توکل در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ':{{متن قرآن' به ': {{متن قرآن') |
|||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
#[[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: "[[بی‌نیازی]] و [[عزّت]] گردش می‌کنند، پس چون به جایی که محلّ [[توکّل]] است دست یابند، در آن ساکن می‌شوند" <ref>{{متن حدیث|عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ: إِنَّ الْغِنَى وَ الْعِزَّ يَجُولَانِ فَإِذَا ظَفِرَا بِمَوْضِعِ التَّوَكُّلِ أَوْطَنَا}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۶۴.</ref>؛ | #[[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: "[[بی‌نیازی]] و [[عزّت]] گردش می‌کنند، پس چون به جایی که محلّ [[توکّل]] است دست یابند، در آن ساکن می‌شوند" <ref>{{متن حدیث|عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ: إِنَّ الْغِنَى وَ الْعِزَّ يَجُولَانِ فَإِذَا ظَفِرَا بِمَوْضِعِ التَّوَكُّلِ أَوْطَنَا}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۶۴.</ref>؛ | ||
#یکی از [[یاران امام]] کاظم{{ع}} گوید: از ایشان درباره معنای [[آیه شریفه]]: {{متن قرآن|وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ}}<ref>«و هر که بر خدا توکل کند همو وی را بسنده است» سوره طلاق، آیه ۳.</ref> سؤال کردم، ایشان فرمودند: [[توکل بر خدا]] چندین درجه دارد، یکی از آن درجات آن است که در تمامی کارهایت بر [[خدا]] [[توکل]] کنی، از این رو او با تو هر چه کرد بدان [[راضی]] باشی... و بدانی که در تمامی این امور حُکم به‌دست خداست. بر این اساس بر خدای [[توکّل]] کن، بدین‌گونه که کارهایت را به او واگذاری و به او در آن [[کارها]] و غیر آن [[اعتماد]] و تکیه کنی" <ref>{{متن حدیث|عَنْ عَلِيِّ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ الْأَوَّلِ{{ع}} قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ فَقَالَ التَّوَكُّلُ عَلَى اللَّهِ دَرَجَاتٌ مِنْهَا أَنْ تَتَوَكَّلَ عَلَى اللَّهِ فِي أُمُورِكَ كُلِّهَا فَمَا فَعَلَ بِكَ كُنْتَ عَنْهُ رَاضِياً تَعْلَمُ أَنَّهُ لَا يَأْلُوكَ خَيْراً وَ فَضْلًا وَ تَعْلَمُ أَنَّ الْحُكْمَ فِي ذَلِكَ لَهُ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ بِتَفْوِيضِ ذَلِكَ إِلَيْهِ وَ ثِقْ بِهِ فِيهَا وَ فِي غَيْرِهَا}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۶۵.</ref>؛ | #یکی از [[یاران امام]] کاظم{{ع}} گوید: از ایشان درباره معنای [[آیه شریفه]]: {{متن قرآن|وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ}}<ref>«و هر که بر خدا توکل کند همو وی را بسنده است» سوره طلاق، آیه ۳.</ref> سؤال کردم، ایشان فرمودند: [[توکل بر خدا]] چندین درجه دارد، یکی از آن درجات آن است که در تمامی کارهایت بر [[خدا]] [[توکل]] کنی، از این رو او با تو هر چه کرد بدان [[راضی]] باشی... و بدانی که در تمامی این امور حُکم به‌دست خداست. بر این اساس بر خدای [[توکّل]] کن، بدین‌گونه که کارهایت را به او واگذاری و به او در آن [[کارها]] و غیر آن [[اعتماد]] و تکیه کنی" <ref>{{متن حدیث|عَنْ عَلِيِّ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ الْأَوَّلِ{{ع}} قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ فَقَالَ التَّوَكُّلُ عَلَى اللَّهِ دَرَجَاتٌ مِنْهَا أَنْ تَتَوَكَّلَ عَلَى اللَّهِ فِي أُمُورِكَ كُلِّهَا فَمَا فَعَلَ بِكَ كُنْتَ عَنْهُ رَاضِياً تَعْلَمُ أَنَّهُ لَا يَأْلُوكَ خَيْراً وَ فَضْلًا وَ تَعْلَمُ أَنَّ الْحُكْمَ فِي ذَلِكَ لَهُ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ بِتَفْوِيضِ ذَلِكَ إِلَيْهِ وَ ثِقْ بِهِ فِيهَا وَ فِي غَيْرِهَا}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۶۵.</ref>؛ | ||
