استمساک: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
خط ۱۰: خط ۱۰:


==نکات==
==نکات==
از ظاهر [[آیه]] بر می‌آید که حرف «فاء» در آغاز جمله برای بیان نتیجه سخنان گذشته است. (یعنی [[نبوت]] یکی از [[سنت‌های الهی]] و کتاب نازل بر آن جناب [[حق]] و دعوتش را جز [[مردم]] با [[تقوی]] [[اجابت]] نمی‌کنند، و جز دارندگان قرین از [[شیاطین]] از آن اعراض نمی‌نمایند، و [[پیامبر]] باید برای همیشه از [[ایمان آوردن]] آنان مایوس باشد، و [[خدا]] از ایشان [[انتقام]] خواهد گرفت). و به همین جهت بعد از همه آن مطالب تاکید می‌فرماید بر اینکه [[رسول خدا]] {{صل}} به کتابی که بر او [[وحی]] شده، [[تمسک]] جوید، چون او بر [[صراط مستقیم]] است<ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر، محمد جعفر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی، سید محمد علی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۱، ص ۱۰۸.</ref>.
*از ظاهر [[آیه]] بر می‌آید که حرف "فاء" در آغاز جمله برای بیان نتیجه سخنان گذشته است. (یعنی [[نبوت]] یکی از [[سنت‌های الهی]] و کتاب نازل بر آن جناب [[حق]] و دعوتش را جز [[مردم]] با [[تقوی]] [[اجابت]] نمی‌کنند، و جز دارندگان قرین از [[شیاطین]] از آن اعراض نمی‌نمایند، و [[پیامبر]] باید برای همیشه از [[ایمان آوردن]] آنان مایوس باشد، و [[خدا]] از ایشان [[انتقام]] خواهد گرفت). و به همین جهت بعد از همه آن مطالب تاکید می‌فرماید بر اینکه [[رسول خدا]] {{صل}} به کتابی که بر او [[وحی]] شده، [[تمسک]] جوید، چون او بر [[صراط مستقیم]] است<ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر، محمد جعفر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی، سید محمد علی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۱، ص ۱۰۸.</ref>.


== پرسش‌های وابسته ==
== پرسش‌های وابسته ==

نسخهٔ ‏۲۳ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۴۶

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.


مقدمه

  • اصطلاحی قرآنی است و منظور گرفتن از استمساک (چنگ زدن به آموزه‌های وحی) و استواری و پای قدم شدن در انجام رسالت و ثبات در پیروی از اهداف و برنامه‌های تعیین شده توسط وحی است.
  • این اصل در حق پیامبران پیشین با تعبیر اخذ به قوت بوده، چنانکه درباره قوم بنی اسرائیل و موسی آمده: ﴿وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَكُمُ الطُّورَ خُذُوا مَا آتَيْنَاكُمْ بِقُوَّةٍ وَاذْكُرُوا مَا فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ[۱]﴿وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَكُمُ الطُّورَ خُذُوا مَا آتَيْنَاكُمْ بِقُوَّةٍ وَاسْمَعُوا قَالُوا سَمِعْنَا وَعَصَيْنَا وَأُشْرِبُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْعِجْلَ بِكُفْرِهِمْ قُلْ بِئْسَمَا يَأْمُرُكُمْ بِهِ إِيمَانُكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ[۲]
  • و یا درباره نگهداری و عمل به الواح به موسی همین توصیه را می‌کند: ﴿وَكَتَبْنَا لَهُ فِي الْأَلْوَاحِ فَخُذْهَا بِقُوَّةٍ وَأْمُرْ قَوْمَكَ يَأْخُذُوا بِأَحْسَنِهَا[۳]
  • یا درباره یحیی نیز همین تعبیر آمده:﴿يَا يَحْيَى خُذِ الْكِتَابَ بِقُوَّةٍ[۴]».
  • بنابراین اهمیت این تعبیر در سیر تاریخی خود روشن است که به پیامبر اسلام نیز افزون بر استمساک در جاهایی دیگر مانند خطاب به مؤمنین می‌گوید: ﴿وَمَنْ يُسْلِمْ وَجْهَهُ إِلَى اللَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى[۵]» و ﴿لَا إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ فَمَنْ يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى لَا انْفِصَامَ لَهَا وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ[۶] به پیامبر چنگ زدن یعنی عمل به آموزه‌های وحی و جدیت در گرفتن آنها در دشواری‌هایی که به وجود می‌آورد، تأکید می‌کند. ﴿فَاسْتَمْسِكْ بِالَّذِي أُوحِيَ إِلَيْكَ إِنَّكَ عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ[۷]

نکات

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

  1. فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. «و (یاد کنید) آنگاه را که از شما پیمان گرفتیم و (کوه) طور را بر فراز (سر) تان برافراختیم. (و گفتیم) آنچه به شما دادیم با توانمندی بگیرید و از آنچه در آن است یاد کنید، باشد که پرهیزگاری ورزید» سوره بقره، آیه ۶۳.
  2. «و آنگاه که از شما پیمان گرفتیم و (کوه) طور را بر فراز (سر) تان برافراختیم (و گفتیم) آنچه به شما بخشیده‌ایم، با توانمندی (در اختیار) گیرید و گوش به فرمان باشید؛ (به زبان) گفتند شنفتیم و (به دل گفتند) نپذیرفتیم و به سبب کفری که داشتند، (مهر) گوساله در دلش» سوره بقره، آیه ۹۳.
  3. «و برای او در «الواح» (تورات) در هر زمینه پندی و برای هر چیز تفصیلی نوشتیم؛ پس (گفتیم) آن را با توانمندی بستان و به قوم خود فرمان ده تا نیکوترین آن را برگزینند؛ به زودی سرای نافرمانان را به شما نشان خواهم داد» سوره اعراف، آیه ۱۴۵.
  4. «ای یحیی، کتاب (آسمانی) را با توانمندی بگیر! و ما به او در کودکی (نیروی) داوری دادیم؛» سوره مریم، آیه ۱۲.
  5. «و هر که روی (دل) خویش به سوی خداوند نهد و نکوکار باشد بی‌گمان به دستاویز استوارتر چنگ زده است و سرانجام کارها با خداوند است» سوره لقمان، آیه ۲۲.
  6. «در (کار) دین هیچ اکراهی نیست که رهیافت از گمراهی آشکار است پس، آنکه به طاغوت کفر ورزد و به خداوند ایمان آورد، بی‌گمان به دستاویز استوارتر چنگ زده است که هرگز گسستن ندارد و خداوند شنوای داناست» سوره بقره، آیه ۲۵۶.
  7. «پس، بدانچه به تو وحی شده است دست بیاز که بی‌گمان تو بر راهی راست هستی» سوره زخرف، آیه ۴۳.
  8. سعیدیان‌فر، محمد جعفر و ایازی، سید محمد علی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم، ج۱، ص ۱۰۸.