حکمت]] به افشای ماهیت آنان پرداخته است، و درباره [[علل]] پیدایش و [[انحراف]] [[خوارج]]، نحوه [[تفکر]] و خصوصیات روحی و [[اخلاقی]] آنان و نتیجه انحرافاتشان و اینکه [[اندیشه]] آنان در [[آینده]] تداوم خواهد یافت، سخن گفته است<ref>نهج البلاغه، خطبه‌های ۳۵، ۳۶، ۴۰، ۵۸، ۵۹، ۶۰، ۶۱ و ... و نامه ۷۷ و ۷۸ و حکمت ۳۲۳.</ref>. آن [[حضرت]] درباره [[شعار]] [[خوارج]] که می‌گفتند: {{عربی| لَا حُكْمَ إِلَّا لِلَّهِ }} فرمود: "سخن حقی است که از آن [[اراده]] [[باطل]] کردند. آری، درست است که فرمانی جز [[فرمان خدا]] نیست؛ ولی اینان می‌گویند [[زمامداری]] جز برای [[خدا]] نیست در حالی که [[مردم]] به [[زمامداری]] [[نیک]] یا بد نیازمندند"<ref>نهج البلاغه، خطبه ۴۰.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 240.</ref>. | *[[ظهور]] [[خوارج]] و اندیشه‌های افراطی آنان تا بدان پایه برای [[جامعه اسلامی]] خطرناک بود که [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در هفده [[خطبه]] و دو [[نامه]] و یک [[حکمت]] به افشای ماهیت آنان پرداخته است، و درباره [[علل]] پیدایش و [[انحراف]] [[خوارج]]، نحوه [[تفکر]] و خصوصیات روحی و [[اخلاقی]] آنان و نتیجه انحرافاتشان و اینکه [[اندیشه]] آنان در [[آینده]] تداوم خواهد یافت، سخن گفته است<ref>نهج البلاغه، خطبه‌های ۳۵، ۳۶، ۴۰، ۵۸، ۵۹، ۶۰، ۶۱ و ... و نامه ۷۷ و ۷۸ و حکمت ۳۲۳.</ref>. آن [[حضرت]] درباره [[شعار]] [[خوارج]] که می‌گفتند: {{عربی| لَا حُكْمَ إِلَّا لِلَّهِ }} فرمود: "سخن حقی است که از آن [[اراده]] [[باطل]] کردند. آری، درست است که فرمانی جز [[فرمان خدا]] نیست؛ ولی اینان می‌گویند [[زمامداری]] جز برای [[خدا]] نیست در حالی که [[مردم]] به [[زمامداری]] [[نیک]] یا بد نیازمندند"<ref>نهج البلاغه، خطبه ۴۰.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 240.</ref>. | ||
نسخهٔ ۲۰ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۴۰
 | این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید. |
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل خوارج (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
- گروهی است که پس از ماجرای حَکمیت در جنگ جمل پدید آمد. آنان را از آن نظر "خوارج" گفته‌اند که از فرمان امام علی (ع) بیرون رفتند و علیه او شوریدند[۱].
- این فرقه را محکمه، حروریه، شراة و مارقین نیز خوانده‌اند. خوارج نخست خود از علی (ع) خواستند که از جنگ با معاویه دست کشد و تن به حکمیت دهد؛ اما چون دیدند حکمیت راه به جایی نبرد، علی (ع)، معاویه و حکمین- ابوموسی اشعری و عمروعاص- را کافر شمردند[۲]. از آن هنگام هر روز بر مخالفت خویش علیه علی (ع) افزودند تا سرانجام جنگ علنی در پیش گرفتند؛ اما در جنگ نهروان جز چند نفر همگی کشته شدند. چند تنی که زنده ماندند، به نشر عقاید خویش پرداختند. اعضای این گروه حدود دو قرن سراسر جهان اسلام را دستخوش آشوب و شورش و ناامنی کردند؛ ولی سرانجام به کلی از میان رفتند[۳][۴].
عقاید
- مهم‌ترین عقاید خوارج عبارت‌اند از:
- خلیفه پیامبر (ص) را شرط نیست که عرب و از قریش باشد.
- شرط خلافت، پرهیزگاری و دلاوری و دادگری است.
- برخی از فرقه‌های خوارج خلافت زنان را نیز روا می‌داشتند.
- علی (ع) با قبول حکمیت گناه کرده است و باید توبه کند.
- خلافت، موروثی نیست.
- مرتکب گناه کبیره کافر است و ریختن خونش روا است مگر توبه کند.
- عمل فرد مسلمان، جزء اسلام و ایمان او است و با عملی بر خلاف شریعت از دین خارج می‌شود.
- امام با رأی مردم برگزیده می‌شود[۵][۶].
فِرَق خوارج
- خوارج با گذشت زمان، در تبلیغ و ترویج عقاید خویش کوشیدند و رفته و رفته انشعاباتی یافتند؛ چونان که دانشمندان ملل و نحل تا بیست فرقه برای خوارج برشمرده‌اند. از مشهورترین فرق خوارج عبارت‌اند از: ارقه، عجارده، صفریه، واقفه و اباضیه[۷]. امروزه همه گروه‌های خوارج از میان رفته‌اند مگر اباضیه که به صورتی محدود همچنان بر جای مانده است[۸][۹].
خوارج در کلام امام علی (ع)
- ظهور خوارج و اندیشه‌های افراطی آنان تا بدان پایه برای جامعه اسلامی خطرناک بود که امیرالمؤمنین (ع) در هفده خطبه و دو نامه و یک حکمت به افشای ماهیت آنان پرداخته است، و درباره علل پیدایش و انحراف خوارج، نحوه تفکر و خصوصیات روحی و اخلاقی آنان و نتیجه انحرافاتشان و اینکه اندیشه آنان در آینده تداوم خواهد یافت، سخن گفته است[۱۰]. آن حضرت درباره شعار خوارج که می‌گفتند: لَا حُكْمَ إِلَّا لِلَّهِ فرمود: "سخن حقی است که از آن اراده باطل کردند. آری، درست است که فرمانی جز فرمان خدا نیست؛ ولی اینان می‌گویند زمامداری جز برای خدا نیست در حالی که مردم به زمامداری نیک یا بد نیازمندند"[۱۱][۱۲].
منابع
جستارهای وابسته
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ فرهنگ شیعه، ص ۲۳۹.
- ↑ فرهنگ فرق اسلامی، ۱۸۷؛ فرهنگنامه فرقه‌های اسلامی، ۱۳۸.
- ↑ ر.ک: خوارج و علل پیدایش آنان؛ الملل و النحل، ۱/ ۱۱۷؛ دائرة المعارف تشیع، ۷/ ۲۹۹.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص ۲۳۹-۲۴۰.
- ↑ الملل و النحل، ۱/ ۱۱۵ و ۱۱۶؛ فرق الشیعة، ۲۸ و ۳۴؛ فرهنگ فرق اسلامی، ۱۸۷.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 240.
- ↑ الفرق بین الفرق، ۲۴، ۷۲ و ۷۳.
- ↑ ر.ک: خوارج در تاریخ، ۲۴۱ و ۲۹۱.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص ۲۴۰.
- ↑ نهج البلاغه، خطبه‌های ۳۵، ۳۶، ۴۰، ۵۸، ۵۹، ۶۰، ۶۱ و ... و نامه ۷۷ و ۷۸ و حکمت ۳۲۳.
- ↑ نهج البلاغه، خطبه ۴۰.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 240.