#[[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: "هرکس سه چیز به او بخشیده شود، از سه چیز [[محروم]] نمی‌ماند: هرکس که به او [[دعا]] بخشیده شود هرگز از [[اجابت دعا]] [[محروم]] نمی‌ماند؛ و هر کس که به او [[شکرگذاری]] بخشیده شود زیادتر شدن [[نعمت]] نیز به او بخشیده می‌شود، و هرکس به او [[توکّل]] بخشیده شود [[کفایت]] امورش به‌وسیله [[حضرت حق]] نیز به او بخشیده می‌شود. آیا [[کتاب خداوند]] - عزّوجلّ! - را خوانده‌ای که می‌فرماید: {{متن قرآن|وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ}}<ref>«و هر که بر خدا توکل کند همو وی را بسنده است» سوره طلاق، آیه ۳.</ref>، و می‌فرماید:{{متن قرآن|لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ}}<ref>«اگر سپاسگزار باشید به یقین بر (نعمت) شما می‌افزایم» سوره ابراهیم، آیه ۷.</ref>، و می‌فرماید: {{متن قرآن|ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ}}<ref>«مرا بخوانید تا پاسختان دهم» سوره غافر، آیه ۶۰.</ref><ref>{{متن حدیث|عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ: مَنْ أُعْطِيَ ثَلَاثاً لَمْ يُمْنَعْ ثَلَاثاً مَنْ أُعْطِيَ الدُّعَاءَ أُعْطِيَ الْإِجَابَةَ وَ مَنْ أُعْطِيَ الشُّكْرَ أُعْطِيَ الزِّيَادَةَ وَ مَنْ أُعْطِيَ التَّوَكُّلَ أُعْطِيَ الْكِفَايَةَ ثُمَّ قَالَ أَ تَلَوْتَ كِتَابَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ وَ قَالَ لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَ قَالَ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۶۵.</ref>؛ | #[[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: "هرکس سه چیز به او بخشیده شود، از سه چیز [[محروم]] نمی‌ماند: هرکس که به او [[دعا]] بخشیده شود هرگز از [[اجابت دعا]] [[محروم]] نمی‌ماند؛ و هر کس که به او [[شکرگذاری]] بخشیده شود زیادتر شدن [[نعمت]] نیز به او بخشیده می‌شود، و هرکس به او [[توکّل]] بخشیده شود [[کفایت]] امورش به‌وسیله [[حضرت حق]] نیز به او بخشیده می‌شود. آیا [[کتاب خداوند]] - عزّوجلّ! - را خوانده‌ای که می‌فرماید: {{متن قرآن|وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ}}<ref>«و هر که بر خدا توکل کند همو وی را بسنده است» سوره طلاق، آیه ۳.</ref>، و می‌فرماید: {{متن قرآن|لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ}}<ref>«اگر سپاسگزار باشید به یقین بر (نعمت) شما می‌افزایم» سوره ابراهیم، آیه ۷.</ref>، و می‌فرماید: {{متن قرآن|ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ}}<ref>«مرا بخوانید تا پاسختان دهم» سوره غافر، آیه ۶۰.</ref><ref>{{متن حدیث|عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ: مَنْ أُعْطِيَ ثَلَاثاً لَمْ يُمْنَعْ ثَلَاثاً مَنْ أُعْطِيَ الدُّعَاءَ أُعْطِيَ الْإِجَابَةَ وَ مَنْ أُعْطِيَ الشُّكْرَ أُعْطِيَ الزِّيَادَةَ وَ مَنْ أُعْطِيَ التَّوَكُّلَ أُعْطِيَ الْكِفَايَةَ ثُمَّ قَالَ أَ تَلَوْتَ كِتَابَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ وَ قَالَ لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَ قَالَ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۶۵.</ref>؛ | ||
#[[امیرمؤمنان]]{{ع}} فرمودند: "نسبت به آنچه که بدان [[امید]] [[نداری]] امیدوارتر از آن چیزی باش که بدان [[امید]] داری، چرا که [[موسی]]{{ع}} رفت تا برای خانواده‌اش پاره‌ای [[آتش]] بیاورد، اما [[خداوند]] با او سخن گفت و او به عنوان یک [[پیامبر]] به‌نزد خانواده‌اش بازگشت؛ و [[ملکه سبا]] نیز از مملکت خود خارج شد امّا با [[سلیمان]] [[پیامبر]] [[ایمان]] آورد، و ساحران [[فرعون]] رفتند تا برای [[فرعون]] عزّتی کسب کنند اما خود با [[ایمان]] بازگشتند"<ref>{{متن حدیث|عَنِ الصَّادِقِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ{{ع}} قَالَ: كُنْ لِمَا لَا تَرْجُو أَرْجَى مِنْكَ لِمَا تَرْجُو فَإِنَّ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ{{ع}} خَرَجَ يَقْتَبِسُ لِأَهْلِهِ نَاراً فَكَلَّمَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَرَجَعَ نَبِيّاً وَ خَرَجَتْ مَلِكَةُ سَبَإٍ فَأَسْلَمَتْ مَعَ سُلَيْمَانَ{{ع}} وَ خَرَجَ سَحَرَةُ فِرْعَوْنَ يَطْلُبُونَ الْعِزَّةَ لِفِرْعَوْنَ فَرَجَعُوا مُؤْمِنِينَ}}؛ بحارالأنوار، ج۶۸، ص۱۳۴.</ref>؛ | #[[امیرمؤمنان]]{{ع}} فرمودند: "نسبت به آنچه که بدان [[امید]] [[نداری]] امیدوارتر از آن چیزی باش که بدان [[امید]] داری، چرا که [[موسی]]{{ع}} رفت تا برای خانواده‌اش پاره‌ای [[آتش]] بیاورد، اما [[خداوند]] با او سخن گفت و او به عنوان یک [[پیامبر]] به‌نزد خانواده‌اش بازگشت؛ و [[ملکه سبا]] نیز از مملکت خود خارج شد امّا با [[سلیمان]] [[پیامبر]] [[ایمان]] آورد، و ساحران [[فرعون]] رفتند تا برای [[فرعون]] عزّتی کسب کنند اما خود با [[ایمان]] بازگشتند"<ref>{{متن حدیث|عَنِ الصَّادِقِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ{{ع}} قَالَ: كُنْ لِمَا لَا تَرْجُو أَرْجَى مِنْكَ لِمَا تَرْجُو فَإِنَّ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ{{ع}} خَرَجَ يَقْتَبِسُ لِأَهْلِهِ نَاراً فَكَلَّمَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَرَجَعَ نَبِيّاً وَ خَرَجَتْ مَلِكَةُ سَبَإٍ فَأَسْلَمَتْ مَعَ سُلَيْمَانَ{{ع}} وَ خَرَجَ سَحَرَةُ فِرْعَوْنَ يَطْلُبُونَ الْعِزَّةَ لِفِرْعَوْنَ فَرَجَعُوا مُؤْمِنِينَ}}؛ بحارالأنوار، ج۶۸، ص۱۳۴.</ref>؛ | ||
#[[امام باقر]]{{ع}} فرمودند: "[[موسی بن عمران]]{{ع}} به [[خداوند]] عرض کرد: پروردگارا! به آنچه مقدّر فرمودی [[راضی]] هستم، تو بزرگسالان را می‌میرانی و افراد کم‌سال را [[باقی]] می‌گذاری، [[خداوند]] نیز فرمود: ای [[موسی]]! آیا به من به عنوان [[رزق]] دهنده و [[سرپرست]] آن [[کودکان]] [[رضایت]] [[نداری]]؟ [[موسی]] گفت: بله ای [[پروردگار]]! تو [[بهترین]] [[وکیل]] و [[بهترین]] [[سرپرست]] هستی"<ref>{{متن حدیث|عَنِ الْبَاقِرِ{{ع}} قَالَ: إِنَّ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ{{ع}} قَالَ يَا رَبِّ رَضِيتُ بِمَا قَضَيْتَ تُمِيتُ الْكَبِيرَ وَ تُبْقِي الطِّفْلَ الصَّغِيرَ فَقَالَ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ يَا مُوسَى أَ مَا تَرْضَانِي لَهُمْ رَازِقاً وَ كَفِيلًا قَالَ بَلَى يَا رَبِّ فَنِعْمَ الْوَكِيلُ أَنْتَ وَ نِعْمَ الْكَفِيلُ}}؛ بحارالأنوار، ج۶۸، ص۱۳۴.</ref>؛ | #[[امام باقر]]{{ع}} فرمودند: "[[موسی بن عمران]]{{ع}} به [[خداوند]] عرض کرد: پروردگارا! به آنچه مقدّر فرمودی [[راضی]] هستم، تو بزرگسالان را می‌میرانی و افراد کم‌سال را [[باقی]] می‌گذاری، [[خداوند]] نیز فرمود: ای [[موسی]]! آیا به من به عنوان [[رزق]] دهنده و [[سرپرست]] آن [[کودکان]] [[رضایت]] [[نداری]]؟ [[موسی]] گفت: بله ای [[پروردگار]]! تو [[بهترین]] [[وکیل]] و [[بهترین]] [[سرپرست]] هستی"<ref>{{متن حدیث|عَنِ الْبَاقِرِ{{ع}} قَالَ: إِنَّ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ{{ع}} قَالَ يَا رَبِّ رَضِيتُ بِمَا قَضَيْتَ تُمِيتُ الْكَبِيرَ وَ تُبْقِي الطِّفْلَ الصَّغِيرَ فَقَالَ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ يَا مُوسَى أَ مَا تَرْضَانِي لَهُمْ رَازِقاً وَ كَفِيلًا قَالَ بَلَى يَا رَبِّ فَنِعْمَ الْوَكِيلُ أَنْتَ وَ نِعْمَ الْكَفِيلُ}}؛ بحارالأنوار، ج۶۸، ص۱۳۴.</ref>؛ | ||
نسخهٔ ۱۲ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۵۲
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل توکل (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
احادیث مرتبط
- امام صادق(ع) فرمودند: "خداوند - عزَّوجلّ! - به داود(ع) وحی فرمود که: هیچ‌یک از بندگان من به‌صورت واقعی و با نیّت حقیقی به من چنگ نزد و دیگران را رها نساخت، مگر آنکه چون آسمان و زمین و هرکس که میان این دو است او را به حیله گیرند، من او را از میان همه این موجودات به سلامت خارج سازم؛ و هیچ‌یک از بندگان من به‌صورت واقعی و با نیّت حقیقی به یکی از مخلوقات من چنگ نزد و مرا رها نساخت، مگر آنکه تمامی اسباب و علل آسمان و زمین را از دسترسش خارج ساختم و زمین را در زیر پایش خشمگین کردم، و پروا ننمودم که به کدامین بیابان هلاک شود!" [۱]؛
- امام صادق(ع) فرمودند: "بی‌نیازی و عزّت گردش می‌کنند، پس چون به جایی که محلّ توکّل است دست یابند، در آن ساکن می‌شوند" [۲]؛
- یکی از یاران امام کاظم(ع) گوید: از ایشان درباره معنای آیه شریفه: ﴿وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ﴾[۳] سؤال کردم، ایشان فرمودند: توکل بر خدا چندین درجه دارد، یکی از آن درجات آن است که در تمامی کارهایت بر خدا توکل کنی، از این رو او با تو هر چه کرد بدان راضی باشی... و بدانی که در تمامی این امور حُکم به‌دست خداست. بر این اساس بر خدای توکّل کن، بدین‌گونه که کارهایت را به او واگذاری و به او در آن کارها و غیر آن اعتماد و تکیه کنی" [۴]؛
- امام صادق(ع) فرمودند: "هرکس سه چیز به او بخشیده شود، از سه چیز محروم نمی‌ماند: هرکس که به او دعا بخشیده شود هرگز از اجابت دعا محروم نمی‌ماند؛ و هر کس که به او شکرگذاری بخشیده شود زیادتر شدن نعمت نیز به او بخشیده می‌شود، و هرکس به او توکّل بخشیده شود کفایت امورش به‌وسیله حضرت حق نیز به او بخشیده می‌شود. آیا کتاب خداوند - عزّوجلّ! - را خوانده‌ای که می‌فرماید: ﴿وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ﴾[۵]، و می‌فرماید: ﴿لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ﴾[۶]، و می‌فرماید: ﴿ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ﴾[۷][۸]؛
- امیرمؤمنان(ع) فرمودند: "نسبت به آنچه که بدان امید نداری امیدوارتر از آن چیزی باش که بدان امید داری، چرا که موسی(ع) رفت تا برای خانواده‌اش پاره‌ای آتش بیاورد، اما خداوند با او سخن گفت و او به عنوان یک پیامبر به‌نزد خانواده‌اش بازگشت؛ و ملکه سبا نیز از مملکت خود خارج شد امّا با سلیمان پیامبر ایمان آورد، و ساحران فرعون رفتند تا برای فرعون عزّتی کسب کنند اما خود با ایمان بازگشتند"[۹]؛
- امام باقر(ع) فرمودند: "موسی بن عمران(ع) به خداوند عرض کرد: پروردگارا! به آنچه مقدّر فرمودی راضی هستم، تو بزرگسالان را می‌میرانی و افراد کم‌سال را باقی می‌گذاری، خداوند نیز فرمود: ای موسی! آیا به من به عنوان رزق دهنده و سرپرست آن کودکان رضایت نداری؟ موسی گفت: بله ای پروردگار! تو بهترین وکیل و بهترین سرپرست هستی"[۱۰]؛
- یکی از راویان گوید: به امام رضا(ع) عرض کردم: فدایت شوم! تعریف توکّل چیست؟ آن حضرت فرمودند: آن است که با وجود خدا از هیچ‌کس نهراسی" [۱۱]؛
- یکی از راویان گوید: شنیدم که امام رضا(ع) می‌فرمود: ایمان چهار پایه دارد: توکّل بر خدا، رضایت نسبت به تقدیر او، تسلیم در برابر اراده او، و واگذاردن امور به او. بنده صالحی گفت: ﴿وَأُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ﴾[۱۲]، و چون امور خود را به او واگذاشت، ﴿فَوَقَاهُ اللَّهُ سَيِّئَاتِ مَا مَكَرُوا﴾[۱۳][۱۴]؛
- امام صادق(ع) فرمودند: "به‌دست آوردن روزی از راه حلالش را رها مکن، چرا که روزی حلال کمک کار تو در امر دینت است، و شترت را ببند و در آن حال بر خدای توکّل کن"[۱۵]؛
- پیامبر اکرم(ص) از جبرائیل پرسیدند: "توکّل بر خدای -عزَّوجلَّ!- چیست؟ جبرائیل پاسخ داد: دانستن اینکه مخلوق نه ضرری می‌رساند و نه نفعی دارد، نه چیزی می‌دهد و نه از چیزی جلوگیری می‌کند، و مأیوس بودن از مردمان. چون بنده‌ای چنین باشد، برای هیچ‌کس جز از خداوند متعال کاری انجام نمی‌دهد، و به هیچ‌کس امید نمی‌بندد، و از هیچ‌کس جز او نمی‌هراسد، و در هیچ‌کس جز او طمع نمی‌کند. این توکل حقیقی است"[۱۶]؛
- پیامبر اکرم(ص) فرمودند: "هرکس دوست دارد که قوی‌ترین مردمان باشد، باید بر خدای توکّل کند" [۱۷]؛
- امیرمؤمنان(ع) فرمودند: "هرکس به خداوند اطمینان کند خداوند او را شادمان کند، و هرکس بر او توکّل کند خداوند امور او را خود بر عهده گیرد" [۱۸]؛
- پیامبر اکرم(ص) فرمودند: "هرکس دوست دارد که متقی‌ترین مردمان باشد، باید بر خدای توکّل کند"[۱۹]؛
- امام باقر(ع) می‌فرمایند: "هرکس بر خدای توکّل کند مغلوب نمی‌شود، و هرکس به او چنگ زند شکسته نمی‌گردد"[۲۰]؛
- امام سجاد(ع) فرمودند: "هیچ‌کس از دیگران چشم نپوشید و به‌واسطه وجود خداوند بی‌نیاز نشد، مگر آنکه همه مردم به او نیازمند شدند"[۲۱][۲۲].
منابع
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(ع) قَالَ: أَوْحَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى دَاوُدَ(ع) مَا اعْتَصَمَ بِي عَبْدٌ مِنْ عِبَادِي دُونَ أَحَدٍ مِنْ خَلْقِي عَرَفْتُ ذَلِكَ مِنْ نِيَّتِهِ ثُمَّ تَكِيدُهُ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ فِيهِنَّ إِلَّا جَعَلْتُ لَهُ الْمَخْرَجَ مِنْ بَيْنِهِنَّ وَ مَا اعْتَصَمَ عَبْدٌ مِنْ عِبَادِي بِأَحَدٍ مِنْ خَلْقِي عَرَفْتُ ذَلِكَ مِنْ نِيَّتِهِ إِلَّا قَطَعْتُ أَسْبَابَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ مِنْ يَدَيْهِ وَ أَسَخْتُ الْأَرْضَ مِنْ تَحْتِهِ وَ لَمْ أُبَالِ بِأَيِّ وَادٍ هَلَكَ»؛ اصول کافی، ج۲، ص۶۳.
- ↑ «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(ع) قَالَ: إِنَّ الْغِنَى وَ الْعِزَّ يَجُولَانِ فَإِذَا ظَفِرَا بِمَوْضِعِ التَّوَكُّلِ أَوْطَنَا»؛ اصول کافی، ج۲، ص۶۴.
- ↑ «و هر که بر خدا توکل کند همو وی را بسنده است» سوره طلاق، آیه ۳.
- ↑ «عَنْ عَلِيِّ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ الْأَوَّلِ(ع) قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ فَقَالَ التَّوَكُّلُ عَلَى اللَّهِ دَرَجَاتٌ مِنْهَا أَنْ تَتَوَكَّلَ عَلَى اللَّهِ فِي أُمُورِكَ كُلِّهَا فَمَا فَعَلَ بِكَ كُنْتَ عَنْهُ رَاضِياً تَعْلَمُ أَنَّهُ لَا يَأْلُوكَ خَيْراً وَ فَضْلًا وَ تَعْلَمُ أَنَّ الْحُكْمَ فِي ذَلِكَ لَهُ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ بِتَفْوِيضِ ذَلِكَ إِلَيْهِ وَ ثِقْ بِهِ فِيهَا وَ فِي غَيْرِهَا»؛ اصول کافی، ج۲، ص۶۵.
- ↑ «و هر که بر خدا توکل کند همو وی را بسنده است» سوره طلاق، آیه ۳.
- ↑ «اگر سپاسگزار باشید به یقین بر (نعمت) شما می‌افزایم» سوره ابراهیم، آیه ۷.
- ↑ «مرا بخوانید تا پاسختان دهم» سوره غافر، آیه ۶۰.
- ↑ «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(ع) قَالَ: مَنْ أُعْطِيَ ثَلَاثاً لَمْ يُمْنَعْ ثَلَاثاً مَنْ أُعْطِيَ الدُّعَاءَ أُعْطِيَ الْإِجَابَةَ وَ مَنْ أُعْطِيَ الشُّكْرَ أُعْطِيَ الزِّيَادَةَ وَ مَنْ أُعْطِيَ التَّوَكُّلَ أُعْطِيَ الْكِفَايَةَ ثُمَّ قَالَ أَ تَلَوْتَ كِتَابَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ وَ قَالَ لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَ قَالَ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ»؛ اصول کافی، ج۲، ص۶۵.
- ↑ «عَنِ الصَّادِقِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ(ع) قَالَ: كُنْ لِمَا لَا تَرْجُو أَرْجَى مِنْكَ لِمَا تَرْجُو فَإِنَّ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ(ع) خَرَجَ يَقْتَبِسُ لِأَهْلِهِ نَاراً فَكَلَّمَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَرَجَعَ نَبِيّاً وَ خَرَجَتْ مَلِكَةُ سَبَإٍ فَأَسْلَمَتْ مَعَ سُلَيْمَانَ(ع) وَ خَرَجَ سَحَرَةُ فِرْعَوْنَ يَطْلُبُونَ الْعِزَّةَ لِفِرْعَوْنَ فَرَجَعُوا مُؤْمِنِينَ»؛ بحارالأنوار، ج۶۸، ص۱۳۴.
- ↑ «عَنِ الْبَاقِرِ(ع) قَالَ: إِنَّ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ(ع) قَالَ يَا رَبِّ رَضِيتُ بِمَا قَضَيْتَ تُمِيتُ الْكَبِيرَ وَ تُبْقِي الطِّفْلَ الصَّغِيرَ فَقَالَ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ يَا مُوسَى أَ مَا تَرْضَانِي لَهُمْ رَازِقاً وَ كَفِيلًا قَالَ بَلَى يَا رَبِّ فَنِعْمَ الْوَكِيلُ أَنْتَ وَ نِعْمَ الْكَفِيلُ»؛ بحارالأنوار، ج۶۸، ص۱۳۴.
- ↑ «عَنِ الْحَسَنِ بْنِ الْجَهْمِ قَالَ: سَأَلْتُ الرِّضَا(ع) فَقُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاكَ مَا حَدُّ التَّوَكُّلِ فَقَالَ لِي أَنْ لَا تَخَافَ مَعَ اللَّهِ أَحَداً»؛ بحارالأنوار، ج۶۸، ص۱۳۴.
- ↑ «پس به زودی آنچه به شما می‌گویم به یاد خواهید آورد و کار خود را به خداوند وا می‌گذارم که خداوند بی‌گمان به (حال) بندگان خویش بیناست» سوره غافر، آیه ۴۴.
- ↑ «آنگاه خداوند او را از گزند نیرنگ‌هایی که می‌ورزیدند نگاه داشت» سوره غافر، آیه ۴۵.
- ↑ «عَنِ الْبَزَنْطِيِّ قَالَ سَمِعْتُ الرِّضَا(ع) يَقُولُ الْإِيمَانُ أَرْبَعَةُ أَرْكَانٍ التَّوَكُّلُ عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الرِّضَا بِقَضَائِهِ وَ التَّسْلِيمُ لِأَمْرِ اللَّهِ وَ التَّفْوِيضُ إِلَى اللَّهِ قَالَ عَبْدٌ صَالِحٌ وَأُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ، فَوَقَاهُ اللَّهُ سَيِّئَاتِ مَا مَكَرُوا»؛ بحارالأنوار، ج۶۸، ص۱۳۴.
- ↑ «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(ع) قَالَ: لَا تَدَعْ طَلَبَ الرِّزْقِ مِنْ حِلِّهِ فَإِنَّهُ عَوْنٌ لَكَ عَلَى دِينِكَ وَ اعْقِلْ رَاحِلَتَكَ وَ تَوَكَّلْ»؛ بحارالأنوار، ج۶۸، ص۱۳۷.
- ↑ «سَأَلَ النَّبِيُّ(ص) عَنْ جَبْرَئِيلَ مَا التَّوَكُّلُ عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَالَ الْعِلْمُ بِأَنَّ الْمَخْلُوقَ لَا يَضُرُّ وَ لَا يَنْفَعُ وَ لَا يُعْطِي وَ لَا يَمْنَعُ وَ اسْتِعْمَالُ الْيَأْسِ مِنَ الْخَلْقِ فَإِذَا كَانَ الْعَبْدُ كَذَلِكَ لَمْ يَعْمَلْ لِأَحَدٍ سِوَى اللَّهِ وَ لَمْ يَرْجُ وَ لَمْ يَخَفْ سِوَى اللَّهِ وَ لَمْ يَطْمَعْ فِي أَحَدٍ سِوَى اللَّهِ فَهَذَا هُوَ التَّوَكُّلُ»؛ بحارالأنوار، ج۶۸، ص۱۳۸.
- ↑ «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص) مَنْ أَحَبَّ أَنْ يَكُونَ أَقْوَى النَّاسِ فَلْيَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ»؛ بحارالأنوار، ج۶۸، ص۱۵۱.
- ↑ «قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ(ع) مَنْ وَثِقَ بِاللَّهِ أَرَاهُ السُّرُورَ وَ مَنْ تَوَكَّلَ عَلَيْهِ كَفَاهُ الْأُمُورَ»؛ بحارالأنوار، ج۶۸، ص۱۵۱.
- ↑ «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص) مَنْ أَحَبَّ أَنْ يَكُونَ أَتْقَى النَّاسِ فَلْيَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ»؛ بحارالأنوار، ج۶۸، ص۱۵۱.
- ↑ «قَالَ الْبَاقِرُ(ع) مَنْ تَوَكَّلَ عَلَى اللَّهِ لَا يُغْلَبُ وَ مَنِ اعْتَصَمَ بِاللَّهِ لَا يُهْزَمُ»؛ بحارالأنوار، ج۶۸، ص۱۵۱.
- ↑ «قَالَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ(ع) مَا اسْتَغْنَى أَحَدٌ بِاللَّهِ إِلَّا افْتَقَرَ النَّاسُ إِلَيْهِ»؛ بحارالأنوار، ج۶۸، ص۱۵۵.
- ↑ مظاهری، حسین، دانش اخلاق اسلامی، ج۴، ص ۱۱۲-۱۱۷.